Wytwórczość hutnictw a żelaznego w Polsce w roku 1929 według poszczególnych działów produkcji wyniosła następujące liczby tonn:
Konsumcja żelaza n a 1-go mieszkańca w Polsce wynosiła w roku sprawozdawczym:
34,30 kg (w r. 1928 — 35,9 kg, w r. 1927 — 30,8 kg).
Liczba zatrudnionych robotników w końcu roku 1929 stanowiła 47.153 osób, z tego pracowało:
w oddziale wielkich pieców . . . . 2.435 osób w stalowniach . . . 5.029 ,, w w a lc o w n ia c h ... 9.642 „ w odlew niach. ...1.431 ,, w oddziale dalszej obróbki . . . . 13.463 „
Resztę stanowili robotnicy oddziałów pomocniczych technicz
nych i wszystkich oddziałów ubocznych.
wielkie piece . . . . . stalownie . . . . walcownie
o d l e w n i e ...
oddziały dalszej obróbki .
704.437 1.376.724 962.320 45.365 291.187
26
Ogólny zarobek w gotówce, łącznie z dodatkami socjalnemi i t. p„
wypłacony w roku sprawozdawczym robotnikom, zatrudnionym w hutnictwie Żelaznem, wyniósł zł. 149.059.828.
Kapitał akcyjny zakładów hutniczych, zrzeszonych w Związku, wynosił w końcu roku sprawozdawczego 384.606.260 zł.; w pły
wy Syndykatu (w gotówce, w wekslach i w drodze rozliczeń) ze sprzedaży wytworów wal co wni any ch n a rynku krajowym wynio
sły w roku 1928 — sumę zł. 307.004.000.
W roku sprawozdawczym huty żelazne wpłaciły z tytułu po
datków państwowych i kom unalnych sumę zł. 36.119.587.
Z powyższej kwoty przypadło n a podatek:
m ajątk o w y ...zł. 1.440.493,97 dochodow y...
p rze m y sło w y ...
stem p lo w y ...
k o m u n aln y ...
od nieruchomości (razem z gruntowym) i n n e ...
18.074.199,27 12.941.424,35 1.667.646,27 1.370.151,72 224.748,90 400.922,96 razem . . . z ł . 36.119.587,44.
Ogólna sum a w płat na świadczenia socjalne wyniosła zł.
29.099.046. Z tego wpłacono na:
Kasę Chorych ...zł. 4.219.151,85 Kasę B r a c k ą ... ... „ 2.608.011,15 Ubezpieczenie (pracown. i robotn.) . . „ 6.392.775,07 Fundusz bezrobocia... ,, 1.709.751,74 E m e ry tu ry ...„ 2.468.536,07 Urlopy r o b o tn ic z e ... „ 4.222.856,40 Inne ciężary socjalne, węgiel deput.,
instytucje hum anitarne, szkoły i t. p. „ 7.477.964,58 razem . . . zł. 29.099.046,86.
Wśród wytwórców światowych hutnictwo polskie zajmuje trzy
naste miejsce. Poniższe tabele przedstawiają wytwórczość świato
wą surówki i stali zlewnej według poszczególnych państw.
2 7
Tablica Nr. i.
W YTWÓRCZOŚĆ ŚW IATOW A SURÓWKI w tys. tonn.
