• Nie Znaleziono Wyników

W p ływ m iłk a w iosennego na n iew ydolność serca (K lin. m ie d ., 1947, 6, 44— 54).

A u to r o b s e rw o w a ł w p ły w A don. V e rn alis n a 213 p r z y ­ p a d k a c h r ó ż n y c h s ta n ó w p a to lo g ic z n y c h se rca , s to s u ją c le k a r s tw o czy to w p o s ta c i o d w a ru czy też w p o s ta c i t a ­ b le te k su c h e g o w y c iąg u , p rz e w a ż n ie w d a w k a c h 1,5— 3,0 d zien n ie Je g o zd an iem , 3°/o o d w a ru m iłk a w io se n n e g o n a le ż y u ż y w a ć (w ilości 50 g d zien n ie) ty lk o w p r z y p a d ­ k a c h d ła w ic y p ie rs io w e j, z a b u rz e ń S ystem u p rz e w o d n ic ­ tw a, w zg lęd n ie p rz y n a d w ra ż liw o ś c i c h o re g o ; w p o z o s ta ­ ły c h p r z y p a d k a c h s to so w a ć n a le ż y 5“/» o d w a ru , w z g lęd n ie 6 ra z y d z ie n n ie po 0,5 s u c h e g o w y ciąg u .

W n io s k i d o k tó r y c h a u to r d o ch o d z i, są n a s tę p u ją c e : 1 M iłek w io s e n n y o b o k n a p a r s tn ic y s ta n o w i sk u te c z n e le k a rs tw o w n ie w y d o ln o ś o ia c h se rca , z ależ n e j od z m ęcze­

n ia ш se rc a . 2. N a jle p sz e w y n ik i A d o n is V e rn a lis d a je w ro z e d m ie p łu c, n a s tę p n ie w w a d a c h m itr a ln y c h i k a r - d iio sk lero zach bez cię ż k ic h z a b u rz e ń k r ą ż e n ia w ie ń c o w e ­ go. 3. P r z y z a s to in ie w m a ły m k rw io b ie g u u z y s k u je się lep sze w y n ik i, n iż p rz y z a s to in ie w k rw io b ie g u d u ż y m . 4. W b a rd z o c ię ż k ic h p o s ta c ia c h n ie w y d o ln o ś c i se rc a , gdzie k o n ie c z n y jest w p ły w s k u rc z o w y , n a le ż y s to s o w a ć

n a p a r s tn ic ę , ja k o b a r d z ie j c z y n n ą . 5. M ig o tan ie p rz e d s io n ­ k ó w z w ięk s za w ra ż liw o ś ć n a m iłe k w io se n n y . 6. W p rzy­

p a d k a c h n ie w y d o ln o ś c i s e r c a ze s k ło n n o ś c ią do n a p a d ó w -dław icy p ie rs io w e j s to s o w a n ie A d o n id is V e rn a l is je s t m n ie j n ieb e zp ie cz n e, niż s to s o w a n ie n a p a r s tn ic y . 7. a c z ­ k o lw iek n a o g ó l n a d w ra ż liw o ś ć w s to s u n k u d o m iłk a w io ­ se n n e g o s p o ty k a się rz a d z ie j, n iż w s to s u n k u do n a p a r s t ­ n icy , n a le ż y s to s o w a ć m iłe k z z a s to s o w a n ie m o d p o w ie ­ d n ie j o s tro ż n o ś c i w p r z y p a d k a c h is tn ie n ia n a d w ra ż liw o ś c i w o b e c lek ó w g ru p y n a p a r s tn ic y .

J. C h l e b o w s k i

P. 1. JE G O R O W

W sp raw ie hem atopoezy w n ad ciśn ien iu

’ (K lin. M ied. 9477, 7, 32— 43).

