5.1. Jakich procedur weryfikacyjnych potrzebujemy, aby ustanowić zmianę?
5.2. W jaki sposób powinniśmy się komunikować i dzielić tym, czego się uczymy?
Koniec opisu tabeli 7.
Źródło: opracowanie własne na podstawie: (przypis 2 20 Coghlan, Brannick 2014, s. 106 ).
Str. 103
Studia przypadków, umieszczone w piątym rozdziale tej książki, pokazują proces przeprowadzonych badań w działaniu – od rozpoczęcia badania do jego wdrożenia. W rozdziale tym czytelnicy mogą znaleźć przykłady wdrożeń przeprowadzonych we współpracy studenta z organizacją.
3.3.2. Ewaluacja
Wyróżnienie 10. Pomiń wyróżnienie 10.
„(Korzyściami ze współpracy są – przyp. aut.) współpraca z młodymi, obiecującymi ludźmi, którzy dopiero rozpoczynają karierę zawodową; dzięki wzajemnej wymianie doświadczeń zapoznajemy się ze świeżą i szeroką perspektywą; projekty przeznaczone do wdrożenia pomagają nam ulepszać już wypracowane i stosowane mechanizmy”. (Pracownik
organizacji 6)
Koniec wyróżnienia 10.
Ewaluacja jest „zorganizowaną i systematyczną analizą oraz określaniem stopnia realizacji przez organizację czy grupę stawianych jej wymagań wynikających z założonych celów, przypisanych zadań i oczekiwań klientów” (przypis 221 Bogacz-Wojtanowska i in. 2017, s.
17). Ciągła, wewnętrzna ocena jest podstawą badań w działaniu, gdzie celem ewaluacji jest nieustanne doskonalenie wdrażania (przypis 222 Khan, Tzortzopoulos 2016, s. 119 ).
Ewaluacja będąca częścią cyklu badań w działaniu jest przeformułowaniem tradycyjnie rozumianych praktyk ewaluacyjnych. Ewaluacja w ramach badań w działaniu kładzie większy nacisk na wykorzystanie samego procesu badania do generowania zdolności uczenia się organizacji (przypis 223 Preskill, Torres 1999; Coghlan, Brannick 2014 ).
Badania w działaniu czerpią z zaproponowanego przez Kolba (przypis 224 Kolb 1984 ) modelu uczenia się przez doświadczenie (experiential learning model). Naukowiec ten pokazuje między innymi model Lewina (rys. 12). Kolb przekonuje, że dane zebrane w trakcie badań i poddane analizie oraz wnioski pochodzące z tejże analizy dzięki doświadczeniu są powrotnie dostarczane badaczom, i służą one do modyfikacji ich zachowań oraz wyboru nowych doświadczeń (przypis 225 Kolb 1984, s. 21 ). Wiedzę zdobywa się zatem poprzez praktykę (przypis 226 Koźmiński i in. 2014 ).
Wiele procesów w ramach badań w działaniu, takich jak wspólne badanie, wspólne planowanie, wspólne podejmowanie działań oraz refleksja jest wykorzystywanych jako interwencje, aby ukształtować sposób, w jaki projekty są oceniane w celu stymulowania uczenia się organizacji (przypis 227 Coghlan, Brannick 2014).
Str. 104
Skutki działania, zarówno zamierzone, jak i niezamierzone, w procesie ewaluacji mogą być rozpoznawane według propozycji uwzględniającej (przypis 228 Coghlan, Brannick 2014, s. 23):
1. prawidłowość pierwotnej diagnozy;
2. prawidłowość podjętych działań;
3. stosowność sposobu podjętych działań;
4. wpływ na kolejny cykl diagnozowania, planowania i działania.
Khan i Tzortzopoulos (przypis 229 Khan, Tzortzopoulos 2016) wykorzystali dorobek
naukowców, aby zaproponować ramy oceny badania w działaniu, które koncentruje się na ocenie jego praktycznego znaczenia. Ramy te zostały zorganizowane na trzech
poziomach hierarchii: kryteria, atrybuty i definicje atrybutów (zob. tab. 8).
Rysunek 12. Model Lewina
Źródło: (przypis 230 Koźmiński i in. 2014, s. 206).
Tabela 8. Ramy oceny skuteczności i przydatności działań. Pomiń opis tabeli 8.
