4. Ocena stanu środowiska
4.4.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ w zakresie gospodarowania wodami
4.8.2.5. Edukacja ekologiczna
Najwięcej akcji edukacyjnych w ostatnich latach dotyczy gospodarki odpadami. W związku z tym, iż wytyczne do sporządzania programów ochrony środowiska nie przewidują osobnego rozdziału dotyczącego edukacji ekologicznej działania te zostaną opisane w części dotyczącej gospodarowania odpadami.
Na terenie wszystkich gmin należących do powiatu wodzisławskiego prowadzone są corocznie różnorakie akcje edukacyjne zarówno przez Powiat Wodzisławski, Gminy Powiatu Wodzisławskiego, jak i inne instytucje zajmujące się ochroną środowiska, lasami czy edukacją. Są to działania jednorazowe, cykliczne a także okresowe, niektóre z nich, które już na stałe wpisały się w harmonogram gminnych wydarzeń inne są organizowane jednorazowo z pozyskaniem zewnętrznych środków finansowych.
Najwięcej akcje edukacyjnych organizowanych jest na terenie gminy Pszów i Rydułtowy, gminy prowadzą między innymi takie akcje jak:
• Porady i instruktaż w zakresie właściwego użytkowania kotłów na paliwa stałe,
• artykuły w lokalnej prasie,
• spotkania z mieszkańcami na temat możliwości dofinansowań w tym Czyste Powietrze, w tym prowadzenie Punktu konsultacyjnego,
• zbiórki surowców wtórnych w tym makulatury,
• Gmina z dobrą energią - modelowa kampania informacyjno-edukacyjna,
• spotkania edukacyjne dotyczące „Znaczenia pszczół i innych owadów zapylających w życiu ludzi”,
• Dzień Wody,
• Dzień Ziemi,
• konkurs „Stare rzeczy – daj im drugie życie”.
• działania informacyjne i edukacyjne w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi,
• w Pszowie zamówiono i doręczono wszystkim właścicielom nieruchomości na terenie miasta ulotki informujące o rodzajach odpadów podlegających selektywnej zbiórce oraz o sposobie postępowania z poszczególnymi odpadami oraz ulotki informujące o możliwości pozbycia się odpadów w punkcie selektywnego zbierania odpadów i zasadach funkcjonowania tego punktu.
• Program „Przełącz się na gaz”, „Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa”. na terenie gminy Rydułtowy,
• Spotkania informacyjne na temat możliwości uzyskania dofinansowania w ramach Programu „Mój Prąd”
z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na terenie gminy Rydułtowy.
Na bieżąco informacje ekologiczne zamieszczane są na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Wodzisławiu Śląskim oraz w lokalnej prasie o zasięgu gminnymi i powiatowym.
Są to głównie informacje o możliwościach uczestnictwa w akcjach ekologicznych, o perspektywach dofinansowania na działania ekologiczne, a także działaniach ekologicznych realizowanych dla mieszkańców powiatu. Stale zamieszczane są także informacje o planowanych i zrealizowanych inwestycjach, a także postępach z realizacji planowanych działań. Na bieżąco na stronie internetowej zamieszczane są ogłoszenia o zagrożeniach ekologicznych w tym spalaniu traw, zapożarowaniu hałd, czadzie oraz niskiej emisji.
4.8.3. Analiza SWOT
Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów MOCNE STRONY
czynniki wewnętrzne
SŁABE STRONY czynniki wewnętrzne
wszystkie nieruchomości objęte zbiórką odpadów ilości zbieranych i odbieranych odpadów selektywnie gromadzonych na mieszkańca corocznie się zwiększają
nie wszyscy mieszkańcy segregują odpady niskie tempo usuwania azbestu z terenu powiatu - tylko 30%
duża ilość odpadów zmieszanych w strumieniu pojawiające się dzikie wysypiska SZANSE
czynniki zewnętrzne
ZAGROŻENIA czynniki zewnętrzne uszczelnienie systemu gospodarki odpadami
dobrze prowadzona edukacja dla szerokiej rzeszy odbiorców, szczególnie w placówkach oświatowych oraz przez większość
gmin
małe szanse na usunięcie wszystkich odpadów zawierających azbest do 2032 roku
możliwość przywożenia odpadów na teren powiatu Źródło: opracowanie własne
4.8.4.
Cele i zadania środowiskoweW gospodarce odpadami komunalnymi objęto zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców, zapewniono wszystkim mieszkańcom dostęp do systemu selektywnego zbierania odpadów.
