– jednostki przeliczeniowe służące do ustalania liczby osób faktycznie zaangażowanych w działalność badawczo-rozwojową. Jeden ekwiwalent pełnego czasu pracy (w skrócie EPC) oznacza jeden osoborok poświęcony wyłącznie na działalność B+R, a pomiaru dokonuje się na podstawie proporcji czasu prze-pracowanego przez poszczególne osoby w ciągu roku sprawozdawczego przy pracach B+R w stosunku
6. Do kategorii pracowników naukowo-badawczych należy doliczyć kadrę kierowniczą i pracowników zajmujących się planowaniem i kierowaniem naukowo-technicznymi aspektami pracy badaczy. Wyznaczają oni kierunki rozwoju dla nowej działalności badawczo-rozwojowej lub zarządzają pracownikami w oparciu o swoje wysokie kwalifikacje formalne lub praktyczne doświadczenie w prowadzeniu badań.
uwagi metodologiczne
do pełnego czasu pracy obowiązującego w danej instytucji na danym stanowisku pracy. Miernik ten pozwala na uniknięcie przeszacowania personelu B+R, wynikającego z faktu, że wiele osób związanych z tą działalnością część swojego czasu pracy przeznacza na zajęcia inne niż B+R, np.: zajęcia dydaktyczne ze studentami, prace administracyjne, udzielanie świadczeń zdrowotnych w sferze związanej z ochroną zdrowia, kontrolę jakości itp., a część osób pracuje w wymiarze mniejszym niż pełny etat bądź rozpoczyna pracę w danej instytucji lub rezygnuje z niej w trakcie roku kalendarzowego.
Ekwiwalent pełnego czasu pracy jest główną jednostką miary personelu B+R stosowaną w porówna-niach międzynarodowych i w publikacjach o charakterze międzynarodowym, wydawanych przez OECD i EUROSTAT.
Źródła danych:
• PNT-01 – Sprawozdanie o działalności badawczej i rozwojowej (B+R),
• PNT-01/s – Sprawozdanie o działalności badawczej i rozwojowej (B+R) w szkolnictwie wyższym, • PNT-01/a – Sprawozdanie o działalności badawczej i rozwojowej (B+R) oraz o środkach
asygnowa-nych na prace badawcze i rozwojowe w jednostkach rządowych i samorządowych.
3. Zasoby ludzkie dla nauki i techniki
Międzynarodowe zalecenia metodologiczne dotyczące pomiaru zasobów ludzkich dla nauki i techniki oraz metod analizy struktury i zmian w niej zachodzących zostały ujęte w Podręczniku Canberra. Zasoby ludzkie dla nauki i techniki tworzą osoby aktualnie zajmujące się lub potencjalnie mogące zająć się pracami związanymi z tworzeniem, rozwojem, rozpowszechnianiem i zastosowaniem wiedzy nauko-wo-technicznej.
Pomiar i analiza zasobów ludzkich dla nauki i techniki (HRST) prowadzone są według trzech międzyna-rodowych klasyfikacji:
• Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Edukacji (International Standard Classifiaction of Education – ISCED), która określa formalny poziom edukacji (zob. Aneks II),
• Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Kierunków Kształcenia (International Standard Clas-sification of Education – ISCED-F 2013), która określa grupy kierunków kształcenia na podstawie programów edukacyjnych i powiązanych z nimi kwalifikacjami (zob. Aneks III),
• Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów (International Standard Classifiaction of Oc-cupation – ISCO), który określa grupy zawodów (zob. Aneks I).
Od 2014 r. obowiązuje nowa Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Edukacji 7. W porównaniu z kla-syfikacją ISCED 1997, która miała siedem poziomów wykształcenia, klasyfikacja ISCED 2011 ma dziewięć poziomów (zob. Aneks II). Dane dotyczące wykształcenia od 2014 r. prezentowane są według nowej klasy-fikacji edukacji, z zachowaniem pełnej porównywalności z danymi publikowanymi w poprzednich latach. W stosunku do poprzednio obowiązującej międzynarodowej klasyfikacji ISCED 1997 poziom 5 (5A łącznie z 5B) został w nowej międzynarodowej klasyfikacji ISCED 2011 podzielony między poziomy 5-7, a wcze-śniejszy poziom 6 ISCED 1997 został zastąpiony poziomem 8 ISCED 2011.
Od roku szkolnego/akademickiego 2014/15 GUS prezentuje liczbę uczniów, słuchaczy kolegiów i stu-dentów według klasyfikacji ISCED 2011. Podobnie dane dotyczące absolwentów prezentowane są w tym układzie od 2015 r. (dla którego podaje się liczbę absolwentów z roku szkolnego/akademickiego 2014/15). Od roku akademickiego 2014/15 GUS stosuje również Międzynarodową Klasyfikację Kierunków Kształcenia ISCED-F, która została zatwierdzona na sesji konferencji generalnej UNESCO w 2013 r. Dla potrzeb staty-stycznych polskie kierunki studiów zostały wstępnie przyporządkowane przez przedstawicieli GUS oraz
7. Obowiązek ten nałożyło na państwa członkowskie oraz instytucje Unii Europejskiej Rozporządzenie Komisji (UE) nr 317/2013 z dnia 8 kwietnia 2013 r., zmieniające załączniki do rozporządzeń (WE) nr 1983/2003, (WE) nr 1738/2005, (WE) nr 698/2006, (WE) nr 377/2008 i (UE) nr 823/2010 w odniesieniu do Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Kształcenia, która została przyjęta przez państwa członkowskie UNESCO na 36. Konferencji Generalnej UNESCO w listopadzie 2011 r.
