F o r m a z a j ęć
Liczba godzin w semestrze Liczba godzin w tygodniu Semestr
F o r m a Studia niestacjo n arn e
W yk ład y 24 III Egzamin
Ć wic z eni a 24 III Zaliczenie z oceną
6
CEL PRZEDMIOTU:
Intencją prowadzącego jest zapoznanie studentów z wiedzą z zakresu metod ilościowych, wskazanie wad i zalet poszczególnych metod badawczych stosowanych w socjologii, przekazanie wiedzy o warunkach stosowania określonych metod ilościowych. Celem jest przyswojenie przez studentów wiedzy o sposobach przygotowywania danych/baz danych i ich opisu; zdobycie wiedzy o takich metodach jak: badania sondażowe, eksperyment, badania ewaluacyjne, badania panelowe, badania porównawcze; poznanie zasad tworzenia, czytania i wyjaśniania tabel macierzowych, zdobycie umiejętności interpretacji danych ilościowych.
Celem ćwiczeń jest przygotowanie projektu badawczego przez studentów w oparciu o wiedzę źródłową.
Zadaniem prowadzącego jest zapoznanie studentów z poszczególnymi etapami procesu badawczego:
zasadami formułowania problemów badawczych, stawiania hipotez, doboru odpowiednich wskaźników.
Zadaniem studentów jest przygotowanie własnego projektu z uwzględnieniem literatury metodologicznej badań ilościowych oraz przeprowadzenie prostych analiz ilościowych z wykorzystaniem tabel macierzowych.
WYMAGANIA WSTĘPNE:
Zaliczenie kursu: wstęp do socjologii
ZAKRES TEMATYCZNY WYKŁADU:
1. Socjologia jako nauka empiryczna. Socjologia „ilościowa” i „jakościowa”- podstawowe różnice. Problem pomiaru
2. Etapy procesu badawczego w badaniach ilościowych. Źródła problemów naukowych.
3. Formułowanie problemów badawczych – naukowe i społeczne przesłanki.
4. Proces badawczy- cd. Eksplikacja (przykłady)
5. Proces badawczy cd. Operacjonalizacja. Zasady doboru wskaźników. Budowa indeksów, skal pomiarowych, typologii (przykłady)
Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Socjologia
6. Sposoby doboru próby w badaniach ilościowych. Próby reprezentatywne, celowe i kwotowe
7. Proces badawczy cd. Przygotowanie i przeprowadzanie badań empirycznych (przykłady).
Opracowanie materiału empirycznego. Podstawowe zasady przygotowania bazy danych.
8. Najczęstsze problemy badań ilościowych – na etapie formułowania problemów badawczych, na etapie realizacji badań, na etapie analiz
9. Badania sondażowe. Zasady badań kwestionariuszowych. Podstawowe problemy badań kwestionariuszowych (Lubuski Sondaż Społeczny, Polski Generalny Sondaż Społeczny, Europejski Sondaż Społeczny)
10. Badania panelowe, podłużne, dynamiczne (charakterystyka badań panelowych, możliwości i ograniczenia metody panelowej, sposoby prezentacji danych) (przykłady badań panelowych)
11. Eksperyment w badaniach społecznych (pojęcie eksperymentu, eksperymenty społeczne, granice eksperymentu, eksperymenty modelowe)
12. Badania porównawcze. Osiągnięcia, trudności i perspektywy
ZAKRES TEMATYCZNY ĆWICZEŃ:
1. Pytania badawcze a pytania kwestionariuszowe. Konceptualizacja, operacjonalizacja i pomiar
2. Przygotowanie i prezentacja koncepcji badania ilościowego: problematyka badania, pytania badawcze, hipotezy, zmienne i wskaźniki
3. Kwestionariusz jako podstawowe narzędzie badań ilościowych (projektowanie, formułowanie pytań kwestionariuszowych, pytania skale, pytania rangi, kafeterie pytań)
4. Badania pilotażowe (cel i zasady prowadzenia, raport z badań pilotażowych)
5. Wywiad kwestionariuszowy (aranżacja wywiadu, zasady prowadzenia wywiadu skategoryzowanego, dynamika wywiadu)
6. Problem błędów w badaniach kwestionariuszowych 7. Forma pytania jako źródło zmienności odpowiedzi 8. Wpływ ankieterski jako źródło zmienności odpowiedzi 9. Wpływ osób trzecich
METODY KSZTAŁCENIA:
wykład konwencjonalny, prezentacja w Power Point, praca z książką, praca z dokumentem źródłowym, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, dyskusja, ćwiczenia
EFEKTY KSZTAŁCENIA:
Kod efektu Opis efektu
K_W15 zna podstawowe metody i techniki ilościowych badań społecznych oraz wie jak je dobrać w celu rozwiązania prostych problemów badawczych; wie, jakie problemy bardziej nadają się do rozwiązania za pomocą metod ilościowych
K_W16 rozumie na czym polega specyfika analizy socjologicznej i specyfika analizy danych ilościowych
K_W17 wie jak zaplanować i zrealizować proste ilościowe badanie empiryczne, wie, jak przygotować bazę danych do analiz ilościowych
K_W18 posiada podstawową, stosowalną w praktyce wiedzę na temat opisu i wnioskowania statystycznego oraz środowiska Office
K_U11 potrafi dobrać odpowiednie metody ilościowe i odpowiednie techniki badawcze w celu przeprowadzenia analizy wybranego problemu społecznego, potrafi sformułować problem badawczy, potrafi postawić hipotezy i zopercjonalizować zmienne przez dobór odpowiednich wskaźników
K_U12 potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu podstawowych ilościowych metod i technik badań socjologicznych
K_K02 potrafi czynnie włączyć się do realizowanych projektów i dokonać podziału pracy na poszczególnych uczestników grupy, potrafi przekonać do swoich pomysłów, potrafi argumentować
K_K09 szanuje godność osób uczestniczących w procesie badawczym (respondentów, informatorów, rozmówców i innych uczestników tego procesu)
Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Socjologia
WERYFIKACJA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA I WARUNKI ZALICZENIA:
przedmiot kończy się egzaminem – osoba odpowiedzialna za przedmiot przeprowadza egzamin z całości materiału, na ocena końcowa to średnia z ocen z egzaminu i ćwiczeń.
