PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIE BRUTTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W LIPCU 2001 R
8. FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW
W okresie I-VI 2001 r. kwartalnym badaniem finansowym zostało objętych 1335 podmiotów gospodarczych (z wyjątkiem rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybołówstwa i rybactwa, pośrednictwa finansowego oraz szkół wyższych) prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących przekracza 49 osób. Dynamika przychodów była niższa od kosztów ich uzyskania wskutek czego wskaźnik poziomu kosztów uległ zwiększeniu. Niekorzystnie ukształtował się wynik finansowy netto wskazując na znaczną stratę netto. Podstawowe wskaźniki dotyczące sytuacji badanych podmiotów kształtowały się mniej korzystnie niż w analogicznym okresie 2000 r.
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy br. objęte badaniem podmioty gospodarcze wypraco
wały przychody z całokształtu działalności o 3,9% wyższe niż w analogicznym okresie 2000 r., tj. o wartości 31975,6 min zł. Przychody osiągnięte przez jednostki sektora prywatnego stanowiły 82,1% przychodów ogółem. Sektor prywatny odznaczał się wysoką dynamiką przychodów (wzrost o 17,2% w stosunku do ub. roku), podczas gdy podmioty sektora publicznego odnotowały spadek poziomu przychodów o 31,6%. W strukturze przychodów z całokształtu działalności nadal dominowały przychody ze sprzedaży produktów, których udział wyniósł 58,5%. Największą dynamiką charaktery
zowały się przychody finansowe (wzrost o 46,0%). Wśród sekcji PKD przychody podmiotów należą
cych do Przemysłu stanowiły 56,0% ogólnej wartości przychodów z całokształtu działalności, a w po
równaniu do ub. roku wzrosły o 0,1%. Relatywnie największy wzrost przychodów w pozostałych sek
cjach PKD miał miejsce w: Ochronie zdrowia i opiece społecznej (o 31,4%), Transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (o 17,2%) oraz Handlu i naprawach (o 15,3%), natomiast najwyższy spadek odnotowano w Budownictwie (o 18,9%), Górnictwie i kopalnictwie (o 8,5%) oraz w Pozostałej działal
ności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej (o 7,8%).
Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności w odniesieniu do I półrocza ub.
roku wzrosły o 5,9% i wyniosły 31785,6 min zł, przy czym w sektorze prywatnym koszty wzrosły 0 17,8%, a ich wartość (25935,2 min zł) stanowiła 81,6% ogólnego poziomu kosztów. Natomiast w sektorze publicznym koszty spadły o 26,8%. W strukturze kosztów uzyskania przychodów z cało
kształtu działalności dominowały koszty poniesione na sprzedaży produktów (62,0% w kosztach ogó
łem), które w stosunku do wielkości sprzed roku wzrosły o 5,2%. Ponad 22 procentowy wzrost kosz
tów finansowych (1095,3 min zł) oraz ponad 6 procentowy wzrost wartości sprzedanych towarów 1 materiałów (10482,5 min zł), też miał wpływ na ogólny wzrost kosztów uzyskania przychodów. Anali
zując sytuację przedsiębiorstw według rodzaju prowadzonej działalności najwyższy wzrost kosztów w porównaniu do ub. roku odnotowały te sekcje PKD, które charakteryzowały się najwyższym wzro
stem ogólnej wartości przychodów, czyli: Ochrona zdrowia i opieka społeczna (o 28,7%), Transport, gospodarka magazynowa i łączność (o 20,1%), a spadek poziomu kosztów wystąpił m.in. w Budow
nictwie (o 16,1%) i Pozostałej działalności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej (o 8,5%).
W I półroczu 2001 r. omawiane przedsiębiorstwa osiągnęły wynik finansowy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w wysokości 340,6 min zł, co w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku oznacza spadek zysku o 63,6%. Zmniejszenie poziomu wypracowanego zysku do
tyczyło obydwu sektorów własności; sektor publiczny notował stratę (minus 46,8 min zł), sektor pry
watny - spadek zysku o 23,3% do kwoty 387,4 min zł.