K r a j e *) 1 9 2 8 2) 1 9 2 9
tys. tonn °/o tys. tonn °/o
1 Stany Zjednoczone . . 38 .7 6 6 43,6 42.9 42 4 3 ,7
2 N i e m c y ... 1 1 .8 0 4 i3,3 13 .4 0 1 i3,6 3 F r a n c j a ... 9 .9 8 1 1 1 , 2 10 .4 4 7 10 ,6 4 A n g lja ... 6 .7 17 7,6 7 .7 0 1 7,8
5 Z. S. R. R.3) . . . . 3.374 3,8 4.3i3 4,4
6 B e lg ja ... 3.9 0 6 4,4 4.096 4,2 7 L uksem burg... 2.770 3, i 2.906 3,o 8 Okrąg S aary... 1.936 2,2 2.105 2 ,1
9 Czechosłowacja . . . . 1.5 6 9 i,8 1 .6 1 9 1,6
10 J a p o n j a ... i .5o8 i,7 1.5 6 0 * ) 1,6 1 1 Indje Bryt... 1.0 7 2 1,2 1.3 7 2 * ) i,4
12 Kanada ... 1 .1 0 0 1,2 1 .1 8 9 1,2 i3 Polska . . . . 6 8 3 ,7 5 7 0,8 7 0 4 ,4 3 7 0,7 14 W łochy4) ... 5o 7 0,6 678 0 ,7 i5 H iszpanja... 569 0,6 óoo*) o,5
16 Szwecja4) ... 396 0,4 484 o,5
1 7 A u s t r j a ... 458 o,5 462 o,5
18 A u s tra lja ... 4*7 o,5 4 5 0*) o,5
19 W ę g ry ... 286 o,3 368 0,4 20 C h i n y ... 4° ° * ) 0,4 25o*) o,3
2 1 H o la n d ja ... 256 o,3 25o *) o,3
22 N orw egja... 134 0,2 1 2 0*) 0 ,1
23 Pozostałe kraje . . . . 270*) o,3 27 0 *) o,3
R a z e m . . 88.880 10 0 ,0 9 8 .18 7 10 0 ,0 1) w
2) Li 3) Rc 4) Be
*1 Li
granicach obecnycn.
czby poprawione.
>k kalendarzowy, z stopów żelaznych, czba oszacowana.
28
Tablica Nr. 2.
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć Ś W IA T O W A S U R Ó W K I W PORÓW NANIU Z R . 1 91 3
w tys. tonn.
1 9 l 3 2)
x929 K r a j e *) wytwórczość roczna przeć. mies. przeć. mies.
tys. tonn °//O tys. tonn tys. tonn
1 1 Stany Zjednoczone 3 1.4 6 2 39,9 2.622 3 .5 7 9
2 N i e m c y ... 10 .9 16 i3,8 9 10 1 . 1 1 7
3 Francja , . . . . 9 .0 7 1 n ,5 756 8 7 1
! 4 A n g l j a ... 10 .4 2 4 l3,2 869 642
\ 5 Z. S. R. R .3) . . . 4 .20 7 5,3 35i 359
6 B e ł g ja ... 2.485 3,2 207 3 4 1
7 Luksemburg . . . . 2.548 3,2 2 1 2 242
8 Okrąg Saary . . . 1 . 3 7 1 1,8 1 1 4 1 7 5
9 Czechosłowacja . . 1.2 2 8 1,6 10 2 i35
10 J a p o n j a ... 243 o,3 20 i3o'f) 1 1 Indje Bryt... 20 7 o,3 1 7 1 1 4 *)
12 Kanada ... i . o3i i,3 86 99
i3 P o lsk a... i.o3i i,3 86 5 9
i4 W łochy4) ... 4 2 7 o,5 36 5 7
i5 Hiszpanja . . . . 4 2 5 o, 5 35 42 *)
16 Szwecja4) ... 73o 0,9 6 1 40
1 7 A u s t r j a ... 55o 0,7 46 38
18 A u stra lja ... 47 0 ,1 4 37*)
19 W ę g r y ... 19 0 0,2 16 3i
20 C h in y ... 16 0 0,2 i3 2 1 v) 2 1 H o la n d ja ... . . . 2 1 * )
22 Norwegja . . . . 4 | 0,2
} 1 2
10*)
23] Pozostałe kraje . . . i35 22'')
R a z e m . . 78.892 10 0 ,0 6 .574 8 .18 2 1) W granicach obecnych.
2) Liczby poprawione.
8) Rok kalendarzowy.
4) Bez stopów żelaznych.
*) Liczba oszacowana.
29
Tablica Nr. 3.
W Y T W Ó R C Z O Ś Ć Ś W IA T O W A S T A L I w tys. tonn.