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego do grup kierunków studiów klasyfikacji ISCED-F (zob. Aneks III). Kierunki kształcenia odpowiadające dziedzinom nauki i techniki w nowej klasyfikacji przyporządkowane są do agregatów: 05 – Nauki przyrodnicze, matematyka i statystyka, 06 – Technologie teleinformacyjne oraz 07 – Nauki techniczne (technika, przemysł, budownictwo). Studentów dziedzin N+T z lat wcześniejszych oraz absolwentów dziedzin N+T z wszystkich prezentowanych lat wyróżnia się na podstawie uprzednio obowiązującej Klasyfikacji ISCED 1997, w której dziedzinom N+T przyporządkowywano kształcenie w kie-runkach grupy 4 – Nauka oraz grupy 5 – Nauki techniczne (technika, przemysł, budownictwo).
Dane przygotowane w oparciu o klasyfikację ISCED-F 2013 nie są w pełni porównywalne z danymi pre-zentowanymi za poprzednie lata ze względu na częściowe przeniesienie dziedzin kształcenia z grupy 6 – Rolnictwo do nowej podgrupy 052 – Nauki o środowisku oraz częściowe przeniesienie dziedzin kształ-cenia z grupy 8 – Usługi do grupy 07 – Nauki techniczne (technika, przemysł budownictwo).
Według Podręcznika Canberra do zasobów ludzkich dla nauki i techniki (HRST) zalicza się osoby, które spełniają przynajmniej jeden z dwóch warunków:
• posiadają wykształcenie wyższe w dziedzinach nauki i techniki (N+T), tzn. wykształcenie na pozio-mie 5-8 ISCED 2011. W statystykach międzynarodowych, w tym przygotowywanych i zalecanych przez Eurostat, zbiorowość osób spełniających ten warunek rozszerza się na wszystkie osoby po-siadające wykształcenie wyższe. GUS prezentuje dane o napływie do zasobów ludzkich dla nauki i techniki uwzględniając dziedziny kształcenia, natomiast w analizie zasobu zbiorowość badana jest rozszerzana na osoby z wykształceniem wyższym,
• nie posiadają formalnego wykształcenia, ale pracują w zawodach nauki i techniki (N+T), gdzie takie wykształcenie jest zazwyczaj wymagane, tzn. pracują w zawodach klasyfikowanych do wiel-kich grup 2 i 3 ISCO (por. Aneks II).
Wśród osób posiadających wykształcenie wyższe lub pracujących w zawodach nauki i techniki, można wyróżnić następujące podgrupy – kategorie zasobów ludzkich dla nauki i techniki – schemat 1.
Schemat 1. Kategorie HRST
HRSTE Wykształcenie
ISCED 8 ISCED 7 ISCED 6 ISCED 5 ISCED<5
HRSTO
Zawód ISCO 2 Specjaliści
HRSTC Rdzeń zasobów ludzkich
dla nauki i techniki
HRSTW Zasoby ludzkie dla nauki i
tech-niki – osoby pracują-ce w sferze nauka i technika z wykształce-niem poniżej wyż-szego
ISCO 3 Technicy inny
średni personel ISCO 1 Przedstawiciele władz publicz-nych, wyżsi urzędnicy i kierownicy HRSTN
Zasoby ludzkie dla nauki i techniki – osoby pracujące poza sferą nauka
i technika z wykształceniem wyższym
ISCO 0, 4-9 Inne zawody
Bezrobotni HRSTU
Zasoby ludzkie dla nauki i techniki – bezrobotni z wykształceniem
wyższym Nieaktywni
zawodowo Zasoby ludzkie dla nauki i technikiHRSTI
– nieaktywni zawodowo z wykształceniem wyższym
uwagi metodologiczne
Zasoby ludzkie dla nauki i techniki wyróżnione ze względu na wykształcenie
(HRSTE – Human Resources for Science and Technology – Education)
– grupa ta obejmuje osoby posiadające wykształcenie wyższe (ISCED 2011 na poziomie 5-8).
Zasoby ludzkie dla nauki i techniki wyróżnione ze względu na zawód
(HRSTO – Human Resources for Science and Technology – Occupation)
– do tej grupy należą osoby pracujące w zawodach ze sfery nauka i technika zaliczane, zgodnie z ISCO, do grupy 2 Specjaliści i 3 Technicy i inny średni personel.