Wynik finansowy na działalności gospodarczej ogółu badanych przedsiębiorstw ukształto
wał się na poziomie o 74,7% niższym od ubiegłorocznego i wyniósł 190,1 min zł.
Finanse przedsiębiorstw Finances of enterprises 25
Po uwzględnieniu salda strat i zysków nadzwyczajnych, w kwocie 6,3 min zł, wynik finan
sowy brutto zamknął się kwotą 196,4 min zł. W odniesieniu do analogicznego okresu ub. roku wynik finansowy brutto zmniejszył się o 73,9%; w sektorze prywatnym odnotowano spadek o 13,6% do kwoty 319,6 min zł, a w sektorze publicznym był ujemny (minus 123,2 min zł). Obowiązkowe obciąże
nia wyniku finansowego brutto w porównaniu z I półroczem 2000 r. zmniejszyły się o 31,2% i wyniosły 225,2 min zł (39,9 min zł w sektorze publicznym i 185,3 min zł w sektorze prywatnym). Wskutek ob
ciążeń (głównie podatkiem dochodowym stanowiącym 96,6%) wynik finansowy netto ukształtował się na poziomie minus 28,7 min zł (w analogicznym okresie ub. roku był dodatni i wynosił 424,7 min zł.). Przedsiębiorstwa sektora publicznego odnotowały stratę netto w wysokości minus 163,1 min zł, a sektora prywatnego - zysk 134,4 min zł (spadek zysku netto o 21,9%). W podziale ze względu na rodzaj prowadzonej działalności największą stratę netto poniosły przedsiębiorstwa zali
czane do sekcji PKD: Handel i naprawy (minus 66,9 min zł), Budownictwo (minus 40,1 min zł), Trans
port, gospodarka magazynowa i łączność (minus 23,0 min zł). Zysk netto odnotowały podmioty zaj
mujące się: Przemysłem (93,2 min zł), Obsługą nieruchomości i firm; nauką (9,6 min zł) oraz Pozo
stałą działalnością usługową komunalną, społeczną i indywidualną (3,2 min zł).
Koszty bieżącej działalności poniesione przez ogół badanych podmiotów w I półroczu br. wy
niosły 20231,1 min zł. W strukturze rodzajowej kosztów dominowały koszty zużycia materiałów i ener
gii (43,4%), ponadto znaczny udział przypadał na wynagrodzenia brutto (16,1%) oraz usługi obce (15,7%). W sektorze publicznym udział kosztów zużycia materiałów i energii wynosił 48,4%, wynagro
dzeń brutto 18,0%, a usług obcych 15,5%, podczas gdy w sektorze prywatnym większy był udział usług obcych (15,8%) niż wynagrodzeń (15,5%), zaś koszty zużycia materiałów i energii stanowiły 41,7% poniesionych kosztów.
Według stanu na koniec czerwca 2001 r. wartość majątku obrotowego badanych podmiotów gospodarczych wyniosła 18170,3 min zł, co oznacza wzrost o 6,1% w stosunku do stanu sprzed roku.
W rzeczowej strukturze majątku obrotowego dominowały należności i roszczenia, które stanowiły 53,3% i wyniosły 9677,9 min zł, a w porównaniu do analogicznego okresu 2000 r. wzrosły o 12,7%.
Ponadto wzrosła wartość zapasów o 2,7% (do 5788,2 min zł), a zmalała wartość papierów wartościo
wych przeznaczonych do obrotu o 14,3% (do 477,3 min zł) i środków pieniężnych o 4,5%
(do 1467,6 min zł). W zapasach, w odniesieniu do I połowy ub. roku wzrosła wartość towarów (o 8,8%), natomiast spadła wartość produktów gotowych i materiałów (o 2,3%), a także produkcji nie- zakończonej (o 1,9%).