W n a d c iś n ie n iu sz p ik k o s tn y , a z w łas zc za je g o t k a n ­ ka e r y tr o id a ln a , z n a jd u je się w s ta d iu m p o d ra ż n ie n ia , czego d o w o d e m s łu ż y z w ięk sze n ie w m y le o g ra m ie m o s tk a ilo ści e r y tr o b la s tó w , a w ich ją d r a c h ilo ści m ito z . W p o ­ je d y n c z y c h p r z y p a d k a c h z ja w ia się m a k r o b la s ta z a . D o ­ w o d e m p o d r a ż n ie n ia tk a n k i le u k o b la s ty c z n e j je s t p r z e ­ s u n ię cie m y e lo g ra m u w lew o , n a r a s ta n ie ilo ści m y elo - b la s tó w , p ro m y e lo c y tó w , m y e lo c y tó w -o raz m e ta m y e lo c y - ló w . A w ięc, w y s tę p u je n a d c z y n n o ś ć c ałeg o s z p ik u k o s t­

nego, k t ó r a z ależ y od g ło d u tle n o w e g o , w y s tę p u ją c e g o w- n a d c iś n ie n iu .

C zasam i s p o ty k a się s k ło n n o ś ć do z w ięk s ze n ia w p u n k - tacie m o s tk a ilo ś c i k o m ó re k p la s m a ty c z n y c h , p ra w d o p o ­ d o b n ie, ja k o w y ra z z a tr u c ia n a s k u le k r o z w o ju z m ia n 0 ty p ie d e g e n e ra c y jn y m w n a r z ą d a c h , co ró w n ie ż zależ y o d z a b u rz e ń p r z e m ia n y tk a n k o w e j, zw łaszc za b r a k u tle n u .

P o n ie w a ż szereg o b ja w ó w n a d c iś n ie n ia , j a k b ó l g ło ­ w y, z m n ie js z e n ie z d o ln o ś c i d o p ra c y , z a b u rz e n ia w z r o k o ­ we, sz u m w u sz a c h itp . z a le ż ą a d n ie w y s ta rc z a ją c e g o d o ­ w o zu tle n u do c e n tra ln y c h o ś ro d k ó w n e rw o w y c h , n a le ż y u w a ż a ć za w s k a z a n e sto s o w a n ie tle n o te ra p ii w n a d c iś n ie ­ n iu n a sz e rszą sk a lę, n iż d o ty c h c z a s.

J. F r y d m a n

1. L A N G ER O N , M. P A G E T i V. N O L F

Próba R ehberga i jej znaczenie teoretyczne i praktyczne

(P r. m ćd ., 1947, 52, 586).

P r ó b a R e h b e r g a je s t o p a r ta n a s p o s trz e ż e n iu , że k r e a ty n in a w y d z iela się c a łk o w ic ie p rz e z k łę b u s z k i n e r ­ k o w e i n ie z o sta je w c h ło n ię ta p rz e z k a n a lik i k rę te . Z j e j p o m o c ą m o ż n a o b lic z y ć ile k r w i z o s ta je p rz e filtro w a n e j w je d n o s tc e c za su p rz e z k łę b u s z k i n e rk o w e , a p o ś re d n io ta k ż e ilo ść w c h ło n ię te j z p o w ro te m w k a n a lik a c h k rę ty c h .

Za p o m o c ą s z e re g u d o ś w ia d c z e ń u d a ło się z b a d a ć w p ły w r ó ż n y c h ś ro d k ó w n a w y d a la n ie m o c z u i u sta lić , że k o fe in a , d o ż y ln ie s'to v ain a i w y c iąg ta r c z y c y w z m a ­ g a ją p rz e s ą c z a n ie się w k łę b u s z k a c h , te o b r o m in a z aś 1 ś r o d k i rtę c io w e — z m n ie js z a ją w c h ła n ia n ie się m o czu w k a n a lik a c h k r ę ty c h ; in s u lin a z m n ie js z a p rz e s ą c z a n ie się, w y c iąg z aś z ty ln e g o p ła tu p rz y s a d k i z w ięk sza w c h ła n ia n ie . D a n e te m o g ą miieć p o w a ż n e z a s to s o w a n ie w leczn ictw ie.

