W latach 1980-84 działało na terenie województwa krakow
skiego 12 biur i przedsiębiorstw turystycznych /BPiT
tur", BTZ PTTK, BUT "Harctur", S81T "Logos-Tour" od 1982 r,, KPT "Wawel-Tourist“, OST "Gromada", PBP "Orbis", PISiT
"Sports-Tourist", PZMot OBT, SBT "Turysta", WBTM "Ouventur", BORT PTTK/.
W tabl.28 przedstawiono wielkości obsługi ruchu turystyczne
go przez te przedsiębiorstwa.
Tabl.28 Ruch turystyczny zorganizowany przez krakowskie biura i przedsiębiorstwa turystyczne •
Wyszczególnienie
b 1762,7 986,7 1911,4
c 3989,7 2495,7 . 3996,3
Przyjazdy a 32,4 15,5 40,8
b 1248,6 623,0 1439,3
c 2421,8 1399,1 2053,3
w tym :
krajowe a 26,8 14,9 38,5
b 1058,4 613,2 1381,0
c • 1843,8 1374,5 1874,7
zagraniczne a 5,6 0,6 2,3
b 190,2 9,8 58,3
c 578,0 24,6 178,6
Wyjazdy a 15,9. 8.8 13.2
b 514,1 363,7 472,1
c 1567,9 1096,6 1943 ,0 w tym :
krajowe a 8,9 6,4 7,9
b 461,4 300,7 377,4
c 1221,2 655,4 973,0
zagraniczne 8 7,0 2,4 5,3
b 52,7 63,0 94,7
c 346,7 441,2 970,0
• Wyraźny regres w obsłudze ruchu turystycznego przez biu
ra i przedsiębiorstwa turystyczne występlł w 1982 r. Od 1980 r. notowano zahamowanie turystyki grupowej szczególnie ze strefy rublowej, a w 1981 r. napływajęce anulacje przy
jazdów stanowiły ok.60 >< wcześniejszych zamówień. Również wprowadzone w 1981 r. ograniczenie dewizowe przy wyjazdach
zagranicznych ograniczyły ilość wyjeżdżających, Od 1983 r.
notowana Jest poprawa zarówno w przyjazdach jak i wyjazdach.
.7 1984 r. krakowski* przedsiębiorstwa turystyczne zanoto
wały wielkość sprzedaży w kwocie 3680,4 min zł z zyskiem netto 335,5 min zł. Wskaźnik zysku wynosił więc 9,1 %. Najwyższy zysk powyżej 30 % osięgnęły przedsiębiorstwa obsługujące tu
rystykę zagraniczną - PZMot 08T, PIS1T "Sports-Tourist■ i BTZ PTTK.
Najniższy zysk, w granicach 1-3 % osięgnęły: BPiT "Logos-Tour", BPiT "Almetur" i ęUT "Herctur" . W pozostałych przedsiębior
stwach rentowność wynosiła ok.10 %.
6.3. Zatrudnienie w turystyce
Według danych z grudnia 1984 r. w branży turystyka i wypo
czynek zatrudnionych było w województwie krakowskim 4076 osób w tym 2716 kobiet. Stanowiło to 1,0 % ogółu zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej w województwie krakowskim i 1,5 % zatrudnionych kobiet. W porównaniu z 1980 r. zanotowano wzrost zatrudnienia w tej branży o 11 % a wśród kobiet o 13%.
Zatrudnieni w branży turystyka i wypoczynek w województwie krakowskim w 1984 r. stanowili 5,4 % ogółu zatrudnionych w tej branży w Polsce a kobiety - 5,8 % /dla porównanie w 1980 r.
udziały te wynosiły odpowiednio 4,6 % i 4,8 %/.
6.4. Zawodowa i społeczna kadra turystyczna
Zawodowa kadra turystyczna obejmuje przewodników, informa
torów turystycznych i pilotów wycieczek krajowych i zagrani
cznych. W stosunku do 1980 r. zanotowano spadek o ok.5 %.