Wszystkie Gminy powiatu posiadają Regulaminy utrzymania czystości i porządku, opracowują analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi oraz prowadzą coroczną sprawozdawczość. Wszystkie gminy posiadają PSZOk-i (tylko Lubomia w formie mobilnej).
Analiza SWOT wskazuje, iż corocznie zwiększa się ilość odpadów zbieranych na jednego mieszkańca, jednocześnie zwiększają się ilości odpadów selektywnie gromadzonych oraz odpadów zmieszanych. Prowadzone są kontrole mieszkańców przyczyniające się do uszczelniania systemu gospodarki odpadami komunalnymi oraz wyeliminowania zjawiska porzucania odpadów w zagajnikach i rowach. Odpady te na bieżąco i w miarę potrzeb są usuwane.
Mocną stroną wszystkich gmin jest fakt, iż gospodarka odpadami prowadzona jest zgodnie z założeniami nowelizacji ustawy o odpadach.
W związku z tym w harmonogramie zadań zapisano, iż gminy w dalszym ciągu w kolejnych latach będą doskonalić selektywną zbiórkę wszystkich rodzajów odpadów. Bardzo ważnymi zadaniami (które są obecnie z powodzeniem realizowane) jest osiągnięcie wymaganych poziomów odzysku odpadów oraz zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwionych przez składowanie.
W zakresie gospodarowania odpadami zawierającymi azbest mieszkańcy gmin mają możliwość otrzymać dofinansowanie ze środków gminy na usuwanie azbestu, dzięki corocznymi akcjom z terenu powiatu usunięto już około 1760,6 Mg wyrobów zawierających azbest.
Zgodnie z „Programem usuwania azbestu z terenu województwa śląskiego do roku 2032” z terenu powiatu wodzisławskiego do końca 2022 powinno się usunąć 50% wyrobów pierwotnie zinwentaryzowanych.
Zakładając pierwotną ilość wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu na poziomie 5 918 Mg, do końca 2019 roku usunięto 1760,6 Mg to oznacza, że z terenu powiatu usunięto około 29% wyrobów.
W związku z tym w zakresie gospodarki odpadami azbestowymi w harmonogramie zapisano, iż gminy powinny zwiększyć tempo usuwania azbestu stosując dofinansowania dla mieszkańców ze środków budżetowych oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, a także korzystając z RPO WŚ i prowadząc coroczne akcje usuwania azbestu .
W zakresie odpadów przemysłowych Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach będzie kontynuował działania polegające na kontroli przedsiębiorstw w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych.
Na terenie powiatu prowadzone są corocznie akcje edukacyjne. Są to działania okazjonalne, okresowe a także cykliczne, które już na stałe wpisały się w harmonogram imprez i wydarzeń z udziałem instytucji zaangażowanych w ekologię i ochronę środowiska. Analiza SWOT wskazuje jako dobrą stronę i szansę w tworzeniu świadomej społeczności w dobrze i skutecznie prowadzonej edukacji ekologicznej. Edukacja ekologiczna jest procesem, którego głównym celem jest ukształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy mieszkańców w sferze konsumpcji, a także postępowania z odpadami. W zakresie gospodarki odpadami świadomość ekologiczna społeczeństwa jest nadal niewystarczająca, dlatego też konieczne jest prowadzanie ciągłych działań edukacyjnych, informacyjnych i uświadamiających.
Zarządzanie zasobami dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,w tym ochrona i poprawa stanu różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz wspieranie wielofunkcyjnej i trwale zrównoważonej gospodarki leśnej
4.9.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ
Cel długoterminowy do 2020 roku zapisany w dotychczasowym Programie Ochrony środowiska UTRZYMANIE DOBREGO STANU ORAZ POPRAWA BIORÓŻNORODNOŚCI NA TERENIE POWIATU
Kierunek interwencji w poprzednim Programie ochrony środowiska dla Powiatu Wodzisławskiego na lata 2017-2020 z perspektywą do roku 2024 brzmiał „Zasoby przyrodnicze w tym także leśne”
Planowane zadania Podjęte działania Efekt ze
wskaźnikiem
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach W ramach realizacji zadania usunięto:
• w roku 2018: 25 szt. drzew,
• w roku 2019: 10 szt. drzew.
PZD w Wodzisławiu Śląskim z siedzibą w Syryni
W latach 2018-2019 w ramach przebudowy i wymiany składu gatunkowego zadrzewień przydrożnych dokonano wycinki:
• w roku 2018 – 115 sztuk drzew,
• w roku 2019 – 218 sztuk drzew.
