6. RAMY REALIZACJI SRWL 2030
6.1. Podmioty zaangażowane we wdrażanie
Zgodnie z ustawą o samorządzie województwa za opracowanie strategii rozwoju województwa odpowiedzialny jest samorząd województwa, zaś przygotowanie projektów dokumentów strategicznych i operacyjnych należy do zadań zarządu województwa. Ze względu na ustalony ustawą horyzontalny charakter Strategii obejmujący swoim zakresem także kierunki wskazane w dokumentach krajowych w jej realizację włączeni zostaną różnorodni partnerzy aktywnie uczestniczący w procesie realizacji wyzwań i celów SRWL.
Takie podejście powinno zapewnić efekt synergii w dążeniu do osiągania celów. W związku
Zasady wdrażania Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego
ZASADA WIELOSZCZEBLOWEGO ZARZĄDZANIA I ZINTEGROWANYCH PROJEKTÓW
Podejmowanie skoordynowanych działań i inwestycji prorozwojowych realizowanych przez różne podmioty i finansowanych z różnych źródeł w celu zapewnienia ich komplementarności i znacznej wartości dodanej. Realizacja zintegrowanych projektów zapewni znacznie większe korzyści dla regionu niż prowadzenie punktowych, odseparowanych od siebie działań i inwestycji.
ZASADA NADRZĘDNOŚCI
Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego stanowi dokument nadrzędny w stosunku do innych dokumentów na poziomie regionalnym. Założenie to determinuje konieczność zapewnienia spójności wszystkich typów dokumentów opracowanych na szczeblu regionalnym z celami wyznaczonymi w SRWL
ZASADA PARTNERSTWA I WSPÓŁPRACY
Ścisła współpraca instytucji publicznych i innych podmiotów realizujących w sposób bezpośredni lub pośredni działania związane z implementacją Strategii, jak również mieszkańców regionu i ich organizacji oraz przedstawicieli świata biznesu i nauki, tak aby w pełni angażować endogeniczne zasoby dla dynamicznego rozwoju województwa lubelskiego.
ZASADA CELOWOŚCI I EFEKTYWNOŚCI INTERWENCJI Zapewnienie spójności działań różnych partnerów z celami Strategii, optymalizacji stosowanych metod i środków dla osiągnięcia założonych celów
ZASADA RÓWNOWAŻENIA ROZWOJU
Podejmowanie działań i tworzenie warunków dla generowania rozwoju w całym województwie, ale z uwzględnieniem potrzeb i potencjałów charakterystycznych dla różnych jego części. Działania te zapewnią respektowanie ustaleń dokumentów w zakresie społeczno-gospodarczym i przestrzennym
151
z tym w proces opracowania, wdrażania i monitorowania dokumentów strategicznych, a w szczególności strategii rozwoju województwa, zaangażowane zostaną różne grupy podmiotów i instytucji, w tym m. in.:
• Administracja rządowa, w tym m. in. ministerstwo właściwe do spraw polityki regionalnej, agencje państwowe, wojewoda, GDDKiA, ARiMR, ARP, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie;
• Instytucje i podmioty sektora społecznego, m. in. organizacje pozarządowe (w tym organizacje pożytku publicznego), organizacje społeczne, fundacje;
• Instytucje i podmioty sektora gospodarczego, m.in. przedsiębiorstwa, ośrodki innowacji, klastry, grupy producentów, instytucje otoczenia biznesu, organizacje i zrzeszenia gospodarcze, izby gospodarcze;
• Instytucje badawczo-naukowe – uczelnie, w tym m.in. instytuty naukowe, instytuty badawcze, ośrodki badawczo-rozwojowe;
• Samorządy lokalne (JST)- gminy, powiaty, porozumienia i związki samorządów, jednostki podległe;
• Inne.
◼ Rola Samorządu Województwa Lubelskiego we wdrażaniu Strategii
Samorząd Województwa Lubelskiego (SWL) będzie zaangażowany w realizację Strategii poprzez następujące obszary aktywności:
▪ W obszarze bezpośrednich kompetencji SWL jest odpowiedzialny za programowanie i koordynowanie wdrażania SRWL. Pełni funkcję strategiczno-kontrolną nad wdrażaniem i monitorowaniem Strategii. Jest jednocześnie realizatorem działań przypisanych kompetencyjnie samorządowi województwa i wykonuje je w ramach własnych struktur (Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie oraz jednostki podległe) bądź we współpracy z jednostkami autonomicznymi wobec samorządu regionalnego.
