Zaawansowanie techniki w Przetwórstwie przemysłowym Technology advancement in Manufacturing Technology advancement in Manufacturing

W tablicy 1(20) zaprezentowano intensywność działalności B+R według poziomu zaawansowania tech-niki w Polsce w celu weryfikacji naukochłonności poszczególnych działów w odniesieniu do metodologii OECD (patrz uwagi metodologiczne pkt 6). Nakłady bezpośrednie i pośrednie szacowano na poziomie nakładów na prace badawcze i rozwojowe, dedykowanych poszczególnym działom PKD, wykazanych w badaniu zgodnym z metodologią Podręcznika Frascati (Działalność badawcza i rozwojowa, formularz PNT-01). Jednocześnie wykorzystano wyniki badania innowacyjności przedsiębiorstw przemysłowych w celu oszacowania odsetka przedsiębiorstw innowacyjnych i ponoszących nakłady na prace badawcze i rozwojowe (Działalność innowacyjna, formularz PNT-02).

W latach 2017–2019 wśród przedsiębiorstw wysokiej techniki 42,0% stanowiły przedsiębiorstwa innowa-cyjne (o 10,4 p. proc. mniej niż w latach 2016–2018), natomiast 33,5% (o 1,7 p. proc. mniej niż w 2018 r.) pro-wadziło własne prace badawcze i rozwojowe. Analogicznie wśród podmiotów średnio-wysokiej techniki 35,3% (o 6,8 p. proc. mniej niż w poprzednim okresie) stanowiły przedsiębiorstwa innowacyjne, a 20,1% (o 2,9 mniej niż w 2018 r.) poniosło nakłady wewnętrzne na prace B+R. W przedsiębiorstwach średnio--niskiej oraz niskiej techniki nakłady wewnętrzne na prace badawcze i rozwojowe zostały poniesione odpowiednio przez 7,7% i 3,7% podmiotów.

Tablica 1 (20). Innowacyjność i naukochłonność w przedsiębiorstwach Przetwórstwa przemysłowego według poziomów techniki

Table 1 (20). Innovativeness and knowledge intensity in Manufacturing enterprises by level of technology

Poziom techniki Level of technology Przedsiębiorstwa Enterprises Intensywność bezpośrednich i pośrednich prac B+R w 2019 r.

Intensity of direct and indirect R&D in the year 2019

innowacyjne w latach 2017–2019

innovative in the years 2017–2019

które poniosły nakłady we-wnętrzne na prace badawcze

i rozwojowe w 2019 r.

which incurred intramural expenditures on R&D in the

year 2019 w % in % Wysoki High ^{42,0 33,5 2,03} Średnio-wysoki Medium high ^{35,3 20,1 0,85} Średnio-niski Medium low ^{18,0 7,7 0,28} Niski Low ^{14,2 3,7 0,26}

W 2019 r. przychody netto ze sprzedaży produktów w przedsiębiorstwach należących do działów PKD zaliczanych do wysokiej i średnio-wysokiej techniki stanowiły 34,2% przychodów netto ze sprzedaży produktów w Przetwórstwie przemysłowym, w tym przychody wysokiej techniki – 5,0%.

Podmioty prowadzące działalność w działach PKD zaliczanych do wysokiej techniki w 2019 r. stanowiły 2,6% aktywnych przedsiębiorstw Przetwórstwa przemysłowego o liczbie pracujących powyżej 9 osób, natomiast przedsiębiorstwa zaliczone do działów średnio-wysokiej techniki stanowiły 15,6% przedsię-biorstw. Wśród przedsiębiorstw wysokiej techniki przeważały podmioty z działu 26 – Produkcja kompu-terów, wyrobów elektronicznych i optycznych (70,9%). Podmioty z działu 21 – Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych stanowiły 19,8% przedsiębiorstw wysokiej techniki; pozostałe podmioty zaliczane były do grupy 30.3 – Produkcja stat-ków powietrznych, statstat-ków kosmicznych i podobnych maszyn. Wśród przedsiębiorstw średnio-wysokiej techniki najliczniejszą grupę (37,5%) tworzyły podmioty z działu 28 – Produkcja maszyn i urządzeń gdzie

indziej niesklasyfikowana. W strukturze podmiotów średnio-wysokiej techniki znaczny odsetek stanowiły również podmioty z działów: 27 – Produkcja urządzeń elektrycznych (18,8%), 20 – Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (18,1%) oraz 29 – Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wy-łączeniem motocykli (17,8%).

Wykres 2 (33). Struktura liczby podmiotów, przychodów netto ze sprzedaży oraz eksportu produktów w przedsiębiorstwach Przetwórstwa przemysłowego według poziomu techniki w 2019 r.