Corocznie Gminy Powiatu Wodzisławskiego składają wnioski do Starostwa o wydanie zezwolenia na wycinkę drzew, w latach 2018-2019 złożono:
w 2018 roku:
W roku 2018 w granicach gminy Godów wyznaczono dwa pomniki przyrody ożywionej, w tym jeden kompleks drzew:
• 2/GOD Buk pospolity przy ulicy Leśnej w Łaziskach,
• kompleks drzew przy kościele parafialnym w Łaziskach.
wyznaczono 2 i dorosłych w zakresie
ochrony i zachowania walorów krajobrazu i przyrody oraz promocja tych
walorów
Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w Katowicach W latach 2018-2019 zrealizowano łącznie 15 działań promocyjnych i edukacyjnych dla dzieci i młodzieży z Powiatu Wodzisławskiego.
Gmina Mszana
W roku 2019 zorganizowano dla dzieci i młodzieży spektakl teatralny SmoG Wawelski.
Ponadto placówki oświatowe co roku przeprowadzają akcje edukacyjne i konkursy wiedzy z zakresu ochrony środowiska, akcje typu „Sprzątanie Świata”.
Miasto Pszów
około 20 akcji edukacyjnych
Gmina Miasto Pszów jest organizatorem akcji ekologicznych. Można do nich zaliczyć:
• Akcję „Sprzątanie świata”;
• Obchody „Dnia Ziemi”;
• konkursy o tematyce ekologicznej.
Pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Wodzisławiu Śląskim przeprowadzili w roku 2019 w Szkole Podstawowej im.
Porucznika Pilota Franciszka Surmy w Gołkowicach prelekcje dla uczniów pt.:
„ABC młodego ekologa” i „Razem możemy zatrzymać smog”.
Przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej
w celu ochrony gatunkowej roślin i zwierząt
Starostwo Powiatowe Wodzisław Śląski
Na terenie powiatu obowiązują dokumentacje urządzeniowe lasów od 01.08.2018 roku do 31.12.2027 roku sporządzone na podstawie inwentaryzacji stanu lasu:
• Gmina Godów obręb: Krostoszowice, Podbucze, Skrbeńsko,
• Gmina Gorzyce obręb: Gorzyczki, Odra, Olza,
• Gmina Lubomia obręb: Buków, Lubomia, Nieboczowy,
• Miasto Pszów obręb: Pszów, Pszowskie Doły,
• Miasto Radlin obręb Biertułtowy,
• Miasto Rydułtowy obręb: Radoszowy, Rydułtowy Dolne,
• Miasto Wodzisław Śląski obręb: Wodzisław, Jedłownik, Turzyczka, Marusze.
Na okres od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2027 roku opracowano Uproszczone Plany Urządzania Lasu dla terenów:
• Gmina Godów, obręb Godów, Gołkowice, Łaziska, Skrzyszów,
• Gmina Gorzyce, obręb Bełsznica, Bluszczów, Czyżowice, Gorzyce, Rogów, Turza,
• Gmina Lubomia obręb Syrynia,
• Gmina Marklowice obręb Marklowice Dolne, Marklowice Górne,
• Gmina Mszana obręb Gogołowa, Mszana, Połomia,
• Gmina Pszów obręb Krzyżkowice, Miasto Radlin, obręb Radlin, Miasto Wodzisław Ślaski, obręb Wilchwy, Radlin, Kokoszyce, Zawada.
-
Usuwanie roślinności inwazyjnej
Gmina Mszana
W okresie 2018-2019 Barszcz Sosnowskiego występował na terenie gminy na bardzo znikomym obszarze. Był on usuwany siłami własnymi (wykaszany w początkowej fazie wzrostu i opylany środkami chemicznymi typu Rundup).
Ochrona, pielęgnacja oraz utrzymanie terenów leśnych
Miasto Wodzisław Śląski
W 2018 r. zrealizowano następujące przedsięwzięcia:
• przeprowadzono prace w ramach zabiegu TP (trzebieży późnej), usunięcie posuszu, wywrotów, drzew zamierających z oznakami zgnilizny,
• przeprowadzono prace pielęgnacyjne w tym:
- usunięcie 116 szt. drzew
- korekta koron 12 szt. drzew rosnących na skarpie lasu miejskiego przy parkingu przed cmentarzem komunalnym.
W 2019 r. zrealizowano następujące przedsięwzięcia:
• przeprowadzono prace pielęgnacyjne, w tym:
• usunięcie posuszu i wywrotów – 5 szt. drzew,
• usunięcie podszytu (tj. krzewów i drobnych drzew przylegających bezpośrednio do ogrodzenia cmentarza komunalnego).
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych o wykonanych inwestycjach gminnych i działaniach na terenie powiatu wodzisławskiego