h/ o kładom zamkniętymi

2. Krajowy Zakład Psychjatrycz ny w Spięciu

3. Pomorskie Towarzystwo

9'Pic“

ki nad dziećmi w Toruniu 4. Dom sierot św.Wincentego

w Kartuzach

h/ o kładom zamkniętymi.

L.| Nazwa Siedziba

zakładu 1 "

Subwenc j a zł.

i kr

1. foom Sierot św.Wincentego

2. ’Internat Kresowy dla chłopców

»

3. ¡Internat Kresowy dla dziewcząt

¡Zakład wychowawczy św .Antoniego i

5^. ¡¡Internat dla dziewcząt kształcących się

Z8WOC1OWO

6. ^Sierociniec św.Józefa i

7 ¡Zakład wychowawczy dzieci syberyjskich

8. 1Żłóbek św.Antoniego

jj

v>

5 9

-•

- i z

3

i i i i i i i it i i tl

"U

1l i i i i i i

•

...

11. Don św.Jana Świecie 300

12. Sierociniec 17.W.Świętych Grudziądz 100

13. Sierociniec św.Jozefa Grudziądz 100

14. Bursa Rżeniesinicza Działdowo 100

15. Żłóbek Tczew 100

16. Zakład św.Boroneus za Chojnice 100

17. Schronisko im.Gen.Hallera Ostrowite

/pow.wąbrze ski/ 300

18. Zakład S.S.Miłosierdzia Chełnno 609,50

19. Szpital św.Jerzego Lubawa 200

20. Krajowe Zakłady Opieki Społecznej Wejherowo 200 Razem: 36821,50

c/ Subwenc.ie zakładom otwartym.

T.-w C

T) . --- --- — .

Nazwa Siedziba

Subwencja zakładu zł.

1 2 a 4

1. Stacja Opieki nad Matką i-Dzieckiem Działdowo 2000

? ?? f? •t . ?! Sf

Jastarnia

i • /pow.morski/ 2670

1 o w ;?

i o , 1? ?! ¡i

Małe Tarpno

/ pow.gruuzi ądzki/ 222'

/. s ir u u s? i? Toruń 2770

5. 57 :t ¡1 ?! ',!

Grudziądz 2270

6 . 5i ;T n •*

Chełmża 2220

| O, ?! ?!

! ?! ?! !!

Tczew 2270

8* !? ;? i? ;i

Gdynia 2270

S. 51 » ?? 5! ?!

Wąbrzeźno 1470

58

-! 1 2 3 4

10. Szkoła Pomocnicza Toruń 3000

11. Ochronka Skarszewy 300

¡32, Ochronka Towarzystwa św.Wincentego

a Paulo Nowemiasto 250

13• Ochronka Gniew 300

¡14« Ochronka Toruń-Kokre 200

i

15. Ochronka lasin 100

16. Ochronka Radzyń 100

17. Ochronka Kościerzyna 100

18. Ochronka św.Toręsy Więcbork 100

19. Ochronka . Kamień 100

!20, Ochronka Janów

.

/pow. gniewski/ 1800

21. Ochrona SS.Serafitek Podgórz

ooco

! .. ■'

1 . . . .

Razem: 27310

d/ Subwencje instytucjom opiejąnlęzyjąm.

/na dożywianie i odzież dla dzieci/

L. Nazwa Siedziba

Subwencja instytucji opiekuńczej zł.

i 2 3 4

1- Pomorskie towarzystwo Opieki nad

Dziećmi Toruń 5.400

2« Towarzystwo św.Wincentego a Paulo

przy parafii Najśw.Marji Panny Toruń 343

i 3. Okręg Pomorskiego Związku Obrony

Kresów Zachodnich Toruń 500

| i. Towarzystwo św.Wincentego a Peulo przy parafji p.^.Serca Jezusowego i

Toruń-Kokre 500

1 2

_ _ _i _ _ _ 4 f

5. Katolicki Z ią.zek Młodzieży Polskiej

na diecezję Chełmińską 7: ,br zeźno 700

6. Komitet Obywatelski Pomocy dla

głodnych dzieci Grudziądz 200

7* ko; i t et dożywiania dziatwy szkolnej C .ołmźa 150 8. Samopomoc przy ^imnozgum Żeńskiem Toruń 200

9. Komitet dożywiania dzieci Toruń 440

10. Rada Szkolna Pr/ ictowa Chojnice 200

j ll.Ks.nrob.Jen Karelia

i

^Jeleniec

/pow.Tuchola/ 400

— — — - - - - - - - -

^{Razem 9.033 zł.}

e/ Kolonie letnie.

¡L. Instytucja organizu-

?. .jąca kolonję Miejscowość gdzie

urządzono kolonję

\

Subwenc ja zł.