K r a j e 1) tys. tonn1 9 2 8 2) 1 9 2 9
% tys. tonn %
1 Stany Zjednoczone . . 5 2 .3 6 9 47.5 55.o3i 3) 46,6 2 N i e m c y ... 1 4 . 5 1 7 l3,2 16 .2 4 6 i3,8 3 A n g lja ... 8.656 7,9 9.809 8,3 4 F r a n c j a ... g .5oo 8,6 9.699 8,2
5 Z. S. R . R ... 4.26 8 3,9 4-9i4*) 4,2
6 B e l g ja ... 3 .9 3 4 3,6 4 .1 3 2 3,5
7 Luksemburg . . . . . 2.5/2 2,3 2.70 2 2,3
8 Okrąg S aary... 2 .0 7 3 i=9 2.20 9 i»9 9 W ł o c h y ... 1.9 6 3 1,8 2 .1 4 3 1,8
10 Czechosłowacja . . . . 1.7 3 2 1,6 2 .14 5 i,8
1 1 J a p o n j a ... 1.9 2 8 1.7 2 .10 0 1,8
1 2 Kanada ... 1.2 6 0 1 , 1 1.4 0 2 1,2 i3 P o ls k a ... 1.436,886 i,3 1.3 7 6 ,7 2 4 1,2
i4 H iszpanja... 7 3 4 0 ,7 7 3 2 0,6 i5 S z w e c j a ... 6 10 4) o,5 7 1 85) 0,6 16 A u s t r j a ... 636 0,6 632 o,5 17 Indje Bryt... 4 1 6 0,4 579 o,5
18 W ę g ry ... 486 0,4 5i3 0,4
!9 A u s tra lja ... 469 0,4 35o :i) o,3
20 C h i n y ... 200 *) 0,2 200*) 0,2 2 1 Pozostałe kraje . . . . 400 'r) 0,4 400"'} o,3 Razem . . 1 1 0 .1 6 0 10 0 ,0 1 i8.o33 10 0 ,0
J) W granicach obecnych.
3) Liczby poprawione.
3) Tylko stal martinowska i bessemerowska.
4) W tem 33.5oo t lup i kęsów pudlowych.
6) m 35.3oo t „ „ „ n
*) Liczba oszacowana.
3o
Tablica Nr. 4.
W Y TW Ó R CZO ŚĆ ŚW IA TO W A STALI W PORÓW N A NIU Z R . i9i3
w tys. tonn.
K r a j e 1)
1 9 1 3 2) 1929
przeć. mies.
tys. tonn wytwórczość roczna przeć. mies.
tys. tonn °/o tys. tonn
1 Stany Zjednoczone 3 1.8 0 2 4 1,6 2.65o 4.586
2 N i e m c y ... 11 .7 6 8 i5,4 00 łH 1.3 5 4
3 Anglja . . . . 7 .7 8 6 10 ,2 649 8 1 7
4 F r a n c j a ... 6 .9 7 3 9 .1 58i 808
5 Z. S. R. R ... 4-436 5,8 3 7 0 409*)
6 Belgja . . . . 2.46 7 3,2 206 344
7 Luksemburg . . . . 1.335 1,8 1 1 1 225
8 Okrąg Saar y. . . . 2.080 2 ,7 17$ 18 4
9 W ł o c h y ... 9 34 1,2 78 179
10 Czechosłowacja . . . 1.2 2 9 1,6 10 2 17 9
1 1 J a p o n j a ... 240 o,3 20 1 7 5
12 Kanada ... i . o5g M 88 1 1 7
i3 P o lsk a... 1.6 6 1 2,2 l o g n 5
U H iszpanja... 29 3 0,4 24 6 1
i5 S z w e c j a ... 7498) 1,0 62 60
16 A u s t r j a ... 565 0,7 47 53
1 7 Indje Bryt. . . 63 0 ,1 5 48 *)
18 W ę g r y ... 4 4 3 0,6 37 43
19 Australja . . . . . i4 — 1 29 *)
20 C h in y ... 43 0 ,1 4 17 *)
2 1 Pozostałe kraje . . . 477 0,6 40 33 *).
R a z e m . . 7 6 .4 17 10 0 ,0 6.368 9.836
x) W granicach obecnych.
s) Liczby poprawione.
3) W tem i58.5oo t lup i kęsów pudlowych.
*) Liczba oszacowana.
3i
Tablica Nr. 5.
WYTWÓRCZOŚĆ ŚWIATOWA SURÓWKI I STALI W PROCENTACH
w porównaniu z przedwojenną (r. i g i3 = 100).
