1. Prawo zgłaszania kandydatów na radnych oraz prowadzenia na ich rzecz kampanii wyborczej przysługuje wyłącznie komitetom wyborczym.
2. Każdy komitet wyborczy może prowadzić kampanię wyłącznie na rzecz zgłoszonych przez siebie kandydatów. Niedopuszczalne jest wspieranie, czy to finansowe, patronalne, honorowe jednego komitetu przez drugi komitet. Wsparcia takiego nie mogą udzielać komitetom również jakiekolwiek organizacje, fundacje, stowarzyszenia, itp., chociażby przez użyczanie komitetowi swojego logo czy znaku graficznego.
25
Termin rozpoczęcia pozyskiwania środków finansowych przez komitet
Pozyskiwanie środków finansowych komitet wyborczy może rozpocząć z chwilą uzyskania zdolności do czynności prawnych, a więc z dniem wydania przez Państwową Komisję Wyborczą postanowienia o przyjęciu zawiadomienia o jego utworzeniu.
Rachunek bankowy
1. Środki finansowe komitetu muszą być gromadzone wyłącznie na jednym rachunku bankowym. Nałożenie przez ustawodawcę na komitet wyborczy obowiązku pozyskiwania wszystkich środków wyłącznie na rachunku bankowym oznacza, że niedopuszczalne jest otwarcie rachunku komitetu np. w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (SKOK), czy w innych podmiotach świadczących tego typu usługi finansowe.
2. Wymóg gromadzenia przez komitet środków finansowych na rachunku bankowym oznacza również, że faktyczne ich pozyskiwanie może rozpocząć się dopiero od dnia otwarcia tego rachunku, a nie od dnia formalnego utworzenia komitetu.
3. Określenie w kodeksie, że komitet może otworzyć tylko jeden rachunek oznacza, że komitet może pozyskiwać środki tylko na jeden rachunek bankowy, natomiast ma on prawo otwierania rachunków pomocniczych do rachunku głównego, które będą służyły wyłącznie wydatkowaniu środków w jego strukturach terenowych. Wszystkie wpływy na rachunki pomocnicze muszą jednak pochodzić z jednego podstawowego rachunku komitetu.
4. Rachunek otwiera pełnomocnik finansowy komitetu, na podstawie uchwały Państwowej Komisji Wyborczej o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu komitetu.
5. W celu otwarcia rachunku, bank może zażądać od komitetu podania numeru wpisu do rejestru gospodarki narodowej (REGON) oraz numeru identyfikacji podatkowej (NIP). Są one wydawane we właściwym miejscowo dla komitetu urzędzie statystycznym (REGON) i urzędzie skarbowym (NIP), również na podstawie wymienionej wyżej uchwały Państwowej Komisji Wyborczej.
Umowa otwarcia rachunku bankowego
1. Otwierając rachunek, pełnomocnik finansowy komitetu zawiera z bankiem umowę, do której wprowadza zastrzeżenie:
1) że wpłaty na rzecz komitetu wyborczego dokonywane mogą być tylko czekiem rozrachunkowym, przelewem lub kartą płatniczą;
26
2) że wpłaty mogą pochodzić wyłącznie od obywateli polskich mających miejsce stałego zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz z kredytów bankowych zaciąganych na cele związane z wyborami;
3) o dopuszczalnym terminie dokonywania wpłat na ten rachunek (dzień wyborów).
2. Jeżeli wprowadzonemu do umowy zastrzeżeniu brakuje choćby jednego z wymienionych elementów, uznaje się, że nie spełnia ono ustawowych wymagań.
3. Z obowiązku wprowadzenia do umowy otwarcia rachunku bankowego powyższego zastrzeżenia nie zwalnia komitetu wyborczego odmowa banku wykonania takiej dyspozycji.
4. Wprowadzone do umowy rachunku bankowego zastrzeżenie nie zdejmuje z pełnomocnika finansowego komitetu obowiązku bieżącego kontrolowania prawidłowości gospodarki finansowej komitetu oraz źródeł jego przychodów.
5. Przez wprowadzenie zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego pełnomocnik finansowy wypełnia jednak obowiązki nałożone na niego przez art. 134 § 6 Kodeksu wyborczego oraz zobowiązuje bank do określonego postępowania. Nie będzie on zatem ponosił odpowiedzialności karnej, gdy bank, mimo wprowadzonego zastrzeżenia, przyjmie wpłaty dokonane po dniu wyborów, czy przez nieuprawnione podmioty (zob. postanowienie SN z dnia 4 sierpnia 2006 r., III SW 11/06, niepublikowane).