1 2 3

f---4 '

jl. Internat Kresowy w'c1 ełmnie

j Dąbrowa

/pow.chełmiń sk i/ 1.300 2. Pomorskie Towarzystwo Opieki nad

Dziećmi w Toruniu Gdynia

/kolonja im.bł.

Andrzeja Boboli/ 5.000 3. Pomorskie Towarzystwo Opieki nad

Dziećmi Oddział w Grudziądzu U

1.000

¡4. Stowarzyszenie Urzędników Państwo­

wych, Samorządowych i komunalnych

w Toruniu u

1.400 5. Magistrat m.Chełmży komitet

Kolonji letnich ^tt

i

300 i

6. Okręg Pomorski Aiiązku Obrony Kre­

sów Zachodnich w Toruniu _____________

w 23 miejscowościach Województwa Pomor­

skiego

--- ---

j

5.100

i..r 1 ! 1 1 ; i i i i i 1 ! 1 OJ 1 1 1 1 I 1 1 1 1 1 1 1 1 1 LJ ■ ii i i i i iI! i l

- - - i ---4 7. Komitet Wykonawczy dla spraw kolonij

letnich w Toruniu /Magistrat/

•••

3*. Koło Towarzystwa Nauczycieli szkół średnich i wyższych w Toruniu

Wielka Wieś i Swarzewo

/pow. 'morski/ 4.5C0

Bazem: 21.000

__ _ — _

f/ Zapomogi indywidualne.

Na podstawie poszczególnych wniosków Wydziału Pracy i Op.Sp.udzie­

liło Ministerstwo Pracy i Op.Sp.w ciągu rolru sprawozdawczego następujących indywidualnych zapomóg na opiekę zakładową i po>azakładową dla młodzieży i dzieci:

i - leczenie 412

3.’ Kolon ja leń:" 'cza przy

zdroju w Busku leczenie 780

I 4. Działdowu doraźna pomoc 50

| 5. Zr1-ład dla ociemniałych

w Bydgoszczy utrzymanie 400

j 6. Zakład św,Anny

j w Kamieniu Pom. utrzymanie • 724

i 7. Sierociniec dla chłopców zgl -dziewcząt w Grudziądzu

/2 osoby ./ utrzymanie 811

. 3. Zakład wychowawczy X.X.

Salezjanów w Aleksandrowie Kujawskim

i ___

pomoc doraźna 85

61

-I 1 “ i

ri

il ii i i i 1 CO1 1 1 1 1 I i 1 1 i 1 I 1 Li.

9. Krajowe Zakłady Op.Sp.

w Y/ejherowie utrzymanie

i— ---— -- --- .-. L 183

10. Działdowo' 'leczenie 100 "

-i — . ... ..

Razem: 3745 zł.

e

L

Różne wydatki.

1/ Krajowe Zakłady Opieki 3. ołecznej na wyrównanie zaległych rachunków z lat ubiegłych za dzieci syberyjskie

2/ Krajowy Zakład Psychj¿liryczny w Kocborowie zaległe rachunki

3/ Rachunki lekarzy za badanie dzieci w zakładach

Ogółem na' opiekę nad młodzieżą i dziećmi zł. 288.256,71

62.064,45 zł.

974,10 11 281,50 !J Razem:63.320,05 zł.

2/ Niezdolni do -pracy

a/ Osoby, otrzymujące stałe wsparcie od Ministerstwa Pracy i Op.Sn.:

l/ w opiece zakładowej 1 osoba, której koszt utrzymania wynosił

w roku sprawozdawczym 656,40 zł.

2/ poza zakładem 1 osoba, subwencje w ciągu rolni sprawo­

zdawczego w łącznej kwocie

b/ Jednorazowa subwencja na urządzenie wewnętrzne Powiatowego Zakładu Opieki Społecznej /Oddział dla starców/ w Gołuszycaoh, pow.świecki

460,— » razem: 1116,40 zł.

5000,— zł.

i ł-W P,

62

-c/ Indywidualne zapomogi dla. dorosłych, niezdolnych do pracy

L. Powiat wzgl•

p. miasto wydzielone

Iloąć obday rzonych osób

Subwencją w łącz­

nej kwocie zł.

r 2 ^{1 3 4}

1. chojnicki 1 20

2- lubawski 3 60

3* starogardzki 2 40

4. świecki 4 470

5- .Toruń m. 1 20

6. toruński 1

200

7 .tucholski 2 220

8» wąbrzeski 1 20

Razem: 15 1050

Ogółem więc wydatkowano na niezdolnych do pracy 7166^40^zł

3/ Inwalidzi wojenni,.

Poniżej podaje się tylko cyfry orjentacyjne, ponieważ dokładne dane w sprawie wydatków na inwalidów wojennych zawarte są niżej w rozdziale "Sprawy

inwalidów woj ennych"'.

a/ Wydatki administracyjne urzędów inw.,

1/ W nagrodzenie lekarzy zakontraktowanych do czynności w Oddziale i Referatach Spraw Inwalidów Wojennych

¿ b . ^ }

• Zx.

