Prawo unijne wymaga, aby wykładnia prawa była jednolita i czyni odpo-wiedzialnym za zapewnienie takiej wykładni Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej41. Akty unijne nie przewidują jednak żadnych reguł odnoszących się do specyfiki tej wykładni wynikającej z wielojęzyczności prawa i zasady równej autentyczności42. Dlatego przedstawiając powyższe zagadnienie odwołuję się głównie do stanowiska Trybunału oraz do opinii rzeczników generalnych43.
40 Por. przykłady podane przez Giannantonio Benacchio w: Diritto Privato della Comunità
Europea, Fonti, Modellie, Regole 1998, s. 47.
41 Por. art. 220 (dawny art. 164) Traktatu ustanawiającego WE, który w pierwszym zdaniu stanowił, że: „Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji, każdy w zakresie swojej właściwości, czuwają nad poszanowaniem prawa w wykładni i stosowaniu niniejszego Traktatu.”
42 Takie reguły istnieją w prawodawstwie niektórych krajów wielojęzycznych (np. § 2615 Kodeksu Cywilnego Dolnej Kanady z 1866, który określa sposoby usunięcie różnic, jakie mogą pojawić się między autentycznymi tekstami w języku angielskim i francuskim), jak i na gruncie prawa międzynarodowego (należy tu przede wszyst-kim zwrócić uwagę na art. 33 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z dnia 23.05.1969 (ratyfikowanej również przez Polskę; Dz.U. 90.74.439) dotyczący inter-pretacji traktatów, których autentyczny tekst został ustalony w dwóch lub więcej językach.
43 Zadaniem rzecznika generalnego jest publiczne przedstawienie w sposób całko-wicie niezależny i bezstronny umotywowanych opinii w sprawach wniesionych do Trybunału, w celu ułatwienia mu wykonywania zadań (art 222 (dawny 166) TWE). Mimo że Trybunał nie jest związany opinią rzecznika i nie zawsze wyko-rzystuje proponowane przez niego rozwiązania, jednak odwołanie się do tych opinii może okazać się owocne, gdyż rzecznik dokonuje analiz wcześniejszego orzecznictwa Trybunału, jak również sądów krajowych i poglądów doktryny. Por. Janet Dine, Procedure and the European Court, London: Centre of European Law Chancery Law Publishing 1991, s. 4; E. Skibińska, Rozdział 10 – Sądy Wspólnotowe, w: A. Wróbel (red.), M. Bychowska, M. Daca, W. Postulski, E. Skibińska, A. Szoplińska, I. Twardowska-Mędrek, Wprowadzenie do prawa Wspólnot Europejskich (Unii
Europej-skiej), Zakamycze, 2002; Bolesław Banaszkiewicz ,Urząd Adwokata Generalnego w Try-bunale Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, część I, „Radca Prawny” 3/2000.