6. Rachunek komitetu wyborczego musi być otwarty przez ten komitet (pełnomocnik finansowy tylko działa w jego imieniu) i wyłącznie komitet wyborczy może być jego właścicielem. Zabronione jest wykorzystanie dla prowadzenia gospodarki finansowej komitetu wyborczego rachunku bankowego, którego właścicielem jest osoba fizyczna, organizacja czy jakikolwiek inny podmiot.
Termin zakończenia pozyskiwania środków finansowych
1. Wpłaty na rzecz komitetu wyborczego nie mogą być dokonywane po dniu wyborów, tj. po dniu wyborów wskazanym w postanowieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o zarządzeniu wyborów.
2. O tym, czy wpłata dokonana została z zachowaniem terminu, świadczy data wystawienia polecenia przelewu, a nie data zaksięgowania przez bank wpływu środków na rachunek.
Regulowanie zobowiązań finansowych komitetu wyborczego
1. Pozyskiwanie środków finansowych po dniu wyborów niedopuszczalne jest nawet w sytuacji, gdy komitetowi pozostały nieuregulowane zobowiązania finansowe,
27
na których pokrycie nie wystarczyło mu zgromadzonych do dnia wyborów funduszy.
Do zapłacenia tych zobowiązań wskazany został przez Kodeks wyborczy pełnomocnik finansowy komitetu. W przypadku gdy z majątku pełnomocnika finansowego nie można pokryć zobowiązań komitetu wyborczego wyborców, odpowiedzialność za nie ponoszą solidarnie osoby wchodzące w skład komitetu (art. 130 Kodeksu wyborczego).
2. Operacje finansowe, związane z regulowaniem po dniu wyborów zobowiązań komitetu wyborczego, który nie posiada już własnych środków, powinny odbywać się bez pośrednictwa rachunku bankowego tego komitetu, poza sytuacją, w której opłacane są zobowiązania wobec banku, wynikające z kosztów prowadzenia rachunku, niezapłacone przed dniem wyborów lub powstałe już po tym dniu. Środki na pokrycie kosztów utrzymania czy zamknięcia rachunku bankowego komitetu muszą bowiem wpłynąć na ten rachunek, by bank mógł je z niego pobrać i zaspokoić swoje roszczenia wobec komitetu. Niemożliwe jest dokonanie opłat zamknięcie rachunku bankowego bez pośrednictwa tego rachunku. Środki na prowadzenie lub zamknięcie rachunku bankowego komitetu po dniu wyborów mogą być przekazywane wyłącznie przez osoby zobowiązane do regulowania zobowiązań komitetu i tylko w kwocie, na jaką opiewa bieżące zobowiązanie komitetu wobec banku. Wpłatę taką traktować należy, jako zgodne z art. 130 Kodeksu wyborczego, regulowanie zobowiązań komitetu względem wierzyciela, w tym przypadku banku.
Zamknięcie rachunku bankowego komitetu
Rachunek komitetu powinien zostać zamknięty dopiero po:
1) rozliczeniu przychodów i wydatków komitetu;
2) po dokonaniu zwrotu środków wpłaconych komitetowi z naruszeniem przepisów Kodeksu wyborczego;
3) po wpłaceniu dotacji podmiotowej z budżetu państwa (jeśli komitet taką otrzyma);
4) po ustaleniu wysokości i przekazaniu, zgodnie z dyspozycją ustawową, ewentualnej nadwyżki pozyskanych środków nad poniesionymi wydatkami.