2/ Wynagrodzenie lekarzy członków Komisyj Wojskowo- Lekarskich

3/ Koszty podróży powyższych lekarzy

4/ Wynagrodzenie członków Inw.Komisji O.woławczej Razem:

13,870,—

S4S,16 2.050,—

437469,16 u

zł.

63

-b/ Koszty leczenia inwalidów wojen nych.

1/ Padanie specjalistyczne 2/ koszty leczenia

3/ Urządzenie sal badań lekarskich

7.713,— zł.

55.286,83 "

1.600,— 5f Razem:64.599,83

c/ Onieks. nad inwalidami wojennymi.

1/ Opieka zakładowa

2/ Podróże inwalidów wojennych 3/ Zapomogi indywidualne

4/ Subwencje zrzeszeniom inwalidzkim

Razem:

1.320,— zł.

600,— n 7.450,— 51 1 5 0 , - “ 9.520,— zł.

Ogółem ns inwalidów wojennych: 117.588,99 zł.

4/_JReemigranci, repatrianci i optanci wolscy /zapomogi indywidualne/

L. Powiat wzgl.

p * mi ist 0^. wydzielone

Ilość obda­

rzonych osob

Subwencja w łącz­

nej kwocie zł.

1 • 2 ₃ 4

1. brodnicki ₉ 305

2 . chełmiński • _• 14 447

3. chojnicki 5 2 0 5

4. działdowski 4 167,50

5. Gdynia m. 1 15

6.. Grudziądz m. 16 285

j 7. grudziądzki 6 45

! 8. kartuski

i

.... ... _

4 110

64

-I i 1 i 1 i 1 1 1 1 t : i iI i ■ it i i i i i i ii cv? i i i ( i i l i i i i i i i i i i! i—i 1 1 i

i

1

3 — r

l

9. kościerski 5 195

10. lubawski 5 13.7,50

11. starogardzki 2 165 j

17. wąbrzeski 32 685

18. morski 2 60

Razem: 515 10887,50

--- --- - - - -

----5/ 'Pomoc -poszkodowanym skutkiem klęsk żywi płowych

L.

p. Miejscowość

Stan rodzinny

-

‘

- • • • i •

Pomoc z tyt.Opieki Społecznej Razem wyasy-j dorośli dzieci na do­

żywia­

jpilUVv cUld. Ii.v.'J— | ta

pow.wąbrzeski 2 3

—

100 100 100 300

4. Brzeźno

pow.toruński 8 20

—

^{380 320 400 1100}

5. Borce

pow.świecki O

11

--

₁₀₀ 100 100 300

6. Czersk

pow. chojnicki 2 8

___

^{1_ 100 100 100}

- -

^300.

-. . -.

65

-1 2 [ ' T ' 1 . 4

_ L J 6

7

8 ⁹

7. Skarlin

pow.lubawski 0

O ⁴

—

130 130 140 400

8. Bilipce pow.

działdowski 2 2 50 100 ^{50 100} 300

9.

Tielki Te^cz

pow. grudziądzki 2 2 ^— 100 100 100 300

10. Slgiszewo pow.

wąbrzeski O 15 ^— 450 ⁴⁵⁰ 500 1400

Razem:

1 1^c

o 1 ł-p^

72

• 50 1660 1550 1740 5000

6/.Opieka zapobieeawcza

^S3^gnGje_ingt.2tuo.iom opiekującym się kobietami i dziewczętami.

Zgrodmadzenie S.S.Pasterek od Opatrzności Boskiej l/ Bom Misyjny w Topolnie /pow.świecki/ 2000 zł.

2/ Lecznica Dobrego Pasterza w Toruniu 1000 5ł Razem; 3000 zł.

iZ-Subwencie instytucjom opiekującym sie b.więźniami i rodzinami więźniów.

•

^

ciągu roku sprawozdawczego otrzymały subwencję ’’Patronaty" -Twa Opieki nad więźniami w:

Toruniu

1750

zł.

Grudz iądzu

650 ; i

Brodnicy

400 t ?

Chojnicach

400 u

Starogardzie

400 u

Razemy

3600

_zł.

66

-o/ Ma uruchomienie demu prec^ przymusowe.i.

w krajowym Zakładzie w Chojnicach / w wykonaniu Rozp.Prez.R.P.o zwalcza'

niu żebractwa ! włóczęgostwa/ 40.000 zł.

0g°łem na opiekę zapobiegawczą zł.' 4-6.000

7/ Na akcie kulturalno-społeczna.

otrzymały subwencj ę :

Magistrat m-Gdyni 3000 zł.

Magistrat m.Działdowa 2^00 zł*

Razem: 5000 zł.

