Koordynacja wdrażania strategii

Wiodącą rolą Samorządu Województwa Lubelskiego we wdrażaniu SRWL jest koordynacja działań w tym zakresie, a także pełnienie funkcji kontrolnych. Zapewnienie odpowiedniej koordynacji działań, uwzględniającej mechanizmy współpracy samorządu województwa z otoczeniem społeczno-gospodarczym jest warunkiem efektywnego i skutecznego wdrażania Strategii. Koordynacja i integracja działań wdrożeniowych będzie odbywać się poprzez proces łączenia i dążeń różnych interesariuszy mający na celu osiągnięcie

DOKUMENTY OPERACYJNE

PROGRAMY

REGIONALNE POLITYKI ROZWOJU

STRATEGIE PLANY KONCEPCJE

POLITYKA ROZWOJU REGIONU

STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

154

synergii wartości dodanej w formie korzyści o cechach publicznych. Odbywać się to będzie w procesie partnerstw, negocjacji i osiągania kompromisów pomiędzy podmiotami reprezentującymi różne grupy interesu.

Koordynacja zarządzania strategicznego, w tym ocena spójności regionalnych polityk sektorowych i dokumentów operacyjnych ze SRWL, jak również koordynacja realizacji SRWL oraz monitorowania stanu rozwoju województwa, należą do kompetencji jednej komórki organizacyjnej UMWL właściwej ds. polityki regionalnej odpowiedzialnej jednocześnie za programowanie strategiczne oraz integrację planowania rozwoju i planowania przestrzennego. Istotną rolę wspierającą będzie miał Zespół ds. realizacji SRWL, złożony z dyrektorów poszczególnych komórek organizacyjnych UMWL oraz właściwych wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Podstawowym zadaniem Zespołu będzie czuwanie nad całością realizacji zapisów SRWL oraz formułowanie wniosków i rekomendacji Zarządowi Województwa Lubelskiego dotyczących ocen wdrażania SRWL oraz zmian kierunków polityki rozwojowej regionu określonej w przyjętych dokumentach regionalnych.

Koordynacja zarządzania strategicznego zostanie zapewniona poprzez mechanizmy współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi, do których należeć będą w szczególności:

▪ Regionalne Forum Terytorialne, stanowiące platformę współpracy i dyskusji z szeroką rzeszą interesariuszy. W ramach spotkań RFT prowadzona będzie otwarta debata publiczna na temat celów, kierunków, aktualności i efektywności działań wdrożeniowych oraz efektów prowadzonej polityki regionalnej, w tym dotyczące wymiany doświadczeń i informacji na poziomie regionalnym pomiędzy różnymi podmiotami zaangażowanymi w realizację polityki regionalnej. Wobec istotnych zmian w systemie programowania zweryfikowane i dostosowane zostaną do nowych potrzeb zasady funkcjonowania RFT;

▪ Wypracowana zostanie baza propozycji przedsięwzięć i projektów o strategicznym znaczeniu dla realizacji celów strategii. Będzie ona zasobem, a jednocześnie źródłem informacji o potrzebach i pomysłach na kreowanie rozwoju, a także inspiracją do podejmowania decyzji przez ZWL o sposobie i zakresie ich wykorzystania oraz animowania partnerstw na rzecz realizacji inicjatyw o znaczeniu ponadlokalnym;

▪ współpraca z partnerami społeczno-gospodarczymi w przygotowaniu koncepcji rozwojowych dla obszarów strategicznej interwencji (OSI).

Powyższe mechanizmy mogą w przyszłości być uzupełniane działalnością samorządu województwa , w tym m.in. wykorzystanie idei Centrum Wsparcia Doradczego wskazanego w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego. CWD ma za zadanie wspierać samorządy lokalne w zakresie poprawy skuteczności planowania strategicznego, w szczególności w wymiarze ponadlokalnym oraz w kontekście realizacji założonego w SOR integrowania planowania strategicznego i przestrzennego.

155

◼ Mechanizmy uzgodnieniowe i najważniejsze instrumenty wsparcia

Podejście terytorialne stanowiące jedną z kluczowych zasad polityki regionalnej oznacza dążenie do maksymalizowania korzyści związanych z wdrażaniem zestawu dostępnych instrumentów rozwojowych, działających terytorialnie, poddawanych systematycznej analizie i ocenie wpływu na różne typy obszarów. Głównymi mechanizmami, które wzmacniają zintegrowane podejście do rozwoju oraz współpracę na poziomie lokalnym, regionalnym i ponadregionalnym są:

▪ kontrakt programowy,

▪ kontrakt sektorowy,

▪ porozumienie terytorialne (Ryc. 49).

