7. POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY
7.1. OGRANICZENIA I ZAGROŻENIA ROZWOJU GMINY
7.1.3. Główne źródła zagrożeń środowiska przyrodniczego i stanu sanitarnego
Pomiary hałasu w Polsce wykonują przede wszystkim wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (WIOŚ) i zarządzający drogami, liniami kolejowymi oraz portami lotniczymi, a także prowadzący instalacje. Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska realizują monitoringowe pomiary hałasu komunikacyjnego (drogowego, kolejowego, lotniczego) w miejscowościach poniżej 100 tys. mieszkańców oraz na terenach, (czyli przy drogach, którymi przejeżdża rocznie poniżej 3 mln. pojazdów, przy liniach kolejowych, którymi przejeżdża rocznie poniżej 30 tys. składów pociągów oraz wokół portów cywilnych o liczbie przemieszczeń (startów lub lądowań) nie większej niż 50 tys. rocznie).
W 2018 roku została sporządzona mapa akustyczna wybranych odcinków dróg krajowych w granicach województwa lubuskiego, po których przejeżdża więcej niż 3 000 000 pojazdów w ciągu roku. Mapę tą sporządziło konsorcjum firm: Jarosław Kowalczyk Ecoplan z siedzibą w Opolu oraz Ryszard Kowalczyk Ecoplan z siedzibą w Opolu na zlecenie GDDKiA, która jest zarządcą drogi krajowej nr DK27 przebiegającej częściowo przez teren gminy Świdnica.
W opracowaniu tym zidentyfikowano i scharakteryzowano źródła hałasu na poszczególnych odcinkach dróg. Wyniki tych badań zamieszczono w poniższej tabeli.
Lp. Nr
drogi Odcinek
Średni ruch w przekroju [pojazdów/okres]* Ruch średni godzinowy [pojazdów/okres]*
Liczba jezdni Pojazdy lekkie Pojazdy ciężkie Pojazdy lekkie Pojazdy ciężkie
D** W*** N**** D W N D W N D W N
* informacja o natężeniu ruchu na poszczególnych odcinkach drogowych pochodzi z cyklicznych badań ruchu prowadzonych przez GDDKiA w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu; ** D - pora dzienna 6.00-18.00; *** W - pora wieczorna 18.00-22.00; **** N - pora nocna 22.00-06.00
Sporządzona mapa akustyczna uwzględnia średnie prędkości pojazdów na odcinkach drogowych oraz prędkości dopuszczalne. Prędkości średnie pojazdów na poszczególnych odcinkach drogowych objętych mapą akustyczną na terenie gminy Świdnica przedstawiono poniżej.
L.p. Nr drogi Odcinek Symbol
1. DK27 Nowogród Bobrzański
- Świdnica 31413 41,421 55,795 82 80
* L - pojazdy lekkie, ** - pojazdy ciężkie, *** - prowadzona przebudowę odcinków
W poniższej tabeli zestawiono liczbę ludności zamieszkującej tereny przylegające do przedmiotowych odcinków drogi krajowej.
1. DK27 Nowogród Bobrzański
- Świdnica 31413 41,421 55,795 2394
2. DK27 Świdnica - Zielona
Góra 31411 55,795 59,134 1354
W części tekstowej mapy akustycznej przedstawiono również zestawienia tabelaryczne i wykresy prezentujące skalę oddziaływania akustycznego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) oraz nocnej (LN) w przedziałach 5 decybelowych dla każdego odcinka drogowego będącego przedmiotem mapowania. Gdzie:
LDWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB) wyznaczony w ciągu wszystkich dób roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godziny 6.00 do godziny 18.00), pory wieczoru (rozumianej ja-ko przedział czasu od godziny 18.00 do 22.00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godziny 22.00 do godziny 06.00).
Sposób obliczania wskaźnika określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN.
LN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w dB, wyznaczony w ciągu wszystkich pór w roku (rozumianych jako przedział czasu od 22.00 do 06.00).
Tabele zawierają informację o:
ilości lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących te lokale, narażonych na hałas oceniany wyżej wymienionymi wskaźnikami, wyznaczonymi dla wysokości 4 m nad poziomem terenu,
ilość lokali mieszkalnych w których zastosowano przegrody zewnętrzne o podwyższonej izolacyjności akustycznej jako rozwiązanie ochronne w odniesieniu do hałasu w środowisku, z jednoczesnym zastosowaniem na tyle cichych urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, że nie eliminują one efektów podwyższenia tej izolacyjności,
ilość budynków posiadających tzw. cichą elewację, tj. elewację przy której wartość wskaźnika LDWN
na wysokości 4 m nad poziomem terenu oraz w odległości 2 m od elewacji jest ponad 20 dB niższa niż najwyższa wartość wskaźnika LDWN przy elewacji najbardziej eksponowanej na hałas,
powierzchniach terenów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikami LDWN i LN. 1. Odcinek 31411 (Świdnica – Zielona Góra)
Wskaźnik
* w stosunku do całego obszaru analizy w promieniu 600m od odcinka drogowego, ** - lokali mieszkalnych w których zastosowano przegrody zewnętrzne o podwyższonej izolacyjności akustycznej
2. Odcinek 31411 (Nowogród Bobrzański - Świdnica)
Wskaźnik
* w stosunku do całego obszaru analizy w promieniu 600m od odcinka drogowego, ** - lokali mieszkalnych w których zastosowano przegrody zewnętrzne o podwyższonej izolacyjności akustycznej
Ograniczenia w zainwestowaniu na terenach o przekroczonych standardach akustycznych polegają na zakazie lokalizacji obiektów mieszkalnych lub innych wymagających ochrony przed hałasem, jeżeli wcześniej nie zostaną podjęte środki ograniczające emisję fal dźwiękowych.
