Oświęcim zawisł w głównej sali tronowej Ermitażu – w tym miejscu, gdzie niegdyś stał tron carów.
Żeby Pan widział, jak on tu wygląda, wśród blasku złota i kryształów, wśród tego przepychu. Serdeczne pozdrowienia.
Krystyna Kondratiuk Leningrad, 15 XI 68 r.
9–…12.1968: „Tapices Polacos Modernos”, Museo de Arte Moderno,
Chapulte-pec, Meksyk; wystawa tkaniny polskiej, przygotowana przez łódzkie Muzeum
Historii Włókiennictwa we współpracy z Instituto Nacional de Bellas Artes
w związku z igrzyskami olimpijskimi w Meksyku (Programa Cultural de la XIX
Olimpiada Festival Internacional de las Artes).
Uczestnicy: Magdalena Abakanowicz, Kazimiera Frymark-Błaszczyk, Maria Bujakowa, Zofi a
Butrymowicz, Barbara Falkowska, Alicja Francman, Helena Gałkowska, Stefan Gałkowski,
Tamara Hans, Ada Kierzkowska, Stanisław Kowalski, Barbara Latocha, Zofi a Litak, Maria
Łaszkiewicz, Teresa Muszyńska, Jolanta Owidzka, Janina Tworek-Pierzgalska, Barbara
Pod-kańska, Wojciech Sadley, Danuta Sienkiewicz, Anna Śledziewska, Andrzej Wadas, Wojciech
Wadas. Pokazano dwie prace Sadleya: Trio, 1965, tkanina, 250 × 570 cm; Ikar, 1965
149,
tka-nina, 200 × 345 cm. Katalog zawiera tekst Krystyny Kondratiuk, noty biografi czne, spis prac
wystawionych i czarno-białe reprodukcje niektórych prac, w tym Bezsennej nocy Sadleya (błąd
w nazwisku: „Jadley”).
W piśmie z Muzeum Historii Włókiennictwa w Łodzi (Muz.H.W.IV-177/68) z 26 marca
1968 r., adresowanym do Sadleya, czytamy:
W związku z przyśpieszeniem terminu dostarczenia do Meksyku materiałów katalogowych i konieczno-ścią wykonania przez nas czarno-białych lub kolorowych zdjęć tkanin, uprzejmie prosimy o możliwie najszybsze dostarczenie zgłoszonych tkanin na adres Muzeum. […]
Wystawa w Meksyku urządzona będzie w najbardziej reprezentacyjnym lokalu Museo de Arte Moderno, w bardzo nowoczesnych salach.
Dyrektor Muzeum mgr Krystyna Kondratiuk.
O planowanej wystawie polskiej tkaniny w Meksyku pisała już miesiąc przed jej
otwar-ciem, na łamach miesięcznika „Ty i Ja”, Irena Huml. Tekst został zilustrowany czarno-białymi
149 Na kopercie z napisem „Meksyk Olimpiada…” (w archiwum Sadleya) tytuły tych dwóch prac zapisane są przez Sadleya z datami 1963. Praca Trio została następnie zakupiona przez Museo Rufi no Tamayo z Meksyku.
111
reprodukcjami tkanin, w tym także fotografi ami dwóch prac Sadleya (Infant i druga fotografi a
pracy bez tytułu – prawdopodobnie Królowa, 1963). Irena Huml pisała:
Tegoroczna meksykańska olimpiada sportowa połączona została z trwającymi przez cały rok 1968 igrzyskami artystycznymi. Ich bogaty program, obejmujący wszystkie dziedziny kultury i sztuki, wypeł-niają poszczególne narody, ukazując swój dorobek, zarówno sięgający w przeszłość, jak i współczesny. Polsce przypadło m.in. w udziale wystąpić na tym międzynarodowym forum z wystawą tkanin arty-stycznych. W części określonej mianem „skarby kultury narodowej” znajdzie się kolekcja polskich pasów kontuszowych z XVIII w., pochodząca ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Sta-nowić ma ona dokument dawnych, świetnych tradycji naszego tkactwa artystycznego, stojącego na europejskim poziomie.
Natomiast współczesne poczynania naszych twórców zademonstruje wystawa gobelinów i innych tka-nin artystycznych, zawierająca zespół 38 prac, stworzonych w ostatnich kilku latach. Ukazać ma ona, jakimi drogami zmierza polska tkanina artystyczna ku nowemu wyrazowi, jak czytelny jest w niej nurt wypływający z prastarych tradycji tkactwa dworskiego i ludowego, i drugi – jakby pozornie przeciw-stawny – tkwiący silnie korzeniami w malarskim i rzeźbiarskim widzeniu świata przez współczesnego artystę. Wreszcie przedstawi całą gamę zjawisk pośrednich, stanowiących dzień dzisiejszy tkaniny polskiej. Stąd przygotowana na meksykańską imprezę ekspozycja demonstruje dość czytelnie rozwarstwienie w łonie owej przebogatej w możliwości dyscypliny. Ukazuje ona wielorakie postawy naszych twórców i ich indywidualne rozumienie wyrazu nowocześnie pojmowanego gobelinu.
[…] Typowo malarskie spojrzenie na kompozycję tkacką reprezentuje dość liczna grupa artystów tka-czy. Najwybitniejszą wśród nich postacią jest Wojciech Sadley, uczestnik wszystkich trzech Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie (1962, 1965, 1967). Gobelin Sadleya Ikar należy do jego wczesnych, jeszcze dość tradycyjnie ujętych prac. W ostatnim czasie artysta poszedł w kierunku stworzenia zupełnie innej formy, którą można by określić mianem „antytkaniny”. W konstruowaniu misternych ukła-dów przestrzennych, np. z sieci rybackiej, obwieszonych metalowymi dzwonkami lub drewnianymi kulami, ze skór zwierzęcych i sznurów, które w różnorakich zwisach zyskują swój sens plastyczny, pojęty przez artystę jako pewien znak – szuka Sadley przeciwległego bieguna kontrastu dla warsztatu tkackiego i jego praw. Ten malarz z wykształcenia i zamiłowania pragnie wprowadzić do kompozycji typu tkackiego nieznany element emocji. […] Przygotowana przez Muzeum Historii Włókiennictwa w Łodzi obecna wystawa polskiej tkaniny artystycznej jest adekwatnym przeglądem osiągnięć i ten-dencji nurtujących współczesne tkactwo, jest pewną sumą dociekań i eksperymentów wyrastających z wiekowych tradycji, jest wreszcie obliczem indywidualnym polskiej plastyki współczesnej, znajdującej swój mocny wyraz w tkaninie150.
1968–1969: „Wall Hangings”: 15.03–14.04.1968: Flint Institute of Arts, Flint,
USA; 12.05–2.06.1968: Musée d’art contemporain de Montréal, Montreal,
Kanada; 6–21.07.1968: Ringling Museum of Art, Sarasota, USA; 5–26.08.1968:
Civic Center Cascade Gallery, Seattle, USA; 13.09–6.10.1968: University of
Texas, Blanton Museum of Art, Austin, USA; 28.10–18.11.1968: Mercer
Uni-versity, Macon, USA; 10.12.1968–5.01.1969: Cummer Gallery of Art,
Jack-sonville, USA; 24.02–4.05.1969: Museum of Modern Art, Nowy Jork, USA
151;
1.07–17.08.1969: State University of New York, Albany, USA; 1–22.09.1969:
Allentown Art Museum, Allentown, USA; 13.10–3.11.1969: St. Cloud State
College, St. Cloud, USA; 24.11–15.12.1969: Cedar Rapids Art Center, Cedar
Rapids, USA; międzynarodowa wystawa tkaniny współczesnej.
Uczestnicy: Magdalena Abakanowicz, Anni Albers, Olga de Amaral, Evelyn Anselevicius, Thelma
Becherer, Dolores Dembus Bittleman, Jagoda Buić, Zofi a Butrymowicz, Barbara Falkowska,
150 Irena Huml, Polska tkanina artystyczna na wystawie w Meksyku, „Ty i Ja” 1968, nr 11, s. 54.
151 W niektórych katalogach data otwarcia wystawy w Museum of Modern Art podana jest błędnie jako rok 1968 – być może dlatego, że pierwsze z wystaw w cyklu „Wall Hangings” odbyły się w 1968 r. Istnieją także rozbieżności co do daty zakończenia wystawy (w przysłanym przez Muzeum maszynopisie, znajdującym się w archiwum Sadleya: „February 24 – May 4 1969”, w innym maszynopisie: „February 24 – April 20”).
112
64. Korespondencja z Museum of Modern Art w Nowym Jorku dotycząca ekspozycji jednej z prac Wojciecha Sadleya, 1968
113