K r a j e *) s u r w k a s t a 1
\ 19282) 1929 1928^) 1929
1 Stany Zjednoczone . . . . 123,2 i36,5 164,7 173,0 2 Niemcy . . . . . • . . 108,1 122,8 123,4 i38,i 3 A n g lja ... 64,4 7$’9 1 11 ,2 126,0 4 Francja ... . 110,0 1 i5,2 i36,2 139,1 5 Z. S. R. R ... 80,2 102,5 96,2 110,8"') 6 Belgja . ... 167,2 164,8 i59,5 167,5 7 Luksemburg... 108,7 114 ,1 192,7 202,4 8 Okrąg S a a r y ... 141,2 153,5 99>7 106,2 9 Włochy ... 118 ,7 168,8 210,2 229,4 10 Czechosłowacja ... 127,8 i3i,8 140,9 174,5 1 1 japonja . . ... 620,6 642,0 *) 8ó3,3 875,0 12 Kanada . . . ... 106,7 1 15,3 119,0 i32,4 i3 Polska . . . . 66,3 68,3 86,5 82,9 14 Hi szpanj a. . . . i33,9 117,6*) 25o,5 249,8 15 S z w e c ja ... 54,2 66,3 8i,4 95,9
1 6 Austrja ... . 83,3 84,0 112,6 1 1 1 ,9
1 7 Indje Bryt. . . . . 517,9 662,8:i) 66o,3 9I9,0 ) 1 8 W ę g r y ... i5o,5 193,7 109,7 1 15,8 19 A u stra lja ... 88 7 ,2 957,4*)3.35o,o 2.500,0")
2 0 C h in y ... 260,0"’) i56,3*) 465,1*) 466,1") 2 1 Pozostałe k r a je ... 474,8!t) 460,4") 83,9st) 83,9"') R a z e m . . 112 ,7 124,5 141,2 i54,5 ') W granicach obecnych.
Liczby poprawione.
Liczba oszacowana.
32
/
R O Z M IE S Z C Z E N IE ZA K ŁADÓW HUTNICZYCH.
Zakłady hutnicze w Polsce rozmieszczone są w trzech wojewódz
twach: kieleckiem, krakowskiem i Śląskiem. Woj. kieleckie posia
da 7 przedsiębiorstw hutniczych, obejmujących 11 wielkich pie
ców, 34 pieców m artinowskich i 3 piece elektryczne; w woj. k ra kowskiem znajduje się jeden zakład, posiadający 1 piec martinow- ski; woj. śląskie posiada 6 przedsiębiorstw hutniczych, obejm ują
cych 22 wielkie piece, 34 piece martinowskie i 5 pieców elektrycz
nych.
W dalszych rozdziałach będziemy grupowali poszczególne przed
siębiorstwa hutnicze według dwóch okręgów:
1) woj. kieleckie i krakowskie;
2) woj. śląskie,
Z wspomnianych wyżej czternastu przedsiębiorsl hutniczych do Związku P.H.Ż. należały w roku sprawozdawczym wymienione niżej huty, stanowiące odrębne jednostki techniczne i gospodarcze.'
