Korytarz (Rys. 6.8) obejmuje niespełna 6 tys. km torów kolejowych, 4,1 tys. km dróg i 2,1 tys. km śródlądowych dróg wodnych. Jest to jedyny korytarz sieci TEN-T, który przebiega wyłącznie na półno-cy Europy. Szlak łączy osiem państw członkowskich: Finlandię, Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę, Niempółno-cy, Holan-dię i Belgię. [156, 157]
Korytarz Morze Bałtyckie - Morze Północne łączy [156, 157]:
aglomeracje:
Helsinki - Tallinn - Ryga, Windawa - Ryga, Ryga - Kowno, Kłajpeda - Kowno - Wilno, Kowno - Warszawa, Warszawa - Poznań - Frankfurt nad Odrą - Berlin - Hamburg, Berlin - Magdeburg - Brunszwik - Hanower, Hanower - Brema - Bremerhaven, Hanower - Osnabrück - Hengelo - Almelo - Deventer - Utrecht, Utrecht Amsterdam, Utrecht - Rotterdam - Antwerpia, Hannover - Kolonia - Antwerpia.
strategicznie istotne węzły:
Helsinki z korytarzem Skandynawia-Morze Śródziemne, Warszawę, Łódź i Poznań z korytarzem Bałtyk - Ad-riatyk, Berlin i Hanower z korytarzem Wschód - Wschodnia część regionu Morza Śródziemnego oraz z ko-rytarzem Skandynawia - Morze Śródziemne.
porty:
20 portów śródlądowych (Belgia, Holandia, Niemcy) oraz 12 portów morskich (Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Niemcy, Belgia, Holandia).
Poznan
6.2.3.1. Transport kolejowy
Elektryfikacja. Sieć jest w pełni zelektryzowana w Belgii, Holandii, Niemczech, Finlandii i Polsce. Wyjątek stanowi odcinek między Oldenburgiem, a Wilhelmshaven, który ma zostać zelektryfikowany do 2022 r.
oraz odcinek między Ełkiem, a granicą litewską. W krajach bałtyckich zelektryfikowane są tylko nieliczne fragmenty, głównie wokół stolic. [156, 157]
Szerokość toru. Sieć kolejowa korytarza składa się z linii o trzech rodzajach szerokości torów:
• 1435 mm w Belgii, Holandii, Niemczech i Polsce,
• 1520 mm w Estonii, na Łotwie i Litwie (z wyjątkiem odcinka między litewskim Kownem a granicą Polski, gdzie znajduje się splot torów z 1435 mm),
• 1524 mm w Finlandii. [156, 157]
Prędkość. Docelowa prędkość konstrukcyjna ma wynosić 100 km/h. Wymogu tego nie spełnia tylko kilka odcinków w Niemczech i Belgii, natomiast w Polsce - znaczna część linii. Szczególnie niska prędkość ma miejsce na trasie Rail Baltica. Wymogów nie spełniają odcinki na trasach: granica polsko-niemiecka - Warszawa, Zielonka - Białystok, Olecko - Białystok, Olecko - granica z Litwą. Średnia prędkość na tych od-cinkach wynosi powyżej 80 km/h, z wyjątkiem na odcinku do granicy z Litwą (30-60 km/h). W państwach bałtyckich zwiększyć prędkość konstrukcyjną ma pomóc modernizacja linii Rail Baltica. [156, 157]
Nacisk osi. Z kilkoma nielicznymi wyjątkami, nacisk na oś spełnia wymogi na całej linii i wynosi 22,5 t. [156, 157]
Długość pociągu. Większość linii jest dostosowana do obsługi pociągów o długości 740 m. Wyjątek sta-nowią: Belgia, gdzie w godzinach szczytu obowiązuje ograniczenie długości zestawów do 650 m i Niemcy, ze względu na ograniczoną przepustowość w godzinach szczytowego natężenia ruchu. Wąskie gardła występują również w Holandii, krajach bałtyckich i Polsce (węzeł w Poznaniu, Warszawie, korytarz Rail Bal-tica, droga z Niemiec do Poznania). [156, 157]
6.2.3.2. Transport drogowy
Sieć dróg. Polską oś drogową od granicy niemieckiej do Warszawy tworzy autostrada A2, rozgałęziająca się na węźle warszawskim na dwa kierunki - litewskim i białoruskim. Na Białoruś prowadzi arteria Via Bal-tica, na Litwę natomiast - warszawska obwodnica. [156, 157]
W Polsce do 2022 r. zostanie wybudowana droga ekspresowa S61 Szczuczyn - Budzisko. Bliska ukończenia (połowa 2021 r.) jest obwodnica w Poniewieżu na Litwie. [156, 157]
Dostępność paliw alternatywnych. W Belgii wdrożono 23 stacje szybkiego ładowania pojazdów elek-trycznych, w Finlandii zbudowano i uruchomiono cztery pilotażowe punkty z dostępem do LNG i CNG. Sta-cje z ładowaniem elektrycznym wdrożono również na Słowacji (10 obiektów) oraz z Polsce (75 obiektów).