Wysokość nadwyżki ustala w trakcie badania sprawozdania finansowego komitetu Państwowa Komisja Wyborcza. W związku z tym, rachunek ten powinien być zamknięty dopiero po wydaniu uchwały przez Państwową Komisję Wyborczą w sprawie sprawozdania komitetu wyborczego. Z uwagi jednak na fakt, że na złożenie sprawozdania komitetowi przysługuje termin 3 miesięcy od dnia wyborów, a Państwowej Komisji Wyborczej 6 miesięcy na zbadanie sprawozdania komitetu
28
i wydanie uchwały w jego sprawie, dopuszcza się sytuację, gdy komitet, którego wynik wyborczy nie uprawnia do otrzymania dotacji podmiotowej, nie chcąc generować kosztów związanych z prowadzeniem rachunku bankowego przez tak długi okres, zamknie ten rachunek tuż po dniu wyborów, regulując wcześniej z posiadanych na nim środków swoje zobowiązania. Jeżeli po dokonaniu wszelkich opłat na rachunku pozostaje nadwyżka pozyskanych środków nad poniesionym wydatkami, pełnomocnik finansowy ma prawo wypłacić ją do tzw. kasy, w której powinna ona pozostawać do dnia wydania uchwały przez Państwową Komisję Wyborczą w sprawie sprawozdania komitetu;
5) komitet nie powinien przekazywać pozyskanej nadwyżki na rzecz organizacji pożytku publicznego przed dniem wydania uchwały Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie jego sprawozdania, albowiem może się okazać, że Państwowa Komisja Wyborcza ustali inną kwotę nadwyżki niż zrobił to komitet lub np. stwierdzi przepadek na rzecz Skarbu Państwa środków zgromadzonych przez komitet z naruszeniem przepisów Kodeksu wyborczego, a wówczas na rzecz Skarbu Państwa komitet ma prawo przekazać środki z nadwyżki, które przechowuje w kasie.
Źródła przychodów komitetu
1. Źródła przychodów komitetów wyborczych zostały odmiennie zdefiniowane dla poszczególnych rodzajów komitetów.
2. Wszelkie wezwania i informacje pisemne dostarczane przez komitet wyborczy wyborców, mające na celu pozyskanie środków na wybory, muszą zawierać informację o treści przepisów art. 132 § 3–5 Kodeksu wyborczego (źródła pozyskania środków finansowych), art. 134 § 3 (zwiększonym limicie wpłat kandydata na posła i senatora na rzecz komitetu wyborczego), art. 149 § 1 (przepadku korzyści majątkowych przyjętych przez komitet z naruszeniem przepisów Kodeksu wyborczego) i art. 506 (konsekwencjach karnych niezgodnego z prawem przekazywania na rzecz komitetu oraz pozyskiwania i wydatkowania przez komitet środków finansowych) – art. 139 Kodeksu wyborczego.
3. Komitetom wyborczym wyborców środki finansowe mogą być przekazywane wyłącznie przez obywateli polskich mających miejsce stałego zamieszkania w Polsce (art. 132 § 3 Kodeksu wyborczego).
4. Zgodne z prawem wyborczym są również wpłaty pochodzące od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Dokonanie wpłaty na rachunek komitetu
29
wyborczego z rachunku bankowego stanowiącego „konto firmowe”, jest dopuszczalne jednak tylko wówczas, gdy wpłata zostanie dokonana przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą i zostanie wyraźnie wskazane, że wpłata pochodzi od takiej osoby dysponującej rachunkiem (zob. postanowienie SN z dnia 22 września 2008 r., III SW 7/08, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 56). Podobna sytuacja dotyczy spółki cywilnej i jawnej.
5. Niedopuszczalne jest dokonywanie wpłat na rzecz komitetu wyborczego wyborców za pośrednictwem rachunku osoby fizycznej, także rachunku firmowego osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (spółka cywilna, jawna), przez inną osobę, nie będącą właścicielem czy współwłaścicielem tego rachunku.
6. Obowiązek dokonywania wpłat jedynie przez osoby fizyczne oznacza nie tylko wyłącznie jakiegokolwiek finansowania przez osoby prawne, lecz także konieczność dokonywania tych wpłat osobiście przez darczyńców, a nie za pośrednictwem podmiotów trzecich.
7. Gdy współwłaścicielami rachunku bankowego jest więcej niż jedna osoba, wówczas każda z nich może dokonywać przelewów z tego rachunku na łączną kwotę określoną limitem wpłat dla osoby fizycznej.
8. Dozwolonymi źródłami przychodów każdego rodzaju komitetu wyborczego, są również, mimo, że nie zostały wymienione w Kodeksie wyborczym, odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym komitetu, odszkodowania należne komitetowi, czy kwoty wpłacone na rzecz komitetu wyborczego w wyniku orzeczeń sądowych.
Limit wpłat osób fizycznych
1. Każda uprawniona osoba fizyczna może wpłacić na rzecz jednego komitetu wyborczego wyborców łączną kwotę nieprzekraczającą 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu wyborów (art. 134 § 2 Kodeksu wyborczego).