N a p o d o b n y c h z a s a d a c h o p ie ra się k la s y f ik a c ja G o- v a e r t s a, k tó r y d zieli s c h o rz e n ia n e re k n a 1) ta k ie ,

gdzie f iltr a c ja je s t n o r m a ln a (b ra k re te n c ji a ż o lu i n a d ­ c iś n ie n ia ) — n e fro z y , o ra z n a 2) ta k ie , gdzie f iltr a c ja je s t zm n ie js z o n a (z a trz y m y w a n ie a z o tu i n a d c iś n ie n ie ) •—

p rz e w le k łe z ap a le n ie n e re k , n e f ro s k le r o z y m o cz n ico w e . D o ty c h 2 g ru p a u to r z y d o d a ją 3) n e p h r o s o - n e p h r itie ze z m n ie js z o n ą f iltr a c ją i Zw iększonym , w c h ła n ia n ie m o ra z 4) c h o ro b y k r ą ż e n ia p o d o b n e d o z m ia n w n e r k a c h ze z m n ie js z o n ą f iltr a c ją i z n ac zn ie z w ię k s z o n y m w c h ła n ia ­ n ie m (z n ac zn ie z w ię k s z o n y w s k a ź n ik z a g ę sz c z e n ia k r e a ­ ty n in y ).

S c h e m a ty c z n ie m o ż n a to p r z e d s ta w ić w s p o s ó b n a s tę ­ p u ją c y : 1) G lo m eru lo - n e p h r itis c h r o n ic a : F ( iltr a c ja ) z m n ie js z o n a + lu b + + ; R (e te n c ja ) + + ; W ( s k a ź n ik k r e a ty n in y ) z m n ie js z o n y + + lu b + + + .

2) N e p h ro s is w o k re s ie o lig u rii: F — n o r m a ln a lu b n a g ra n ic y , R — z w ię k s z o n a + ; W + .

3) C h o rz y n a s c h o rz e n ia k r ą ż e n ia (o w y g lą d z ie n e r ­ k o w y m ) : F z m n ie js z o n a + ; R z w ię k s z o n a + + + ; W z w ię k s z o n y + + + lu b + - p .

P r ó b a R e h b e r g a n ie m o że z a s tą p ić in n y c h p r ó b c zy n n o ś ci n e re k , ty lk o je u z u p e łn ia .

J . F r y d m a n

J,. E. CAUGHEY

Gorączka „Q“.

В. M. J . 1947. S tr. 684— 685.

O d r o k u 1937 do 1947 b y ły p r z e p ro w a d z a n e b a d a n ia n a d je d n o s tk ą c h o ro b o w ą , k tó r a p o c z ą tk o w o n o s iła m ia n o a ty p o w e j p n e u m o n ii, p ó ź n ie j w m ia r ę p o s tę p o w a n ia b a ­ d a ń d a n o je j n a zw ę g o rą c z k i „ Q “. C h o ro b a ta b y ła śle ­ d z o n a p o r a z p ie rw s z y w A u s tra lii i w te d y z k r w i c h o ­ r y c h w y h o d o w a n o rid k e tts ię tzw . „ ric k e tts ia b u r n e ti" . P ó ź n ie j e p id e m ie p o d o b n e w y b u c h ły w N o w ej Z elan d ii, n a B a łk a n a c h tr a k to w a n o je ja k o „ g ru p ę b a łk a ń s k ą 11.

W r o k u 1936 w s z p ita lu w N o w ej Z e la n d ii z a ję to się tą n o w ą je d n o s tk ą d o k ła d n ie . C h o d z iło w ó w cz a s o e p id e ­ m ię, k t ó r ą b y ło o b ję ty c h 511 o só b , w s z p ita lu p o d a n o d o k ła d n y m b a d a n io m k lin ic z n y m 50 c h o ry c h .

K lin ic z n y o b ra z n a s tę p u ją c y : W p e w n e j ilo ś c i p r z y ­ p a d k ó w w s tę p n e o b ja w y tr w a ć m o g ą o k o ło 6 d n i.

