Budżet pomocy rozwojowej jest integralną częścią holenderskiego budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych (zob. rys. 3). Jest uzupełnieniem protoko-łu, który pozwala na podział środków finansowych według obszarów polityki. brieven/2012/09/18/homogene-groep-internationale-samenwerking-2013-hgis-nota-2013/homogene-groepinternationale-samenwerking-2013-hgisnota-2013.pdf, s. 17 [29.12.2014].
12 www.partos.nl/index.php?page=1_4 [29.12.2014].
13 MOFA 2013, Kamerbrief inzake samenwerking met het maatschappelijk middenveld
in een nieuwe context, www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-ublicaties/kamerstuk- ken/2013/10/09/kamerbrief-inzakesamenwerking-met-het-maatschappelijkmiddenveld-in-een-nieuwe-context/216dso-2.pdf [29.12.2014].
R ysunek 3. Cyrkulacja budżetu rocznego Ź ró d ło: opracowanie własne na podstawie www .government.nl/issues/budget/budget-process [29.12.2014].
listopad/grudzień • komitety IR korespondują z mini- sterstwami w sprawach budżetu • komitety IR debatują plenarnie w sprawie poprawek i ustawy jako całości • Senat głosuje nad ustawą październik/listopad • Ministerstwo Finansów wysyła instrukcje dla poszczególnych ministerstw
styczeń/marzec • poszczególne ministerstwa informują Ministerstwo Finansów o swoich planach marzec/kwiecień • Ministerstwo Finansów określa ogólne ramy wydatków
sierpień • Rada Ministrów finalizuje projekty budżetów i memorandum
Obejmuje bieżący rok budżetowy oraz orientacyjne budżety na nadchodzące trzy lata14. Dokument Homogeneous Budget for International Cooperation (HGIS) podsumowuje całość holenderskiej pomocy rozwojowej dostarczonej przez różne ministerstwa. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zapewnia dostęp i raporty do użytku przez holenderski parlament, odpowiadając na zapytania Komitetu ds. Zagranicznych. Takie działania odbywają się raz do roku15. Kraje partnerskie otrzymują wieloletnie finansowanie dwustronnej pomocy sięgającej co najmniej 15 mln euro rocznie. Środki wypłacane są za pośrednictwem holenderskich ambasad. Fundusze muszą być przeznaczone do minimum jednego z sektorów holenderskiej pomocy rozwojowej (priorytety)16.
Ambasady ponoszą największą odpowiedzialność za dwustronne progra-mowanie współpracy z krajami partnerskimi. Plany strategiczne opracowane są w kooperacji z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Holandii. Bez ich zgody praktycznie żadna działalność nie byłaby możliwa. Rodzaj finansowania zależy od kraju, do jakiego kierowana jest pomoc. Zasadniczym aspektem jest poziom ubóstwa, polityka gospodarcza, klimat do inwestycji (biznesowy), poziom do-brego zarządzania, ogólna jakość prowadzenia dialogu pomiędzy donatorem a beneficjentem oraz chęć władz przyjęcia pomocy. Ocena tych kryteriów określa elastyczność środków przewidzianych wobec odbiorcy, czy otrzyma większe bądź mniejsze fundusze pomocowe. W następstwie podejmowania decyzji i oceny am-basada proponuje sposób i środki, sektory i poziomy finansowania. W kolejnym kroku projekt trafia do MSZ-u, który podejmuje ostateczną decyzję. Jeśli nie ma holenderskich agencji wykonawczych, programy i projekty są realizowane przez rząd odbiorcy, konsultantów lub CSOs.
5. Podsumowanie
Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat Holandia stała się jednym z głów-nych rozgrywających w dziedzinie oficjalnej pomocy rozwojowej. Poprzez wieloletnie budowanie swojej pozycji w świecie dziś może liczyć na miano eksperta. Holendrzy mogą jednocześnie poszczycić się pozycją obserwatora przy zawieraniu umów międzynarodowych. Porzucenie idei 0,7% GNI dla ODA jest
14 Tweede Kamer der Staten-Generaal (2011):Vaststelling van de begrotingsstaten van het
Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voorhet jaar 2012, nr 2, memorie van toelichting, www. rijksbegroting.nl/binaries/pdfs/1/6/0/kst160359.pdf [29.12.2014].
15 Tweede Kamer der Staten-Generaal (2011): Homogene Groep Internationale Samenwerking
2012 (HGIS-nota 2012), 33 002, nr 3,lijst van vragen en antwoorden, https://zoek.officielebekend-makingen.nl/kst-33002-3.pdf [29.12.2014].
16 Tweede Kamer der Staten-Generaal (2012):Homogene Groep Internationale
dość niezwykłym posunięciem, szczególnie historycznego punktu widzenia jest to zaskakujące. Pomimo wcześniejszych recesji gospodarczych, np. w 1980 r., poziom 0,7% ciągle był utrzymywany. Z perspektywy międzynarodowej było to nieoczekiwanym posunięciem nowego rządu holenderskiego, tym bardziej że osiągnięcie Milenijnych Celów w 2015 r. jest już tak blisko. Mimo tej de-cyzji istnieją ciągle wyzwania i szanse wzmocnienia się roli faworyta w tych dziedzinach, w których Holendrzy wnoszą realną wartość dodaną, np. woda, rolnictwo, zdrowie seksualne, rozwój instytucjonalny. Takie działanie wymaga dalszej specjalizacji i utrzymania na wysokim poziomie merytorycznym polityki pomocy rozwojowej.