2. Wyjątki stanowią, w wyborach parlamentarnych, kandydaci na posłów i kandydaci na senatorów, którzy mogą wpłacić na rzecz komitetu, ale wyłącznie tego, który zgłosił ich kandydatury, sumę nieprzekraczającą 45-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 134 § 2 Kodeksu wyborczego). Wpłaty ograniczonej tym limitem dokonać można dopiero w momencie, gdy komitet zarejestruje listy kandydatów. Do tego dnia,
30
wszystkich osób wpłacających dotyczy limit wpłat w wysokości 15-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1 386,00 zł, co oznacza, że 15-krotność tego wynagrodzenia stanowi kwotę 20 790,00 zł, a jej 45-krotność, kwotę 62 370,00 zł.
Kwotą w wysokości 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę uprawniona do ich wpłacenia osoba fizyczna może wesprzeć dowolną ilość komitetów wyborczych.
Formy wpłat
1. Darowizny pieniężne na rzecz komitetu wyborczego, niezależnie od ich wysokości, mogą być wpłacane wyłącznie z rachunku darczyńcy na rachunek bankowy komitetu i tylko czekiem rozrachunkowym, przelewem lub kartą płatniczą (art. 134 § 5 Kodeksu wyborczego).
2. Niedopuszczalne jest wspieranie finansowe komitetu za pośrednictwem serwisów internetowych czy firm obsługujących płatności.
3. Wpłata na rzecz komitetu może być dokonana jedynie w taki sposób, że w wyniku operacji wykonanej przez darczyńcę, obciążony zostaje jego rachunek bankowy, a beneficjentem tych środków jest bezpośrednio komitet wyborczy.
4. Komitet wyborczy wyborców ma prawo zaciągać kredyty bankowe na cele związane z wyborami (art. 132 § 3 Kodeksu wyborczego). Zabronione jest natomiast zaciąganie pożyczek również od innych niż banki instytucji świadczących tego typu usługi, a także od innych podmiotów i osób fizycznych (zob. postanowienie SN z dnia 23 kwietnia 2002 r., III SW 8/02, OSNP 2003, nr 4, poz. 84).
5. Poręczycielami kredytu mogą być wyłącznie obywatele polscy na stałe zamieszkujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 132 § 6 Kodeksu wyborczego).
6. Kwota zobowiązania poręczyciela nie może przekraczać 15-stokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ograniczenie wysokości kwoty poręczonej dotyczy zarówno członków komitetu wyborczego, jak też osób niewchodzących w jego skład (art. 132 § 6 Kodeksu wyborczego).
7. Poręczenie kredytu jest niezbywalne, co znaczy, że nie może zostać przekazane ani innej osobie fizycznej, ani żadnemu innemu podmiotowi. Wygasa ono dopiero z chwilą spłaty kredytu.
8. Zabronione jest pomniejszanie wartości zobowiązań komitetu wyborczego przez inną osobę niż obywatel polski stale zamieszkujący na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
31
Pomniejszenie może być dokonane wyłącznie do kwoty dopuszczalnego limitu wpłat osoby fizycznej na rzecz komitetu (art. 144 § 2 Kodeksu wyborczego).
9. Jeżeli osoba fizyczna, której komitet wyborczy zobowiązany jest zapłacić określoną kwotę za świadczone na jego rzecz usługi, wpłaciła na rzecz tego komitetu kwotę określoną limitem wpłat (20 790,00 zł), to nie może ona dokonać już pomniejszenia zobowiązań, jakie ma wobec niej komitet wyborczy, albowiem wówczas wsparłaby komitet kwotą przekraczającą dopuszczalny limit. Przypominam, że w przypadku kandydatów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej limit wpłat jest odpowiednio większy (62 370,00 zł).
10. Komitet wyborczy nie ma prawa pozyskiwać środków finansowych od przedsiębiorstw, fundacji, spółek, stowarzyszeń, państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych, a także ze zbiórek publicznych czy od innych komitetów.
W związku z zakazem finansowania kampanii wyborczej, między innymi, przez wskazane wyżej podmioty, należy pamiętać, iż organizowane przez nie w czasie kampanii wyborczej wszelkiego typu akcje marketingowe, konferencje prasowe, happeningi, itp., związane z ich bieżącą działalnością, nie mogą zawierać żadnych przejawów agitacji wyborczej na rzecz jakiegokolwiek komitetu wyborczego. Jeżeli komitety wyborcze zdecydują się na umieszczenie swoich materiałów agitacyjnych w wydawanych przez te podmioty pismach branżowych, mogą to zrobić wyłącznie po uzyskaniu zgody ich właścicieli i wyłącznie odpłatnie, ze wskazaniem w zamieszczonych materiałach informacji od jakiego komitetu pochodzą i przez kogo są finansowane.