Interpretacja wielojęzycznego prawa Unii Europejskiej Podobnie jak sądy krajowe i międzynarodowe, TSUE rozpoczyna inter-pretację od metod wykładni językowej. W celu ustalenia znaczenia normy prawa unijnego analizuje tekst aktu prawnego uwzględniając jego auten-tyczne wersje językowe. Konieczność analizy i porównania wszystkich wersji językowych interpretowanego aktu wynika z równej autentyczności wszystkich wersji wyrażonych w językach urzędowych Unii i jest niezbędne dla zapewnienia jednolitej wykładni. Tę zasadę wyrażał wielokrotnie Europejski Trybunał Sprawiedliwości, a następnie TSUE. W wyroku w spra-wie Cilfit (283/81) Trybunał zwrócił uwagę na to, że prawo wspólnotowe tworzone jest w kilkunastu językach i poszczególne wersje są w równym stopniu autentyczne44. Wobec tego wykładnia postanowień prawa unijnego obejmuje porównanie różnych wersji językowych (§ 18). Takie samo stwier-dzenie zawarte jest w wyroku Sądu Pierwszej Instancji w połączonych sprawach T-22/02 oraz T-23/02 (§ 46)45. Trybunał wielokrotnie wskazywał na to, że z uwagi na jednolitą wykładnię przeprowadzaną w celu zapew-nienia jednolitego stosowania prawa niedopuszczalne jest uwzględnianie jednej wersji tekstu w odizolowaniu od pozostałych. Natomiast należy dokonywać interpretacji w świetle wszystkich wersji językowych46. Takie postępowanie jest zgodne z zasadą równorzędności autentycznych wersji językowych, która przyjmuje, jak wyjaśniono wyżej, że wszystkie wersje są równie autentyczne i w równym stopniu kształtują znaczenie normy prawnej. Wszystkie wersje są od siebie wzajemnie zależne, zatem niedo-puszczalne jest analizowanie jednej wersji bez uwzględnienia pozostałych. Trybunał konsekwentnie stosuje zasadę uwzględniania wszystkich wersji. Na przykład w wyroku w sprawie The Queen przeciwko Commissioners of Customs and Excise, ex parte EMU Tabac SARL (C-296/95) Trybunał od-rzucił argumentację proponowaną przez powodów zgodnie, z którą nie należy uwzględniać, różniących się od pozostałych tekstów, duńskiej i greckiej wersji art. 8 Dyrektywy Rady nr 12 z 1992 r., mimo że wersje duńska i grecka 44 Wyrok z 6.10.1982 r. w sprawie Cilfit przeciwko Ministerstwu Zdrowia 283/81,
Zb. Orz. z 1982 r., s. 3415.
45 Wyrok z 6.10.2005 w połączonych sprawach Sumitomo Chemical Co. Ltd oraz Sumika Fine Chemicals Co. Ltd przeciwko Komisji Europejskiej T-22/02 i T-23/02, Zb. Orz z 2005, s. 349, § 42 i 46.
46 Por. wyrok z 12.07.1979 w sprawie Koschninske przeciwko Raad van Arbeid C-9/79, Zb. Orz z 1979 r., s. 2717, § 6; wyrok z 27.03.1990 w sprawie Cricket St Thomas prze-ciwko Milk Marketing Board of England and Wales C-372/88, Zb. Orz z 1990 r., s. I-1345, § 19; wyrok z 17.10.1996 w sprawie Konservenfabrik Lubella Friedrich Buker GmbH & Co. KG przeciwko Hauptzollamt Cottbus C-64/95, Zb. Orz. z 1996 r., s. I-5105, § 17.
Agnieszka Doczekalska
są najbardziej precyzyjne i jasne, ponieważ w czasie, gdy Dyrektywa była przyjmowana, mieszkańcy Danii i Grecji stanowili w sumie tylko 5% po-pulacji 12 państw członkowskich oraz zrozumienie duńskiego i greckiego przysparzało trudności – obywatelom pozostałych państw członkowskich (§ 34)47. Trybunał zdecydowanie odrzucił taką propozycję jako sprzeczną z ustalonym dotychczas orzecznictwem, zgodnie z którym, aby zapewnić jednolitą wykładnię należy analizować tekst postanowienia w świetle wszystkich wersji autentycznych. Ponadto przyjmuje się, że wszystkie wer-sje językowe mają taką samą wagę, która nie rożni się w zależności od wielkości populacji państw członkowskich posługującej się danym językiem (§ 36). Stanowisko, zgodnie z którym należy brać pod uwagę wszystkie wersje autentyczne interpretowanego aktu zajmowali niejednokrotnie rzecznicy generalni powołując się na § 18 wyroku w sprawie Cilfit48.