Podobnie jak w roku poprzednim podstawowym źródłem finansowania majątku obrotowego były zobowiązania krótkoterminowe, których wartość na koniec czerwca 2001 r. wynosiła 14741,8 min zł i w stosunku do stanu z końca czerwca ub. roku wzrosła o 15,0%. Wśród zobowiązań krótkoterminowych wzrosły wszystkie rodzaje zadłużeń i tak: z tytułu podatków o 41,6%, ubezpieczeń społecznych (wobec ZUS) o 10,4% oraz zobowiązania ż łu dostaw i usług o 2,4%.
Długoterminowe zadłużenie ogółu omawiany odmiotów w końcu I połowy br. wyniosło 4794,8 min zł, co oznacza spadek wobec poziomu z końca czerwca ub. roku o 10,6%. Zobowiązania z tytułu długoterminowych kredytów bankowych spadły o 11,6% do poziomu 2541,3 min zł.
Podstawowe wskaźniki ekonomiczne charakteryzujące sytuację finansową badanych pod
miotów kształtowały się gorzej niż przed rokiem. Wskaźnik poziomu kosztów wyniósł 99,4%
(w I półroczu 2000 r. 97,6%), wskaźnik rentowności obrotu brutto wyniósł 0,6% (odpowiednio 2,4%), wskaźnik rentowności obrotu netto minus 0,1% (a w analogicznym okresie ub. roku był dodatni 1,4%), a wskaźnik płynności finansowej I stopnia 13,2% (16,3%).
Spośród ogólnej liczby (1335) badanych podmiotów 732 podmioty wykazały wskaźnik rentow
ności obrotu netto dodatni (zysk), w tym w sektorze publicznym - 86, a w prywatnym - 646 podmiotów.
Wynik ujemny (stratę) wykazało 578 podmiotów, w tym w sektorze publicznym -121, a w prywatnym - 457 podmiotów. Zerowy wynik finansowy netto wykazało 25 podmiotów (wszystkie z sektora
prywat-WYBRANE WSKAŹNIKI WOJEWÓDZKIE SELECTED VOIVODSHIP’S INDICATORS TABL. 1. WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWIE
SELECTED DATA ON VOIVODSHIP
ogiczny okres poprzedniego =100 esponding period of vious year=100 -s poprzedni = 100 bus period= 100
Population • Liczba podmiotów gospodarczych »"
Number of economic
Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw Average paid employment
in enterprise sector
w osobach
number of people
A 6
l-XII 3222525 246158 398471 99,3
3233799 258962 362400 96,6 X
,
249254 362803 97,2 99,8
3224100 250801 362675 97,4 100,0
v
981 1001\/l 982 1001
256303 364229 98,5 100,1
258363 363320 98,2 99,8
3229775 256773 362861 97,9 99,9
255316 361045 97,6 99,5
358929 97,5 99,4
3233799 258962 356893 99,4
I... 100,2
98,4 99,9
3235611 98,2 99,7
355375 97,9 99,8
354375 97,5 99,7
262579 352873 99,6
352429 . 96,8 I 99,9
igistered in the KRUPGN-REGON register including local units and since 2001 excluding locä units.
Note. Indices are calculated in comparable conditions.
Wybrane wskaźniki wojewódzkie Selected voivodship's indicators 27
TABL. 1. WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWIE (cd.) SELECTED DATA ON VOIVODSHIP (cont)
PERIODS A-analogicznyokres
roku popizedniego= 100 corresponding period of previous year-100 B - okres poprzedni = 100
previous period = 100
Bezrobotni zarejestrowani = Registered unemployed persons •
bezrobocia
unemployment rate •b in %
Oferty pracy1 Job offersc
Bezrobotni zarejestrowani na 1 ofertę Registered . unemployed persons per job offer’
number of people *
ß
1999 l-XII... 158210 138,2
i.