Postępowanie w przypadku wpływu na rachunek komitetu wpłat niezgodnych z prawem wyborczym.
1. W przypadku stwierdzenia przez pełnomocnika finansowego, odpowiadającego za gospodarkę finansową komitetu, wpływu na rachunek komitetu środków wpłaconych z naruszeniem prawa, powinien on odmówić ich przyjęcia, poprzez dokonanie ich zwrotu darczyńcy, w terminie 30 dni od dnia ich wpływu na konto oraz nie wliczać ich do przychodów komitetu.
2. Gdy nieprawidłowa wpłata zostanie zidentyfikowana po upływie wskazanych 30 dni lub niemożliwe będzie ustalenie danych osoby, która jej dokonała, wówczas środki wpłacone na rachunek komitetu z naruszeniem przepisów Kodeksu wyborczego powinny zostać wyodrębnione na oddzielnym subkoncie z przeznaczeniem na przekazanie ich Skarbowi
32
Państwa. Środki te nie mogą być wykorzystane na bieżące finansowanie kampanii wyborczej.
3. W przypadku wpłaty dokonanej przez uprawniony podmiot na rachunek komitetu w kwocie przekraczającej ustawowy limit, zwrotowi lub przekazaniu na subkonto wpłat nieprawidłowych nie podlega cała wpłacona kwota, a tylko jej nadwyżka ponad dopuszczalny limit (art. 134 § 4 Kodeksu wyborczego).
Przykład:
Jan Nowak, nie będący kandydatem w wyborach do polskiego parlamentu, wpłacił w 2011 r. na rzecz komitetu wyborczego wyborców środki w kwocie 22 000,00 zł.
Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego zobowiązany jest, w terminie 30 dni od uznania tej wpłaty przez bank, zwrócić wpłacającemu kwotę 1 210,00 zł (22 000,00 zł – 20 790,00 zł /dopuszczalny limit wpłat/ = 1 210,00 zł).
4. Przyjęcie przez pełnomocnika finansowego komitetu nieprawidłowych wpłat i ich wydatkowanie na cele związane z kampanią wyborczą stanowi naruszenie przepisów Kodeksu wyborczego.
5. Naruszeniem przepisów Kodeksu wyborczego jest również sytuacja, w której wpłacona w niewłaściwy sposób kwota wykorzystana została przez komitet na sfinansowanie swoich działań wyborczych, a następnie, po pozyskaniu w prawidłowy sposób kolejnych funduszy, dokonany został z nich zwrot nieprawidłowo przekazanych środków lub zostały one wydzielone na odrębnym koncie „na rzecz Skarbu Państwa”. Świadczy to bowiem, że komitet przyjął środki wpłacone z naruszeniem prawa i wykorzystał je na swoje potrzeby.
Obowiązek prowadzenia rejestrów
1. Komitet wyborczy jest obowiązany prowadzić rejestry:
1) zaciągniętych kredytów – zawierający nazwę banku udzielającego kredytu i wszystkie istotne warunki jego uzyskania, w szczególności:
a) datę udzielenia kredytu, b) wysokość kredytu,
c) oprocentowanie i inne koszty uzyskania, d) zobowiązania poręczycieli,
e) ustalony termin spłaty;
33
2) wpłat o wartości przekraczającej łącznie od jednej osoby fizycznej kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę (1 386,00 zł), ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu wyborów, ze wskazaniem imienia, nazwiska oraz miejscowości zamieszkania takiej osoby.
2. Rejestry te komitet obowiązany jest umieszczać na swojej stronie internetowej i uaktualniać w taki sposób, aby informacje o kredytach i wpłatach ujawniane były w terminie 7 dni od dnia udzielenia kredytu lub dokonania wpłaty.
3. Na stronie internetowej komitetu powinny one być umieszczone co najmniej do dnia podania przez Państwową Komisję Wyborczą do publicznej wiadomości sprawozdania finansowego komitetu.