Trybunał Sprawiedliwości UE nie tylko deklaruje zasadę uwzględniania wszystkich wersji językowych podczas wykładni, ale rzeczywiście stara się to czynić. Bierze również pod uwagę, zgodnie z teorią tekstów oryginal-nych, te wersje, których język nie miał statusu języka urzędowego w czasie, kiedy dany akt powstawał i był przyjęty. Jako przykład takiej praktyki można podać wyrok z 24.10.1996 w sprawie Aannemersbedrijf P.K. Kra-aijeveld BV e.a. przeciwko Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland49, w któ-rym Trybunał ustalając wykładnię punktu 10 (e) Aneksu II Dyrektywy Rady nr 337 z 1985 r., powołując się na §18 wyroku w sprawie Cilfit wziął pod uwagę wszystkie wersje językowe, również fińską i szwedzką, chociaż Finlandia i Szwecja stały się członkami UE dopiero w 1995 r., wobec tego wspomniana dyrektywa z 1985 r. nie mogła być tworzona w tych językach50. Jednak po przystąpieniu Szwecji i Finlandii do Unii, języki oficjalne tych państw stały się językami urzędowymi Unii, a zatem również fińskie i szwedz-kie wersje aktów prawnych są tekstami oryginalnymi i są traktowane jako 47 Wyrok z 2.04.1998 w sprawie The Queen przeciwko Commissioners of Customs and Excise, ex parte EMU Tabac SARL, The Man in Black Ltd, John Cunningham C-296/95, Zb.Orz. z 1998, s. I-1605.
48 Por. m.in. § 28 i 29 opinii Albera z 16.05.2002 w sprawie Nani Givane i inni przeciwko Secretary of State for the Home Departament C-257/00, Zb. Orz. z 2003 r., s. I-345; § 34 i 35 opinii Legera z 13.11.2003 w sprawie Bjornekulla Fruktindustrier AB przeciwko Procordia Food AB C-371/02, Zb. Orz. z 2004 r., s. I-5791; § 17 opinii Stix-Hackla z 10.05.2005 w sprawie Transport Maatschappij Traffic BV przeciwko Staatssecretaris van Economische Zaken C-247/04, Zb. Orz z 2005 r., s. 00.
49 C-72/95, Zb. Orz. z 1996, s. I-5403.
Interpretacja wielojęzycznego prawa Unii Europejskiej równoprawne z pozostałymi tekstami autentycznymi51. Również w opi-niach rzeczników generalnych można znaleźć odwołania do wersji języ-kowych, które nie istniały, kiedy interpretowany akt był przyjmowany52. Porównanie wersji językowych i wykładnia postanowień prawa w świe-tle wszystkich wersji może okazać się pomocna, gdy terminy bądź sfor-mułowania w jednym lub kilku językach są niejasne53. Z drugiej strony porównanie autentycznych wersji może ujawnić rozbieżności lub nawet wyraźną sprzeczność między nimi. W doktrynie prawa międzynarodo-wego, które często jest wyrażane w kilku tekstach autentycznych54, pro-ponuje się niekiedy, aby w sytuacji różnic między tekstami autentycznymi, wybrać znaczenie wynikające z jednego lub kilku tekstów, pomijając pozostałe teksty autentyczne. Przyjmuje się różne rozwiązania, m. in. wska-zuje się, że należy przyjąć znaczenie, które wynika z wersji jednoznacznej i jasnej, która nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych (tzw. teoria jasnego tekstu)55. Proponuje się również, aby wybrać znaczenie wy-nikające z wersji wyrażonej w języku (lub językach), w którym akt był tworzo- ny (tzw. teoria tekstu oryginalnego, której nie należy mylić z teorią tekstów oryginalnych przedstawioną powyżej)56. Inne rozwiązanie zakłada, że powinien być uwzględniony ten tekst, który przewiduje najmniej zobo-wiązań dla stron umowy lub traktatu międzynarodowego57. Istnieje także teoria zgodnie, z którą państwo jest związane tylko tym tekstem traktatu, 51 Innymi przykładami orzeczeń, w których Trybunał w celu ustalenia znaczenia terminu lub normy uwzględnił wszystkie wersje językowe bez względu na to czy dane języki były językami urzędowymi Unii w czasie tworzenia interpretowanego aktu są: wyrok z 7.12.1995 w sprawie Rockfon A/S przeciwko Specialarbejderfor-bundet i Danmark, C-449/93, Zb. Orz. z 1995 r., s. I-4291, por. § 26; wyrok z dnia 14.12.1999 w sprawie General Motors Corporation przeciwko Yplon S.A., C-375/97, Zb. Orz. z 1999 r., s. I-5421 ustalający wykładnię art. 5(2) dyrektywy nr 104 z 1989 r. por. § 20, 21, 22; wyrok z 14.09.2000 w sprawie D przeciwko W, C-384/98, Zb. Orz. z 2000 r., s. I-6795 ustalający wykładnię art. 13A(1)(c) dyrektywy Rady nr 388 z 1977 r., por. § 17.
