Gospodarka wodno-ściekowa

Obecność sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie jednostki samorządu terytorialnego istotnie podnosi jakość życia mieszkańców poprzez zapewnienie ciągłości dostaw wody spełniającej wszelkie normy sanitarne oraz odbioru i oczyszczania ścieków. Wyposażenie obszaru w podstawową infrastrukturę techniczną zwiększa również atrakcyjność osiedleńczą dla potencjalnych mieszkańców oraz inwestorów.

SIEĆKANALIZACYJNA

Zgodnie z danymi GUS w roku 2019 długość czynnej sieci kanalizacyjnej na terenie gminy wyniosła 50,6 km. Na przestrzeni lat 2015-2019 jej długość wzrosła o 1,2 km tj. 2,43%.

Liczba mieszkańców korzystających z sieci kanalizacyjnej w roku 2018 wyniosła 9 557 osób, co stanowiło 58,3% wszystkich mieszkańców gminy. W tym samym roku liczba budynków mieszkalnych podłączonych do infrastruktury kanalizacyjnej stanowiła 60,00% wszystkich budynków mieszkalnych na terenie gminy Szczegółowe informacje o infrastrukturze kanalizacyjnej prezentuje poniższa tabela.

Tabela 24. Infrastruktura kanalizacyjna gminy Opalenica w latach 2015-2019 Wyszczególnienie Jednostka

miary 2015 2016 2017 2018 2019 Długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 49,4 49,7 49,7 50,1 50,6 Przyłącza prowadzące do budynków

mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania szt. 1 869 1 898 1 905 1 793 1 807 Ścieki bytowe odprowadzone siecią

kanalizacyjną dam³ 493,1 563,1 576,6 474,5 383,3 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej

ogółem

osoba 9 665 9 762 9 784 9 557 b.d.

% 59,3 59,6 59,6 58,3 b.d.

Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w mieście Opalenicy

osoba 7 580 7 641 7 655 7 509 b.d.

% 78,9 79,1 79,2 78,3 b.d.

Budynki mieszkalne podłączone do

infrastruktury kanalizacyjnej % 60,1 59,9 59,9 60,0 b.d.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start

Na obszarze gminy zlokalizowane są 4 oczyszczalnie ścieków. Są to:

 Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków Porażyn Dworzec,

 Mechaniczno-biologiczna z pogłębionym usuwaniem biogenów oczyszczalnia ścieków Troszczyn,

 Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków Urbanowo,

 Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków Wojnowice.

Liczba ludności korzystająca z oczyszczalni ścieków zgodnie z danymi GUS w roku 2018 na terenie gminy Opalenica wyniosła 11 211 osób. W tym samym roku ilość oczyszczanych ścieków łącznie z wodami infiltracyjnymi i ściekami dowożonymi w ciągu całego roku wyniosła 522 dam³.

Na obszarze Gminy zgodnie z Uchwałą Nr V/118/15 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 marca 2015 r. wyznaczono aglomeracje Opalenica (PLWL054) o RLM 10 800.

Główną oczyszczalnią ścieków w powyższej aglomeracji jest oczyszczalnia ścieków w Troszczynie (dz. ew. nr 401/3, ob. ew. 0013 Troszczyn) o przepustowości Qśr/d = 1 453 m³/d i projektowanej wydajności 14 000 RLM. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest Mogilnica leżąca w zlewni rzeki Odry. Aglomeracja obejmuje obszar miejscowości Opalenica, Łęczyce (działki ewidencyjne nr: 221, 334/1; obręb: 0007 Łęczyce), Rudniki (działki ewidencyjne nr: 262/1, 263; obręb: 0010 Rudniki), Sielinko, Porażyn (działki ewidencyjne nr: 373/2, 374/3, 375/2, 376/2, 377, 378/1, 378/2, 378/3, 378/4, 378/5, 378/6, 378/7, 379, 381, 414/1, 414/2, 417/1, 417/2, 417/3, 418, 419, 420, 421, 422/1, 422/2, 423, 424, 425, 426, 428/2, 428/3, 429/1; obręb: 0009 Porażyn) i Troszczyn (działka ewidencyjna nr: 7/1; obręb: 0002 Troszczyn).

