realizacja programów i projektów wolontarys-
tycznych
zwalczanie wykluczenia społecznego
wspieranie lokalnej aktywności obywatelskiej
promocja wolontariatu
pośrednictwo pracy wolonta-
ryjnej
Praktyczne wskazówki wolontariatu / Wolontariat przyjazny osobom ...
PPPW może również prowadzić:
• własne akcje,
• tematyczne programy wolontarystyczne,
• inne działania i projekty, wynikające z lokalnych potrzeb, np. Program Mło-dzież w Działaniu.
PPPW współpracuje z:
• innymi biurami wolontariatu,
• Siecią (federacją) Centrów Wolontariatu – działa wtedy w oparciu o jej wy-tyczne, korzysta ze wspólnego loga,
• lokalnymi organizacjami zrzeszającymi wolontariuszy.
Całością prac kieruje wyznaczony koordynator lub specjalista ds. wo-lontariatu:
Jeśli PPPW ma bardziej rozbudowany charakter, może mieć więcej pracow-ników, np. asystentów wolontariuszy, pracownika biurowego, innych wolontariu-szy, wspierających jego funkcjonowanie.
Biuro wolontariatu powinno posiadać:
• zrozumiałą misję i wizję,
• cele strategiczne – ogólne zadania oraz dążenia,
• sprecyzowane potrzeby.
nia zachęca do rozwijania i dzielenia się pasjami i zainteresowaniami. Na tej kanwie równolegle powstało kilka niezależnych i autonomicznych grup oraz kół zainteresowań wolontariuszy, oscylu-jących wokół sztuki i różnych dziedzin artystycznych. Największą popularnością i sympatią cieszy się integracyjny zespół taneczny Go Pomost! Voluntary Dance Art Group, złożony z wolontariuszy w różnym wieku, który zajmuje się animowaniem i wsparciem działań społecznych oraz chary-tatywnych. Go Pomost! Co roku wspiera kilkadziesiąt akcji i przedsięwzięć, dając innym wiele radości i uśmiechu na twarzach, pokazując ludziom, że „niemożliwe może być możliwe”. Grupa zasłynęła jako Ci, którzy „zawracają głowę nogami”, wprowadzając salsę do pracy z seniorami.
Drugim ważnym ogniwem w dokonaniach artystycznych wolontariuszy jest poezja. „Centerko”
w swoich szeregach posiada mocną grupę wolontariuszy utalentowanych literacko, których utwory systematycznie trafiają do biuletynów oraz tomików poezji, wydawanych m.in. przez Integracyjne Koło Pisarzy i Poetów „Kamena”. Poezja jest świetnym narzędziem do pracy wolontariuszy, może stać się ciekawą formą nawiązania kontaktu z podopiecznymi, źródłem licznych rozważań i re-fleksji oraz bodźcem do zmian w życiu. Wolontariusze mają również okazję szlifować swoje umie-jętności, stale współpracując z autorytetami w tej dziedzinie, m.in. Witoldem Smętkiewiczem, łódzkim poetą, czy Arturem Fryzem, uczestnicząc corocznie w Festiwalu „Złoty Środek Poezji”.
Innym przykładem na wolontariat artystyczny jest sekcja wokalno-aktorska działająca u boku Sylwii Maszewskiej w Towarzystwie Aktywizacji Muzyczno-Teatralnej Osób Niepełnosprawnych.
Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem, wolontariusze odkryli nie tylko zdolności sceniczne, ale również nabyli wysokie umiejętności pracy z głosem i ciałem, występując w spektaklach: „Alicja w Krainie Czarów”, „Musicale musicale, czyli noc w bibliotece”, „Janicku wróć”. Angażowanie się w tego typu przedsięwzięcia powoduje, że wolontariusze nie tylko na dłużej pozostają w naszej organizacji, ale chętniej inicjują własne pomysły i rozwiązania, wykazując się dużą samodzielno-ścią i kreatywnosamodzielno-ścią. Przykładem na to może być autorski projekt „Epidemia Pozytywnej Energii”, który powstał jako średnia wypadkowa działań wyżej wymienionych grup wolontariuszy.
Dokumentacja wolontarystyczna:
Aby współpraca z wolontariuszami była owocna, należy w pracy koordyna-tora przestrzegać zasad określonych w Ustawie o pożytku publicznym i o wolon-tariacie oraz wskazanych przez Sieć Centrów Wolontariatu w Polsce, opisanych w rozdziale dotyczącym formalno-prawnych aspektów wolontariatu.