Liczba zawodowej kadry turystycznej uzależniona jest od sytua
cji ogólnej w turystyce.
Tabl.29 Zawodowa kadra turystyczna w województwie krakowskim w latach 1980-84
Wyszczególnienie 1980 1981 1982 1983 1984
Ogółem 2423 2310 2258 2224 2311
Przewodnicy /PTTK/ 1346 1333 1281 1247 1281 w tym:
miejscy 493 490 487 483 480
terenowi 165 170 153 155 159
górscy 394 404 407 417 424
zakładowi 294 ' 269 229 192 218
45
Tabl.29 ' Zawodowa kadra turystyczna w województwie krakowskim w latach 1980-84 /dok./
Wyszczególnienie 1980 1981 1982 1983 1984
Inf ormat^rJ^r tu
rys-347 347 370
Piloci wycieczek
krajowych8/ 230 230 230
Piloci wycieczek
zagranicznych®/ 500 400 430
a/ Dane Wydziału Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Urzędu M.Krakowa.
Społeczna kadra turystyczna obejmuje organizatorów turysty
ki, opiekunów zabytków i przyrody, służbę kultury szlaku oraz przodowników 1 instruktorów turystyki kwalifikowanej.
Liczba społecznej kadry turystycznej zmniejszyła się z 4697 osób- w 1980 r. do 3329 w 1984.
Najpoważniejsze grupę stanowię organizatorzy turystyki, któ
rych liczba w przecięgu ostatnich 4 lat zmalała o ok.1000
osób. ,
VII. ZAKOŃCZENIE
Województwo krakowskie, a przede wszystkim miasto Kraków stanowi jeden z głównych ośrodków turystyki zarówno krajowej jak i zagranicznej w Polsce.
Specyfika walorów turystycznych województwa sprawia, że domi
nuje tutaj głównie turystyka krajoznawcza obejmujęca przeważ
nie krótkotrwałe wycieczki w celu zwiedzenia interesujęcych obiektów Krakowa lub okolicy. Notuje się natomiast małe zain
teresowanie województwem krakowskim w wykorzystaniu dla turys
tyki pobytowej.
W zagospodarowaniu turystycznym województwa krakowskiego, w omawianym pięcioleciu niepokojęcym zjawiskiem jest tenden
cja do zmniejszania się liczby miejsc noclegowych, które sta
nowię podstawowy element infrastruktury turystycznej, od któ
rego uzależniona jest wielkość ruchu turystycznego. Spadek ten wyraźnie kontrastuje z koncepcjami i programami rozwoju turystyki w województwie krakowskim, które to przewiduję głów
nie zwiększenie pojemności bazy noclegowej województwa. Istnie- jęcy program rozwoju turystyki w województwie krakowskim
oprą-comany na lata 1977-90 został zdezaktualizowany przez wydarzenia lat 1980i82, a i w obecnej sytuacji gospodarczej kraju jest nie
realny i wymagajęcy korekt. 0 niedoborze miejsc noclegowych w wo
jewództwie krakowskim świadczyć może wielkość wskaźnika mówiące
go o ilości korzystających z noclegów na 1 miejsce noclegowe.
IV 1983 r. wskaźnik ten był najwyższy /mimo zmniejszenia się licz
by miejsc noclegowych i rozmiarów ruchu turystycznego/ w ciągu ostatnich 8 lat, Był wyższy od wskaźnika roku 1978, kiedy to no
towano rekordowę ilość turystów w województwie krakowskim.
Wielkości ruchu•turystycznego w latach 1980-84 są odbiciem sytuacji społeczno-politycznej Polski w tym okresie.
Rok 1980 był ostatnim, kończącym dynamiczny rozwój turystyki koń
ca lat 70-tych, kiedy to w województwie krakowskim notowano ponad 820 tys. turystów i ponad 3 min udzielonych noclegów.
