Działania szkół na rzecz indywidualizacji procesu kształcenia oraz wsparcia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Dyrektorzy szkół artystycznych w swoich wypowiedziach dotyczących indywidualizacji procesu kształcenia zwrócili szczególną uwagę na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zdiagnozowanymi przez Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne, nauczycieli lub jak w przypadku szkół baletowych przez gabinet lekarski.

Działania na rzecz minimalizowania trudności edukacyjnych i dostosowania warunków do potrzeb uczniów skoncentrowane są na dostosowaniu wymagań edukacyjnych do ich możliwości,

indywidualizacji metod pracy, wydłużeniu czasu na prace pisemne i rezygnacji z oceny ortografii, a w przypadku kontuzjowanych uczniów szkół baletowych modyfikacji ćwiczeń. Podkreślono również,

tak raczej tak trudno

powiedzieć raczej nie nie

19,2% 20,4% 26,3% 20,0% 14,2%

OSB Szkoła interesuje się mną i moją sytuacją w domu rys. 43

tak raczej tak trudno

powiedzieć raczej nie nie

13,3% 19,1% 28,7%

19,7% 19,3%

OSM II st. Szkoła interesuje się mną i moją sytuacją w domu rys. 44

Szkoły Plastyczne Szkoły Baletowe Szkoły Muzyczne

14,1% 19,2%

13,3%

Szkoła interesuje się mną i moją sytuacją w domu - odpowiedzi "tak"

rys. 45

że uczniowie z trudnościami są objęci opieką psychologiczno-pedagogiczną, oferowane są im zajęcia z logopedą, zajęcia rewalidacyjne i wyrównawcze oraz zindywidualizowana ścieżka kształcenia.

Dyrektorzy poinformowali, że w szkołach prowadzi się zajęcia wyrównawcze i

korekcyjno-kompensacyjne, a dla uczniów niepełnosprawnych organizowane jest kształcenie specjalne w oparciu o wskazania zawarte w orzeczeniach.

Dyrektorzy przedstawili również przykłady innych działań skierowanych do uczniów mających trudności w nauce.

W OSB w Warszawie przeprowadzono warsztaty dla kadry pedagogicznej z zakresu rozumienia i wsparcia specjalnych potrzeb edukacyjnych.

PLSP w Warszawie podkreśliła znaczenie bieżących obserwacji uczniów rozpoczynających naukę. Jeśli nauczyciel zauważy, że występujące u dziecka trudności mogą być spowodowane specyficznymi trudnościami w uczeniu się, zgłasza ten fakt do wychowawcy lub pedagoga/psychologa.

Podejmowane są wtedy działania mające na celu wstępną ocenę możliwości występowania u ucznia specyficznych trudności w uczeniu się (konsultacje z nauczycielami, konsultacja z rodzicem/uczniem, kwestionariusz objawów). W uzasadnionych przypadkach uczeń kierowany jest do Poradni

Psychologiczno-Pedagogicznej, która po przeprowadzeniu badań wydaje opinię. Wielokrotnie zdarzało się, że dzięki czujności nauczycieli u uczniów diagnozowana była np. głęboka dysleksja rozwojowa. W szczególnie trudnych sytuacjach np. zaburzeń rozwojowych lub silnej depresji

wsparciem obejmowani są także pracujący z takimi uczniami nauczyciele, a do współpracy włączani są rodzice. Dla uczniów z kontuzjami fizycznymi i przewlekłymi podczas zajęć wychowania fizycznego stosuje się zindywidualizowane ćwiczenia.

W PLSP w Częstochowie postępy uczniów z dysfunkcjami, jak wynika z wypowiedzi pani dyrektor są na bieżąco monitorowane.

W OSM II st. w Szczecinie dla uczniów niewidomych organizowane są zajęcia muzycznego brajla, a dla uczniów z orzeczeniami i opiniami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej lub lekarza

organizowane są zajęcia rewalidacyjne oraz korekcyjno-kompensacyjne.

OSM II st. w Kielcach poinformowała o zaspokojeniu specjalnych potrzeb uczennicy z Ukrainy, słabo posługującej się językiem polskim

PLSP w Warszawie jako jedyna szkoła udzieliła informacji dotyczących indywidualizacji nauczania w przypadku uczniów tzw. środka, czyli o typowych możliwościach i potrzebach edukacyjnych. Są to diagnozy dydaktyczne uczniów klas pierwszych, które pozwalają dostosować treści nauczania do poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, zorganizować zajęcia wyrównawcze (matematyka) i przydzielić uczniów do grup językowych.