[156, 157] Przewidziana jest budowa 1043 stacji z paliwem alternatywnym: 993 z ładowaniem elektrycznym, 26 z LNG i CNG oraz 23 - wodorowym. [156, 157]
Parkingi. Holandia, Belgia i Niemcy spełniają wymogi UE, zgodnie z którymi co 100 km powinny się znajdo-wać chronione miejsca parkingowe. Sieć polska spełnia je w 56%. [156, 157]
6.2.3.3. Transport śródlądowy
Sieć dróg. W ramach inicjatywy powstaje sieć śródlądowych dróg wodnych, rozciągających się od Morza Północnego do Berlina. Spełnia ona praktycznie wszystkie wymogi, z wyjątkiem jednego obiektu - kanału Sacrow-Paretzer w Niemczech. [156, 157]
Porty śródlądowe. Wszystkie 20 portów śródlądowych posiadają dostęp do transportu wodnego śródlą-dowego klasy IV (z wyjątkiem Berlina i Hamm klasy IV EKMT), drogą wodną klasy V i wyższej oraz dostęp do co najmniej jednego terminala, udostępnionego dla wszystkich operatorów. Niektóre obiekty nie po-siadają jeszcze punktów wyposażonych w paliwa alternatywne. [156, 157]
6.2.3.4. Transport morski
Wszystkie porty są połączone z koleją i drogami (Tab. 6.1.), chociaż w niektórych obiektach w Am-sterdamie, Rotterdamie czy Bremie, występują problemy z przepustowością wynikające ze złego dostoso-wania infrastruktury do obiektu portowego. Z kolei maksymalna głębokość dostępna dla kontenerowców w Kłajpedzie, wynosząca 13,2 m, nie jest w pełni wystarczająca. [24]
W Helsinkach ruch towarowy odbywa się głównie w porcie Vuosaari, w Estoniii ładunki są obsłu-giwane w porcie Muuga, połączonym siecią kolejową o szerokości torów 1520 mm. W przyszłości obiekt zostanie połączony linią Rail Baltica o szerokości torów 1435 mm. Największym portem w regionie państw nadbałtyckich jest Ryga, ładunki są również obsługiwane w Windawie. Największym litewskim węzłem z dobrze rozwiniętymi połączeniami kolejowymi jest port w Kłajpedzie. [24]
Spośród państw zachodnich ruch towarowy jest obsługiwany w czterech portach niemieckich (Hamburgu, Bremerhaven, Bremie i Wilhelmshaven) oraz belgijskich i holenderskich - Amsterdamie, Rot-terdamie i Antwerpii. [24]
Parametr Wymóg BE
[%] zostać połączone z koleją do 2030
100 100 100 nd
* 100 100 100 100 100
Dostępność paliw
alternatywnych Dostępne do 2025 r. 100 100 100 nd
* 100 0 0 0 42
Tab. 6.1 Porty morskie i infrastruktura morska - spełnienie wymogów TEN-T (2014) [24]
*nie dotyczy - w PL ten korytarz nie łączy się z żadnymi portami, przechodzi - jak widać na mapie (Rys. 6. 8) - przez środek kraju
6.2.3.5. Transport lotniczy
W obrębie korytarza Morze Północne - Morze Bałtyckie znajduje się 18 portów lotniczych. Do 2050 r.
część z nich zostanie połączona z siecią kolejową dużych prędkości. Połączenie z siecią transportową po-siadają porty Helsinki, Warszawa, Berlin-Brandenburg, Hamburg, Kolonia, Bruksela i Amsterdam. Wymogu takiego nie spełnia jedynie port w Rydze, ale przed 2030 r. zostanie połączony z linią Rail Baltica. [24]
6.2.3.6. Prognozy rozwoju sektora wzdłuż korytarza
Zgodnie z wynikami analizy Komisji Europejskiej, największy wzrost do 2030 r. jest przewidy-wany dla transportu drogowego (+42%), najniższy natomiast - dla śródlądowego (+22%). Wynika to z faktu, że w państwach położonych na trasie korytarza udział transportu drogowego jest najwyższy (69%) i najmniej podatny na wahania rynkowe. [24]
Badania wykazały, że największy wzrost transportu kolejowego zostanie odnotowany na Litwie, w Holandii i Belgii. W przypadku Polski i Litwy decydujące znaczenie ma projekt Rail Baltica i poziom eks-ploatacji linii. Największe przepływy towarów w obrębie korytarza są pomiędzy Niemcami, Belgią i Holan-dią. Dla wielkości przepływów towarów znacząca jest również aktywność państw bałtyckich i Finlandii.
W obrębie korytarza występuje wiele problemów z przepustowością. W przypadku braku działań zapobiegawczych, może wystąpić zagrożenie przesunięcia się wąskich gardeł na inne połączenia lub obiekty logistyczne. [24]