8/ Akcja -pomocy bezrobotnym*

0 'isana. została szczegółowo wyżej w rozdziale°bezrobcciu

-y

poniżej podaje się jedynie zestawienie ogólne wydatków'kredytów M.P.i O.S.

a/ dożywianie dzieci bezrobotnych 2.000 zł.

b/ dożywianie bezrobotnych 10.000 zł*

c/ zatrudnianie bezrobotnych przy robotach

publicznych 24.000 zł.

d/ zasiłki gotówkowe bezrobotnym 194*000 zł.

Razem: 230.000 zł.

Zestawienie ogoine

wydatków na opiekę społeczną na Pomorzu z fun uszów publicznych w rolni budżetowym 1929/30.

1/

samorządy 4.627.959,02 zł.

2/ Państwo /budź.Min.

P r °i Op.Sp./ 710.499,60 zł.

Razem 5.338.458,62 zł.

- 67 -•

Po doliczeniu zaś zasiłków wypłaconych w roku sprawozdawczym z Purauszu Bezrobocia w kwocie 5.126.307,30 zł.~ które stanowią również jedną z form op.społ.- otrzyma się wydatki na op.społ. / w znaczeniu szerszeń/ kwotę

1 0 . 4 6 5 . 3 6 5 , 9 2 złotych.

II...0 c i e k ą n a d m ł o d z i e ż ą i d z i e ć m i .

Dokładne aane o opiece zakładowej zawarte są niżej w rozdziale o działalności instytucyj i zakładów Ojiekuńczych, wobec czego omówione zostaną w niniejszym rozdziale tylko działy, fiieuwzględnione gdzieindziej a mianowicie:

1/ Stocje Opieki nad Matką i Dzieckiem.

Przyjętą na Zachodzie normą, stwarzającą minimalny stopień nasycenia jest 1 stacja na 20.000 ludności - zrealizowanie tego ideału dalekiem jest jeszcze na -‘•omorzu, «jdzie w stenie obecnym przypada 1 sta­

cja zaledwie na 100.000 ludności.

Ihluine położenie finansowe samorządów, na których spoczywa P-1-zeciewszystkiem ciężar tego zagadnienia, tyło przyczyną zastoju yi tej dziec.zinie - niemniej jednak dokładają one starać, by stopniowo yi kiarę posiadanych środkó* rozwijać sieć stacyj na Pomorzu tak, że w rezulta­

cie corocznie przybywa po 1 do 2 stacyj.

Działalność 10-ciu istniejących na Pomorzu stacyj Ch.n.M.i Dr.

.'.l-t-n w Działdowie znajdowała się w roku sprawozdawczym jeszcze w ste- dium organizacji - streszcza się w następujących cyfrach.

68

-/Stić.jo, przy których nie wyszczególniono w nawiasie jej właściciela, są własnością specjalnie dla nich powołanych społecz­

nych komitetów lokalnych/.

Ilość Wydano 7/p głoszo-

no odczy- Iruły rozdziela Kasa Chorych

w Toruniu/ 98 1903 19500

Jec'orolu

i

_______________________________

i ii

*

- 'o 3

akcja ta w cyfrach, przedstawiał?, się następująco:

a/ Organizacją

na kolonji Czas trwania kolonj i

2„Pomorskie Tpwarzystwo Opieki nad Dziećmi w Toruniu

- 70 3. Pomorskie Towarzystwo

Opieki nad Dziećmi Oddział w Grudziądzu

_________________________ Gazem. 100 / _p. 52

-

- ---4,Stowarzyszenie Urzędni­

ków Państwowych. Samo­

rządowych i komunalnych w Toruniu 5.Komitet Kolonji let­

nich przy magistracie w Cncłmży

b.0;-ręg Pomorski Związku

■ O r o n y Kresów Zachod­

nich w Toruniu. 1/ Tczew

wypoć zyn­

7] -L

1i1111111111caiiii i

i !

! ! i ii—i i i_________i. 1 CO 4 5 6 7 . 8

... • • • . . . . .••■’„I

6.Okręg -Poborski Związku Obrony Kresów Zachod­

72

7.Komitet wykonawczy ula

spraw kolonij letnich ' przy Magistracie w od 2.VII.do 30.VII 18 dziewcząt

III. partja 21 dni od 2.IX.do 23.IX.

■19 chłopców

r

73

-.1 2 3 . .4. . 5

6 -i ⁷ 7.Komitet wykonawczy dla

spraw kolonij letnich przy Magistracie w Toruniu Nauczycieli szkół średnich i wyższych w Toruniu

i;82 1,41 1926,03 ______ ____

1300 ~ j

J

1 2

~ 3 ~ T

^{A 5}

10 zieci bezpłatnie a/Gdyni cała kwota wliczona w rubryce 1 punkt 2

razem.