▪ W obszarze pośredniego oddziaływania SWL zarządza programami pomocowymi (w tym przygotowuje i wdraża Program Regionalny) oraz animuje projekty i działania, które finalnie realizowane są przez partnerów społeczno-gospodarczych. W przypadku projektów i przedsięwzięć podejmowanych do realizacji w partnerstwie Samorząd Województwa może zapewnić odpowiednią partycypację finansową oraz udział w organizacji i koordynacji tego typu partnerstw.;
▪ W obszarze pozostającym poza zakresem kompetencyjnym SWL władze Samorządu województwa mogą wspierać, włączać i oddziaływać na ustalenia oraz postanowienia programowe, legislacyjne, kreowanie przedsięwzięć przygotowanych przez władze centralne i Komisję Europejską, w szczególności w odniesieniu do rozwiązań i dziedzin mających istotny wpływ na kształtowanie rozwoju województwa.
Ze względu na wielość zjawisk oraz liczbę podmiotów oddziałujących na rozwój województwa, skuteczne i efektywne programowanie rozwoju regionu jest zadaniem
152
złożonym i wymaga czytelnej oraz sprawnej organizacji całego procesu. Stąd też prowadzenie polityki rozwoju66 na poziomie regionalnym odbywa się z uwzględnieniem i wykorzystaniem przepisów oraz dokumentów programowych na poziomie europejskim, krajowym i lokalnym o różnym charakterze i szczegółowości.
Dokumentami określającymi w sposób kompleksowy politykę rozwoju województwa są Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego oraz Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego. Jest to zgodne z nowym podejściem określonym w SOR w odniesieniu do integrowania planowania strategicznego i przestrzennego. Oba dokumenty pełnią funkcję nadrzędną dla wszystkich regionalnych polityk sektorowych, które mogą być ujęte, rozwinięte i uszczegółowione w formie strategii, planów lub koncepcji rozwojowych67.
Regionalne polityki sektorowe stanowią drugi szczebel programowania strategicznego w regionie. Odnosząc się do określonej sfery społeczno-gospodarczej bądź obszaru geograficznego stanowią rozszerzenie i uszczegółowienie celów Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego. Dokumenty te mają charakter średniookresowy co oznacza, że okres ich obowiązywania nie wykracza poza perspektywę Strategii. Do tego szczebla dokumentów będą zaliczone m.ni. koncepcje rozwojowe dla subregionalnych OSI (np.
koncepcja rozwojowa dla OSI Roztocze). Dodatkowe ustalenia dla przygotowania dokumentów zaliczanych do tego poziomu zawarte zostaną w Ramowym systemie organizacji programowania strategicznego w województwie lubelskim68.
Trzeci szczebel stanowią programy, w tym program regionalny dla Województwa Lubelskiego na lata 2021-2027, będące zasadniczym narzędziem realizacji Strategii (Ryc. 48).
66 Art. 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju definiuje politykę rozwoju jako zespół wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz tworzenia nowych miejsc pracy w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej.
67 Podstawą prawną dla ich przygotowania może być ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju lub przepisy odrębne
68 Ramowy System Organizacji Programowania Strategicznego w Województwie Lubelskim, zał. do uchwały Nr LXIII/1454/2019 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 6 sierpnia 2019r.
153
Ryc. 48 Układ dokumentów programowych na poziomie województwa
Źródło: Opracowanie własne DSiR UMWL, 2019
◼ Rola partnerów społeczno-gospodarczych we wdrażaniu Strategii
Ze względu na unitarny charakter SRWL do roku 2030 we wdrażanie Strategii angażowani będą partnerzy społeczno-gospodarczy, w tym m.in. administracja rządowa, samorządy lokalne, jednostki sektora publicznego, organizacje pozarządowe, podmioty gospodarcze (adekwatnie do zakresu ich kompetencji). Zaangażowanie we wdrażanie Strategii będzie dokonywane głównie poprzez realizację projektów własnych poszczególnych podmiotów (inwestycyjne i nieinwestycyjne), udział w realizacji przedsięwzięć sieciowych, a także poprzez inicjowanie działań na rzecz zmian organizacyjnych czy legislacyjnych tak, by rozwiązania systemowe wspierały realizację ustaleń Strategii. W procesie wdrażania bardzo istotne znaczenie będzie miało budowanie partnerstw, w tym międzysektorowych, mających na celu uzyskiwanie efektów synergii prowadzonych działań. Zgodnie z ustaleniami Strategii WL oraz przyjętej polityki w tym zakresie w SOR i KSRR partnerstwa będą jednym z kluczowych form współpracy oraz bardzo ważną płaszczyzną i mechanizmem angażowania partnerów społeczno-gospodarczych we wdrażanie strategii i rozwój regionu.