397612000 l-XII... 185152 117,0 f 36354 654
167173 131,8 105,7 2096
171069 126,4 702,3 2624
171927 124,3 700,5 3466 298
168645 124,1 3251
164856 124,4 3901
165020 123,2 3382
168652 122,1 702,2 3669
VIII... 169973 120,3 700,8 3729 188
173118 119,4 707,9 3474
175181 119,2 101,2 3041
179320 117,9 702,4 2416
185152 117,0 703,3 1305
194017 116,1 1705
197278 115,3 1752
199320 115,9 2060
198746 117,8 99,7 2163
195349 118,5 3749
196012 118,8 2588
197231 116,9 3000
a Stan w końcu okresu, b Udział bezrobotnych w cywilnej ludności aktywnej zawodowo, c Zgłoszone w ciągu miesiąca.
a End of period, b Ratio of unemployed persons to civil economically active population, c Registered during a month.
28 Wybrane wskaźniki wojewódzkie Selected voivodship’s indicators
TABL. 1. WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWIE (cd.) SELECTED DATA ON VOIVODSHIP (cont)
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto >
Ai-erage monthly gross wages and salaries * in enterprise secto
a Od 1999 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto powiększone o obligatoryjną składkę na ubezpieczeni;
za okresy narastające kwartalnie, patrz uwagi ogólne na str. 7, pkt 15, wyjaśnienia metodyczne na str. 13, pkt 17,18.
Uwaga. Wskaźniki dynamiki obliczono w warunkach porównywalnych.
a From 1999, the average gross monthly wages and salaries are increased by "
quarterly accrued base, see general notes on page 7, item 15, methodological notes Note. Indices are calculated in comparable conditions.
rnia społeczne, b Dane
ndatory premium for
! 13, item 17, 18. social security, b Data on
Wybrane wskaźniki wojewódzkie Selected voivodship’s indicators 29
TABL. 1. WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWIE (cd.)
SELECTED DATA ON VOIVODSHIP (cont)
PERIODS A-analogiczny okres
roku poprzedniego = 100 corresponding period of previous year =100 B - okres poprzedni = 100
previous period = 100
Produkcja sp rysiu * (w cenach bazowych) ustry (in basic prices)
przetwórstwo przemysłowe Produkcja sprzedana budownictwa Sold production of construction w min zł
constant prices * ceny stałe»
constant prices*
1999 l-XII...28587,7 103,1 26251,8 6142,3 111,6
2000 l-XII...31935,5 106,4 X 29345,1 X 6236,8 108,7 X
2070,6 103,7 1843,6 307,9 105,4 46,0
2380,3 118,2 2149,2 111,5 341,4 117,2 110,9
2621,5 109,0 2385,3 111,8 433,0 121,6 126,9
2473,0 104,9 2266,7 94,0 424,4 112,4 96,0
2702,4 114,4 110,8 2503,8 114,2 112,3 483,3 110,8 113,9
2706,0 108,8 98,8 2514,4 99,1 114,2 108,6
2735,6 109,6 100,1 2549,8 100,4 110,9 104,0
viii... 2806,1 110,1 102,0 2623,0 102,3 106,9 101,1 102,3 98,9 2584,9 101,5 98,3 616,1 114,9 111,4 106,5 102,6 2601,9 106,7 101,4 623,5 109,1 101,2
103,1 96,8 2511,7 103,5 502,1 105,4 80,5
2532,9 89,1 2264,3 87,6 ■93,6 698,8 104,4 139,2
2432,9 112,5 94,6 114,7 96,0 271,7 36,9
2340,0 100,5 288,6 84.5 106,2
2693,0 1142 109,0 356,5
2483,8 2282,7 104,6 89,5 346,7
2617,6 100,7 393,4 81,4
2476,0 98,9 96,8 446,9 85,0
2535,2 99,4 413,3
Uwaga. Wskaźniki dynamiki obliczono w warunkach porównywalnych, a See general notes on page 7, item 8. b 1995 constant prices (average current prices of 1995).
Note. Indices are calculated in comparable conditions.
30 Wybrane wskaźniki wojewódzkie Selected voivodship’s indicators
TABL 1. WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWIE (cd.)