3.4 Podstawowe cechy obiektów modelu hydraulicznego
3.4.2 Odcinki obliczeniowe (Links)
Odcinki obliczeniowe w sieci kanalizacyjnej to obiekty realizowane jako łączniki między dwoma punktami. W rzeczywistym układzie nie zawsze odpowiadają obiektom liniowym. Typowe właś-ciwości odcinków obliczeniowych to:
• Inlet Node - nazwa węzła na początku odcinka;
• Outlet Node - nazwa węzła na końcu odcinka;
• Description - miejsce do wprowadzenia komentarza;
• Tag - opcjonalna etykieta pozwalająca na wprowadzanie kategoryzacji obiektów.
Kanały (Conduit)
• Przekroje kanałów - dostępne są kanały typowe predefiniowane, jak i nietypowe dla których należy wprowadzić rezultaty pomiarów. Typowe przekroje zestawiono w tabeli 3.
Opcjonalnie możliwe jest wprowadzanie własnych przekrojów otwartych i zamkniętych. W przypadku kanałów otwartych lub naturalnych cieków konieczne jest utworzenie obiektu
„Transsect”, wprowadzenie informacji nt. zinwentaryzowanego przekroju i wybranie przekroju
„Irregular” (rysunek 25). W przypadku kanałów zamkniętych należy wybrać kanał typu
Rys. 25. Wprowadzenie kanału otwartego użytkownika
„Custom” a następnie wprowadzić informacje nt. zinwentaryzowanego przekroju (rysunek 26).
• Max. Depth - wysokość kanału;
• Length - długość odcinka kanału;
• Roughness - współczynnik do wzoru Manninga (w zależności od materiału rur);
• Inlet Offset - przemieszczenie pionowe wlotu w stosunku do dna studzienki;
• Outlet Offset - przemieszczenie pionowe wylotu w stosunku do dna studzienki;
• Initial Flow - przepływ na starcie symulacji;
• Maximum Flow - maksymalny przepływ przez kanał (regulator przepływu);
Tab. 3. Typowe przekroje poprzeczne kanałów
Nazwa Parametry
Circural - Kołowy Full Height
(Wysokość równoznaczna ze średnicą) Filled Circular - Kołowy częściowo
wypełniony osadem
Full Height (Wysokość równoznaczna ze średnicą), Filled Depth (wysokość napełnienia osadem) Circular Force Main - Kołowy
wymuszone pełne napełnienie
Full Height (Wysokość równoznaczna ze średnicą), Roughness (szorstkość) Triangular - Trójkątny Full Height (Wysokość),
Top Width (Szerokość przy pełnej wysokości) Horizontal Ellipse (Eliptyczny poziomy) Full Height (Wysokość),
Max. Width
Vertical Ellipse (Eliptyczny pionowy) Full Height (Wysokość), Max. Width (Szerokość)
Arch (Łukowy) Full Height (Wysokość),
Max. Width (Szerokość) Parabolic (Paraboliczny) Full Height (Wysokość),
Top Width (Szerokość przy pełnej wysokości) Power (Potęgowy)
Full Height (Wysokość),
Top Width (Szerokość przy pełnej wysokości), Exponent (Wykładnik potęgi)
Rectangular-Triangular
(Prostokątny z dnem trójkątnym)
Full Height (Wysokość),
Top Width (Szerokość przy pełnej wysokości), Triangle Height (Wysokość części trójkątnej) Rectangular-Round
(Prostokątny z kołowym dnem)
Full Height (Wysokość),
Top Width (Szerokość przy pełnej wysokości), Bottom Radius (Promień części kołowej) Modified Baskethandle
(Prostokątny ze stropem
„rączka koszyka”)
Full Height (Wysokość),
Bottom Width (Szerokość dna),
Top Radius (Promień części stropowej)
Egg (Jajowy) Full Height
(Wysokość) Horseshoe („Końska podkowa”) Full Height (Wysokość) Baskethandle („Rączka koszyka”) Full Height (Wysokość) Semi-Circular (Półkolisty) Full Height
Rys. 26. Wprowadzenie kanału zamkniętego użytkownika
• Entry Loss Coeff. - straty miejscowe na wlocie kanału;
• Exit Loss Coeff. - straty miejscowe na wylocie kanału;
• Avg. Loss Coeff. - straty miejscowe na długości kanału;
• Seepage Loss Rate - stała wartość eksfiltracji ścieków z kanału do gruntu, wyrażona w calach/godzinę lub mm/godzinę;
• Flap Gate - klapa burzowa zapobiegająca przepływom zwrotnym. Do wyboru YES - klapa zamontowana, NO - brak klapy;
• Culvert Code - kod geometrii wlotowej jeżeli odcinek jest przepustem. Kod zależy od typu rury i sposobu wykonania wlotu. Szczegółowe zestawienie w systemie Pomocy programu.