7.1.3.2. Ujęcia wody
Obecnie na terenie gminy Świdnica jest eksploatowanych 5 komunalnych ujęć wody. Wszystkie te systemy wodociągowe są eksploatowane przez jednostkę organizacyjną Gminy - Zakład Usług Komunalnych w Świdnicy.
Poniżej przedstawiono podstawowe, charakterystyczne dane dotyczące poszczególnych ujęć wody.
Lp.
Ponadto na terenie gminy zlokalizowane są ujęcie zakładowe:
1. W-7 eksploatowane są przez Polski Związek Działkowców Zarząd ROD „Wilkanów„ w Wikanowie.
Ujęcie to ma 2 studnie o łącznych zasobach Q = 58,0 m3/godz. i głębokościach: studnia nr 1 – 27 m (wspomagająca), studnia nr 2 – 20 m. Pozwolenie wodno-prawne zobowiązuje ogrody działkowe do przekazania na rzecz wsi wody w ilości Q = 12,0 m3/godz.
2. W-8 eksploatowane są przez Polski Związek Działkowców Zarząd ROD „Wiarus„ w Wikanowie. Ujęcie to ma 2 studnie o łącznych zasobach Q = 45,0 m3/godz. i głębokościach: studnia nr 1 – 45,64 m, studnia nr 2, – 45 m. Ujęcie użytkowane jest na potrzeby własne ROD „Wiarus”.
Na rysunku uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego gminy Świdnica przedstawiono orientacyjne, przewidywane granice stref ochrony pośredniej ujęć wód podziemnych wyliczone z uwzględnieniem warunków geologicznych i kierunków spływów wód podziemnych.
7.1.3.3. Tereny położone w strefie ochronnej od odwiertów, gazociągów wysokiego ciśnienia i stacji redukcyjno–pomiarowych
Na terenie gminy nie ma czynnych oraz zlikwidowanych odwiertów służących do wydobycia gazu ziemnego.
Na terenie gminy aktualnie istnieją rurociągi wysokoprężne eksploatowane przez EWE energia. Dn 400 o długości 21 233 mb.
W związku z występowaniem na terenie gminy sieci gazowej wysokiego ciśnienia, dla przedmiotowej sieci zgodnie z przepisami szczególnymi należy określono strefę kontrolowaną wyznaczoną przez odległości podstawowe. Lokalizacja obiektów budowlanych względem istniejącej sieci gazowej w/c powinna być zgodna z wymaganiami zawartymi w przepisach, według których sieć gazowa została zrealizowana. Z tego względu lokalizacja obiektów budowlanych względem sieci gazowej, dla której pozwolenie na budowę wydano przed 12.12.2001r. (rok budowy wyżej wymienionych sieci i stacji – 1999r.) powinna być zgodna z przepisami rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14
listopada 1995r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz.U.
z 1995r., Nr 139, poz. 686).
Strefa kontrolowana sieci gazowej wysokiego ciśnienia stanowi obszar, w którym operator sieci gazowej jest uprawniony do zapobiegania działalności mogącej mieć negatywny wpływ na jej trwałość i prawidłową eksploatację.
7.1.3.4. Tereny położone w strefie uciążliwości od linii i urządzeń elektroenergetycznych – zagrożenie polami elektromagnetycznymi
Podstawowymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego są pola elektromagnetyczne wytwarzane przez urządzenia i linie elektroenergetyczne oraz urządzenia radiokomunikacyjne (wieże telefonii komórkowej, nadajniki radiowe i telewizyjne, radiotelefony) i radiolokacyjne (urządzenia radarowe).
Skutki oddziaływania elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego na organizmy żywe nie są jeszcze w pełni rozpoznane, jednak wiadomo, że nie pozostaje ono obojętne m.in. dla człowieka.
Promieniowanie to może stanowić zagrożenie dla ludzi – o ile nie zostaną zastosowane odpowiednie środki zabezpieczające.
Wpływu promieniowania na inne elementy środowiska dotychczas nie zaobserwowano, jednak źródła promieniowania mają istotny wpływ na zmiany w krajobrazie. Dotyczy to w szczególności napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, wież i masztów antenowych (niekiedy bardzo wysokich).