Ostatnia decyzja rządu o połączeniu Ministerstwa Handlu Zagranicznego z Ministerstwem Współpracy Rozwojowej w jedno ministerstwo stwarza realną możliwość zintensyfikowania działań w polityce na rzecz rozwoju. Połączenie sił dwóch ministerstw jest nie tylko oszczędnością dla budżetu, ale i również zinten-syfikowaniem działań. Niderlandzka polityka rozwoju opiera się zdecydowanie na rozwoju gospodarczym krajów beneficjentów. Biorąc pod uwagę fakt o zależ-ności gospodarczej na relacji donator – beneficjent, Holendrzy nie mogą pozwo-lić sobie na cięcia budżetowe godzące bezpośrednio w ich interesy handlowe. Jedyne ograniczenia dotyczyć będą zmniejszenia liczy ambasad i pracowników w nawiązaniu do zmniejszenia liczby partnerów. Poprawa przejrzystości działań motywów i interesów udzielania pomocy jest szansą dla Holandii. W porównaniu do pozostałych donatorów interesy geopolityczne odgrywają bardzo ograniczoną rolę w holenderskiej pomocy rozwojowej. Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ polityka pomocowa obejmuje szeroki zakres celów, od redukcji ubóstwa po walkę ze zmianami klimatu. Zwiększenie przejrzystości pozwala na zacieśnienie relacji z biorcą i dawcą. Należy podnosić świadomość na temat wzajemnych korzyści wynikających z pomocy rozwojowej.
literatura
2013 (HGIS-nota 2013), www.rijksoverheid.nl/bestanden/documentenen-publicaties/brieven/ 2012/09/18/homogene-groep-internationale-samenwerking-2013-hgis-nota-2013/homogene-groepinternationale [29.12.2014].
Financieel Jaarverslag van het Rijk 2012, www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publi- caties/jaarverslagen/2013/05/08/financieel-jaarverslag-van-het-rijk-2012/financieel-jaarverslag-van-het-rijk-2012.pdf [29.12.2014].
Meerjarige Strategische Plannen 2012–2015: Grote Meren-gebied, www.rijksoverheid.nl/docu- menten-en-publicaties/rapporten/2012/03/16/meerjarige-strategische-plannen-2012-2015-grote-meren-gebied.html [29.12.2014].
MOFA 2013, A world to gain: A New Agenda for Aid, Trade and Investment, www.government.nl/ files/documents-and-publications/letters/2013/04/05/global-ividends-new-agenda-for-aid-trade-and-investment/aworld-to-gain-en.pdf [29.12.2014].
MOFA 2013, Kamerbrief inzake samenwerking met het maatschappelijk middenveld in een nieuwe context, www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-ublicaties/kamerstukken/2013/10/09/ kamerbrief-inzakesamenwerking-met-het-maatschappelijkmiddenveld-in-een-nieuwe-context/ 216dso-2.pdf. [29.12.2014].
OECD DAC (2011): The Netherlands, Peer Review 2011, www.oecd.org/dataoecd/4/23/49011988. pdf, [29.12.2014].
Policy Coherence for Development (PCD),2974th EXTERNAL RELATIONS Council meeting Brussels, 17 November 2009, www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ gena/111278.pdf [29.12.2014].
Tweede Kamer der Staten-Generaal (2011): Homogene Groep Internationale Samenwerking 2012 (HGIS-nota 2012), 33 002, nr, 3, lijst van vragen en antwoorden, https://zoek.officielebekend-makingen.nl/kst-33002-3.pdf [29.12.2014].
Tweede Kamer der Staten-Generaal (2011):Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voorhet jaar 2012, nr 2, memorie van toelichting, www.rijksbe-groting.nl/binaries/pdfs/1/6/0/kst160359.pdf [29.12.2014].
Tweede Kamer der Staten-Generaal (2012): Homogene Groep Internationale Samenwerking 2013 (HGIS-nota 2013), www.rijksoverheid.nl/bestanden/documentenen-publicaties/brie- ven/2012/09/18/homogene-groep-internationale-samenwerking-2013-hgis-nota-2013/homogene-groepinternationale-samenwerking-2013-hgisnota-2013.pdf [29.12.2014].
Tweede Kamer der Staten-Generaal (2012): Homogene Groep Internationale Samenwerking. Tweede Kamer der Staten-Generaal (2012): Homogene Groep Internationale Samenwerking 2013
(HIS-nota 2013), s. 17 [29.12.2014].
US AID, Donor snapshot: The Netherlands, http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PBAAA904.pdf [29.12.2014].
VVD/PvdA Coalition Agreement (2012): www.government.nl/government/coalition-agreement/ the-netherlands-in-theworld [29.12.2014].
What is NCDO, www.ncdo.nl/artikel/wat-ncdo [29.12.2014]. www.partos.nl/index.php?page=1_4 [29.12.2014].
www.un.org.pl/rozwoj/pr_slownik.php#17 [29.12.2014].