52 Por. np. § 14 i 15 opinii rzecznika generalnego Elmera z 2.10.1997 w sprawie C-292/96, Zb. Orz. z 1998 r., s. I-165.
53 Przykładem odwołania się Trybunału do innych wersji językowych w celu wyjaś-nienie niejasności terminu jest wyrok z 28.03.1985 r. w sprawie Komisja przeciwko Wielkiej Brytanii 100/84, Zb. Orz. Z 1985 r., s. 1169, por. Richard Wainwright, Techniques
of Drafting European Community Legislation: Problems of Interpretation, w: „Statute Law
Review” 1996/17(1), s. 14.
54 Na temat użycia terminu ‘tekst’ i ‘wersja’ w prawie międzynarodowym por. przypis 8.
55 Por. Geert van Calster, The EU’s Tower of Babel..., s. 378.
56 Por. Geert van Calster, The EU’s Tower of Babel..., s. 380.
Agnieszka Doczekalska
który był sporządzony w jego języku oficjalnym58. Wydaje się oczywiste w świetle przedstawionej wcześniej zasady równej autentyczności wersji językowych, zgodnej z nią praktyki Trybunału uwzględniania wszystkich autentycznych wersji interpretowanego aktu unijnego oraz wymogu jed-nolitej wykładni, że żadne z przedstawionych rozwiązań nie może być zastosowane na gruncie prawa unijnego.
Ponieważ wszystkie wersje autentyczne uczestniczą w tworzeniu zna-czenia aktu prawnego, Trybunał w razie niezgodności między nimi po-winien znaleźć znaczenie wspólne wszystkim wersjom. Sporną kwestią jest, czy sąd stwierdzając rozbieżności między wersjami językowymi powinien rozstrzygnąć je za pomocą analizy semantycznej, czy też od razu zastosować inne metody wykładni. Geert van Castler twierdzi, że należy zastosować metody wykładni językowej w celu usunięcia rozbieżności59. Jeśli te metody nie pozwalają jednak ustalić znaczenia należy posłużyć się wykładnią teleologiczną i systemową. Przeciwnego zdania jest M. W. M. Van De Leur, który przyjmuje, że jeżeli wykładnia językowa ujawni rozbieżności między wersjami, należy odejść od tej wykładni i od razu przejść do interpretacji celowościowej i historycznej60. Trybunał wielokrotnie potwierdzał, że różne wersje językowe tekstu unijnego muszą być interpretowane jednoli-cie, zatem w przypadku rozbieżności między wersjami, dane postanowie-nie powinno być interpretowane zgodpostanowie-nie z celem (wykładnia teleologiczna) i ogólnym systemem reguł, których część stanowi (wykładnia systemowa)61.
Ponieważ prawo unijne wyrażone jest w językach, które są językami urzędowymi państw członkowskich, a zatem również językami aktów prawnych tych państw, należy podczas wykładni postanowień prawa UE pamiętać, że konieczne jest zapewnienie nie tylko jednolitej, ale również autonomicznej interpretacji prawa unijnego. Zwrócił na to uwagę Trybunał w cytowanej już sprawie Cilfit. Paragraf 19 wyroku we wspomnianej spra-wie stanowi, że trzeba wziąć pod uwagę to, iż nawet jeżeli wersje językowe 58 Por. Geert van Calster, The EU’s Tower of Babel..., s. 381.