Ryc. 49 Mechanizmy wzmacniające podejście zintegrowane

Dla realizacji działań (zarówno inwestycyjnych jak i nie inwestycyjnych) związanych ze stymulowaniem rozwoju terenów przygranicznych istotnym instrumentem wsparcia będzie Program Współpracy Transgranicznej Interreg Polska-Białoruś Ukraina 2021-2027.

Pozostałe ścieżki instrumentu INTERREG umożliwią wymianę doświadczeń i budowanie potencjału instytucjonalnego. Programy INTERREG będą wspierały działania w zakresie włączenia społecznego i edukacji, współpracy międzyludzkiej, innowacji, efektywnego gospodarowania zasobami naturalnymi, zrównoważonego transportu, turystyki, bezpieczeństwa granic.

Ze względu na duże znaczenie zagadnień związanych z adaptacją do zmian klimatu i transformacją energetyczną istotne dla realizacji przyjętych kierunków działań w tym zakresie

Kontrakt

programowy to mechanizm uzgodnień pomiędzy rządem a samorządem województwa stanowiący zobowiązania stron do realizacji zadań w ramach programu operacyjnego służącego realizacji Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027 przygotowanego przez Zarząd Województwa, który określi cele rozwojowe wspólne dla poziomu krajowego i regionu oraz zakres interwencji w ramach programu operacyjnego służącego realizacji umowy partnerstwa na lata 2021-2027 dla województwa lubelskiego.

Kontrakt

sektorowy jest mechanizmem, który umożliwi uzgadnianie sposobu realizacji

programów rozwoju (nie związanych ze środkami UE) przygotowywanych przez właściwych ministrów w zakresie interwencji ukierunkowanej terytorialnie. W kontrakcie sektorowym nastąpi wskazanie przedsięwzięć istotnych z punktu widzenia rozwoju województwa rekomendowanych do wsparcia z poziomu krajowego.

Porozumienie

terytorialne jest mechanizmem podejmowanym (inicjowanym) z poziomu lokalnego i może być wykorzystywane do określenia zakresu i sposobu realizacji wybranych przedsięwzięć, stanowiących zadania własne istotne dla rozwoju danej gminy/powiatu i ważnych dla sąsiadujących gmin (powiatu),

kluczowych dla rozwoju obszaru objętego porozumieniem, a jednocześnie istotnych dla rozwoju ponadlokalnego.

156

będzie wykorzystanie instrumentów Polityki Spójności oraz powiązanego z nimi Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji ukierunkowanego na rozwiązywanie spraw i polityki UE zawartych w pakcie Europejskiego Zielonego Ładu.

W latach 2021-2026 dostępne będą również instrumenty wspomagające uodpornienie gospodarki skierowane na neutralizację negatywnego wpływu pandemii COVID-19, jak np.

Instrument na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (w formie dotacji i pożyczek ze środków UE) oraz Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych (środki krajowe).

Podmioty z terenu województwa lubelskiego zyskają dostęp do planowanego do utworzenia własnego instrumentu o charakterze zwrotnym tj. Lubelskiego Regionalnego Funduszu Rozwoju. Podmiot ten będzie dysponował oraz zarządzał funduszami pochodzącymi ze środków inżynierii finansowej dostępnych w ramach regionalnych programów operacyjnych perspektywy 2007-2013 oraz 2014-2020.

Zgodnie z ideą integracji planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego nowego znaczenia nabierze wymiar terytorialny Strategii. Założenie dostosowywania rodzaju interwencji do specyficznych potrzeb i potencjałów rozwojowych poszczególnych terytoriów wskazanych jako obszary strategicznej interwencji będzie uwzględnione jako mechanizm wsparcia na określone komponenty w przyszłym programie finansowanym, pochodzącym ze środków Polityki Spójności, zarządzanym na poziomie regionalnym. Będzie się to wiązało z zaplanowaniem tzw. instrumentów terytorialnych (np. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne dla miejskich obszarów funkcjonalnych) lub innymi preferencjami (np. dedykowane konkursy, dodatkowe punkty w ocenie projektów).