Podstawą uzyskania zaliczenia ćwiczeń jest własny projekt badawczy przygotowany zgodnie z założeniami metodologicznymi badań ilościowych.
OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA:
Studia stacjonarne:
Nakład pracy studenta: godz. ECTS
1/ udział w zajęciach 60 2
2/ przygotowanie do zajęć 20 1
3/ przygotowanie i realizacja projektu 30 1
4/ konsultacje 10 1
5/ przygotowanie do egzaminu 20 1
Razem godzin: 140
ECTS 6
zajęcia z bezpośrednim udziałem:
pkt 1+4 70
ECTS 3
Studia niestacjonarne:
Nakład pracy studenta: godz. ECTS
1/ udział w zajęciach 48 2
2/ przygotowanie do zajęć 25 1
3/ przygotowanie i realizacja projektu 35 1
4/ konsultacje 10 1
5/ przygotowanie do egzaminu 20 1
Razem godzin: 138
ECTS 6
zajęcia z bezpośrednim udziałem:
pkt 1+4 58
ECTS 2
LITERATURA PODSTAWOWA:
1. Babbie E. (2003), Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa
2. Badania empiryczne w socjologii, red. M.Malikowski, M. Niezgoda, tom 1, Tyczyn 1999 3. Badania empiryczne w socjologii, red. M.Malikowski, M. Niezgoda, tom 2, Tyczyn 1997.
4. Churchill G.A. (2002), Badania marketingowe. Podstawy metodologiczne, PWN Warszawa 5. Domański H., Lutyńska K., Rostocki A. (p. zbiorowa) (1999), Spojrzenie na metodę, Warszawa 6. Frankfort - Nachmias Ch. i Nachmias D. (2001), Metody badawcze w socjologii, Poznań 7. Mayntz R., Holm K., Hübner P. (1985), Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, PWN,
Warszawa
8. Oppenheim A. N. (2004), Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Zysk i S-ka, Poznań 9. Sułek A. (1979), Eksperyment w badaniach społecznych, PWN, Warszawa
10. Sułek A., (2001), Sondaż polski, W-wa
11. Słomczyński K.M. (2004), Europejski Sondaż Społeczny a inne badania surveyowe, w: ASK 12. Szreder M., (2004), Metody i techniki sondażowych badań opinii, PWE, Warszawa
13. Sztabiński P.B., Sztabiński F., Sawiński Z. [red.], (2005), Fieldwork jest sztuką, IFiS PAN, Warszawa 14. Sztabiński P. B., Ankieterzy i ich respondenci. Od kogo zależą wyniki badań ankietowych, IFiS PAN,
Warszawa.
Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Socjologia
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Czapiński J., Panek T. (red.) (2006), Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa 2. Człowiek i społeczeństwo w perspektywie zmiany społecznej. Polskie i niemieckie badania podłużne,
(2003), red. E. Narkiewicz-Niedbalec, E. Hajduk, B. Idzikowski, Zielona Góra
3. Domański H., Ostrowska A., Sztabiński P., (red.) (2006), W środku Europy? Wyniki europejskiego sondażu społecznego. IFiS PAN, Warszawa
4. Domański H. (2009), Społeczeństwa europejskie. Stratyfikacja i systemy wartości, Wyd. Naukowe SCHOLAR,
5. Słomczyński K.M., Kohn M.L. (1988), Sytuacja pracy i jej psychologiczne konsekwencje. Polsko-amerykańskie analizy porównawcze, Ossolineum PAN, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 6. Janicka K., Leszkowicz-Baczyńska Ż., Leszkowicz-Baczyński J., Lisowski K., Szaban D., Zielińska M.
(2010), Lubuszanie u progu XXI wieku. Dyfuzja kulturowa i ruchliwość społeczna na zachodnim pograniczu po akcesji Polski do Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra
7. Zielińska M. (2006), Ariergarda realnego socjalizmu. Społeczne biografie pokolenia stanu wojennego, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra
UWAGI:
-
Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Socjologia