4. Gdynia tt n koszty utrzy­

mania po­

75

-1 2 ^r 4 5 6 7 8

8. Wielka Wieś i Swarzewie

'

3,72 2,25 11081,72 4500

500 zł.

2,40 159344,27 21000 28353,14 79947

-

...-C/ Zestawienie oralne

Wyszczególnienie 3. Liozba dziecio-dniówek /otrzymuje się

przez przemnożenie liczb dzieci przez liczby dni,które spędziły na kolonjach

letnich/ 32446

4. Liczba dzieci którym przybyło na wadze 1103 5. Liczba dzieci którym ubyło na wadze

6. Liczba dzieci których waga oozostała

bez zmian 3

7. Liczba dzieci które zachorowały 8. Liczba zgonów

9. Wiek wysłanych dzieci

10. N? jedno dziecko przypada dziennie ilość pokarmów w gr.

23 28 4

od 7 do 20 lat /przeważnie do lat 14/

przeciętnie do do 150 gr.tłuszczu 750 gr.chleha 650 gr.jarzyn 500 gr.kartofli 100 ęr.cukru 1 litr.mleka

76

-4 b:\

II* Liczba personelu a ¿ministPacyjnegć przeciętnie cdakażdej Kolonji letniej kierownik /czka/ 1 do 2 wychowawców, 1 gospodyni, i 1 do 2

służące

12. Subwencje rządowe na wszystkie kolonje letnie

.

- -

^21.000

13- Subwencje samorządowe

zł.28.353,14 na wszys tkie kolonj i4. Subwencje Kas Chorych tł 17.200,—

u t t

^letnio

15- Subwencje instytucyj społecznych !i 3.045,17

t i u i t

16. Datki prywatne ,ł 4.767,85

y n

^;i

l17. Zapłata od dzieci

" 79-S47,-

; i n

U 18. Inne dochody

51 2.268,15

i t u

:r Wydatki

19. Przejazdy. dzieci zł. 4.412,07 na wszystk:ie kolonje

20. Koszty lokalu I?

1.021,46 :I

i ?

^letnie

i

^?

21. Pensje personelu

i t

10.652,55 !J n

t ?

22. Koszty kąpieli i zabiegów

leczniczych

t t

4.262,03 if

t t

23. Utrzjuaanie dzieci i personelu a/ wyżywienie

b/ oranie, opał

H 125.250,69 i? tr u

i - t

7.356,— " ii

n

24. Inne wydatki

t t

6.389,47 " u

u

-Ul—— i— P k u. n o w i e s n o ł e c z n i l i l k o m i s i o O-P i e k i s p o ł e c z n e j .

W roku sprawozdawczym przeprowadzona została i w zupełności zakoń­

czona organizacja opiekunów społecznych i komisyj opieki społecznej zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta H.P.Z dnia 6.marca 1928r./Dz.U.R.P.Nr.29,ooz*

267/, które weszło w życie w dniu 14.III.1928r.

•* i *

Poniżej statystyka opiekunów społecznych na obszarze Województwa Pomorskiego z kojcem roku sprawozdawczego - przyczemredanienia się, że w obszarach dworskich oraz zbiorowych związkach wspierania ubogich nie ustanowiono jeszcze opiekunów społecznych, ponieważ zgodnie z art.22.cyt.

wyżej rozp,Prez.R.P. sprawa ta zostanie uregulowana osobnem rozporządze­

niem wykonawczem, które dotychczas nie wyszło,

/Z poniższego zestawienia wynika» ,e liczba opiekunóv? społecznych przekracza niejednokrotnie ilość gmin, co jest zgoda,' z art.2 cyt.Rozp.

Pre z *, który stanowi, ze każda gmina może posiadać więcej niż jednego opie kuna społecznego/.

L. Powiat wzgl.

p. miasto wydzielone

L ...

Ilość r '

---Liczba opiekunów społecznych miast

niewy-dzielo"

nych

gmin wiej«*

skich

Razem

ił 2 3 4 5

!l. brodnicki

i 3 98 101 102

2. chełmiński 1 83 84 91

3. chojnicki 2 86 88 95

4* działdowski 1 43 44 45

5. \niewski 1 47 48 48

6. grudziądzki 2 85 87 87

7. kartuski 1 117 118 118

8. kościerski 2 1^1 103 109

9. lubawski 2 lOB 102 106

lO.sępolokski 3 48 51 57

jll. starogardzki 1 76 77 84

¡12 «świecki 2 153 155 157

13. tczewski 1 24 25 37

14. toruński 2 69 71 77

15. tucholski

.