W 96°/o p o c z ą te k g w a łto w n y , s iln y b ó l głoiwy, z n u ż e n ie , złe sa m o p o c z u c ie . G o rą c z k a w y s o k a , w 7 0 % p o n a d 39.4, w a h a się o k o ło 8 d n i, p o c z e m spaida k r y ty c z n ie a lb o 1Г- ly czn ie w 8 6 % . S k ło n n o ś ć do b r a d y c a r d ii. K a szel w 94% , w y s tę p u je o k o ło 5 d n ia c h o ro b y , n ie w y b ija sdię ja k o n a c z e ln y o b ja w . P lw o c in a s k ą p a , z d o m ie s z k ą k rw i w 2 8% . B óle w k la tc e p ie rs io w e j w 4 6 % p rz y p a d k ó w . T a rc ie o p łu o n o w e w 26 % . P e w n a ilo ś ć p r z y p a d k ó w m a p rz eb ieg (w ybitnie siln ie to k s y c z n y . O d n o ś n ie p łu c d a n e s ą n a s tę p u ją c e : w je d n e j trz e c ie j p r z y p a d k ó w n a p o ­ c z ą tk u c h o ro b y s ły sz a ln e ro ż la n e rz ęż en ie , le c z n a jc z ę ­ śc iej n a p e w n e j p rz e s trz e n i p łu c a u p o rc z y w e k r e p ita c je s tw ie rd z a ln e o k o ło 6 d n ia c h o ro b y . P rz e w a ż n ie g ru c z o ły s ą p o w ię k sz o n e . Ś le d zio n a m a c a ln a w 36 % . N a k la tc e p ie rs io w e j, p le c a c h , w e w c z e sn y c h s ta d ia c h w id o c zn e d ro b n e c ze rw o n e p la m k i, z n ik a ją c e , p d d n a c is k ie m . P o ­ c zą tk o w o le k k o z w ię k s z o n a ilo ś ć c ia łe k w ie lo ją d rz a s ty c h , k tó r a o p a d a p o d k o n ie c p ie rw s z e g o ty g o d n ia . N a stę p n ie w z ro s t w ie lo ją d rz a s ty c h i .lim fo c y tó w , o s ią g a ją c y szczy t p o m ię d z y 16 a 18 d n iem . P o d n ie s io n a ilo ść w ie lo ją d rz a ­ s ty c h u tr z y m u je się p rz e z 2 d o 3 ty g o d n i.

W o b ra z ie Rlg. p łu c s tw ie rd z a n o : c h a ra k te ry s ty c z n e

na c ie cz e n ia p e w n y c h o d c in k ó w p łu c a w p o s ta c i m g listy c h , p la m k o w a ty c h zagęszczeń, n a k tó r y c h u s tą p ie n ie z u p ełn e n a le ż y c z e k a ć w w ię k sz o ści w y p a d k ó w o k o ło 6 ty g o d n i.

P rz y ję to , że c h o ro b a p rz e n o s i s ię p rz ez g ó rn e d ro g i o d d e c h o w e . O p ró c z e p id e m ii m o że w y s tę p o w a ć e n d e m ic z ­ nie. Z u p e łn e o d o s o b n ie n ie c h o r y c h w y m a g a n e p rz e z ty ­ d zie ń jeszcze p o s p a d k u g o rą c z k i, w z g lęd n ie, aż u s tą p i k a sz e l p o łą c z o n y z o d p lu w a n ie m .

B a d a n ia s e ro lo g ic zn e p r z e p ro w a d z o n e u ty c h c h o ry c h p o tw ie rd z iły z w iąz ek te j e p id e m ii z d a w n ie j o p is y w a n ą a ty p o w ą p n e u m o n ią , p rz y k t ó r e j z k rw i w y h o d o w a n o B-w. „ r ic k s e tts ia b u r n e ti" .

! F . W y s o c k a

I. C. CO W A N

Lepkość p lazm y w schorzeniach reum atycznych B. M. J. 1947, s tr. 686— 688.

L e p k o ś ć p la z m y b y ła o z n a c z a n a w 320 p r z y p a d k a c h s c h o rz e ń re u m a ty c z n y c h i 43 k o n tr o ln y c h n o rm a ln y c h . I.e p k o ś ć p la z m y w z ra s ta z p o s tę p e m re u m a ty c z n e g o za p a le n ia sta w ó w , m a le je z p o p r a w ą s ta n u . Z a le ż n o ść ta je s t b a rd z o w y ra ź n a . W w y p a d k a c h o s te o a r th r itis w a h a się p o m ię d z y n a jw y ż s z ą w a rto ś c ią n o r m a ln ą i n a jn iż s z ą n ie n o r m a ln ą . P r z y p a d k i fib ro s itis i m y o s itis rh e u m a tic a n ie w p ły w a ją n a z m ia n ę lep k o ści.