Pompy (Pumps)
• Pump Curve - nazwa krzywej pompy zawierającej jej charakterystykę. Wprowadzić „*”
dla pompy teoretycznej dla której wydajność zmienia w miarę zmian ilości dopływających ścieków (Wykorzystywana dla wstępnych obliczeń);
• Initial Status - status pompy na starcie symulacji ON/OFF (włączona/wyłączona);
• Startup Depth - napełnienie w węźle początkowym przy którym pompa jest uruchamiana.
Wartość „0” brak automatyki uruchamiającej pompę;
• Shutoff Depth - napełnienie w węźle początkowym przy którym pompa jest zatrzymy-wana. Wartość „0” brak automatyki wyłączającej pompę.
Okna przelewowe/zwężki (Orifices)
• Type - typ okna:
– SIDE - boczne;
– BOTTOM - przydenny;
• Shape - kształt okna:
– CIRCULAR - kołowy;
– RECT_CLOSED - prostokątny;
• Height - wysokość prostokątnego okna (średnica w przypadku okrągłego otworu) przy pełnym otwarciu;
• Width - szerokość prostokątnego okna przy pełnym otwarciu;
• Inlet Offset - wysokość nad dnem węzła lub rzędna krawędzi przelewowej;
• Discharge Coeff. - współczynnik wydatku przelewu (typowa wartość 0,65);
• Flap Gate - klapa burzowa zapobiegająca przepływom zwrotnym. Do wyboru YES - klapa zamontowana, NO - brak klapy;
• Time to Open/Close - w przypadku symulacji zamknięcia kanałowego, czas trwania ot-warcia/zamknięcia zastawki.
Przelewy/jazy (Weirs)
• Type - typ przelewu (jazu):
– TRANSVERSE - poprzeczny;
– SIDEFLOW - boczny;
– V-NOTCH - trójkątny;
– TRAPEZOIDAL - trapezowy;
– ROADWAY - drogowy;
• Height - wysokość prześwitu przelewu;
• Length - długość prześwitu przelewu;
• Side Slope - spadek (szerokość/wysokość) bocznych krawędzi dla przelewów Trójkątnego i Trapezowego;
• Inlet Offset - wysokość nad dnem węzła lub rzędna krawędzi przelewowej;
• Discharge Coeff. - współczynnik odpływu przez centralną część przelewu (Typowe wartości 3.33 US (1.84 SI) dla ostrokrawędziowych krawędzi poprzecznych, 2.5 3.3 US (1.38 -1.83 SI) dla prostokątnych szerokich krawędzi, 2.4 - 2.8 US (1.35 - 1.55 SI) dla przelewów trójkątnych;
• Flap Gate - klapa burzowa zapobiegająca przepływom zwrotnym. Do wyboru YES - klapa zamontowana, NO - brak klapy;
• End Contractions - ilość końcowych przewężeń dla Poprzecznego lub Trapezowego przelewu, którego długość jest krótsza od odcinka do którego został przypisany:
– 0 - brak ukosowania;
– 1 - jedno przewężenie jest ukosowane;
– 2 - oba przewężenia są ukosowane;
• End Coeff. - współczynnik odpływu przez trójkątne zakończenia przelewu Trapezowego (1,35-1,55);
• Can Surcharge - możliwość przeciążenia krawędzi przelewowej:
– YES - może być przeciążona (strumoeń cieczy może być wyższy od zadeklarowanej wysokości prześwitu);
– NO - nie może być przeciążona;
• Road Width - szerokość jezdni i poboczy;
• Road Surface - typ powierzchni jezdni:
– PAVED - utwardzone;
– GRAVEL - żwirowe.
Odpływy (Outlets)
• Inlet Offset - Wysokość lub rzędna wylotu w stosunku do rzędnej dna węzła początkowego;
• Flap Gate Klapa burzowa zapobiegająca przepływom zwrotnym. Do wyboru YES -klapa zamontowana, NO - brak klapy;
• Rating Curve - Metoda definiowania natężenia przepływu w funkcji napełnienia lub różnicy rzędnych w obu węzłach;
– FUNCTIONAL/DEPTH - do opisu zależności wykorzystuje funkcję postaci:
Q = A · yB (7)
gdzie: y - napełnienie ponad wylotem w początkowym węźle;
– FUNCTIONAL/HEAD - do opisu zależności wykorzystuje funkcję jak w powyższym punkcie; y - różnica rzędnych w węzłach początkowym i końcowym;
– TABULAR/DEPTH - do opisu zależności wykorzystuje funkcję w postaci stabelary-zowanej w stosunku do napełnienia ponad wylotem w początkowym węźle;
– TABULAR/HEAD - do opisu zależności wykorzystuje funkcję w postaci stabelary-zowanej w stosunku do różnicy rzędnych w węzłach początkowym i końcowym;
• Coefficient - Wartość A w funkcji 7;
• Exponent - Wartość B w funkcji 7;
• Curve Name - Nazwa krzywej opisującej natężenia przepływu w funkcji napełnienia lub różnicy rzędnych w obu węzłach.