1 56 57

.....^{. , ,, — . . . .}

78

-1 2 3 4 5 6

16- wąbrzeski 3 71 74 77

17. nerski 2 102 104 119

18. Gdynie, m- ^- -- -- 11

19. Grudziądz m. ^{- — —} 18

¡20. Toruń m. ^- ■ ^— 65

Nazem- / 33 /w tem 3 mia­

sta wydz./

1359 1392

w tem 3 miasta Wvdz./_V /

1565

Zgodnie z art-lO.cyt.rozp.Prezn każdej gminie miejskiej bez wzglę­

du na liczbę mieszkańców oraz w tych gminach, wiejskich, które liczą ponad 5000 mieszkańców, m.usi być bezwzględnie utworzona' gminna komisja opieki społecznej - natomiast może być taka komisja utworzona ró.nież wugmlflłe wiejskiej poniżej 5000 mieszkańców na mocy uchwały właściwego Wydziału Powiatowego.

Ponieważ na Pomorzu niema gmin wiejskich powyżej 5000 ieszkań- ców, zachodzi tutaj tylko druga ewentualność t.j.powołanie po wsiach' gminnych komisyj opieki społecznej jedynie na podstawie wyraźnej uchwały Wydziału ^owistowego. Ne. tej zasadzie zostały powołano te komisje tylko w

4--ech gminach wiejskich na

Pomorzu-We wszystkich zaś miastach, zgodnie ze wspomnianem post _ nowieniem, zostały też rzeczy iście w ciągu rolcu sprawozdawczego powołane miejskie komisje opieki społecznej /razem 33, w tern 3 w miastach wydzielonych ćraz 30 w miastach m e w y dzielonych/.

W myśl artykułu 13 cyt.rozp.w każdym powiatowym związku komunal­

nym musi być utworzona powiatowa komisja opieki społecznej - zostały też one utworzone we wszystkich powiatach na Pomorzu /razem 17/.

79

-Art.18.cyt.rozp.stanowi, źe w województwach pomorskiem i poznań- skiem mają byc utworzone wojewódzkie komisje opieki społecznej, w których skład wchódsąi

arb. 1 / Wojewoda, jsko przewodniczący komisji, lub wyznaczony przez niego zastępca,

2/ starosta krajowy,jako zastępca przewodniczącego komisji, 3/ sześciu członków sejmiku wojewódzkiego, wybranych przez sejmik na początku jego kadencji,

4/ czterech opiekunów społecznych, będących członkami komisyj opieki społecznej w obrębie województwa, nowiatowych względnie miejskich miast wydzielonych z powiatowego związku komunalnego, oowołanych przez właściwą izbę wojewódzką,

5/ czoerech przedstawicieli istniejących na obszarze wojewódz­

twa, stowarzyszeń, instytucyj społeczno-opiekuńczych^ których listę ustali właściwa izba wojewódzka.

— 4 .3,/ z ramienia sejmiku wojewódzkiego weszli:

1/ IgftćaPy Reaer, b.poseł na Sajjn z Grudziądza,

2/ Franciszek Larchewicz,mistrz stolarski z Kościerzyny, 3/ Andrzej ¿ącki, rolnik z Starej ^iszewy,pow.kościerski.

4/ Zygmunt Tobinka,rolnik z Parszkowa,pow.morski, 5/ Jan Wowak, mistrz stolarski z Grudziądza,

6/ ks.Józeprycza, proboszcz z Ziela,pow.chojnicki.

ad 4 / 'opiekunowie społeczni:

1/ Franciszek Berger, wrz.Kasy Chor.i radny miasta w Toruniu, 2/ Władysław Wierzbowski, majster fabryki «Unja" w Grudziądzu, 3/ Bernard Tkrunr ,emer.listonosz w Osiu,pow.świecki,

4/ Wojciech Wojczyźski, nauczyciel szkoły głuchoniemych w Wejhe­

rowie,

ad_5/ inotytucj e społeczno-opieku^cze:

1/ Pomorskie Towarzystwo Opieki nad Dziećmi w Toruniu.

2/ Patrona o* - Towarzystwo Opieki nad Więźniami w Starogardzie, 3/ 11Opieka Dworcowa"- komitet Opieki nad dziewczętami i kobietami

w Tczewie,

80

-4/ Towarzystwo Pań Miłosierdzia św.Wincentego a Paulo w Chełmnie.

IV.Z w a l c z e n i e ż e b r a c t w a i / w ł ó c z ę a u s twa.

Zgodnie z rozp.Prez.R.P.z dnia li.X.1927r./Dz.U.R.P.Nr.92, noz.823/ do walki z żebractwem i włóczęgostwem służą:

1/ domy pracy dobrowolnej, 2/ przytułki,

3/ domy pracy przymusowej.,

Do zakładania i utrzynjrwania domów 'pracy -przymusowej i dobro­

wolnej obowiązane są wojewódzkie związki komunalne, przyczem na obsza­

rze każdego województwa powinien znajdować się przynajmniej jeden dom pracy przymusowej i dobrowolnej.