Z kolei budowa linii elektroenergetycznych w terenach leśnych związana jest z nieuniknioną wycinką drzew.
Na terenie gminy Świdnica zlokalizowano wieże telefonii komórkowej w następujących punktach:
w Świdnicy (dwie wieże), w Wilkanowie (4 wieże) i Koźli.
Linie elektroenergetyczne i wieże bazowe telefonii komórkowej stanowią ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzennym ze względu na strefy ochronne od tych obiektów. Ustanawianie stref ograniczonego użytkowania wokół źródeł promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego (dotyczy to również napowietrznych linii elektroenergetycznych) jest najczęściej stosowanym środkiem zabezpieczającym. Środek ten jest bardzo skuteczny, gdyż intensywność promieniowania maleje ze wzrostem odległości od jego źródła. Biorąc pod uwagę szereg parametrów charakteryzujących występujące na terenie gminy źródła promieniowania, na etapie sporządzania planów miejscowych lub ustalaniu lokalizacji inwestycji celu publicznego należy ocenić czy w danym przypadku zaistnieje konieczność ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. W przypadku nowych urządzeń należy poszukiwać niekonfliktowych lokalizacji.
Dla napowietrznych linii elektroenergetycznych obowiązują strefy ochronne, określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401). W wyżej wymienionym rozporządzeniu określono minimalne szerokości stref ochronnych w zależności od napięcia znamionowego linii, liczone w poziomie od skrajnych przewodów.
Dla napowietrznych linii elektroenergetycznych o napięciu znamionowym powyżej 30 kV do 110 kV strefa ochronna obejmuje pas technologiczny o szerokości 15 m, dla linii o napięciu powyżej 110 kV – 30 m. Dla linii elektroenergetycznych o napięciu znamionowym mniejszym, niż wyżej wymienione, szerokość pasa technologicznego ustalana jest w zależności od tego napięcia i wynosi od 3 m do 10 m.
Ponadto, zarządcy sieci ustalają pasy technologiczne dla poszczególnych linii.
W przypadku linii 220 kV należy przyjmować pas technologiczny po 25 m od osi linii w obie strony tj. – pas 50m, w przypadku linii o napięciu 110 kV należy przyjmować pas technologiczny o szerokości po 11m od osi linii w obie strony tj. – pas 22 m.
Wszelkie zmiany zagospodarowania terenu pod linią 110 kV i 220 kV oraz w odległościach poziomych mniejszych niż 30 m od skrajnych przewodów linii należy projektować w oparciu o normę PN-E-05100-1 oraz ustawę Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku i uzgodnić z właściwym zakładem energetycznym.
Pozostawienie pasów wolnych od zagospodarowania i zadrzewienia wzdłuż linii elektroenergetycznych 1 kV i 15 kV umożliwia eksploatację sieci napowietrznych z uwzględnieniem dojazdu do stanowisk słupowych.
Lokalizację i liczbę stacji transformatorowych należy ustalić na podstawie bilansu mocy zapotrzebowanej przez nowe tereny przewidziane pod zabudowę oraz wzrost zapotrzebowanej mocy przez istniejących odbiorców w konsultacji z właściwym zakładem energetycznym. Przyjmuje się, że standardowa działka pod stację kompaktową ma powierzchnię około 42 m2 (6 m x 7 m) a pod stacje słupową ok. 9m2 tj. 3x3 m.
7.1.3.5. Cmentarze – strefa ochrony sanitarnej
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 roku w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (Dz. U. Nr 52, poz. 315), podaje minimalne odległości terenów od granicy cmentarzy:
50 m od zabudowań mieszkalnych, jeśli mają one sieć wodociągową i wszystkie budynki korzystające z wody są do niej podłączone,
150 m od zabudowań mieszkalnych, zakładów produkujących lub przechowujących artykuły żywnościowe, zakładów żywienia zbiorowego, studzien, źródeł i strumieni, z których czerpana jest woda do picia dla potrzeb gospodarczych,
500 m od ujęć wody o charakterze zbiorników wodnych będących źródłem zaopatrzenia sieci wodociągowej w wodę do picia.
7.1.3.6. Obiekty wojskowe i obrony cywilnej
Ochronie podlegają obiekty obrony cywilnej: studnie zapasowe,
obiekty wojskowe istotne dla bezpieczeństwa kraju,
inne obiekty służące bezpieczeństwu ludności i kraju.
Gabaryty i parametry ochronne określają właściwe organy wojskowe i obrony cywilnej.
7.1.3.7. Pozostałe obiekty
Dla obiektów typu oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów komunalnych i przemysłowych, baz maszynowych, zakładów przemysłowych, ferm hodowlanych, stacji paliw płynnych – strefy ochronne wyznaczane są indywidualnie. W bezpośrednim sąsiedztwie zajmowanym przez tereny uciążliwe może być wprowadzony zakaz lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej, obiektów służby zdrowia, oświaty, sportu i rekreacji oraz innych budynków użyteczności publicznej. Wskazane jest tworzenie pasów zieleni izolacyjnej.