WYDZIAŁ CHEMICZNY
ARTYKUŁY W INNYCH CZASOPISMACH RECENZOWANYCH
VIII. KATEDRA TECHNOLOGII LEKÓW I BIOCHEMII
KIEROWNIK: PROF. DR HAB. INŻ. JAN MAZERSKI, PROF. NADZW. PG
ZESPÓŁ CHEMII I BIOCHEMII ZWIĄZKÓW PRZECIWNOWOTWOROWYCH Kierownik: prof. dr hab. inż. Jerzy Konopa, prof. nadzw. PG
dr Ewa Augustin, ad.
dr inż. Agnieszka Bartoszek, ad.
dr inż. Zofia Mazerska, ad.
dr inż. Andrzej Składanowski, ad.
dr inż. Barbara Horowska, st. spec., 1/2 etatu
dr inż. Barbara Wysocka-Skrzela, st. spec. (emeryt - umowa o dzieło) dr Jolanta Paradziej - Łukowicz, st. spec.
Grażyna Peszyńska-Sularz, lek. wet., spec.
Andrzej Gorlewicz, st. tech. spec. (urlop zdrowotny) Barbara Kotłowska, laborant
Doktoranci:
mgr inż. Joanna Grześkowiak mgr inż. Magdalena Hyży mgr inż. Krzysztof Lemke mgr inż. Anna Moś-Rompa mgr inż. Anna Skwarska mgr inż. Anita Wiśniewska Zespół realizuje dwa kierunki badań.
Pierwszy, to otrzymywanie nowych związków, w obrębie pochodnych akrydyny, o poten-cjalnych właściwościach przeciwnowotworowych i wstępne określenie ich aktywności biologicz-nej w stosunku do nowotworów przeszczepialnych u zwierząt.
Drugi, to badania mechanizmów cytotoksycznego i przeciwnowotworowego działania związ-ków otrzymanych w zespole oraz znanych lezwiąz-ków przeciwnowotworowych.
W ramach Działalności Statutowej realizowano temat: Poszukiwanie i badanie nowych związków przeciwnowotworowych.
Tematyka prac realizowanych w ramach Badań Własnych jest ściśle związana z pracami kwalifikacyjnymi pracowników Katedry oraz słuchaczy Studium Doktoranckiego.
ARTYKUŁY W CZASOPISMACH Z LISTY FILADELFIJSKIEJ
1. Bartoszek A., Sielenko A., Węsiora M.: Versatile method employing basic techniques of genetic engineering to study the ability of low-molecular-weight compounds to bind cova-lently with DNA in cell-free systems. Analytical Biochem. 2003 vol. 313 s. 53-59
Nowa metoda wykrywania kowalencyjnego wiązania niskocząsteczkowych związków
che-micznych z DNA w systemie bezkomórkowym. AF 64017
2. Escargueil A.E., Larsen A.K., Składanowski A.: Catalytic topoisomerase II inhibitors in cancer therapy. Pharmacol. a. Therap. 2003 vol. 99 s. 167-181 AF 65139 Inhibitory katalityczne topoizomerazy II w terapii nowotworów.
3. Konopa J., Sowiński P., Mazerska Z.: Molecular mechanism of the enzymatic oxidation investigated for imidazoacridinone antitumor drug C-1311. Biochemical Pharmac. 2003 vol.
66 s. 1727-1736 AF 65136
Molekularny mechanizm enzymatycznego utleniania leku przeciwnowotworowego z grupy imidazoakrydonów, związku o symbolu C-1311.
4. Mazerska Z.: Similarity between enzymatic and electrochemical oxidation of 2-hydroxyacridinone, the reference compound of antitumor imidazoacridiones. Acta Biochim.
Polonica. 2003 vol. 50 s. 515-525 AF 65134
Podobieństwo pomiędzy reakcją elektrochemicznego i enzymatycznego utleniania 2-hydro-ksyakrydonu, związku modelowego aktywnych przeciwnowotworowo imidazoakrydonów.