Dom pracy dobrowolnej może być ustanowiony, jako jednostka samoistna lub jako specjalny oddział, przy domu pracy przymusowej,

Natomiast • obowiązek zakładania i utrzymywania przytułków ciąży na powiatowych związkach komunalnych i miastach wydzielonych z powiatów.

Powyższe rozporządzenie zyskało Y/prawdzie moc obowiązującą już w listopadzie 1927r., jednak postanowienia,dotyczące przymusowego umieszczania w przytułkach i domach pracy przymusowej miały być -

zgodnie z art.34.cyt.rozp. - wykonywane w poszczególnych wojewóćztY/ach dopiero w czasie, określonym przez osobne rozporządzenia wykonawcze.

Odnośnie do Województwa Pomorskiego ogłoszone zostało takie rozporządzenie z datą 13 stycznia 1930r./Dz.U.R.P.Nr.l5,eoz.115/

z mocą obowiązującą od dnia 1.kwietnia 1930r.

Tak Y/ięc rok sprawozdawczy był jedynie okresem przygotowaw­

czym do wprowadzenia w życie zapowiedzianej instytucji domó . pracy przymusowej i dobrowolnej oraz przytułków.

81

-— Jsl l/ Utworzeni.e domu pracy przymusowej na Wojewódzko Pomor­

skie nie napotykało od samego juz początku na poważniejsze trudności, al- bowiem istniejący juz dawniej krajowy Zakład w Chojnicach wziąć mógł na siebie każdej clr ili, urocz dotychczasowych, również nowe zadania, wyni­

kaj ące.dla romorskiego Wojewódzkiego Związku komunalnego z cyt.rozporzą­

dzenia o zwalczaniu żebractwa i włóczęgostwa*

To też z dniem 1.IY.1930r./co już zresztą właściwie leży poza okresem sprawozdawczym/ postanowienia o przy musonem umieszczaniu w domu pracy przymusowej mogły i rzecz

j-

iście zaczęły być wykonywane.

Inną jest rzeczą, że Wojewódzki Związek komunalny w niedalekiej przyszłości przystępuje do poważnego rozszerzenia wspomnianego zakładu, i to tak na cele tegoż jako domu pracy przymusowej, jak i dobrowolnej, oraz przytułku,o ozem niżej.

a.d— 2/ Biorąc pod uwagę, iz sprawa żebrać twe i włóczęgostwa na terenie Województwa Pomorskiego występuje w daleko mniejszych rozmiarach) nizj 11 wo j ewoc.z cwach centralnych, południowych i wschodnich — że przytem cyt.rozp.odnośnie ao nr zytułków nie nakazuje wyraźnie tworzenia przytułku w każdym powiecie względnie mieście wydziel enem - Urząd Wojewódzki Pomor­

ski, za zgodą Ministerstwa Pr.i On.Sn., powziął inicjatywę utworzenia jednego większego przytułku, wspólnego na cełe — jewódtwo /ewent-2 lub 3, lecz w każdym razie nie 20 t.j.w każdym powiecie wzgl.mieście wydsielonem/.

0.0 zrealizowania postanowień, dotyczących przymusowego umieszczania w przy­

tułkach.

Wy cudowania i prowadzenia talii ego wspólnego przytułku podjęło • się Starostwo krajowe Pomorskie w drodze indywidualnych umów z noszczcgól- nemi związkami komunalnemi, obowiązanemi do zakładania i utrzymywania przy­

tułków ; w oen sposób te ostatnie do pewnego stopnia przeniosłyby swoje ustawowe obowiązki w tej dziedzinie na Starostwo Krajowe Pomorskie, pokry­

wając oczywiście wynikłe przez to dla Star.Kraj.koszta.

82

-Ponieważ większość obowiązanych samorządów oświadczyła się za powyższym projektem, Starostwo Krajowe Pomorskie w swoim budżecie na rok 1930/31 wstawiło już po stronie przychodu i rozchodu odpo­

wiednie kwoty na wybudowanie wspomnianego przytułku względnie na

adaptację na ten cel, istniejącego już Krajowego Zakładu w Chojnicach, spełniającego równocześnie zadania domu pracy przymusowej, o czcm była mowa wyżej.

Poprzednio już t.j.w październiku 1929r*otrzymało Starostwo Krajowe od Ministerstwa Pr.i Op.Sp.na ten sam cel subwencję w wysokości 40.000 zł.

Ponieważ, jak wyżej wspomniano, postanowienia o przymuso- wen umieszczaniu w przytułkach zyskały na Pomorzu moc obowiązującą

z dniem l.IV.1930r.} Starostwo Krajowe Pomorskie, nie czekając nawet na zawarcie indywidualnych umów z poszczególnemi związkami komunalne- mi, a tern mniej na rozpoczęcie budowy projektowanego wspólnego przy­

tułku, oddało już z dniem l.IV.1930r.do dyspozycji interesowanych związków komunalnych pewną ilość wolnych miejsc /oczywiście płatnych/

w Krajowym Zakładzie w Chojnicach celem umożliwienia im wywiązania się z obowiązków, spadających na nic z tyt.rozp.o żebractwie i włó­

częgostwie.