59 Geert van Calster, The EU’s Tower of Babel..., s. 377.
60 Ibidem, przypis 77.
61 Por. § 14 wyroku z 27.10.1977 w sprawie Regina przeciwko Pierre Bouchereau 30/77, Zb. Orz. z 1977 r., s. 1999; § 17 wyroku z 28.03.1985 w sprawie Komisja przeciwko Wielka Brytania 100/84, Zb. Orz. z 1985 r., s. 1169; § 22 wyroku w sprawach połą-czonych C-267/95 i C-268/95, Zb. Orz. z 1996 r., s. I-6285; § 28 wyroku z 7.12.1995 w sprawie Rockfon A/S przeciwko Specialarbejderforbundet i Danmark, C-449/93, Zb. Orz. z 1995 r., s. I-4291; § 16 wyroku z 14.09.2000 w sprawie C-384/98, Zb. Orz. z 2000 r., s. I-6795. Podobne stanowisko wyraził Sąd Pierwszej Instancji w wyroku w sprawach połączonych T-22/02 i T-23/02, por. przypis 44.
Interpretacja wielojęzycznego prawa Unii Europejskiej są ze sobą całkowicie zgodne, to prawo unijne używa terminologii, która jest charakterystyczna dla tego prawa. Ponadto Trybunał w paragrafie 19 podkreśla, że pojęcia prawne niekoniecznie mają takie samo znaczenie w prawie wspólnotowym, jak w prawie poszczególnych państw człon-kowskich. Takie stanowisko Trybunał zajął wyraźnie w sprawie Rockfon (C-449/93), kiedy ustalał definicję terminu ‘establishment’ (‘zakład’)62. Trybunał stwierdził, że Dyrektywa nr 129 z 1975 r. nie definiuje terminu ‘przedsiębiorstwo’ (§ 23), ale termin ten tak jak został użyty w Dyrektywie jest terminem prawa unijnego i nie może być definiowany poprzez odwo-łanie się do prawa państw członkowskich (§ 25). Kolejny przykład potwier-dzający konieczność autonomicznej wykładni postanowień wspólnotowych można znaleźć w wyroku z 26.05.2005 w sprawie Kingscrest Associates Ltd and Montecello Ltd przeciwko Commissioners of Customs & Excise C-498/0363. W sprawie tej Trybunał odpowiadał na pytanie prejudycjalne dotyczące wykładni art. 13A(1)(g) i (h) Szóstej Dyrektywy Rady nr 388 z 17.05.1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkow-skich w odniesieniu do podatków obrotowych. Pytanie sądu brytyjskiego dotyczyło tego czy słowo ‘charitable’ (‘charytatywny’) użyte w angielskiej wersji art. 13A(1)(g) i (h) powinno być zdefiniowane w sposób odmienny od tego, w jaki słowo to jest definiowane w krajowym porządku prawnym i jeśli tak, to czy wykładnia powyższego słowa musi uwzględnić wszystkie wersje językowe Szóstej Dyrektywy (por. § 21). Trybunał stwierdził, że słowo ‘charitable’ ma swoje własne niezależne znaczenie w prawie wspól-notowym, które musi być ustalone na podstawie wszystkich wersji języ-kowych Dyrektywy, czego wymaga jednolita wykładnia prawa (por. § 22, 26 i 27). Z uwagi na autonomiczny i ponadnarodowy charakter porządku prawnego UE, pojęcia unijne z reguły nie są definiowane poprzez odwo-łanie się do systemu prawnego jednego lub kilku systemów prawnych państw członkowskich, chyba że jest to wyraźnie przewidziane64. Zatem przyjmuje się, że niezdefiniowane terminy pojawiające się w tekstach prawa 62 Por. przypis 60.