Tabela 25. Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach dopływających i odpływających z oczyszczalni ścieków w Troszczynie w roku 2019

BZT5 [mgO2/l] ChZT [mgO2/l] Zawiesina ogólna

[mg/l] Azot [mg/l] Fosfor [mg/l]

Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach dopływających do oczyszczalni ścieków

531 2 098 1 668 156 35

Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach odpływających z oczyszczalni ścieków

3 29 5 6 4

Źródło: Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych

Średnie wartości poszczególnych wskaźników w ściekach odpływających z oczyszczalni ścieków w Troszczynie spełniają wymagania rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

W pozostałej części gminy, nie podłączonej do sieci kanalizacyjnej, podstawową infrastrukturą techniczną w zakresie gospodarki ściekowej stanowią przydomowe oczyszczalnie ścieków i zbiorniki bezodpływowe. Ich wykaz w podziale na poszczególne miejscowości prezentuje tabela poniżej.

Tabela 26. Informacje dotyczące ilości zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Opalenica w latach 2018-2019

Miejscowość

Ilość zbiorników

bezodpływowych Ilość przydomowych oczyszczalni ścieków

2018 2019 Zmiana 2018 2019 Zmiana

Bukowiec Stary (Ośrodek) 2 2  3 3 

Dakowy Mokre 54 54  52 52 

Jastrzębniki 66 65 ▼ -1 2 3 ▲ +1

Kopanki 35 35  81 85 ▲ +4

Kozłowo 48 48  6 8 ▲ +2

Łagwy 60 58 ▼-2 10 12 ▲ +2

Łęczyce (wraz z salą wiejską) 16 16  42 43 ▲ +1

Niegolewo 35 39 ▲ +4 4 5 ▲ +1

Opalenica 62 58 ▼ -4 12 10 ▼ -2

Porażyn + Porażyn Ośrodek 96 94 ▼ -2 25 31 ▲ +6

Rudniki 59 57 ▼ -2 58 61 ▲ +3

Sielinko 1 1  1 1 

Terespotockie 13 14 ▲ +1 52 54 ▲ +2

Troszczyn 20 19 ▼ -1 42 44 ▲ +2

Urbanowo 5 5  4 4 

Uścięcice 92 92  11 13 ▲ +2

Wojnowice 5 5  8 8 

Razem 669 662 ▼ -7 413 437 ▲ +24

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Opalenicy

Analizując powyższą tabele obserwujemy, że w analizowanym okresie ilość zbiorników bezodpływowych zmniejszyła się o 7 szt. (1,05%), a ilość przydomowych oczyszczalni ścieków wzrosła o 24 szt. (5,81%).

SIEĆWODOCIĄGOWA

Zgodnie z danymi GUS, na terenie gminy Opalenica w roku 2019 długość sieci wodociągowej wynosiła 178,3 km i na przestrzeni analizowanych lat (2015-2019) jej długość wzrosła o 6,2 km (3,60%). Liczba osób korzystających z sieci wodociągowej w roku 2018 wyniosła 15 727 osób, co stanowiło 95,9% wszystkich mieszkańców. Zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca w 2018 roku wyniosło 41,6 m³ i zmniejszyło się ono na przestrzeni ostatnich 5 lat o 4,81%.

Tabela 27. Infrastruktura wodociągowa gminy Opalenica w latach 2015-2019 Wyszczególnienie J.m. 2015 2016 2017 2018 2019 Długość czynnej sieci rozdzielczej km 172,1 173,3 174,0 176,4 178,3 Przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych

i zbiorowego zamieszkania szt. 2 933 2 957 2 994 2 794 2 853

Awarie sieci wodociągowej szt. 32 37 49 62 46

Woda dostarczona gospodarstwom domowym dam³ 711,8 706,1 718,9 659,9 681,8 Ludność korzystająca z sieci wodociągowej

ogółem

osoba 15 665 15 755 15 794 15 727

-% 96,1 96,1 96,2 95,9

-Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w mieście Opalenicy

osoba 9 454 9 500 9 509 9 432

-% 98,4 98,4 98,4 98,3

-Zużycie wody w gospodarstwach domowych

ogółem na 1 mieszkańca m³ 43,7 43,3 43,9 40,2 41,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start

Obszar gminy zaopatrywany w wodę z następujących wodociągów publicznych grupowego zaopatrzenia:

 Opalenica, zaopatruje miejscowości: Opalenica, Sielinko, Porażyn, Łęczyce, Jastrzębniki oraz Rudniki,

 Wojnowice, zaopatruje miejscowości: Wojnowice, Łagwy, Niegolewo, Kozłowo, Uścięcice oraz część wsi Wiktorowo w gm. Buk,

 Kopanki, zaopatruje miejscowości: Kopanki, Urbanowo, Troszczyn, Dakowy Mokre, Terespotockie, Porażyn Tartak, Porażyn Ośrodek, Bukowiec Stary.

Ponadto na terenie gminy znajduje się indywidualne ujęcie wody Rudopal Sp. z o.o.

Rudniki 109, 64-330 Opalenica.