Rok 1982 charakteryzuje się najniższą ilością turystów jaka przy
jechała do województwa w latach 1975-82. iRegres ten szczególnie uwidacznia się w turystyce zagranicznej przyjazdowej. Niestabil
ność sytuacji politycznej zawsze odbija się w zmniejszeniu się ilości przyjeżdżających turystów zagranicznych do danego kraju. • Od 1983 roku notowany jest wzrost liczby przyjeżdżających osób do województwa krakowskiego i według prognoz tendencja taka ma się utrzymać w następnych latach.
47
WYKAZ TABLIC ZAMIESZCZONYCH W TEKŚCIE
St rona
1. Powierzchnia i ludność województwa krakowskiego w 1984 r. ... ...
2. Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej woje
wództwa i Krakowa według działów gospodarki narodowej w 1984 r. ...
3. Baza noclegowa w województwie krakowskim w la
tach 1980-84 ... ... ...
4. Struktura bazy noclegowej w województwie kra
kowskim w latach 1980-84 ... ...
5. Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych w województwie krakowskim w latach 1980-84 ...
6. Struktura miejsc noclegowych w obiektach turys
tycznych w województwie krakowskim w 1980 i 1984 r...
7. Miejaca noclegowe w obiektach turystycznych we
dług gestorów w 1984 r... ..
8. Miejsca noclegowe w obiektach wczasowo-wypoczyn
kowych w województwie krakowskim w latach 1980-84 ... ...
.9. Struktura miejsc noclegowych w obiektach wczaso- wo-wypoczynkowych według rodzajów obiektów w województwie krakowskim w latach 1980-84 ...
10. Miejsca noclegowe całoroczne i ich struktura w obiektach wczasowo-wypuczynkowych w województwie krakowskią w latach 1980-84 ...
11. Miejsca noclegowe w obiektach turystycznych we
dług miast i gmin ...
12. Miejsca noclegowe w obiektach wczasowo-wypoczyn
kowych według miast 1 gmin . .. .:...
13. Zakłady gastronomiczne ... ...
14. Ruch turystyczny przyjazdowy w województwie kra
kowskim w latach 1980-84 ...
15. Ruch turystyczny według rodzajów obiektów w wo
jewództwie krakowskim w latach 1980-84 ...
16. Ruch turystyczny w obiektach turystycznych w wo
jewództwie krakowskim w latach 1980-84 ...
17. Struktura wykorzystania obiektów turystycznych w województwie krakowskim w 1983 r. ...
18. Przeciętny pobyt w obiektach turystycznych w wo
jewództwie krakowskim w 1980 i 1983 r...
19. Korzystający i udzielone noclegi w województwie krakowskim według miesięcy ...
20. Turyści zagraniczni ...
4
Strona
21. Ruch turystyczny w miastach i gminach woje
wództwa krakowskiego w 1980 i 1983 r... 33 22. Korzystający i udzielone noclegi w obiektach
wczasowo-wypoczynkowych w województwie kra
kowskim w latach 1980-84 ... .. 35 23. Struktura wykorzystania obiektów
wczasowo-wypoczynkowych w województwie krakowskim
w latach 1980-84 ... 36 24. Ruch turystyczny przyjazdowy zorganizowany
w latach 1980-84 ... 37 25. Ruch turystyczny wyjazdowy z województwa
krakowskiego za lata 1930-84 ... 39 26. Turystyka krajowe i zagraniczna wyjazdowa
zorganizowana przez krakowskie biura
1 przedsiębiorstwa turystyczne ... .. 39 27. Stan organizacyjny i działalność PTTK... 42 28. Ruch turystyczny zorganizowany przez kra
kowskie biura i przedsiębiorstwa turystyczne 43 29» Zawodowa kadra turystyczna w województwie
krakowskim w latach 1980-84 ... 44
V7US Kielce Oddział Poligraficzny Zam. 447/85 nakład 100 egz. Format A5.
Nr. st. 2