C h a ra k te ry s ty c z n e je s t z a c h o w a n ie się le p k o ś c i p la z m y p rz y o s te o a r th r itis ta k o d b ie g a ją c e od a r th r itis r h e u m a tic a . K o n tr a s t ten w y m a g a n a s tę p u ją c y c h w y ja ś n ie ń . P r ó b a lep k o ś c i n ie je s t sp e c y fic z n a . O p ie ra się w z u p ełn o śc i n a p ro te in a ć h , d o św ia d c z e n ia b o w ie m p o z w o liły u d z ia ł zw iąz k ó w n ie p ro ite n o w y c h w p ró b ie te j z u p e łn ie le k c e ­ w a ży ć . N ie je s t p e w n ik ie m , a le d u ż y m p r a w d o p o d o b ie ń ­ stw e m , że w ą tro b a je s t ty m o rg a n e m , k tó r y je s t g łó w n ie o d p o w ie d z ia ln y za z m ia n y w z a k re s ie p r o te in p la z m y . Stąd- w n io se k , że le p k o ś ć p la z m y je s t p r ó b ą c zy n n o ś ci w ą tro b y . N a z ja w is k o le p k o ś ci p la z m y n a le ż y z a p a tr y w a ć się ja k o n a p e w n ą s k ła d o w ą o g ó ln e j r e a k c ji o rg a n iz m u n a c h o ro b ę . Z m ia n y w s ta w a c h i o d p o w ie d n ic h tk a n k a c h m ię k k ic h p rz y a r th r itis r h e u m a tic a są ró w n o le g łe do do z m ia n y le p k o ś c i p la z m y , co w s k a z u je , że je d n o s tk a c h o ro b o w a ta je s t w y ra z e m o g ó ln eg o sc h o rz e n ia . S k o ro za z m ia n a m i w w y p a d k u o s te o a r th r itis nie m u s z ą p o d ą ­ ż a ć z m ia n y le p k o ś ci p laz m y , to o p a rc ie d la teg o z ja w i­

sk a z n a jd z ie m y w tłu m a c z e n iu , że o s te o a r th r itis m o że b y ć s p r a w ą c h o r o b o w ą je d y n ie m ie js c o w ą , k tó r a z u p e łn ie n ie p o c ią g a, alb o n ie z n a c z n ie p o c ią g a za s o b ą o g ó ln ą re a k c ję

u s tr o ju . 1 ; i I'"'"!*'1

P r ó b a le p k o ś ci k rw i n a p o d s ta w ie s ta ty s ty k i p o d a n e j p rz e z a u to r a je s t o b ie c u ją c ą p ró b ą d la o c en y sc h o rz e ń re u m a ty c z n y c h .

F. W y s o c k a

D. P . W H E A T L E Y

W itam in a К jako pom oc przy odm rożeniach В. М. .1., 1947, s tr. 688— 691.

O d m ro ż en ie, ja k o r e a k c ja n a z im n o p o w s ta je u o só b sp e c ja ln ie w ra ż liw y c h . N a w ra ż liw o ś ć tę s k ła d a ją się n a s tę p u ją c e c z y n n ik i: w a d liw e o b w o d o w e k rą ż e n ie k rw i, z w ię k s z o n a p rz e p u s z c z a ln o ś ć ś c ia n n a c z y n io w y c h i z m n ie j­

sz o n a k rz e p liw o ś ć k rw i. W ita m in a К m a m ieć z d o ln o ś ć o b n iż a n ia p o w y ż sz y c h n ie p ra w id ło w o ś c i. W ia d o m o , że