5. Mazerska Z., Stojek Z., Zon A.: Electrochemical formation of the adduct between antitumor agent C_1311 and DNA nucleoside dG. Electrochem. Comm. 2003 vol. 5 s. 770-775 Elektrochemiczna synteza addultu przeciwnowotworowej pochodnej C-1311 z elementem
struktury DNA, nukleozydem dG. AF 65135 6. Rational design, synthesis and biological evaluation of thiadiazinoacridines: a new class of antitumor agents. Antonini I., Cacciamani D., Konieczny M., Magnano A., Martelli S., Para-dziej-Łukowicz J., Polucci P. Bioorg. a. Medicinal Chem. 2003 vol. 11, s. 399-405
Racjonalnie zaplanowana synteza oraz badania biologiczne pochodnych thiadiazinoakrydyn:
nowej grupy związków przeciwnowotworowych. AF 65137
− Relationship between volatile organohalogen compounds in drinking water and human urine in Poland. Polkowska Ż., Kozłowska K., Mazerska Z., Górecki T., Namieśnik J. Chemo-sphere 2003 vol. 53 s. 899-909 /por. poz. I.18/
Zależność między zawartością lotnych związków chlorowcoorganicznych w wodzie pitnej
oraz w moczu ludzkim w Polsce. AF 62437
ROZDZIAŁY W MONOGRAFIACH I PODRĘCZNIKACH AKADEMICKICH
1. Escargueil A. E., Larsen A.K., Składanowski A.: From DNA damage to G2 arrest: the many roles of topoisomerase II. W: Progress in Cell Cycle Research. Ed. Meijer L., Jezequel A., Roberge M. London: Plenum Publ. Comp. Ltd 2003 vol. 5 chap. 30 s. 295-300
Od uszkodzeń DNA do bloku w G2: wiele ról dla topoizomerazy II. CM 65138
PROJEKTY BADAWCZE KBN
„Badanie mechanizmu działania nowych pochodnych 1-nitroakrydyny: hamowanie akty-wności DNA topoizomeraz”
Kierownik i główni wykonawcy badań: K. Lemke, M. Wencław, , T. Czarnomska (Projekt KBN nr 3 P05F 002 23)
Projekty w toku:
„Rola punktów cyklu komórkowego w mechanizmie działania leków przeciwnowo-tworowych uszkadzających DNA”
Kierownik i główni wykonawcy badań: A. Składanowski, M. Hyży, M. Wencław, W. Pa-cuszka, T. Czarnomska, B. Kotłowska
(Projekt KBN nr 3 P05A 126 23)
„Imidazoakrydony jako potencjalne inhibitory angiogenezy oraz nowy sposób ich zastoso-wania w terapii przeciwnowotworowej jako implikacje mechanizmu działania tej grupy związków”
Kierownik i główni wykonawcy badań: J. Paradziej-Łukowicz, G. Peszyńska-Sularz, B. Ho-rowska, A. Gorlewicz, A. Moś-Rompa, J. Konopa, J. Kotusiewicz, T. Czarnomska
(Projekt KBN nr 3 P05A 117 24)
„Pochodna 1-nitroakrydyny, związek C-1748, potencjalny lek w terapii ludzkich nowotwo-rów prostaty: określenie mechanizmów oporności komórek ludzkiego nowotworu prostaty na związek C-1748”
Kierownik i główni wykonawcy badań: M. Hyży, B. Kotłowska (Projekt KBN nr 3 P05F 015 24)
„Badanie wpływu 4-podstawionej i niepodstawionej pochodnej 1-nitroakrydyn na cykl ży-ciowy oraz indukcję apoptozy komórek nowotworowych”
Kierownik i główni wykonawcy badań: A. Moś-Rompa (Projekt KBN nr 3 P05A 118 24)
PRACE BADAWCZO-ROZWOJOWE ZLECONE PRZEZ PODMIOTY LUB INSTYTUCJE INNE NIŻ KBN
„Badanie mechanizmu programowanej śmierci komórki (apoptozy) indukowanej przez triazoloakrydony – nową grupę związków o właściwościach przeciwnowotworowych”
Kierownik i główni wykonawcy badań: E. Augustin, J.M. Witkowski, A. Skwarska, A. Moś (Projekt badawczy z Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny)
„Nowe związki przeciwnowotworowe, selektywnie hamujące funkcje telomerowego DNA:
badania na testowej grupie związków i racjonalne zaprojektowanie nowych pochodnych o pożądanych właściwościach chemoterapeutycznych”
Kierownik i główni wykonawcy badań: A. Składanowski, M. Bagiński, M. Wojciechowski, B. Banecki, J. Jakóbkiewicz-Banecka, M. Hyży, K. Lemke
(Projekt badawczy z Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny)
PRACE BADAWCZO-ROZWOJOWE REALIZOWANE I FINANSOWANE W CAŁOŚCI LUB CZĘŚCIOWO ZE ŹRÓDEŁ ZAGRANICZNYCH