4. Wzory rejestrów, sposób ich prowadzenia, a także sposób przekazania organom wyborczym, a przede wszystkim:
1) zakres danych zawartych w rejestrach;
2) metody aktualizacji rejestrów;
3) sposób prezentacji informacji zawartych w rejestrach na stronie internetowej komitetu, określi w rozporządzeniu, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, Minister Finansów (art. 140 Kodeksu wyborczego).
Zasady wydatkowania środków komitetu
1. Komitet wyborczy nie ma prawa przyjmowania żadnych innych nieodpłatnych świadczeń czy usług, niż te polegające na rozpowszechnianiu plakatów i ulotek wyborczych przez osoby fizyczne oraz nieodpłatnym korzystaniu w czasie kampanii wyborczej z lokalu osoby wchodzącej w skład komitetu wyborczego jak również z jej sprzętu biurowego (art. 132 § 5 i 133 § 2 Kodeksu wyborczego). Komitet zobowiązany jest jednak do ponoszenia kosztów związanych z wszelkimi mediami, z jakich w danym lokalu korzysta (energia, woda, telefon, Internet, itp.). Jeżeli komitet korzysta z lokalu lub lokali oraz sprzętu biurowego, należących do osób spoza komitetu wyborczego lub do innych podmiotów, wówczas zobowiązany jest ponosić stosowne koszty z tym związane.
Dotyczy to również sytuacji, gdy komitet korzysta z innego niż biurowy sprzętu lub urządzeń, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem. W takich przypadkach komitet zobowiązany jest zawrzeć stosowne umowy. Zabronione jest więc przekazywanie nieodpłatnie komitetowi w celu prowadzenia kampanii wyborczej
34
np., samochodu, tablicy reklamowej, materiałów na wykonanie tablic agitacyjnych, a także darmowe świadczenie usług polegających na naprawie urządzeń wykorzystywanych przez komitet czy na wykonaniu materiałów agitacyjnych.
2. Zgromadzone przez komitet środki finansowe mogą być przeznaczane wyłącznie na cele związane z wyborami (art. 129 § 1 Kodeksu wyborczego). Przez pojęcie celu wyborczego należy rozumieć podejmowanie działań zmierzających do umieszczenia osób popieranych przez komitet w organach pochodzących z wyboru.
3. Wydatkami lub kosztami komitetów wyborczych są przede wszystkim koszty:
1) zużycia materiałów;
2) zużycia energii;
3) usług obcych, w tym opłaty za korzystanie ze środków masowego przekazu zakresie dopuszczalnym przez przepisy Kodeksu wyborczego;
4) wykonania materiałów agitacyjnych;
5) spotkań wyborczych;
6) podróży wyborczych;
7) wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń;
8) spłaty zaciągniętych kredytów bankowych oraz inne wydatki pieniężne.
4. Do wydatków komitetu wyborczego nie wlicza się kosztów pracy związanej z nieodpłatnymi usługami świadczonymi przez osoby fizyczne (wolontariuszy) polegającymi na rozpowszechnianiu przez nie materiałów agitacyjnych komitetu oraz nieodpłatnymi działaniami na rzecz komitetu wyborczego podejmowanymi przez członków komitetu. Nie ma jednak przeciwwskazań by komitet zawarł z tymi osobami umowy na świadczenie usług. Jeżeli umowy takie zawrze, niezależnie czy z osobami fizycznymi, czy innymi podmiotami, w których to umowach przewidziane jest wynagrodzenie za świadczone usługi, wydatek ten wykazuje w sprawozdaniu.
5. Nie ma przeciwwskazań, by komitet zawierał umowy na płatne świadczenie usług na rzecz komitetu z członkami tego komitetu, w tym z jego pełnomocnikiem wyborczym czy finansowym.
6. Komitet nie ma prawa przekazywać środków finansowych na cele charytatywne oraz inne cele społecznie użyteczne. Zabronione jest również organizowanie przez komitety wyborcze w ramach prowadzenia kampanii wyborczej akcji charytatywnych czy zbiórek publicznych na rzecz pomocy potrzebującym. W trakcie kampanii wyborczej wydatków na takie cele nie powinni dokonywać także sami kandydaci na posłów czy senatorów.
35
7. Nie ma natomiast przeszkód prawnych do umieszczenia, np. na stronie internetowej danego komitetu lub w jego materiałach agitacyjnych, zachęcenia lub wezwania
7. Nie ma natomiast przeszkód prawnych do umieszczenia, np. na stronie internetowej danego komitetu lub w jego materiałach agitacyjnych, zachęcenia lub wezwania