Pracując z wolontariuszami-osobami chorującymi psychicznie warto stwo-rzyć i wypracować narzędzia, ułatwiające współpracę oraz pokazujące efekty w wymiarze terapeutycznym oraz społeczno-zawodowym. W oparciu o działalność PPPW „Centerko”, proponuje się korzystanie z następujących dokumentów:
• dziennik obecności
Dokument, w którym koordynator wolontariatu wpisuje codziennie prace, jakie wykonali wolontariusze w jego obecności, np. kwesta charytatywna podczas Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Dziennik posiada rubryki, w których wpi-sywana jest data, miejsce wykonywanego świadczenia, temat i przebieg działania wraz z ilością poświęconego przez wolontariusza czasu (załącznik 9).
• zeszyt obserwacji wolontariuszy
Służy do opisywania przebiegu wolontariatu, aktywności wolontariuszy, ich zaangażowania, a także uwag i wskazówek na przyszłość (załącznik 10).
• zeszyt hospitacji
Pełni podobną funkcję, co zeszyt obserwacji, tyle że uwzględnia się w nim wizyty w organizacjach, do których uczęszczają wolontariusze. Odbywając wizyty monitorujące, warto zwrócić uwagę na następujące aspekty oraz wspólnie odpo-wiedzieć na pytania:
• Jakie jest zaplecze socjalne?
• Co należy do obowiązków wolontariuszy?
• Czy organizacja przestrzega aspektów formalnych (podpisuje porozumie-nia)?
• Czy jest miejsce i przestrzeń wyodrębniona dla wolontariuszy?
• Jaka panuje atmosfera?
W późniejszym okresie odnotowujemy jakość świadczonych usług, opinie koordynatorów nt. wolontariuszy oraz, czy obie strony wywiązują się w sposób od-powiedni ze swoich zobowiązań. Warto też zapisywać interwencje oraz wskazówki do dalszej współpracy (załącznik 11).
• bazy danych wolontariuszy i organizacji
Narzędzia tworzone na podstawie formularzy zgłoszeniowych mogą być prowadzone w postaci segregatorów, w których gromadzone są karty „biorców i dawców”. Bazy przydatne są w procesie rekrutacji i kierowania wolontariuszy do działań w konkretnych miejscach. Należy pamiętać, że w przypadku pracy z da-nymi osobowymi, należy zgłosić ten fakt do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz opracować zasady korzystania z nich ze względu na politykę prywatności i ochronę danych osobowych (załącznik 7 i 8).
Praktyczne wskazówki wolontariatu / Wolontariat przyjazny osobom ...
• indywidualny program wolontarystyczny
To elastyczny plan dla każdego uczestnika z uwzględnieniem jego mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i możliwości. Jest on tworzony przy współpra-cy całego zespołu terapeutycznego (lekarz psychiatra, psycholog, pedagog, tera-peuta, pracownik socjalny i in.). IPW są przydatne szczególnie, kiedy wolontariat jest jedną z form postępowania terapeutyczno-rehabilitacyjnego, np. uczestnika Środowiskowego Domu Samopomocy (załącznik 12).
• Ważne!
Jeśli wolontariusze pracują bezpośrednio pod naszą pieczą lub na rzecz naszej organizacji, wtedy niezbędne jest zadbanie o podpisanie z nim po-rozumienia, przygotowania opisu zasad i obowiązków, karty pracy wolon-tariusza oraz poinformowanie o bezpiecznych i higienicznych warunkach pracy. Należy jednak dopilnować, aby organizacja, do której wysyłamy wolontariuszy również stosowała te zasady.
Wzory dokumentów znajdziesz w aneksie z załącznikami.
Wszystkie zadania i działania biura powinny być poparte odpowiednimi za-sadami, gwarantującymi czytelność świadczonych usług korzystającym. Można je sformułować następująco:
dostępność dobrowolność
Równość jawność
zasady świadczenia
usług
Kiedy wdrożyliśmy już nasze plany i pomysły w życie, przygotowaliśmy się pod kątem formalno-prawnym z zakresu wolontariatu, a także dysponu-jemy odpowiednią przestrzenią, przychodzi czas na promocję działań oraz pozyskiwanie wolontariuszy i organizacji do współpracy, a także angażowa-nie ich do rozmaitych przedsięwzięć.