1. Kryteria: Prawidłowość 1.1. Atrybuty: diagnoza
1.1.1. Definicje atrybutów: dokładność pierwotnych ustaleń 1.2. Atrybuty: postępowanie
1.2.1. Definicje atrybutów: przydatność podjętych działań 1.3. Atrybuty: realizacja
1.3.1. Definicje atrybutów: zgodność z techniką zastosowaną do podjęcia działania 2. Kryteria: Przydatność
2.1. Atrybuty: zastosowalność
2.1.1. Definicje atrybutów: stosowność działania w odniesieniu do sytuacji 2.2. Atrybuty: praktyczność
2.2.1. Definicje atrybutów: łatwość wykorzystania działania pod względem prostoty i przejrzystości
2.3. Atrybuty: elastyczność
2.3.1. Definicje atrybutów: możliwość dostosowania działania do obecnej praktyki 3. Kryteria: Skuteczność
3.1. Atrybuty: uskutecznienie
3.1.1. Definicje atrybutów: zdolność działania do osiągnięcia zamierzonych rezultatów 3.2. Atrybuty: wymierność
3.2.1. Definicje atrybutów: zdolność działania, które ma być określone ilościowo 3.3. Atrybuty: akceptowalność
3.3.1. Definicje atrybutów: zdolność działania do wzbudzenia zaufania co do jego wartości w praktyce
Koniec opisu tabeli 8.
Źródło: (przypis 231 Khan, Tzortzopoulos 2016, s. 120).
Str. 105
W naszym projekcie przeprowadzaliśmy kilka rodzajów ewaluacji. Ewaluacje ex ante, ongoing i ex post. Ewaluację ex ante prowadziliśmy różnymi metodami badawczymi, a każda z nich miała innego odbiorcę. Badania ankietowe, skierowane do studentów po realizacji pierwszych warsztatów metodologicznych, służyły poznaniu ich opinii na temat formy i treści zaproponowanych tematów. Analiza tych ankiet pozwoliła nam
przedyskutować zmiany, jakie możemy wprowadzić podczas organizacji kolejnych warsztatów, a także utrzymać pozytywnie ocenione elementy.
Aby zaplanować badania ex ante, a potem ex post nanieśliśmy na macierz główne cele projektu i zaproponowaliśmy wskaźniki ich pomiaru. Chcieliśmy uzgodnić, czego musimy się dowiedzieć, aby móc zmierzyć sposób, w jaki zrealizowaliśmy nasze założenia
projektowe w odniesieniu do trzech grup: studentów, organizacji i promotorów. W wyniku naszej pracy przeprowadziliśmy dwie różne ankiety skierowane do przedstawicieli
organizacji i studentów, których celem było poznanie opinii i oczekiwań dotyczących współpracy: w przypadku pierwszego respondenta z uczelnią i studentem, w przypadku drugiego respondenta z organizacją i promotorem. Trzecia grupa badanych – promotorzy – zostali poproszeni o wypełnienie formularza autorefleksji, który zawierał listę pytań mających pomóc w autoewaluacji. Pytania te dotyczyły pracy na seminariach, komunikacji z partnerami projektu, naszej roli we współpracy, rozwoju kompetencji i wiedzy.
Ewaluację ongoing prowadziliśmy poprzez metody wywiadu i ankiety. Ankieta skierowana do promotorów dotyczyła bieżącej oceny testowanego przez nas modelu realizacji prac opartych na badaniach w działaniu. Ponadto zrealizowano badania ankietowe skierowane do studentów, organizacji i promotorów, które dotyczyły wniosków na temat współpracy pomiędzy partnerami biorącymi udział w badaniu, sugerowanych zmian i rozpoznania korzyści z pracy w modelu badań w działaniu. Pierwszą część wywiadów stanowiły wywiady z promotorami. Ich celem było poznanie sądów i refleksji promotorów na temat
sposobu pracy w ramach badań w działaniu, jego szans i ograniczeń oraz korzyści i trudności współpracy. Wywiady przeprowadzane ze studentami i pracodawcami dotyczyły natomiast oceny relacji pomiędzy partnerami współpracy.
Ewaluacja ex post uwzględniała zaś ankiety, które były kompatybilne z ankietami przeprowadzonymi ex ante. Promotorzy, studenci oraz organizacje dokonali oceny podjętych w ramach projektu działań i opinii na temat barier i możliwości współpracy międzyorganizacyjnej.
Str. 107