Przedmowa
Aby chronić prawa i wyznaczyć obowiązki jednostek i instytucji, my, członkowie spo-łeczności edukacyjnej, proponujemy tę Kartę Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej.
Jej zasady są oparte na spostrzeżeniu, że społeczność komputerowa jest złożonym podsyste-mem społeczności edukacyjnej, zbudowanym na wartościach zaadaptowanych przez tę spo-łeczność. Z rozwojem technologii i wynikającym z niego zwiększeniem możliwości jednostek, kultura ta zostanie zmieniona przez nowe wartości i nowe rodzaje odpowiedzialności. Skoro technologia zajmuje ważną rolę w procesie kształcenia, możliwości korzystania z niej stają się koniecznością i prawem dla studentów, nauczycieli i instytucji, co niesie odpowiedzial-ność, jaką wobec siebie mają jednostki, instytucje i inni członkowie edukacyjnej społeczno-ści.
Artykuł 1. Prawa jednostek
Oryginalna Karta Praw Człowieka jednoznacznie stwierdza, że jednostki mają podstawo-we prawa jako członkowie społeczności narodopodstawo-wej. Na tej samej zasadzie, członkowie kom-puterowej społeczności mają pewne podstawowe prawa.
Sekcja 1.
Obywatel nie będzie pozbawiony dostępu do źródeł komputerowych i informacyjnych bez słusznego powodu.
Sekcja 2.
Prawo do dostępu obejmuje prawo do odpowiedniego treningu i potrzebnych narzędzi.
Sekcja 3.
Wszyscy obywatele mają prawo być powiadomieni o informacjach zebranych na ich te-mat; mają oni również prawo do korekty tych informacji. Informacja o obywatelu nie będzie używana do celów innych niż cel jej zbierania bez wyraźnej zgody danego obywatela.
Sekcja 4.
Konstytucyjna wolność słowa odnosi się również do członków społeczności komputero-wych.
Sekcja 5.
Wszystkim członkom elektronicznej społeczności uczących się będą przysługiwały prawa własności intelektualnej.
Artykuł 2. Odpowiedzialność indywidualna
Każdy członek elektronicznej społeczności uczących się, wraz z otrzymaniem pewnych praw, uznany jest również za odpowiedzialnego za swoje czyny. Współgranie praw i
obo-Kodeksy etyki zawodowej
127
wiązków w każdej jednostce i instytucji rodzi zaufanie i wolność intelektualną, które tworzą jądro naszej społeczności. Zaufanie i wolność oparte są na rozwijaniu przez każdego członka umiejętności potrzebnych do stania się aktywnym i produktywnym członkiem społeczności komputerowej. Te umiejętności obejmują zarówno wiedzę o technologii informatycznej i spo-sobach użycia informacji, jak i rozumienie ról członków elektronicznej społeczności uczą-cych się.
Sekcja 1.
Każdy członek będzie zobowiązany do aktywnego poszukiwania potrzebnych środków:
ustalenia kiedy informacja jest potrzebna, oraz znalezienia, oceny i efektywnego użycia infor-macji
Sekcja 2.
Każdy członek będzie zobowiązany do uznania i honorowania cudzej własności intelektu-alnej.
Sekcja 3.
Ponieważ elektroniczna społeczność uczących się opiera się na spójności i autentyczności informacji, każdy członek ma obowiązek być świadomym potencjału i możliwych efektów manipulowania informacją elektroniczną: rozumieć wymienny charakter informacji elektro-nicznej; weryfikować spójność i autentyczność informacji, której używa lub którą kompiluje, oraz zapewniać jej bezpieczeństwo.
Sekcja 4.
Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczą-cych się wobec wszystkich innych członków tej społeczności jest: respektowanie prywatno-ści, respektowanie różnic między ludźmi i poglądami, etyczne zachowanie i przestrzeganie prawnych zastrzeżeń dotyczących użycia źródeł informacji.
Sekcja 5.
Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczą-cych się wobec całej elektronicznej społeczności jest rozumienie, jakie technologiczne źródła informacji są dostępne, dzielenie ich z innymi członkami społeczności i powstrzymanie się od aktów, które marnują te środki lub uniemożliwiają innym ich użycie.
Artykuł 3. Prawa instytucji edukacyjnych
Instytucje edukacyjne mają status prawny podobny do statusu jednostek. Nasze społe-czeństwo polega na instytucjach edukacyjnych, jeśli chodzi o edukację obywateli i rozwój nauki. Jednakże, aby przeżyć, instytucje edukacyjne muszą przyciągać ludzi i środki finanso-we. Wobec tego społeczeństwo musi nadać tym instytucjom prawa do korzystania ze źródeł elektronicznych oraz informacji, potrzebnych do osiągnięcia wyżej wymienionych celów.
