Z początkiem 2019 r. obowiązują ujednolicone zasady opodatkowania gruntów, przez które przebiega infrastruktura liniowa. Zgodnie z nowymi
przepisami, wprowadzonymi przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym (Dz. U. z 2018r. poz. 1588) umieszczenie na gruntach rolnych czy leśnych takiej infrastruktury nie wpływa na sposób ich opodatkowania.
Nowelizację ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, wprowadza do istniejącego katalogu wyłączeń w art. 1a w ust. 2a – dla przypomnienia przepis ten zawiera wyłączenia gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzoną działalnością, które nie zalicza się do prowadzonej działalności, nowy punkt 4, w brzmieniu:
„4) gruntów:
a) przez które przebiegają urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 i 1104), wchodzące w skład przedsiębiorstwa przedsiębiorcy prowadzącego działalność telekomunikacyjną, działalność w zakresie przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej lub zajmującego się transportem wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej,
b) zajętych na pasy technologiczne stanowiące grunt w otoczeniu urządzeń, o których mowa w lit.a, konieczny dla zapewnienia właściwej eksploatacji tych urządzeń,
c) zajętych na strefy bezpieczeństwa oraz strefy kontrolowane urządzeń, o których mowa w lit. a, służących do przesyłania lub dystrybucji ropy naftowej, paliw ciekłych lub paliw gazowych, lub transportu wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej, które zostały określone w odrębnych przepisach
- chyba że grunty te są jednocześnie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż działalność, o której mowa w lit. a.";
Dodatkowo po ust. 2a ustawa zmieniająca dodaje ust. 2b w brzmieniu:
"2b. Przepisu ust. 2a pkt 4 nie stosuje się do gruntów będących w posiadaniu samoistnym, użytkowaniu wieczystym lub będących własnością przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 2a pkt 4 lit. a.".
W praktyce jednak najczęściej właścicielem gruntu jest inny podmiot niż operator energetyczny. Sieci są więc wznoszone na cudzych gruntach.
Przedsiębiorstwa energetyczne, gazowe czy telekomunikacyjne podpisują z właścicielami działek umowy o służebność przesyłu. Taka sytuacja dotyczy m.in.
Lasów Państwowych. Ustanowienie służebności nie przenosi jednak obowiązku podatkowego, co oznacza, że podatnikiem dalej są Lasy Państwowe (lub inni właściciele gruntów), a nie przedsiębiorstwo energetyczne. To np. więc Lasy zapłacą więc niższy podatek. De facto będzie to ulga dla przedsiębiorstw energetycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. W praktyce bowiem
ekonomiczny ciężar podatku od gruntu, przez który przebiega linia energetyczna, jest najczęściej wliczany w koszt umowy, którą zawierają właściciel gruntu oraz przedsiębiorca energetyczny. W konsekwencji ten ostatni np. w przypadku służebności przesyłu ustanawianej na cudzych gruntach będzie obciążany niższymi kwotami. Mówiąc wprost, zapłaci za nią mniej.
Z punktu widzenia gmin nie ma znaczenia, czy płacić mniej będzie właściciel gruntu czy przedsiębiorca. Dochody z tego tytułu będą mniejsze. W związku z nowelizacją i utratą dochodów gminy nie dostaną jednak żadnej rekompensaty od Skarbu Państwa.
Tak czy inaczej wprowadzona zmiana porządkuje i ujednolica w skali kraju zasady opodatkowania gruntów, przez które przebiega infrastruktura liniowa służąca do przesyłania albo dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej oraz infrastruktury telekomunikacyjnej. Wprowadza zasadę, że umieszczenie tej infrastruktury, na gruntach osób trzecich, z których
przedsiębiorstwo energetyczne korzysta w sposób ograniczony, nie wpłynie na wzrost podatków gruntowych.
Do tej pory nie było przepisów regulujących wprost zasadę
opodatkowania tych gruntów, w związku z czym dochodziło do sytuacji, gdy w sąsiednich gminach takie same grunty mogły zostać opodatkowane inną stawką podatku, w zależności od przyjętej przez gminę interpretacji prawa. W niektórych gminach grunty, na których znalazła się taka infrastruktura, były "neutrale
podatkowo", a w innych - były uznawane za zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, co wiąże się z naliczeniem najwyższej stawki podatku od
nieruchomości. W związku z tym dochodziło do licznych sporów między
podatnikami - właścicielami infrastruktury liniowej a organami podatkowymi. W ostatnich latach problem ten był szczególnie widoczny w przypadku gruntów będących w zarządzie Lasów Państwowych, na których znajdują się linie energetyczne.
Z danych Ministerstwa Energii wynika, że w 2017 r. nie więcej niż 5 proc.
gruntów pod liniami energetycznymi na terenach Lasów Państwowych było opodatkowanych najwyższą stawką, ale w tym roku taka stawka może dotyczyć już 40 proc. gruntów pod liniami. Według ME, koszty wyższego podatku mogły być przeniesione na przedsiębiorstwa energetyczne, które zechcą uwzględnić ten
wydatek w taryfie za usługę dystrybucji. To z kolei może prowadzić do wzrostu cen energii i innych usług.
Ministerstwo Energii uzasadniało, że zmiany zmierzają do doprecyzowania przepisów, ponieważ orzecznictwo sądów dotyczące
opodatkowania gruntów pod liniami energetycznymi jest rozbieżne. Z taką oceną nie zgadzało się jednak Ministerstwo Finansów. W pismach opiniujących projekt wskazywało, że orzecznictwo NSA w tej kwestii jest obecnie ugruntowane.
Zgodnie z nim tereny pod liniami należy traktować jak zajęte na działalność i opodatkować podatkiem od nieruchomości według wysokiej stawki. Stanowisko, że grunty pod liniami są zajmowane na działalność gospodarczą ugruntowało się również w doktrynie.
Uzasadniona jest zatem teza że w dokonanych zmianach nie chodziło o rozstrzygnięcie wątpliwości, tylko po prostu o zmianę zasad opodatkowania.
Nowe przepisy wprowadzają jednolite zasady opodatkowania gruntów, na których ulokowana jest infrastruktura przez wskazanie, że korzystanie z tych gruntów przez przedsiębiorcę, który nie jest ich właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem – nie oznacza zajęcia ich na prowadzenie działalności gospodarczej. Natomiast, gdy na tych terenach – oprócz
posadowienia takiej infrastruktury – prowadzona będzie działalność gospodarcza (np. fabryka, parking czy wyrobisko), wtedy od tych gruntów będzie pobierana najwyższa stawka podatku od nieruchomości.
Prawa autorskie:
Materiały szkoleniowe udostępnione zostają na zasadach wolnej licencji
Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach 3.0 Polsa (CC VY 3.0 PL). Licencja udzielana jest nieodpłatnie. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów. Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści pod warunkiem wskazania autorów oraz zachowania niniejszej informacji licencyjnej. Wolno m.in. kopiować, rozpowszechniać w dowolnym medium i formacie, przedstawiać i wykonywać utwór. Tekst licencji dostępny jest na
stronie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/