Short-term evaluation of coverage of multiple gingival recession with coronally advanced flap...
Wskazania pozabiegowe przez pierwsze 14 dni obejmowały zakaz szczotkowania okolicy zabiegowej, płukanie jamy ustnej roztworem zawierającym 0,2 proc. dwuglukonian chlorheksydyny (CHX) trzy razy dziennie przez minutę oraz aplikację żelu zawierającego 1 proc. CHX. Gojenie przebiegało prawidłowo, szwy zostały usunięte po 14 dniach (Ryc. 4).
Przez siedem kolejnych dni utrzymano zakaz szczotkowania tej okolicy oraz zalecono płukanie jamy ustnej 0,2 proc.
roztworem CHX dwa razy dziennie. Po tym okresie zalecono stosowanie ultramiękkiej szczoteczki, zgodnie z techniką roll, przez cztery tygodnie i płyn do płukania z olejkami eterycznymi.
Po czterech miesiącach od pierwszego zabiegu wykonano pokrycie recesji zębów 14–12 metodą dokoronowo przesuniętego płata dla recesji mnogich wg Zucchelli i De Sanctis, z wykorzystaniem CTG. Część chirurgiczna, zarówno dotycząca miejsca biorczego jak i dawczego, przebiegała analogicznie jak w poprzednim przypadku. Ze względu na inną lokalizację recesji zasięg preparacji obejmował zęby od 15 do 11 (Ryc. 5 i 6). Wskazania pozabiegowe także nie odbiegały od tych, które opisano wcześniej. Gojenie przebiegało w sposób prawidłowy, a po 14 dniach usunięto szwy (Ryc. 7).
Po upływie sześciu miesięcy na wizycie kontrolnej w obszarach poddanych zabiegom zaobserwowano całkowite pokrycie wszystkich recesji, zwiększenie szerokości dziąsła zrogowaciałego, a także grubszy i bardziej korzystny biotyp tkanek (Ryc. 8–11, Tab. 3). Ocena RES została dokonana na podstawie dokumentacji fotograficznej przez niezależnego lekarza, który nie uczestniczył w leczeniu pacjentki i nie znał sytuacji przedzabiegowej. Uzyskany wynik to 9 punktów w skali 10-punktowej. W ocenie uzyskano maksymalne wartości dla wszystkich parametrów, z wyjątkiem powierzchni tkanek miękkich (STT). Wynikało to z obecności niewielkich pozabiegowych blizn w okolicy dziąsła brzeżnego zębów 12, 21, 23 i 24 (Ryc. 8–11). Należy zaznaczyć, że ze względu na krótki okres obserwacji otrzymany wynik może ulec zmianie wraz z upływem czasu. Pacjentka była w pełni usatysfakcjonowana wynikami leczenia i mogła rozpocząć leczenie ortodontyczne.
Przypadek 2.
Pacjentka w wieku 26 lat została skierowana do na konsultację przed planowanym leczeniem ortodontycznym (Ryc. 12).
W badaniu klinicznym stwierdzono mnogie recesje dziąsłowe I klasy wg Millera przy zębach 16–13 i 21–24 o wysokości 1–3 mm (Tab. 4). Pomiary grubości dziąsła wykazały wartości w przedziale 0,93–1,40 mm (średnio 1,20 mm). Badanie podmiotowe sugerowało, że przyczyną była traumatyczna technika szczotkowania, o czym świadczyła także obecność licznych ubytków abrazyjnych. Po przeprowadzeniu fazy przyczynowej połączonej z korekcją nawyków higienicznych, podjęto decyzję o chirurgicznym leczeniu opisaną wcześniej metodą CAF z zastosowaniem płata kopertowego wg Zucchelli i De Sanctis z wykorzystaniem CTG.
Dwa tygodnie przed zabiegiem, ze względu na abrazyjną utratę anatomicznego przebiegu CEJ, przy zębach 23 i 24
At the follow-up visit six months later areas subject to procedures showed complete coverage of all recession, increased keratinised gingiva width, as well as thicker and more favourable tissue biotype (Fig. 8–11, Tab. 3). The RES assessment was done using photographic documentation by an independent physician who was not involved in the patient’s treatment and was unfamiliar with a pre-procedural status. The patient’s score was 9 points on the 10-point scale. Maximum values were allocated for all parameters except for soft tissue texture (STT). It was associated with mild post-procedural scars near the marginal gingiva of teeth 12, 21, 23 and 24 (Fig. 8–11). It should be mentioned that this result may change with time due to a short follow-up period. The patient was completely satisfied with treatment outcomes, and she could start orthodontic treatment.
Case 2.
A 26-year-old female patient was referred for a consultation before planned orthodontic treatment (Fig. 12). A clinical examination confirmed Miller class I multiple gingival recession adjacent to teeth 16–13 and 21–24, with the height 1–3 mm (Tab. 4). The gingival thickness values were 0.93–1.40 mm (mean 1.20 mm). A physical examination suggested this condition was caused by a traumatic toothbrushing technique, and it was also confirmed by presence of numerous abrasion deficits. When a causal phase combined with correction of oral hygiene habits was performed, a decision was made to start surgical treatment using a previously described CAF method with an envelope-like flap by Zucchelli and De Sanctis with CTG.
Two weeks before the procedure, due to abrasive loss of anatomical course of CEJ, near teeth 23 and 24 reconstruction of the cemento-enamel junction was performed using a direct method and microhybrid composite material with a technique described by Cairo and Pini Prato (Fig. 13).
The surgical preparation of the recipient and donor site was the same as in the previous case. As the recession localisation was different preparation covered teeth between 11 and 25 (Fig. 14). Post-operative recommendations were also the same as the ones that have been described in the first case. Healing was correct, and 14 days later sutures were removed (Fig. 15).
Five months after the procedure complete recession coverage, increased width of the keratinised gingiva and biotype were observed (Fig. 16–17, Tab. 5). Thanks to CEJ reconstruction a normal and aesthetic position of the gingival scalloping as well as a correct profile of tooth crown exposure were achieved. The RES assessment was done using photographic documentation by an independent physician who was not involved in the patient’s treatment. In this case, the score was also 9 points because of the presence of post-procedural scars. The patient was completely satisfied with
Tabela 5. Przypadek 2. Wyniki pomiarów od strony policzkowej 4 miesiące po zabiegu - głębokość kieszonek (PD), wysokości/szerokości recesji (REC) oraz szerokości strefy dziąsła zrogowaciałego (KG)
Table 5. Case 2. Results of measurements from the buccal side 4 months after treatment – pocket depth (PD), recession height/width (REC) and width of the keratinised gingiva (KG)
15 14 13 12 11 21 22 23 24 25
REC 2/2 3/3 3/3 0 0 0 0 0 0 0
KG 3 2 4 7 7 6 6 4 4 3
PD 3 2 3 2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 1 2 2 2 2
Tabela 4. Przypadek 2. Wyniki pomiarów od strony policzkowej przed leczeniem- głębokość kieszonek (PD), wysoko-ści/szerokości recesji (REC) oraz szerokości strefy dziąsła zrogowaciałego (KG)
Table 4. Case 2. Results of measurements from the buccal side before treatment – pocket depth (PD), recession height/
width (REC) and width of the keratinised gingiva (KG)
15 14 13 12 11 21 22 23 24 25
REC 2/2 3/3 3/3 0 0 1/2 2/2 3/3 2/2 0
KG 3 2 4 7 7 5 4 2 2 3
PD 3 2 3 2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 1 2 2 2 2
wykonano rekonstrukcję przebiegu połączenia szkliwno-cementowego metodą bezpośrednią, z wykorzystaniem mikrohybrydowego materiału kompozytowego wg techniki opisanej przez Cairo i Pini Prato (Ryc. 13).
Część chirurgiczna, zarówno dotycząca miejsca biorczego jak i dawczego przebiegała analogicznie jak w poprzednim przypadku. Ze względu na inną lokalizację recesji zasięg preparacji obejmował zęby od 11 do 25 (Ryc. 14). Wskazania pozabiegowe także nie odbiegały od tych, które opisano w pierwszym przypadku. Gojenie przebiegało w sposób prawidłowy, a po 14 dniach usunięto szwy (Ryc. 15).
Po pięciu miesiącach od zabiegu zaobserwowano całkowite pokrycie recesji, poszerzenie strefy dziąsła zrogowaciałego oraz pogrubienie biotypu (Ryc. 16–17, Tab. 5). Dzięki rekonstrukcji CEJ uzyskano prawidłowe i estetyczne położenie girlandy dziąsłowej oraz właściwy profil wyłaniania koron zębów. Ocena RES została dokonana w oparciu o dokumentację fotograficzną przez niezależnego lekarza, który nie uczestniczył w leczeniu pacjentki. W tym przypadku także ze względu na obecność blizn pozabiegowych uzyskano wynik 9 punktów.
Pacjentka była w pełni usatysfakcjonowana finalnym wynikiem leczenia. Ze względu na ciążę pacjentki zabieg w obrębie zębów 15–13 oraz leczenie ortodontyczne zostały odroczone.
Podsumowanie
Opisane przypadki kliniczne pokazują, że technika przesuniętego dokoronowo płata kopertowego wg Zucchelli i De Sanctis z wykorzystaniem CTG może być z powodzeniem stosowana w leczeniu mnogich recesji I i II klasy wg Millera.
Przy czym wymagana jest stabilność pozabiegowa tkanek w dłuższym okresie, szczególnie podczas i po zakończeniu leczenia ortodontycznego. Ważnym czynnikiem, który
final treatment outcomes. Because of the patient’s pregnancy, procedures associated with teeth 15–13 and orthodontic treatment were delayed.
Summary
Clinical cases presented here show that a technique with an envelope-type coronally advanced flap by Zucchelli and De Sanctis using CTG may be successfully used to treat Miller class I and II multiple recession. However, long-term post-procedural stability of tissues, especially during and after orthodontic treatment is required. An important factor that has to be considered in such cases is to determine the aetiology of recession and to eliminate modifiable aetiological factors. If the course of the anatomical cemento-enamel junction has been impaired or lost it is necessary to restore it before starting surgical treatment.
Short-term evaluation of coverage of multiple gingival recession with coronally advanced flap...
należy rozważyć w tego typu przypadkach, jest ustalenie etiologii recesji oraz wyeliminowanie modyfikowalnych czynników etiologicznych. W przypadku zaburzenia lub utraty przebiegu anatomicznego połączenia szkliwno-cementowego należy wykonać jego odbudowę przed rozpoczęciem leczenia chirurgicznego.
Piśmiennictwo / References
1. Wennstrom JL. Mucogingival surgery. In: Lang NP, Karring T.
Proceedings of the 1st European Workshop on Periodontology.
Quintessence 1994; 193-209.
2. Kassab MM, Cohen RE. The etiology and prevalence of gingival recession. J Am Dent Assoc 2003; 134; 220-5.
3. Rawal SY, Claman LJ, Kalmar JR, Tatakis DN. Traumatic lesions of the gingiva: a case series. J Periodontol 2004; 75: 762-9.
4. Wennström JL, Lindhe J, Sinclair F, Thilander B. Some periodontal tissue reactions to orthodontic tooth movement in monkeys. J Clin Periodontol 1987; 14: 121-9.
5. Joss-Vassalli I, Grebenstein C, Topouzelis N, Sculean A, Katsaros, C.
Orthodontic therapy and gingival recession: a systematic review.
Orthod Craniofac Res 2010; 13: 127-41.
6. Johal A, Katsaros C, Kiliaridis S, Leitao P, Rosa M, Sculean A, Weiland F, Zachrisson B. State of the science on controversial topics: orthodontic therapy and gingival recession (a report of the Angle Society of Europe 2013 meeting). Prog Orthod 2013;
14: 16.
7. Gillam D, Chesters R, Attrill D, Brunton P, Slater M, Strand P, Whelton H, Bartlett D. Dentine hypersensitivity–guidelines for the management of a common oral health problem. Dentistry Update 2013; 40: 514-24.
8. Zucchelli G, De Sanctis M. Treatment of multiple recession-type defects in patients with esthetic demands. J Periodontol 2000;
71; 1506-14.
9. Bouchard P, Malet J, Borghetti A. Decision-making in aesthetics:
root coverage revisited. Periodontol 2000; 27: 97-120.
10. Chambrone L, Sukekava F, Araújo MG, Pustiglioni FE, Chambrone LA, Lima LA. Root coverage procedures for the treatment of localised recession-type defects. Cochrane Database Syst Rev 2009; 15: 2.
11. Chambrone L, Sukekava F, Araújo MG, Pustiglioni FE, Chambrone LA, Lima LA. Root-coverage procedures for the treatment of localized recession-type defects. A Cochrane systemic review. J Periodontol 2010; 81; 452-78.
12. Chambrone L, Tatakis DN. Periodontal soft tissue root coverage procedures: a systematic review from the AAP Regeneration Workshop. J Periodontol 2015; 86: 8-51.
13. Cairo F, Cortellini P, Tonetti M, Nieri M, Mervelt J, Cincinelli S, Pini-Prato G. Coronally advanced flap with and without connective tissue graft for the treatment of single maxillaary gingival recession with loss of inter-dental attachment. A randomized controlled clinical trial. J Clin Periodontol 2012; 39: 760-8.
14. Aroca S, Keglevich T, Nikolidakis D, Gera I, Nafy K, Azzi R, Etienne D. Treatment of class III multiple gingival recessions: a randomized-clinical trial. J Clin Periodontol 2010; 37: 88-97.
15. Ozcelik O, Seydaoglu G, Haytac MC. An explorative study to develop a predictive model based on avascular exposed root surface area for root coverage after a laterally positioned flap. J Periodontol 2015; 86: 356-66.
16. Zucchelli G, Mounssif I. Periodontal plastic surgery. Periodontol 2000; 68: 333-68.
17. Nordland WP, Tarnow DP. A classification system for loss of papillary height. J Periodontal 1998; 69: 1124-6.
18. Zucchelli G, Testori T, De Sanctis M. Clinical and anatomical factors limiting treatment outcomes of gingival recession: A new method to predetermine the line of root coverage. J Periodontol 2006; 77: 714-21.
19. Zucchelli G, Testori T, De Sanctis M. Clinical and anatomical factors limiting treatment outcomes of gingival recession: A new method to predetermine the line of root coverage. J Periodontol 2006; 77: 714-21.
20. Wyrębek B, Górski B, Plakwicz P. The importance of identification and reconstruction of cemento-enamel junction (CEJ) for the evaluation of predictability of gingival recession surgery treatment – aa literature review. Stomatol Współcz 2015; 22: 42-7.
21. Cairo F, Pini-Prato GP. A technique to identify and reconstruct the cementoenamel junction level using combined periodontal and restorative treatment of gingival recession. A prospective clinical study. Int J Periodont Rest Dent 2010; 30: 573-81.
22. Zucchelli G, De Sanctis M. Treatment of multiple recession-type defects in patients with esthetic demands. J Periodontol 2000;
71: 1506-14.
23. Zucchelli G, De Sanctis M. Long-term outcome following treatment of multiple Miller class I and II recession defects in esthetic areas of the mouth. J Periodontol 2005; 76: 2286-92.
24. Skurska A, Dolińska E, Sulewska M, Milewski R, Pietruski J, Sobaniec S, Pietruska M. The assessment of the influence of vertical incisions on the aesthetic outcome of the Miller class I and II recession treatment: a split-mouth study. J Clin Periodontol 2015; 42: 756-63.
25. Cairo F, Rotundo R, Miller PD, Pini Prato GP. Root coverage esthetic score: A system to evaluate the esthetic outcome of the treatment of gingival recession through evaluation of clinical cases. J Periodontol 2009; 80: 705-10.
26. Zucchelli G, Mele M, Stefanini M, Mazzotti C, Marzadori M, Montebugnoli L, de Sanctis M. Patient morbidity and Periodontal plastic surgery root coverage outcome after subepithelial connective tissue and de-epithelialized grafts: a comparative randomized-controlled clinical trial. J Clin Periodontol 2010; 37: 728-38.