1) „Bankowa“ w Dąbrowie Górniczej, st. Dąbrowa Górnicza, własność Tow. Akc. Zakładów Hutniczych „H uta Bankowa“ ;
2) „Częstochowa“ w Rakowie, stacja Częstochowa, własność Tow. Zakładów Metalowych „B. H antke“ Sp. Akc.;
3) „K atarzyna“ w Sosnowcu, st. Będzin,
własność Modrzejowskich Zakładów Górniczo-Hutniczych Sp. Akc.;
4) „Milowice“ w Sosnowcu, st. Sosnowiec,
własność Modrzejowskich Zakładów Górniczo-Hutniczych Sp. Akc,;
5) „Staszic“ w Sosnowcu, st. Sosnowiec,
własność Modrzejowskich Zakładów Górniczo-Hutniczych Sp. Akc.;
6) „Ostrowiec“ w Ostrowcu n/Kamienną, st. Ostrowiec, własność Sp. Akc. Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich;
7) H uta w Sosnowcu, st. Sosnowiec,
własność Tow. Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza;
8) H uta w Zawierciu, st. Zawiercie,
własność Tow. Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza;
33
9) „Starachowice“ w Starachowicach, st. W ierzbnik, własność T-wa Starachowickich Zakładów Gói'niczych;
10) „Kraków “ w Borku Fałęckim, st. Borek Fałęcki, własność H uty Żelaznej „K raków “ ;
11) H uta „Baildon“ w Dąbiu pod Katowicami, st. Katowice, własność „Friedenshiitte“ Sp. Akc.;
12) „B ism ark“ w H ajdukach Wielkich, st. Hajduki, własność „Bism arckhiitte“ Sp. Akc.;
13) „Bethlen F alva“ w Świętochłowicach, st. Świętochłowice, własność „Bism arckhiitte“ Sp. Akc.;
14) H uta Pokoju w Nowym Bytomiu, st. Nowy Bytom, własność „Friedenshiitte“ Sp. Akc.;
15) „H ubertus“ w Łagiewnikach, st. Chebzie,
własność Katowickiej Sp. Akc. dla Górnictwa i Hutnictwa;
16) „M arta“ w Katowicach, st. Katowice,
własność Katowickiej Sp. Akc. dla Górnictwa i Hutnictwa;
17) „Królewska“ w Królewskiej Hucie, st. Królewska Huta, własność Tow. Górniczo-Hutniczego Górnośląskie Zjednoczone
H uty „Królewska i L au ra“ ;
18) „L au ra“ w Siemianowicach, st. Siemianowice,
własność Tow. Górniczo-Hutniczego Górnośląskie Zjednoczone H uty „Królewska i L au ra“ ;
19) „Zgoda“ w Zgodzie, st. Chebzie,
własność Tow. Górniczo-Hutniczego Górnośląskie Zjednoczone Huty „Królewska i L au ra“ ;
20) „Silesia“ w Paruszowcu, st. Rybnik, własność Sp. Akc. Iiu ta „Silesia“ ;
2 1) „F erru m “ w Bogucicach, st. Katowice-Bogucice, własność Sp. Akc. „F erru m “ .
34
DZIAŁY W YTW ÓRCZE PRZEDSIĘBIORSTW HUTNICZYCH W POLSCE
N A Z W A H U T
Wielkiepiece Stalowniemartinow- skie Wytwórniestali szla- 1 chetn.¡1
Odlew
nie W A L C 0 W N I E
<U
*3£Oto d£ Pm
'£V
Ź0 0
§ Wytwórniekonstruk- cyj, wagonówi maszyn 1 Wyroby z blachy Inneoddziałymecha- 1 niczne| Ruryzgrzewane (spa- i wane)
*o
"Oo
0-, 1 Mateijałyśrubowe | Rurylanesystemem deLavaud’a
Żeliwa j Stali Szyno wysoko ści ponad 115 mm Szyn0 wysoko ści 115 mmi ni żej Szyntramwajo wych żłobko wych Blachygrubej Blachycienkiej| Drutuj Żelazaprętowe go, kszaltowni-i ków, żelazataś mowego, uni- wersaln. i inn. Półwytworuwal- cownianego na sprzedaż 1 Obręczyi kół j Rurbez szwu
Huta Bankowa . . . X X X X X X X X X X X X X X X X X X
Bismarckhutte . . . X X X X X X X X X X X X X X X
F e r r u m ... X X X X X X
Friedenshiitte . . . X X X X X X X X X X X X X X X X
B. Hantke . . . . X X X X X X X X X X X X X
Huta „Kraków” . . X X X
Katowicka S. A . dla
Górn. i Hut. . . . X X X X X X X X X
Góm. Zjed. Huty „Kró
lewska i Laura” . . X X X X X X X X X X X X X X X X X
Modrzejowskie Z ak ł.
Górn.-Hutn. . . . X X X X X X X X X X X X X
Ostrowieckie Zakłady X X X X X X X X X X X X X X X X
Huta „Silesia” . . X
Sosnowieckie T-wo . X X X X X X X X X X X X X X X X
Starachowickie Zakła
d y ... X X X X X X X
Uwaga: Krzyżykami oznacz one są [zia}y>które 'TOta posiada.