„Badania nad pochodnymi 8-hydroksyalkiloamino-4-metyl-1-nitroakrydynami”
Kierownik i główni wykonawcy badań: J. Konopa, B. Wysocka-Skrzela, J. Paradziej-Łuko-wicz, G. Peszyńska-Sularz, A. Moś-Rompa
(Umowa w ramach współpracy z New York College of Medicine, Valhalla, NY, USA)
“Molecular properties of complexes formed by ligands with telomeric DNA”
Kierownik i główni wykonawcy badań: A. Larsen,/CNRS, Inst. Gustave-Roussy, Villejuif, Francja, M. Bagiński, A. Składanowski, M. Hyży, K. Lemke, M. Wojciechowski
(NATO Collaborative Linkage Grant No LST CLG 978849)
PROMOTORSTWO DOKTORANTÓW
− Konopa J., prof. dr hab. inż. (promotor)
1. Bożko P., Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii, Geografii i Oceanologii 2. Szostek A., Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii, Geografii i Oceanologii 3. Koba M., Politechnika Gdańska, Wydział Chemiczny
4. Skrobisz A., Politechnika Gdańska, Wydział Chemiczny
ZESPÓŁ NB CHEMOTERAPII MOLEKULARNEJ
Kierownik: prof. dr inż. Edward Borowski, prof. zw.PG (0,33 etatu) prof. dr hab. inż. Jan Mazerski, prof. nadzw. PG prof. dr hab. inż. Sławomir Milewski, prof. nadzw. PG dr hab. inż. Jan Pawlak, prof. nadzw. PG
dr hab. inż. Ryszard Andruszkiewicz, prof. nadzw. PG dr inż. Teresa Zieniawa, ad.
dr inż. Maciej Bagiński, ad.
dr inż. Marek Wojciechowski, ad.
dr inż. Agnieszka Janiak, ad. (staż zagr.) dr inż. Maria Bontemps-Gracz, st. spec.
dr inż. Barbara Cybulska, st. spec., emeryt, 0,5 etatu dr inż. Maria Dzieduszycka, st. spec., emeryt, 0,25 etatu dr inż. Jolanta Grzybowska, st. spec.
dr inż. Paweł Sowiński, st. spec.
dr inż. Barbara Stefańska, st. spec., emeryt, 0,25 etatu mgr inż. Teresa Czarnomska, spec.
Ewa Ortel, st. tech.
Dorota Borysewicz, laborant
Doktoranci:
mgr inż. Małgorzata Arciemiuk mgr inż. Zbigniew Czajgucki mgr inż. Jacek Czub mgr inż. Iwona Gabriel
mgr inż. Anna Gwizdek-Wiśniewska mgr Bianka Kowalewska
mgr inż. Agnieszka Kwiecińska mgr inż. Anna Lakowska mgr inż. Julita Nowak mgr inż. Jarosław Olchowy mgr inż. Agnieszka Piwkowska mgr Dorota Rogacka mgr inż. Patrycja Seroka mgr inż. Kamil Sternal mgr inż. Magdalena Ślisz mgr inż. Adam Treder mgr inż. Roland Wakieć mgr inż. Aleksandra Walkowiak mgr inż. Marcin Wojciechowski mgr inż. Monika Wyszogrodzka
Zespół naukowy „Chemoterapii Molekularnej” działający w Katedrze Technologii Leków i Biochemii kontynuował w 2003 r. długofalowy, multidyscyplinarny program badawczy dotyczą-cy studiów nad molekularnymi aspektami racjonalnego projektowania i modyfikacji chemotera-peutyków dla kontroli układów eukariotycznych. Przedmiotem zainteresowania Zespołu były, jak i w poprzednich latach, związki przeciwnowotworowe i przeciwgrzybowe. W ostatnich latach program badawczy Zespołu ewoluował głównie w kierunku problematyki oporności wielolekowej patogennych organizmów eukariotycznych (grzybów i nowotworów) obejmujących badania me-chanistyczne i racjonalne projektowanie związków aktywnych w stosunku do komórek opornych.
W 2003 r. realizowano kolejne fragmenty programu jako roczne zadania badawcze. Były one powiązane w niżej wymienione grupy tematyczne:
- Synteza i mechanizmy selektywności działania pochodnych antybiotyku przeciwgrzybowe-go - amfoterycyny B
- Molekularne podstawy projektowania i synteza chemoterapeutyków przeciwgrzybowych z grupy inhibitorów syntazy glukozamino-6-fosforanu
- Projektowanie, synteza i właściwości pochodnych i analogów antrachinonu i akrydyny ak-tywnych w stosunku do wielolekoopornych komórek nowotworowych
- Projektowanie i badania in vitro nowych modulatorów funkcjonowania pomp eksportu-jących ksenobiotyki z wielolekoopornych komórek nowotworowych i grzybów
- Modelowanie molekularne oddziaływania cytostatyków z DNA.