p rz y n ie d o b o rz e w ita m in y К w ła ś n ie w y ż ej w y m ie n io n e w a d liw o śc i się z d a rz a ją . S te w a rt w ro k u 1939 w y k a z a ł, że I y p o p r o th r o m b in a e m ia je s t w y n ik ie m b r a k u w ita m in y К W r o k u 1942 p o d k re ś lo n o , że h y p o p r o th r o m b in a e m ia je s t ź ró d łe m o p ó ź n io n e g o c za su k rz e p n ię c ia k rw i o ra z, że s ta n o w i ta k ie m u to w a rz y s z y ć m o że u s z k o d z e n ie n a s z y ń . B la c k w r o k u 1945 o b lic z y ł w 65°/o u r tic a r ia c h ro n ic a o b n iż o n y p o z io m p ro tr o m b in y i z alecił lec zen ie w ita m in ą K. Z ty c h r o z w a ż a ń w y s z ła p r a c a a u to r a n a d lec ze n iem o d m r o ż e ń w ita m in ą K.

D o ś w iad c ze n ie s w o je o p ie ra n a 8 p rz y p a d k a c h , w k t ó ­ r y c h z m ia n y w a h a ły się o d p o s ta c i le k k ic h do b a rd z o c ię żk ic h . W 4 p r z y p a d k a c h u lg a b y ła z u p e łn a o d n o ś n ie o b ra z u p rz e d m io to w e g o i p o d m io to w e g o . W 4 -ech d a l­

sz y c h b y ła p o p ra w a . W ita m in a К je s t w y r a b ia n a w p o ­ sta ci s y n te ty c z n e j, ja k o a c e to m e n a p h to n . P rz e c ię tn ie s to ­ s u je się 20 m g 2 ra z y d z ie n n ie. D łu g o ść s to s o w a n ia in ­ d y w id u a ln a . S k u te c z n ie jsz e je s t sto s o w a n ie d o m ię śn io w e od d o u stn e g o , lecz w o b ec d u ż e j b o le s n o śc i z a s trz y k ó w , w u ż y c iu je s t r a c z e j sto s o w a n ie d o u stn e .

F. W y s o c k a

W m i y r e n i e (zw łaszcza p o sta c i n e u ro s p a s ty c z n e j) p o ­ leca się sto s o w a n ie c h lo rk u w a p n ia d o u s tn ie w ro z tw o ­ rze 10°/o. Z az w y c za j w y s ta rc z a p o d a w a n ie 3 r a z y d z ie n n ie p o ły ż c e s to ło w e j p o je d z e n iu w c ią g u 4— ,5 ty g o d n i, w y ­ ją tk o w o trz e b a p rz e d łu ż a ć leczen ie o d 8— 10 ty g o d n i. C za­

sem p o p a ru la ta c h w y p a d a p o w tó rz y ć k u r s lec zen ia.

N. I. R o z a n o w (K lin. miedi. 1947, 6, 64).

K R A K O W S K IE TO W ARZYSTW O L E K A R S K IE

P r o t o k ó ł

z p o sie d z e n ia z d n ia 7. V. 1947

D r R. A r e n d i D r M. .1 a r e m a (K lin ik a N eu r.- PsĄ ch. U. J.) p r z e d s t a w i l i i o m ó w i l i p r z y p a d k i c h o r o b y W e s t p h a l- S t r i i m p U a i c h o r o b y W ils o n a .

O bie lio ro b y tr a k to w a ć n a le ż y ja k o ró ż n e p o s ta c ie j e d ­ nego sc h o rz e n ia . W ty p o ■ ych p rz y p a d k a c h w y s tę p u ją m a rs k o ś ć w ą tro b y , z m ia n y b a rw ik o w e n a ro g ó w c e , z m ia ­ n y p sy c h ic z n e , z a b u rz e n ia w e g e ta ty w n e ; d rż e n ia a ra c z e j trz e p o ta n ia w y s tę p u ją w y łą c z n ie w gl. p r z e w a ż a ją w p se u - diosklerozie, zaś s z ty w n o ść m ię ś n i w c h o r. W i l s o n a .

P rz y p . I. o d p o w ia d a p se u d o s k le ro z ie . S. L., 1. 26, e k s ­ p e d y to r, p r z y ję ty 14. II. 47. P o s ia d a 2 z d ro w y c h b ra c i.

