kategorii projektowej (patrz tab. rozdz. 4.5.2):
𝜙 ≥ 𝜙𝑘
Kryterium IX – kąt przechyłu jachtu φC w czasie wykonywania pełnej cyrkulacji z pełną prędkością nie może być większy od kąta φIX: (patrz tab.
rozdz. 4.5.2):
𝜑𝐶 ≤ 𝜑𝐼𝑋 Weryfikacja kryteriów
Wartości kryteriów dla jachtów żaglowych i motorowo żaglowych:
L≤10m 10m < L ≤ 24 m
Wartości kryteriów dla jachtów motorowych:
L≤10m 10m < L ≤ 24 m
Stateczność jachtów wielokadłubowych będzie rozpatrywana indywidualnie.
Analizę lub próbę stateczności jachtów balastowo-mieczowych przeprowadza się z mieczem ustawionym w górnym granicznym położeniu.
Jeśli istnieje pewna blokada miecza (lub ruchomego balastu) w dolnym położeniu, wówczas stateczność można badać w takim stanie.
Parametry statecznościowe (kryterium II, Kryterium IX) jachtów motorowych o długości do 10m można otrzymać na drodze eksperymentu, a kąt zalewania obliczyć metodami uproszczonymi uzgodnionymi z Inspektorem MZT.
Zakłada się, że jachty motorowe o długości nie większej niż 10 m będą zaliczone do kategorii projektowej C lub D; zaliczenie do wyższej kategorii projektowej wymagać będzie specjalnego rozpatrzenia i muszą spełniać warunki takie jak jachty motorowe o długości większej niż 10m.
5. Niezatapialność.
Sprawdzenie niezatapialności jachtu może odbywać się na drodze eksperymentalnej lub obliczeniowej. W tym drugim przypadku masa jachtu musi być określona eksperymentalnie.
Dla jachtów budowanych seryjnie w jednej wytwórni, sprawdzenie niezatapialności dokonuje się na jednostce pierwszej i co dziesiątej.
Jacht uznaje się za niezatapialny, jeżeli zachowuje pływalność po zalaniu jego wnętrza wodą i spełnia następujące warunki:
− nie odwraca się dnem do góry,
− jest w stanie utrzymać się na powierzchni wody przy uwzględnieniu masy własnej i masy załogi obliczonej według wzoru:
𝑃𝑧= 30 ∙ (𝑧 + 1) [kg]
gdzie:
z – dopuszczalna liczba członków załogi
Niezatapialność jachtu powinna być zapewniona przez zamontowanie na stałe trwałego materiału wypornościowego uznanego przez MZT PZŻ lub za pomocą zbiorników powietrza. Zarówno materiał wypornościowy jak i zbiorniki powietrza powinny być rozmieszczone symetrycznie w stosunku do płaszczyzny symetrii jachtu.
Dopuszcza się uzyskanie niezatapialności jachtu także przez zastosowanie podwójnego poszycia kadłuba.
Środki służące do uzyskania niezatapialności powinny być rozmieszczona na jachcie w taki sposób, aby po zalaniu wodą jacht pływał na równej stępce.
6. Jachty żaglowe mogą mieć wyróżnik statecznościowy ST lub SW.
Wyróżnik statecznościowy ST otrzymują jachty, których zmiana położenia środka masy podczas pływania w dopuszczalnym stanie eksploatacji nie powoduje utraty spełnienia kryteriów statecznościowych.
Wyróżnik statecznościowy SW otrzymują jachty, u których np. podniesienie ciężkiego miecza lub przemieszczanie się załogi na jachcie powoduje niespełnienie któregokolwiek z kryteriów statecznościowych. Jachty z tym wyróżnikiem mogą uprawiać tylko żeglugę w rejonie T, 1 lub 2 (występować w kategorii projektowej C lub D), a w Orzeczeniu Zdolności Żeglugowej będą miały wpisaną uwagę, informującą prowadzącego jacht, jak powinien postępować w przypadku zaistnienia takiej sytuacji, np.: „Przy sile wiatru powyżej 2°B miecz powinien być opuszczony” lub „W czasie żeglugi na pokładzie poza obrębem kokpitu nie może przebywać więcej niż 2 osoby”.
7. Pontony i łodzie hybrydowe (RIB).
Postanowienia ogólne.
Stateczność każdego pontonu i łodzi hybrydowej podlega sprawdzeniu zgodnie z kryteriami P1, P2, P3 i P4 podanymi poniżej lub zgodnie z wymaganiami uznanej instytucji klasyfikacyjnej.
Opisane poniżej próby stateczności powinny być przeprowadzone dla jednostki pływającej wyposażonej w silnik i pełen zbiornik paliwa lub masy równoważne w postaci odważników.
Inne przypadki nie objęte postanowieniami niniejszego rozdziału przepisów lub nie spełniające kryteriów statecznościowych, będą rozpatrywane indywidualnie przez MZT PZŻ.
Kryterium P1.
Cała załoga jednostki usytuowana na jednej burcie powinna spowodować przechył, przy którym wolna burta liczona do górnej powierzchni tuby jest dodatnia na całym obwodzie tuby.
Podczas próby połowa maksymalnej liczby osób, dla jakich jednostka jest przewidziana, powinna siedzieć na jednej burcie na tubie wypornościowej, a druga połowa z tych osób powinna siedzieć na tej samej burcie wewnątrz, bezpośrednio przy tubie. Osoby pozostające wewnątrz jednostki mogą być zastąpione przez odważniki o łącznej masie 75 kg za każdą osobę.
Próba powinna być przeprowadzona dla obu burt oraz każdego z krańców tuby wypornościowej.
Kryterium P2.
Podczas wyławiania osoby zza burty, jednostka przez cały czas powinna zachować dodatnią stateczność.
Podczas próby dwie osoby wyciągają trzecią osobę z wody o głębokości ponad 2 m. Osoba wyciągana jest ustawiona plecami do tuby wypornościowej i nie wykonuje żadnych ruchów ułatwiających jej wyciągnięcie. Osoba wciągana ani osoba wciągająca nie może być zastąpiona przez odważnik.
Próba powinna być przeprowadzona dla obu burt.
Kryterium P3.
Jednostka w pełni wyposażona w stanie całkowitego zalania ma się utrzymać na powierzchni wody z maksymalną liczbą osób, dla jakiej jest przeznaczona. Masy osób, silnika oraz zbiorników mogą być zastąpione odważnikami.
Spełnienie kryterium zalewania można sprawdzić podczas próby lub przedstawić obliczeniowo.
Kyterium P4.
Po uszkodzeniu dowolnej komory wypornościowej jednostka w pełni wyposażona ma się utrzymać na powierzchni wody z maksymalną liczbą osób, dla jakiej jest przeznaczona.
Spełnienie kryterium pływalności z uszkodzoną dowolną komorą pływalnościową należy sprawdzić podczas prób przeprowadzanych kolejno dla każdej opróżnionej z powietrza dużej komory pływalnościowej lub przedstawić obliczeniowo.
Dla komór symetrycznych wystarczy przeprowadzić próby dla jednej burty.