ARTYKUŁY W CZASOPISMACH Z LISTY FILADELFIJSKIEJ
− Construction and purification of his6-Thermus thermophilus MutS protein. Stanisławska-Sachadyn A., Stanisławska-Sachadyn P., Jędrzejczak R., Kur J. Protein Expr. Purif. 2003 vol 28 s. 69-77 /por. poz. V.4/
Konstrukcja i oczyszczanie białka his-6-MutS z Thermus thermophilus. AF 63448 1. Czajgucki Z., Sowiński P., Andruszkiewicz R.: Synthesis of orthogonally protected (3R,4S)- and (3S,4S)-4,5-diamino-3-hydroxypentanoic acids. Amino Acids 2003 vol. 24 s. 289-291 Synteza selektywnie chronionych kwasów (3R,4S)- i
(3S,4S)-4,5-diamino-3-hydroksypen-tanowych. AF 62794
2. Differential ability of cytostatics from anthraquinone group to generate free radicals in three enzymatic systems: NADH dehydrogenase, NADPH cytochrome P450 reductase, and
xan-tine oxidase. Pawłowska J., Tarasiuk J., Wolf C.R., Paine M.J.I., Borowski E. Oncology Res.
2003 vol. 13 nr 5 s. 245-252 AF 64867
Zróżnicowana zdolność cytostatyków z grupy antrachinonu do generowania wolnych rodni-ków w trzech układach enzymatycznych: dehydrogenaza NADH, reduktaza
NADPH-cyto-chrom P450 i oksydaza ksantynowa.
− Effect of transregional transport of pollutants on atmospheric air quality in the Tricity area of Poland. Astel A., Mazerski J., Polkowska Ż., Zygmunt B., Namieśnik J. Pol. J. Environm.
Stud. 2003 vol. 12 nr 1 s. 27-33 /por. poz. I.7/ AF 61717 Wpływ transregionalnego transportu zanieczyszczeń na jakość powietrza na terenie Trójmia-sta.
− Hydrophobic derivatives of 2-amino-2-deoxy-glucitol-6-phosphate: a new type of D-glucosamine-6-phosphate synthase inhibitors with antifungal action. Janiak A. M., Hoffmann M., Milewska M.J., Milewski S. Bioorg. Med. Chem. 2003 vol. 11 s. 1653-1662 /por. poz.
IV.5/
Hydrofobowe pochodne 2-amino-2-deoksy-D-glucitolo-6-fosforanu: nowy rodzaj
inhibito-rów syntazy glukozamino-6-fosforanu wykazujących aktywność przeciwgrzybową.
AF 6464049
− Konopa J., Sowiński P., Mazerska Z.: Molecular mechanism of the enzymatic oxidation investigated for imidazoacridinone antitumor drug C-1311. Biochemical Pharmac. 2003 vol.
66 s. 1727-1736 /por. poz. Zesp. A.3/ AF 65136
Molekularny mechanizm enzymatycznego utleniania leku przeciwnowotworowego z grupy imidazoakrydonów, związku o symbolu C-1311.
3. Structure activity relationship for a series of peptidomimetic antimicrobial prodrugs contain-ing glutamine analogues. Marshall N.J., Andruszkiewicz R., Gupta S., Milewski S., Payne J.W. J. Antimicrob. Chemother. 2003 vol. 51 s, 821-831 AF 63430 Zależność między strukturą a aktywnością dla serii peptydowych przeciwdrobnoustrojowych proleków zawierających analogi glutaminy.
4. Synthesis and biological evaluation of 2,7-Dihydro-3H-dibenzo[de,h] cinnoline-3,7-done derivatives a novel group of anticancer agents active on a multidrug resistance cell line. Ste-fańska B., Arciemiuk M., Bontemps-Gracz M., Dzieduszycka M., Kupiec A., Martelli S., Borowski E. Bioorg. a. Medic. Chem. 2003 vol. 11 s. 561-572 AF 63355 Synteza, badanie biologiczne pochodnych 2,7-dihydro-3H-dibenzo[de,h]-cinnoline-3,7-do-ne, nowej grupy związków przeciwnowotworowych aktywnych na linię komórkową MDR.