P o d o b n e g o sc h o rz e n ia w ro d z in ie n ie b y ło . W r. 1944 c ie rp ia ł g łó d i p rz e sz e d ł k u r z ą śle p o tę , O b e cn a c h o ro b a ro z p o c z ę ła się w I. 46. d rż e n ie m rę k i p r. O d II I . 46 p ije n a r a z 4— 5 s z k la n e k w o d y . D n ia 14. I. 47 w y s tą p iło n ag le d rż e n ie c ałeg o c ia ła. — W p ły n ie m ó zg . — rd z . b ia łk o 2 X w zm o żo n e . D n o o czu b. zm . N a ro g ó w k a c h p i e r ­ śc ień K a y s e r a -F 1 e i s e h e r a. W p rz e d n ie j to re b c e so czew k i o k a p r. zam g len ie w p o s ta c i k w ia tu sło n e c z n i­

k a , p o le w e j p y łk o w a te. — D o tk n ię c ie ro g ó w e k , z iew an ie w y w o łu je o b fite łza w ien ie . W z m o ż o n e p o c en ie, ślin ien ie, p icie d u ż e j ilości w o d y . — N a s tr ó j e u fo ry c z n y . — N a p ię ­ cie. siła, o d ru c h y , ró w n ie ż b rz u sz n e , czucie, z b o rn o ść, p o ­ rę c z n o ś ć (e u p ra k s ia ), m o w a w n o rm ie . — D rż e n ia pailców r ą k w p o s ta c i ry tm ic z n e g o z g in a n ia i p ro s to w a n ia . P r z e ­ n o si się o n o n a p rz e d ra m io n a , ra m io n a , b a rk i, ja k o zgi­

n a n ie i p r o s to w a n ie w st. ło k c io w y m p rz y je d n o c z e s n y m

o d w o d z e n iu i p rz y w o d z e n iu ra m io n . W y c h y le n ia są b a r ­ dzo zn aczn e, n ie ry tm ic z n e ta k , że n a le ż y m ó w ić ra c z e j 0 tr z e p o ta n iu . G dy p o d w p ły w e m em o c ji, p r z y p r ó b a c h w y k o n a n ia ja k ie jk o lw ie k c zy n n o ści, p o d c z a s c h o d z e n ia d o łą c z y się trz e p o ta n ie c ałeg o tu ło w ia , a to w p o s ta c i p rz e c h y la n ia k u b o k o m , p a c je n t p rz y p o m in a w o je n n y c h n e u ro ty k ó w -„ s z u tIe ró w “ ( p a ra m y o to n ia tr e p id a n s j. W ra z z ty m i r u c h a m i i n ie z ale żn ie, w y s tę p u je d rż e n ie g ło w y w p o s ta c i p o ta k iw a n ia b ą d ź p rz e c z e n ia i d rż e n ie k o ń c z y n d o ln y c h . H ip e rk in e z y u s tę p u ją w b e z w z g lęd n y m s p o k o ju 1 w śn ie. — B rzeg w ą tro b y m a c a ln y , n ie b o lc s n y , k o n s y ­ s te n c ji i p o w ie rz c h n i p ra w id ło w e j. Ś le d zio n a n ic m a c a ln a . N ie zn a cz n ie z w ię k s z o n a b ilir u b in a we k rw i, z w ięk s zo n y u ro b ilin o g e n w m o czu , sła b o d o d a tn ia p r ó b a W idiala, T a k a ty , n ieco z w ię k s z o n y azo t n ie b ia łk o w y w e k rw i w s k a ­ z u ją n a u p o śle d z e n ie c z y n n o ś c i w ą tr o b y (KI. c h o r. w e w n .).

R rz y p . II. o d p o w ia d a c h o r. W i 1 s o n a . J. F ., 1. 34, r o l ­ n ik , p r z y ję ty 14. IV. 47. J e d y n a s io s tr a jes f z d ro w a . W r o ­ d z in ie p o d o b n e g o s c h o rz e n ia nie b y ło . W c ią g u 6 la t p ił m iesięczn ie po 3 1. a lk o h o lu . O b e c n a c h o r o b a ro z p o c z ę ła się w III. 45 n ie z g ra b n o ś c ią r ą k . W r o k p ó ź n ie j w y s tą ­ p iły n a g le p o o b u d z e n iu się z a b u rz e n ia m o w y , zaś w X II.