Kobee togo również wykonanie postanowień o umiesz cz giiu w przytułkach, na obszarze województwa Pomorskiego nic napotyka na trudności.

ad 3/ Don nracy dobrowolnej mieści się również we wspomnia­

nym Zakładzie Krajowym w Chojnicach i dozna rozszerzenia oraz ulep­

szenia przy zrealizowaniu omawianego wyżej projektu budowy wzgl.

przebudowy kompleksu zakładów przećiwżcbraczych w Chojnicach.

83

-D/

S P R A W I M A Ł IDÓW UO JEDNYCH

I. P r z e j ę c i e a g e n d i n w a l i d z k i c h

o d a d m i n i s t r a c j i w o j s k o w e j .

1/.Podstawy prawne,

a/ Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej okólnikiem Nr.594.

z unia 23.1.19S9r.Nr.391/0.III.awizowało włączenie do zakresu swej kompetencji z nowym rokiem budżetowym 1929/30 /t.j.od 1-JA.1929/ tych spraw zaopatrzenia inwalidów wojennych, które po myśli ^ 1. rozporzą­

dzenia z ania 1.III. 1923 /'‘Monitor Polski'1 Nr.55,poz.69/ należały do zakresu kompetencji M.S.Y/ojsk., c mianowicie:

1/ rejestracja, ewidencja i st. ty styka,

2/ działalność Kornisyj Wojskowo-Lekarskich, 3/ leczenie i doleczanie,

4/ protezowanie

-poaając ró nocześnic szkic organizacyjny urzędów inwalidzkich wszyst­

kich trzech instancyj.

b/ Przy piśmie oko 'nem z dnia 30.III.1929r.Nr.182l/Pr.G-ab, podało Ministerstwo Pr.i Ow.Sp.do wiadomości rozkaz M.SMTojsk.z dnia 26-III.lJ29r*laz.4822/29 luw*, zawierający zasady oddawania przez włao.ze wojskowe agend inwalidzkich władzom cywilnym.

84

-c/ Okólnikiem Nr.607 z dnia 4. IV. 1929r «Ministerstwo Pr.i 0p.

Społ.zarządziło uruchomienie

a/ z dniom 10.IY.1929r.w Uojewóązkich Wydziałach Pracy i Opieki Spo­

łecznej "OddziałÓY/ Spraw Inwalidów Wojennych'",

b/ z dniem 20.IV.1929r»przy 51 Starostwach w Kraju - "Urzędów Spraw InwalidÓYi Wojennych" nazwanych później "Referatami SpraY

i

Inwalidów Wojennych1'

-oraz •przejecie od władz woiskov;ych agend inv/alidzkich przez Oddziały Spraw Inwalidów Wojennych i Urzędy Spraw Inwalido-.; Wojennych /Ref.

Spraw Inw.Woj./

d/ Wszystkie wyżej pod a/ - c/ wymienione wcY/nętrzne zarzą­

dzenia władz centralnych doznały formalnej sankcji nazewnątrz dopiero w Rozporządzeniu Ministra Pr.i Op.Sp., Spraw Wojsk.i Skarbu z dnia

15.czerwca 1929r«/Dz.U.R.P.Nr.5?.,poz.425/, którem podzielono zakres działania wspomnianych Ministrów w ten sposób, żc M.S.Wojsk zatrzymało tylko sprav/y 7/yznaczania komisyj wojskowo-lekarskich przy Starostwach

Powiatowych oraz sprawy uznania za zaginione osób w ZY/iązku ze służbą M wojskową - M.Skarbu zachowało dotychczasową swoją kompetencję - a M.

Pr.i Op.Sp.przejęło wszystkie inne sprawy inwalidów wojennych.

Tern samem uchylony został podział kompetencyj ustalony w cyt.

wyżej rozporządzeniu z 1.III.1229r/'Monitor Polski" Nr.55/.

c/ Rozporządzeniem z dnia S.lipca 1929r./bz.U.R.P.Nr.53,pcz.

^29/ zmienione zostało rozporządzenie wykonawcze do ustawy inwalidzkiej odpowiednio do wspomnianego nowego podziału kompetencyj interesowanych

^29/ zmienione zostało rozporządzenie wykonawcze do ustawy inwalidzkiej odpowiednio do wspomnianego nowego podziału kompetencyj interesowanych

W dokumencie Sprawozdanie Wydziału Pracy i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego Pomorskiego za Rok 1929 (Stron 62-97)