Koordynatorzy terminologii

Każda dyscyplina naukowa jest uprawiana przez naukowców z różnych uczelni, instytutów badawczych i szkół naukowych (formalnych lub

nieformal-14 Taka działalność mogłaby mieć charakter komercyjny.

15 Polska w chwili obecnej bierze udział tylko w projekcie Common Language Resources and Technology Infrastructure (CLARIN).

nych). Nieustanny przyrost wiedzy wymusza wąską specjalizację, co sprawia, że ośrodki naukowe nie zajmują się w równym czy proporcjonalnym stopniu wszystkimi zagadnieniami danej dyscypliny, ale specjalizują się w wybranych jej obszarach. W związku z tym współpracujący z Centrum Terminologicznym koordynator terminologii powinien reprezentować dyscyplinę naukową, a nie instytucję. Jedna osoba nie byłaby w stanie zajmować się terminologią całej wybranej dziedziny, dlatego koordynator powinien współpracować z innymi naukowcami z różnych ośrodków naukowych i badawczych. Taka bezpośred-nia współpraca kilkuset osób byłaby bardzo trudna, może wręcz niemożliwa, a na pewno nieefektywna, dlatego w każdym ośrodku z grona naukowców zajmujących się daną dyscypliną powinna zostać wyznaczona osoba¹⁶, która kontaktowałaby się z reprezentantami danej dyscypliny z innych instytucji oraz ze współpracującym bezpośrednio z CT głównym koordynatorem terminolo-gicznym dyscypliny. Rysunek 8 przedstawia schemat organizacyjny Centrum Terminologicznego. Rys. 8. Schemat organizacji współpracy koordynatorów z Centrum Terminologicznym Źródło: opracowanie własne.

Koordynatorami terminologicznymi (zarówno instytucji, jak i koordynato-rami głównymi) powinny zostać osoby, które nie tylko posiadają specjalistyczną wiedzę i związaną z nią znajomość terminów, ale także kompetencje termino-znawcze i świadomość znaczenia terminologii dla rozwoju nauki. Z powodu faktu, że środki na działalność naukowo -badawczą są ograniczone, funkcja koor-dynatora z pewnością nie wiązałaby się z wynagrodzeniem finansowym, dlatego

16 Taką osobę możemy nazwać koordynatorem terminologii dyscypliny X jednostki Y, np.

koordynator terminologii bibliologii i informatologii Uniwersytetu Śląskiego. Osoba ta konsulto-wałaby się m.in. z pracownikami swojej jednostki, aby móc reprezentować wspólne stanowisko w kontaktach z koordynatorami innych ośrodków.

ważne byłoby, aby wybrana na to stanowisko osoba była w pełni zaangażowana w działalność terminologiczną, a zaangażowanie to mogłoby wynikać właśnie ze świadomości, że nawet najdrobniejsze działania podejmowane na poziomie lokalnym są podstawą funkcjonowania całego systemu, który wspiera rozwój nauki w Polsce. Z tego samego powodu funkcja koordynatora powinna uzyskać odpowiedni, oficjalny status, aby jej pełnienie wliczało się do punktowej oceny pracownika, a także ułatwiało planowanie, przydzielanie i kontrolę pracy osób zaangażowanych w to przedsięwzięcie. Oprócz specjalistycznej wiedzy i zain-teresowań terminologią, koordynatorzy powinni także odznaczać się umiejęt-nościami komunikowania się, ponieważ pełnienie tej funkcji w dużej mierze polega na bezpośrednich kontaktach z pracownikami różnych zakładów i katedr macierzystego instytutu oraz z koordynatorami innych instytucji. Szczegółowe zakresy obowiązków koordynatorów oraz formy i środki ich komunikowania się powinny zostać ustalone już na wstępnym etapie przygotowań do realizacji projektu¹⁷.

Zaprezentowany na obejmuje zarówno dyscypliny naukowe, jak i branże.

Przepływ informacji między koordynatorami a Centrum Terminologicznym niekoniecznie musi się odbywać według przedstawionego na rysunku układu hierarchicznego, ponieważ każdy pracownik instytucji, koordynator czy inny użytkownik systemu, będą mieli prawo do zgłaszania uwag i propozycji termi-nów lub definicji bezpośrednio do CT za pomocą odpowiednich, udostępnianych w serwisie internetowym formularzy. Prawo do wydawania decyzji będą jednak mieć wyłącznie główni koordynatorzy terminologiczni dyscyplin, po konsulta-cjach i wypracowaniu wspólnego stanowiska z koordynatorami poszczególnych instytucji. Uzgodnione treści główny koordynator będzie przesyłał do CT lub samodzielnie wprowadzał do systemu, ponieważ wszyscy główni koordynatorzy otrzymają pełny dostęp¹⁸ do systemu z dowolnego podłączonego do internetu komputera.

System informacji terminologicznej udostępni platformę i narzędzia do przechowywania i udostępniania danych oraz zapewni wsparcie działalności terminologicznej różnym jednostkom publicznym i prywatnym. W chwili obecnej trudno jednak odpowiedzieć na pytanie, czy instytucje powinny zaprzestać prowadzenia własnych baz terminologicznych i przekazać swoje zasoby do Centrum Terminologicznego czy z pomocą CT tworzyć własne bazy, stosując odpowiednie standardy, aby w przyszłości była możliwość włączenia tych zasobów do centralnego zbioru terminów. Firmy prywatne być może nie będą skłonne udostępniać swoich zasobów terminologicznych, obawiając się, że w ten sposób zostaną ujawnione poufne dane (np. szczegóły techniczne budowy

17 Por. model wdrażania strategii terminologicznych (t^omaSzczyK, 2008).

18 Każdy główny koordynator będzie miał swoje chronione za pomocą hasła konto w sy-stemie.

i działania produktu, który sprzedają), jednak resorty państwowe, które publicz-nie udostępniają swoje informacje, powinny włączyć się do systemu informacji terminologicznej i gromadzić swoje zasoby terminologiczne w centralnym banku terminów. Wydaje się, że najlepszym punktem wyjścia do stworzenia SIT byłoby skupienie się na terminologii naukowej i rozpoczęcie gromadzenia terminologii z tylko jednej dziedziny. Utworzony w ten sposób zbiór terminów, dobrze opracowany i udostępniony w internecie wraz z narzędziami wyszuki-wawczymi, mógłby posłużyć jako przykład i zachęcić przedstawicieli innych dyscyplin do przyłączenia się do systemu.

Przedstawiona struktura i funkcje poszczególnych części systemu informacji terminologicznej ukazują jego potencjalne możliwości organizowania i udostęp-niania terminologii zarówno na poziomie lokalnym, ograniczonym na przykład do jednej instytucji, jak i krajowym, obejmującym jedną lub wiele dziedzin.

Proponowany system pozwala na konsolidację heterogenicznych zbiorów termi-nologii w obrębie poszczególnych dziedzin i branż, umożliwia wspólny dostęp do krajowych zasobów terminologicznych oraz ułatwia zarządzanie termino-logią — przede wszystkim gromadzenie, aktualizację oraz kontrolę spójności danych.