Sekcja 1.
Instytucja edukacyjna nie będzie pozbawiona dostępu do źródeł komputerowych i infor-macyjnych bez słusznego powodu.
128
Sekcja 2.
Wszystkim instytucjom dydaktyki elektronicznej będą przysługiwały prawa własności intelektualnej.
Sekcja 3.
Każda instytucja edukacyjna ma prawo do rozdysponowywania środków w zgodzie ze swoimi celami statutowymi.
Artykuł 4. Obowiązki instytucji
Każda instytucja edukacyjna w elektronicznej społeczności uczących się, wraz z otrzyma-niem pewnych praw, zostaje zobowiązana do odpowiedniego ich egzekwowania, dla wzboga-cania wartości społeczeństwa i osiągania swych celów statutowych. Współgranie praw i obowiązków pomaga utworzyć i utrzymać środowisko, w którym zaufanie i wolność inte-lektualna są fundamentami indywidualnego i instytucjonalnego rozwoju i sukcesu.
Sekcja 1.
Instytucje dydaktyki elektronicznej mają obowiązek zapewnić wszystkim swym człon-kom legalnie zdobyte wyposażenie człon-komputerowe (człon-komputery, oprogramowanie, sieci, bazy danych itd.) we wszystkich przypadkach, w których dostęp do lub możliwość używania zasobów jest integralną częścią aktywnego uczestnictwa w elektronicznej społeczności uczących się.
Sekcja 2.
Instytucje są odpowiedzialne za przygotowanie, wprowadzenie i utrzymywanie odpowied-nich procedur, zapewniających bezpieczeństwo indywidualnych i instytucjonalnych zbiorów danych.
Sekcja 3.
Instytucja powinna traktować informacje przechowywane w formacie elektronicznym jako poufne. Instytucja powinna traktować wszystkie osobiste zbiory danych jako poufne, spraw-dzając lub ujawniając zawartość tylko za zgodą właściciela, lub za zgodą odpowiedniego funkcjonariusza instytucji, lub – jeśli jest to niezbędne – z punktu widzenia lokalnego, stano-wego bądź federalnego prawa.
Sekcja 4.
Instytucje dydaktyki elektronicznej powinny kształcić i wyposażać personel oraz studen-tów tak, aby mogli oni efektywnie używać technologii informacyjnej. Kształcenie obejmuje umiejętności użycia zasobów, techniki użytkowania zbiorów danych oraz umiejętności praw-nego i etyczpraw-nego ich wykorzystania.
Sierpień 1993
Daje się niniejszym pozwolenie na powielanie i rozprowadzanie Karty Praw i Obowiąz-ków Dydaktyki Elektronicznej (The Bill of Rights and Responsibilities for Electronic Lear-ners), pod warunkiem załączenia następującego oświadczenia:
Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej
Kodeksy etyki zawodowej
129
Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej (The Bill of Rights and Responsibilities for Electronic Learners) jest używana za zezwoleniem. Karta Praw i Obowiązków jest projektem afiliowanym przy American Association of Higher Education. Projekt ten został zainicjowany w programie Educational Uses of Information Technology organizacji EDUCOM.
W celu otrzymania dodatkowych informacji o Karcie Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej skontaktuj się z:
American Association for Higher Education Suite 360
One Dupont Circle
Washington, D.C., U.S.A. 20036 lub
Frank W. Connolly The American University Washington, D.C., U.S.A. 20016 e-mail: FRANK@American.edu
Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej jest dostępna w formacie elektronicznym przez World Wide Web, FTP i Gophera.
Przez World Wide Web:
http://listserv.american.edu/other/brrec.txt lub
http://www.lehigh.edu/www/www-dat/bill-of-rights/top.html Przez FTP:
1. Połącz się z FTP.American.edu
2. Jako swoje nazwisko podaj: ANONYMOUS 3. Jako hasła użyj swojego adresu e-mailowego Kiedy już znajdziesz się w systemie,
4. Zmień katalog, wpisując CD PUB 5. Potem zmień jeszcze raz, wpisując CD AU
6. W końcu każ przesłać plik, wpisując GET BRREC.TEXT Przez Gophera
1. Połącz się z LISTSERV.American.edu 2. Z menu wybierz Other Files
3. Wybierz plik zatytułowany Bill of Rights & Responsibilities for Electronic Learners