Na terenie gminy Opalenica systematycznie w każdym roku prowadzone są badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z wodociągów publicznych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowym Tomyślu. W 2019 roku:

 Dla wodociągu publicznego Opalenica pobrano łącznie 51 próbki wody do badań laboratoryjnych. W okresie tym jakość wody była kwestionowana, a zarządca wodociągu w 2019 r. prowadził działania naprawcze w związku z niewłaściwą jakością wody przydatność wody do spożycia przez ludzi i brak istotnych zagrożeń dla zdrowia konsumentów korzystających z wody z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia na terenie gminy. Badania laboratoryjne próbki wody pobranej w III kwartale 2019 r. wykazały przekroczenie parametru mikrobiologicznego tj. bakterie grupy coli. W ramach monitoringu wewnętrznego zarządca pobrał również próbki wody do badań laboratoryjnych ze Stacji Uzdatniania Wody oraz z sieci wodociągowej. Badania laboratoryjne ww. próbek wykazały przekroczenie parametru mikrobiologicznego tj.

ogólnej liczby mikroorganizmów. Zarządca natychmiast przystąpił do dezynfekcji i płukania sieci wodociągowej po czym ponownie pobrał próbkę wody do badań.

Wykonane ponowne badania laboratoryjne po tych działania nie wykazały ww.

przekroczeń. przekroczeń parametrów mikrobiologicznych. Stwierdzone w 2019 r.

w próbkach wody ww. krótkotrwałe przekroczenia parametru mikrobiologicznego nie stanowiły bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia konsumentów. W związku z powyższym jakość wody z wodociągu publicznego Opalenica poprawiła się i odpowiada wymaganiom obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2017 r. poz. 2294). W związku z powyższym obowiązuje treść decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowym Tomyślu stwierdzająca przydatność wody do spożycia.

 Dla wodociągu publicznego Wojnowice do badań laboratoryjnych pobrano 14 próbek wody. Jakość wody nie była kwestionowana, w związku z tym w 2019 r. nie prowadzono działań naprawczych w zakresie niewłaściwej jakości wody z ww. wodociągu. Jakość wody z wodociągu publicznego Wojnowice spełniała wymagania obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017r. poz. 2294) i nie uległa zmianie w stosunku do 2017 r. W związku z powyższym obowiązuje treść decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowym Tomyślu stwierdzająca przydatność wody do spożycia.

 Dla wodociągu publicznego Kopanki do badań laboratoryjnych pobrano 14 próbek wody. Jakość wody nie była kwestionowana, w związku z tym w 2019 r. nie prowadzono

działań naprawczych w zakresie niewłaściwej jakości wody z ww. wodociągu. Jakość wody w wodociągu publicznym Kopanki spełniała wymagania obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017r. poz. 2294) i nie uległa zmianie w stosunku do 2017 r. W związku z powyższym obowiązuje treść decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowym Tomyślu stwierdzająca przydatność wody do spożycia.

PODSUMOWANIEANALIZA SWOT

Tabela 28. Analiza SWOT dla obszarów interwencji: Gospodarka wodno-ściekowa

Mocne strony Słabe strony

 Rozbudowana sieć wodociągowa zaopatrująca niemal wszystkich mieszkańców gminy w wodę;

 Brak istotnych zagrożeń dla zdrowia konsumentów korzystających z wody z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia na

 Korzystanie przez mieszkańców ze zbiorników bezodpływowych, spośród których część jest w niedostatecznym stanie technicznym.

Szanse Zagrożenia

 Rozbudowa i modernizacja sieci wodno-kanalizacyjnej;

 Wyposażenie nieruchomości w przydomowe oczyszczalnie ścieków;

 Pozyskanie środków finansowych z funduszy krajowych lub europejskich na rozbudowanie infrastruktury

 Niewystarczająca wiedza mieszkańców na temat nielegalnego zrzutu ścieków oraz nielegalne zrzuty ścieków do wód powierzchniowych. prawidłowy rozwój człowieka, gdyż wraz z pożywieniem roślinnym i zwierzęcym dostarczają odpowiedniej ilości wysokokalorycznych składników odżywczych, witamin, substancji mineralnych, niezbędnych do budowy i właściwego funkcjonowania organizmu. Razem z pożywieniem człowiek pobiera składniki korzystne, jak i niekorzystne dla swego rozwoju.

Jakość gleb ma wpływ na rozmieszenie upraw rolniczych, ale zależy ona również od odpowiedniej wilgotności, nawożenia mineralno-organicznego, warunków termicznych oraz opadów atmosferycznych.

Na stan gleb wpływają głównie czynniki pochodzenia antropogenicznego: