LID Controls

Obiekty LID (urządzenia ograniczające odpływ wód opadowych) to techniki pozwalające na przechwycenie spływu powierzchniowego i ograniczenie odpływu wód deszczowych przez kom-binację retencji, infiltracji i ewapotranspiracji (rysunek 29). Są traktowane jako właściwości

analizowanej zlewni tak jak obiekty Snow Pack czy wartstwa wodonośna. Podstawowe obiekty

Rys. 29. Okno edytora LID Control LID dostępne w programie to:

• Bio-retention Cells - komórki bio-retencyjne to zgłębienia zawierające roślinność hodowaną na modyfikowanej mieszaninie glebowej umieszczonej nad żwirowym złożem odwadnia-jącym. Zapewniają retencjonowanie, infiltrację i odparowywanie zarówno bezpośredniego opadu, jak i odpływu z najbliższego otoczenia;

• Rain Garden - ogrody deszczowe to odmiana komórek bio-retencyjnych pozbawione złoża żwirowego;

• Green Roofs - zielone dachy to kolejna odmiana komórek bio-retencyjnych w których warstwa gleby ułożona jest na specjalnych matach drenarskich odprowadzających nadmiar przesiąkających wód opadowych z dachu;

• Infiltration Trenches - rowy infiltracyjne to wąskie rowy wypełnione żwirem przechwytu-jące odpływ z odpowiednio ukształtowanych powierzchni nieprzepuszczalnych. Zapewni-ają objętość retencyjną i wydłużony czas w którym zgromadzone odpływy infiltrują do gruntu rodzimego poniżej;

• Continous Permeable Pavement - system rozszczelnionej nawierzchni to wyrobiska wypełnione żwirem na której nawierzchnię wykonuje się z betonu komórkowego lub mieszanek asfal-towych. Wody opadowe przenikają przez nawierzchnię do żwirowej warstwy retencyjnej poniżej i w sposób naturalny infiltrują do gruntu rodzimego. Nawierzchnia z bloczków (polbruk itp.) ułożona na piasku lub łożu z drobnego żwiru ze żwirową warstwą re-tencyjną poniżej pozwala na gromadzenie wody w przestrzeniach między bloczkami a następnie transport do strefy retencyjnej i gruntu rodzimego;

• Rain Barrels - zbiorniki gromadzące odpływ z dachów w czasie opadów i pozwalają na wykorzystanie wody w okresach suchych;

• Rooftop Disconnection - odprowadzenie rur spustowych na tereny przepuszczalne zamiast do systemu kanalizacyjnego;

• Vegetative Swales - rowy wegetacyjne to otwarte kanały lub zagłębienia terenu pokryte trawą lub inną roślinnością. Opóźniają odpływ zgromadzonej wody i wydłużają czas infil-tracji do gruntu rodzimego. Komórki bio-retencyjne, rowy infiltracyjne, systemy rozszczel-nionej nawierzchni i zbiorniki gromadzące odpływy z dachów mogą być dodatkowo wyposażone w drenaże rozsączające. Obiekty LID mogą być łączone ze zlewnią na dwa sposoby:

– dołączenie jednego lub więcej obiektów LID do istniejącej zlewni (powierzchnie ob-sługiwane przez LID zmniejszą efektywną powierzchnię zlewni);

– utworzenie niezależnej zlewni dedykowanej jednemu obiektowi LID.

4. Ustawienia domyślne

W przypadku wprowadzania geometrii sieci „od podstaw” konieczne jest odpowiednie przygo-towanie domyślnych wartości wykorzystywanych na etapie wykonywania elementarnych funkcji edycyjnych. Uruchomienie rozkazu umożliwiającego przygotowanie pakietu domyślnych wartości polega na wybraniu funkcji „Defaults. . . ”(Wartości domyślne) z menu „Project”(Projekt).

Rys. 30. Zawartość okna Project Defaults (domyślne)

Prawidłowo wprowadzone wartości domyślne umożliwiają ograniczenie ilości danych wprowadzanych na etapie wprowadzania informacji szczegółowych.

Typowym przykładem jest wprowadzenie najbardziej typowej wartości szorstkości kanału. W efekcie konieczne jest korygowanie tylko części odcinków, które od wartości domyślnej odbie-gają. Informacje domyślne podzielone zostały na trzy grupy (rysunek 30):

• przedrostki nazw wstawianych obiektów „ID Labels/ID Labels”; Tekst wprowadzony w polach „ID Prefix/ID Prefix” pojawiają się w nazwach odpowiednich obiektów w momen-cie ich wstawienia na mapie sieci. Przedrostki umożliwiają odróżnienie od siebie iden-tyfikatorów obiektów poprawiając czytelność skomplikowanych systemów. Pole „ID In-crement/ ID Increment„ – umożliwia wprowadzenie stałej wartości oddzielającej kolejne indeksy obiektów. Przy użyciu tej zmiennej możliwe jest np. ograniczenie do wartości parzystych/nieparzystych lub pozostawienie w indeksach „przerw” umożliwiającego za-gęszczanie węzłów obliczeniowych;

• wartości charakterystycznych parametrów najczęściej wykorzystywanych w przypadku zlewni deszczowych „Subcatchments”. W przypadku tego zestawu wartości możliwe jest zdefiniowanie następujących stałych:

– Area - rzeczywista powierzchnia zlewni;

– Width - „szerokość” zlewni;

– % Slope - średni spadek zlewni;

– % Imperv - procentowy udział powierzchni nieprzepuszczalnej;

– N-imperv - szorstkość powierzchni nieprzepuszczalnej;

– N-Perv - szorstkość powierzchni przepuszczalnej;

– Dstore-Imperv - pojemność retencyjna powierzchni nieprzepuszczalnej;

– Dstore-Perv - pojemność retencyjna powierzchni przepuszczalnej;

– %Zero-Imperv - Procent powierzchni nieprzepuszczalnej pozbawiona pojemności re-tencyjnej;

– Infiltration Model - model infiltracji, aktualnie możliwość wyboru modeli:

∗ Horton (Hortona);

∗ Modified Hortona (Hortona zmodyfikowana);

∗ Green-Ampt (Greena i Ampta);

∗ Modified Green-Ampt (Greean i Ampta zmodyfikowana);

∗ Curve Number (numer krzywej SCS);

• wartości charakterystycznych parametrów najczęściej wykorzystywanych w przypadku węzłów i odcinków „Nodes/Links”. W przypadku tego zestawu wartości możliwe jest zdefiniowanie następujących stałych:

– Node Invert. - rzędna dna w studni kanalizacyjnej;

– Node Max. Depth - zagłębienie dna w studni kanalizacyjnej;

– Node Ponded Area - powierzchnia zajmowana przez wodę zalewającą teren po przekrocze-niu pojemności sieci (stopy kwadratowe lub metry kwadratowe). Jeżeli opcja Allow Ponding (pozwól na zalewanie) jest aktywna, to niezerowa wartość tego parametru pozwoli na symulację magazynowania i stopniowego odprowadzania wody w miarę odzyskiwania przepustowości sieci.

– Conduit Level - długość kanału (o ile nie jest uruchomiona opcja Auto-Length);

– Conduit Geometry - przekrój kanału (domyślnie kołowy);

– Conduit Roughness - szorstkość ścianki kanału;

item Flow Units - jednostki natężenia przepływu:

∗ CFS - stopa sześcienna/sekundę;

∗ GPM - galon/minutę;

∗ MGD - milion galonów/dobę;

W przypadku jednostek metrycznych dostępne są:

∗ CMS - metr sześcienny/sekundę;

∗ LPS - litr (decymetr sześcienny)/sekundę;

∗ MLD - milion litrów/dobę;

– Link Offset - informacja, czy rzędne dna kanałów obliczane są w odniesieniu do rzędnych dna studzienek, czy niezależnie od nich;

– Routing Method - metoda symulacji przepływu w sieci kanałów. Do wyboru użytkownik ma trzy metody:

∗ Steady Flow Routing;

∗ Kinematic Wave Routing;

∗ Dynamic Wave Routing.

Każda metoda wykorzystuje równanie Manninga do oszacowania zależności natęże-nia przepływu od napełnienatęże-nia kanału i spadku dna kanału. W przypadku kanałów całkowicie napełnionych możliwy jest wybór formuł Hazena-Williamsa lub Darcy-Weisbacha.

Włączenie przełącznika „Save as defaults for all projects/Zapisz jako domyślne dla wszyst-kich projektów” umożliwia zapisanie wartości domyślnych dla wszystwszyst-kich nowych projektów.

5. Odtwarzanie geometrii sieci