Kolejna grupa działań indywidualizujących kształcenie skierowana jest do uczniów

o ponadprzeciętnych uzdolnieniach. Działania te związane są z przygotowaniami do konkursów artystycznych i ogólnokształcących oraz dostosowaniem wymagań edukacyjnych z przedmiotów zawodowych i ogólnokształcących.

Szkoły muzyczne obejmują uczniów szczególnie uzdolnionych zindywidualizowanym tokiem i programem nauczania, zindywidualizowaną ścieżką kształcenia oraz całą gamę warsztatów, projektów artystycznych, festiwali i konkursów, do których są indywidualnie przygotowywani.

Uczniowie uzyskują również pomoc w przygotowaniu się do ogólnopolskich konkursów z przedmiotów ogólnomuzycznych oraz konkursów i olimpiad z przedmiotów ogólnych.

Szkoły baletowe, a zwłaszcza OSB w Warszawie pomaga szczególnie uzdolnionym uczniom poprzez udział w repertuarach, konkursach, spektaklach teatralnych oraz dostęp do stypendiów. Rozwija umiejętności radzenia sobie ze stresem oraz umożliwia realizację indywidualnego toku nauczania.

Szkoły plastyczne oferują swoim uzdolnionym uczniom dodatkowe zajęcia, konsultacje i korekty, plenery nagrodowe, wystawy, indywidualne nauczanie oraz dofinansowanie do zakupu materiałów plastycznych.

O dostosowaniu działań szkoły do ich indywidualnych potrzeb i możliwości wypowiedzieli się sami uczniowie. Jedynie 18,3% w sposób zdecydowany (wybierając odpowiedź „tak”) potwierdziło, że w szkołach zwraca się uwagę na ich potrzeby i zainteresowania. Jest to pytanie, które uzyskało jedną z najmniejszych liczbę pozytywnych wskazań (wykres 62), a jednocześnie ponad 25% uczniów

wszystkich typów szkół wskazało, że mają trudność z udzieleniem odpowiedzi.

Szczegółowe informacje o rozkładzie opinii na ten temat zawierają wykresy 46 – 49.

tak raczej tak trudno

powiedzieć raczej nie nie

19,5% 38,7%

27,3%

11,4% 3,1%

PLSP W szkole zwraca się uwagę na moje potrzeby i zainteresowania

rys. 46

tak raczej tak trudno

powiedzieć raczej nie nie

18,8% 26,7% 25,0% 19,2%

10,4%

OSB W szkole zwraca się uwagę na moje potrzeby i zainteresowania

rys. 47

Wypowiedzi uczniów szkół baletowych

• W szkole jest bardzo duże faworyzowanie uczniów. Nauczyciele czasem za bardzo ingerują w życie prywatne uczniów.

• Jestem bardzo zadowolona ze szkoły i cieszę się, że mogę w niej spełniać marzenia.

• Bardzo podoba mi się atmosfera panująca w szkole oraz w to jaki sposób każdy uczeń jest traktowany.

• W szkole baletowej jest duża faworyzacja wybranych uczniów.

• W szkole czuje się bardziej zrozumiała i swobodna niż w domu

• W szkołach baletowych jest duża nierówność i faworyzowanie wybranych uczniów.

• Nauczyciele powinni równo traktować wszystkich uczniów.

• W szkole jest też bardzo duża faworyzacja wybranych uczniów a rozszerzenie na które się zgłosiłam/zgłosiłem nie jest uwzględnione w planie

Wypowiedzi uczniów szkół plastycznych

• Moja szkoła jawnie faworyzuje niektórych uczniów oraz jest silnie upolityczniona w konkretnym kierunku, co wiąże się z dyskryminowaniem innych uczniów i nieposzanowaniem

indywidualności.

• …Chcą byśmy ich szanowali to sami muszą brać nasze potrzeby i sytuację pod uwagę.

Priorytetem jest przygotowanie nas do matury a nie prowadzenie lekcji według własnego widzimisię oraz uciekania się od odpowiedzialności.

tak raczej tak trudno

powiedzieć raczej nie nie

16,5% 28,1% 27,2%

14,3% 13,9%

OSM II st. W szkole zwraca się uwagę na moje potrzeby