63 Zb. Orz. z 2005 r., s. I-4427.
64 Por. wyrok z 1.02.1972 w sprawie Hagen OGH przeciwko Einfuhr C-49/71, Zb.Orz. z 1972 r., s. 23; wyrok w sprawie Corman C-64/81, Zb.Orz. z 1982, s. 13; wyrok z 15.07.1982 w sprawie Felicitas Rickmers-Linie KG & Co. przeciwko Finanzamt für Verkehrsteuern C-270/81, Zb.Orz. z 1982 r., s.2771 oraz wyrok z 18.01.1984 w sprawie Ekro BV Vee-en Vleeshandel przeciwko Produktschap voor Vee en Vlees C-327/82, Zb. Orz. z 1984 r., s. 107; a także hasło ‘interpretation of Community law’ w: A. G. Toth, The Oxford Encyclopaedia of European Community Law, Clarendon Press, Oxford 1990.
Agnieszka Doczekalska
unijnego mają niezależne znaczenie unijne, które powinno być określone na podstawie zasad i celów unijnego porządku prawnego i przeważać nad różnymi i czasem sprzecznymi znaczeniami, jakie przypisywane są ter-minom w porządkach prawnych państw członkowskich65.
Oprócz wykładni prawa unijnego Trybunał Sprawiedliwości dokonuje również interpretacji umów międzynarodowych, których Unia Europejska jest stroną, niekiedy również wyjaśnia swoje własne orzeczenia. Te dwa rodzaje wykładni charakteryzują się nieco odmiennymi zasadami.
W odniesieniu do wykładni umów międzynarodowych obok zasad unijnych mają także zastosowanie reguły prawa międzynarodowego66. Wobec tego możliwe jest odwołanie się do reguł interpretacyjnych prze-widzianych w Konwencji Wiedeńskiej o prawie traktatów (dział 3) zwłasz-cza do art. 33 dotyczącego interpretacji traktatów, których autentyczny tekst został przyjęty w dwóch lub więcej językach. Ponadto Trybunał częściej uwzględnia travaux préparatoires w celu ustalenia znaczenia aktu. Interesującą ilustracją metod wykładni stosowanych w celu ustalenia znaczenia postanowień umowy międzynarodowej przez Trybunał jest opinia rzecznik generalnej Stix-Hackl z 11.01.2005 w sprawie Simutenkov C-265/03, dotycząca wykładni art. 23 Porozumienia o partnerstwie i współ-pracy między WE a Federacją Rosyjską. Rzecznik generalna rozpoczyna interpretację od metod wykładni językowej, a zatem zgodnie z unijną zasadą porównuje wszystkie autentyczne wersje językowe (co w tym wypadku oznacza wersje w językach urzędowych Unii oraz w języku rosyjskim) (§ 14). Porównanie to wykazuje, że istnieją rozbieżności między wersjami językowymi (§ 15). Rzecznik proponuje szereg metod, które mają prowadzić do ustalenia znaczenia pomimo różnic istniejących między wersjami. Między innymi powołuje się na art. 31(1) Konwencji Wiedeńskiej (§ 29), jak i analizuje travaux préparatoires stwierdzając, że językiem, którym posługiwano się w trakcie negocjacji był angielski i tekst Porozumienia powstał w tym języku. Zatem angielski tekst służył jako tekst wyjściowy 65 Por. A. G. Toth, The Oxford Encyclopaedia..., s. 324. Niekiedy jednak zwłaszcza
rzecz-nicy generalni odwołują się do tego, jak dane terminy są rozumiane i interpretowane w porządku prawnym państwa członkowskiego; por. J. F. McMahon, The Court of
the European Communities, judicial interpretation and international organization, w: “British
Yearbook of International Law”, 1961/37, s. 336 i cytowane tam opinie.; por. również Kurt Lipstein, Some Practical Comparative Law: the Interpretation of Multi-lingual Treaties
with Special Regard to the EEC Treaty, w: “Tulane Law Review” 1973–1974/48, s. 914.
66 Na temat pozycji prawa międzynarodowego w prawie wspólnotowym, por. Anna Peters, Position of International Law within European Community Legal Order, w: „German Book of International Law”1997/40, s. 9–77.
Interpretacja wielojęzycznego prawa Unii Europejskiej do przekładu Porozumienia na pozostałe języki (§ 19). Rzecznik proponuje ustalenie znaczenia na podstawie oryginalnego tekstu angielskiego oraz wersji (będących w większości), które zawierają takie samo znaczenie jak wersja angielska.