Chart 2 (33). Number of entities, net revenues from sale of products and export products in Manufacturing enterprises by level of technology in 2019

Liczba podmiotów

Number of entities

Przychody netto ze sprzedaży produktów

Net income from sale of products

Przychody netto ze sprzedaży produktów na eksport

Net income from sale of export products 0 50% 0 50% 0 50% Wysoka High Średnio-wysoka Medium high Średnio-niska Medium low Niska Low ^43,1 38,7 15,6 2,6 32,0 33,8 29,2 5,0 24,4 26,3 42,5 6,8

Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów w działach wysokiej i średnio-wysokiej techniki był w 2019 r. blisko dwukrotnie wyższy niż udział liczby podmiotów, zaś w przypadku eksportu produktów – blisko trzykrotnie wyższy. Wśród przedsiębiorstw wysokiej techniki, przychody netto ze sprzedaży pro-duktów w podmiotach z działu Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych stanowiły 64,5% przychodów ze sprzedaży i 66,9% z eksportu produktów, zaś podmioty zaklasyfikowane do działu Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycz-nych wykazały odpowiednio 18,0% i 9,5%. Udział przychodów podmiotów z grupy – Produkcja statków powietrznych, statków kosmicznych i podobnych maszyn stanowił 17,5%, a w przypadku eksportu pro-duktów – 23,6%.

Wśród podmiotów średnio-wysokiej techniki w 2019 r. największą koncentrację przychodów netto ze sprzedaży produktów oraz z eksportu obserwowano w dziale Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wyłączeniem motocykli, w którym 17,8% podmiotów notowało 44,5% przychodów ze sprzedaży produktów oraz 53,5% przychodów ze sprzedaży na eksport. W dziale Produkcja urządzeń elektrycznych 18,8% podmiotów średnio-wysokiej techniki osiągnęło 19,6% przychodów ze sprzedaży i 20,3% sprzedaży na eksport, w dziale Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych było to odpowied-nio: 18,1%, 17,7% i 10,1%, natomiast w dziale Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana: 37,5%, 12,9% i 11,6%.

Liczba pracujących w Przetwórstwie przemysłowym, szacowana na podstawie wyników Badania Aktyw-ności Ekonomicznej LudAktyw-ności, wykazuje strukturę zbliżoną do struktury przychodów netto ze sprzeda-ży produktów w wysokiej technice. Najliczniejszą grupę – 39,7% stanowili pracujący w niskiej technice (w 43,1% podmiotów wykazujących 32,0% przychodów ze sprzedaży Przetwórstwa przemysłowego). Zatrudnienie kobiet w Przetwórstwie przemysłowym koncentruje się w niskiej technice (51,8% kobiet).

stopieńzaawansowaniatechnikiwprzetwórstwieprzemysłowymorazzaangażowaniawiedzywusługach

Wykres 3 (34). Struktura pracujących a w Przetwórstwie przemysłowym według poziomu techniki w 2019 r.

Chart 3 (34). Structure of employment a in Manufacturing section by level of technology in 2019 Wysoka High Średnio-wysoka Medium high Średnio-niska Medium low Niska Low 0 50% 39,7 31,6 24,1 4,6

a Według Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności – dane średnioroczne; łącznie z podmiotami o liczbie pracujących do 9 osób. a By Labour Force Survey (LFS) – average annual data; including entities employing up to 9 persons.

W Polsce widoczne są różnice w rozmieszczeniu terytorialnym podmiotów wysokiej i średnio-wysokiej techniki. W 2019 r. ich odsetek w ogólnej liczbie przedsiębiorstw Przetwórstwa przemysłowego powy-żej średniej krajowej (18,2%) kształtował się w województwach: dolnośląskim (23,7%), śląskim (22,1%), mazowieckim (21,2%) oraz podkarpackim (18,9%). Udział podmiotów wysokiej techniki w ogólnej liczbie przedsiębiorstw Przetwórstwa przemysłowego, wyższy niż średnio w kraju (2,6%) odnotowano w woje-wództwach: mazowieckim (4,6%), pomorskim (4,3%), małopolskim (3,7%), dolnośląskim (3,6%), podkar-packim (3,5%), lubelskim (2,9%) oraz łódzkim (2,7%).

W 2019 r. największy udział w przychodach netto ze sprzedaży produktów wśród podmiotów zaliczanych do wysokiej i średnio-wysokiej techniki w Przetwórstwie przemysłowym odnotowano w województwie dolnośląskim (59,6%, tj. o 25,4 p. proc. więcej niż dla Polski); wysoki udział zaobserwowano również w woje-wództwach: podkarpackim (45,7%), lubuskim (44,3%), śląskim (42,8%), małopolskim (40,4%), wielkopolskim (36,6%).

Mapa 2 (12). Udział przedsiębiorstw wysokiej i średnio-wysokiej techniki w ogólnej liczbie przedsiębiorstw Przetwórstwa przemysłowego według województw w 2019 r.

Map 2 (12). High-technology and medium high-technology enterprises as the share of total Manufacturing enter-prises by voivodships in 2019 % 21,0–23,7 18,0–20,9 15,0–17,9 12,2–14,9 Polska = 18,2% Poland

Mapa 3 (13). Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów przedsiębiorstw wysokiej i średnio-wysokiej

techniki w przychodach netto ze sprzedaży produktów przedsiębiorstw Przetwórstwa przemysłowego według województw w 2019 r.

Map 3 (13). Net revenues from sale of products of high-technology and medium high-technology enterprises as the share of total net revenues from sale of products of Manufacturing enterprises by voivodships in 2019

40,0–59,6 20,0–39,9 10,0–19,9 5,8–9,9 % Polska = 34,2% Poland

stopieńzaawansowaniatechnikiwprzetwórstwieprzemysłowymorazzaangażowaniawiedzywusługach

4.2. Zaangażowanie wiedzy w usługach (sekcje G–U)