Jednym ze źródeł pierwotnego prawa unijnego są ogólne zasady tego prawa, które formułowane są przez Trybunał Sprawiedliwości. Powołując się na te zasady odwołujemy się zatem do orzecznictwa Trybunału Spra-wiedliwości. Ustalanie znaczenia orzeczeń Trybunału podlega innym pod względem językowym zasadom niż wykładnia aktów prawa unijnego67. Wynika to z tego, że w Trybunale Sprawiedliwości UE obowiązuje inny niż w pozostałych instytucjach Unii system językowy, do którego nie ma za-stosowania rozporządzenie Rady nr 1 z 1958 r.68. Postępowanie przed Try-bunałem może toczyć się w każdym języku urzędowym Unii. Język, w któ-rym toczy się postępowanie jest językiem sprawy i orzeczenie wydane w sprawie, chociaż publikowane we wszystkich językach urzędowych, jest autentyczne tylko w języku, w jakim toczyło się postępowanie. Wobec tego tylko ta jedna wersja językowa orzeczenia jest decydująca przy ustalaniu znaczenia orzeczenia. Językiem roboczym Trybunału jest język francuski, zatem obrady toczą się w tym języku i orzeczenie jest sporządzane po francusku, a następnie tłumaczone na język sprawy. Jeżeli językiem sprawy jest inny język niż francuski, autentyczna wersja orzeczenia jest w rzeczy-wistości przekładem, co jednak nie narusza jej autentyczności. Ponieważ orzeczenie jest autentyczne tylko w jednym języku, nie pojawiają się tutaj problemy jakie wiąże się z wykładnią prawa wielojęzycznego, bowiem w razie rozbieżności między wersjami językowymi o znaczeniu decyduje wersja autentyczna.
Podsumowanie
Na podstawie ustalonego i konsekwentnego orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, jak również na podstawie opinii prezentowanych przez 67 Przykładem interpretacji przez Trybunał jego własnego orzeczenia jest np. wyrok w sprawie Assider przeciwko High Authority C-5/55, Zb. Orz. z 1954–1956 r., s. 135, por. L. Neville Brown and Tom Kennedy, The Court of Justice of the European
Commu-nities, London: Sweet&Maxwell 2000, s. 291.
68 Por. art. 7 rozporządzenia nr 1 z 1958 roku, który stanowi, że „system językowy postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości jest określony w jego regula-minie” oraz art. 217 Traktatu ustanawiającego WE zgodnie z którym „system języ-kowy instytucji Wspólnoty określa Rada stanowiąc jednomyślnie, bez uszczerbku dla postanowień regulaminu Trybunału Sprawiedliwości”.
Agnieszka Doczekalska
rzeczników generalnych można stwierdzić, że istnieje określona hierarchia metod wykładni prawa unijnego. Najwyższą pozycję w tej hierarchii zajmuje wykładnia teleologiczna i systemowa, najniższą językowa i histo-ryczna69. Jednak Trybunał zawsze rozpoczyna interpretację od wykładni językowej i porównania autentycznych wersji językowych. Pominięcie tej wykładni i przejście od razu do ustalenia celu lub intencji twórcy aktu ozna-czałoby odrzucenie zasady równej autentyczności wersji językowych, która jest istotą wielojęzyczności prawa unijnego.
Summary
EU multilingualism requires not only that the law should be enacted in all official languages, but also that texts of a single legal instrument expressed in official languages be treated as equally authentic. The purpose of this article is to examine how legal multilingualism and the principle of equality of authen-tic texts influence the method of interpretation of EU multilingual law. To do so, it first briefly describes multilingualism of EU law, then reviews challenges for uniform and autonomous interpretation of multilingual law, and finally tackles the question how judges in Luxembourg rise to these challenges, espe-cially how the discrepancies between different language versions are solved and how borders between EU and domestic legal concepts are drawn. The analysis