46 d rż e n ia w rę ce p r., p ó ź n ie j w n o d z e 1., w tu ło w iu i p o z o s ta ły c h k o ń c z y n a c h . — W p ły n ie m ó zg . — rd z . b ia łk o 2 X w z m o żo n e , lim fo c y tó w 13 w m m 3. — D no o c zu b. zm . N a ro g ó w k a c h ty p o w y p ie rś c ie ń b a rw ik o w y . B a d a n ie la m p ą sz c ze lin o w ą n ie m o ż liw e n a s k u te k d rż eń . T w a rz z a c z e rw ie n io n a , tłu s ta w a , p o k r y ła p o te m . Ś lina o b fita , g ę sta, c ią g n ą c a się. Z a s in ie n ie r ą k i s tó p . — N a ­ s tr ó j e u fo ry c z n y . —■ M ow a p o w o ln a , ro z w le k ła . M im ik a sk ą p a . W k o ń c z y n a c h n a p ię c ie w z m o żo n e , p la s ty c z n e . P o z y c je n a d a n e b ie rn ie b y w a ją z a c h o w a n e . R u c h y z w o l­

n io n e. Siła, czucie, z b o rn o ść, p o rę c z n o ś ć w n o rm ie . Z o d ­ r u c h ó w b rz u s z n y c h je d y n ie izaznaiczony g ó rn y p ra w y , (P rz y p a d k i ze z n ie sio n y m i o d r. b rz u s z n y m i s ą z n a n e , J a- k o b ) . —- J a k o w y ra z d e lib e ra c ji k o r o w e j w y s tę p u ją o d ­ ru c h y c h w y tn e i b. żyw e o d r u c h y z a c is k a n ia p o w ie k . — H ip e rk in e z y z n ik a ją w s p o k o ju , w p o z y cji le ż ą c e j i w śnie, z ja w ia ją się p r z y n a jm n ie js z y m r u c h u i p o d w p ły w e m e m o c ji. Z a b u rz e n ia ru c h o w e n o sz ą c h a r a k te r n ie re g u la r- n y c h fre m o ró w , w o b rę b ie g ło w y d rż e ń w se n sie p o ta k i­

w a n ia i p rz ec ze n ia. W ręce 1. d rż e n ie n ie r ó ż n i się n i­

czy m od d rż e n ia z a m ia ro w e g o w p rz e b ie g u se ler. m u li.

N a jsiln ie js z e h ip e rk in e z y , a to w p o s ta c i tr z e p o ta ń w y ­ s tę p u ją w k o ń c z y n a c h g. p r. R u c h y te p r z y p o m in a ją r u ­ c h y o d b ija n ia p iłk i o z iem ię. (U w aż am je za c h a r a k te r y ­ s ty c zn e d la o m a w ia n y c h s c h o rz e ń ). T rz e p o ta n ia p r z e n o ­ szą się n a tu łó w i k o ń c z y n y d o ln e. — W ą tr o b a i ś le d z io ­ n a n ie m a c a ln a . W z m o ż e n ie b iliru b in y , d o d a tn i odcz. T a ­ k a ty , p o d w y ż s z o n y p o z io m c u k ru w o k rw i p o o b c ią ż e ­ n iu w s k a z u ją n a u p o śle d z e n ie c z y n n o ś c i w ą tr o b y (K lin.

c h o r. w e w n .).

Z m ia n y w w ą tro b ie i u k ła d z ie p o z a p ira m id o w y m (u. p o - zap.) są a n a to m ic z n ie z m ia n a m i o sio w y m i. N a su w a się m yśl, że n ie z n a n a sz k o d liw o ść d o ty k a je d n o c z e śn ie te dw ie ta k ró ż n e tk a n k i, wzgl. p ie rw o tn e u sz k o d z e n ie w ą ­ tr o b y d z ia ła n a s tę p o w o n a p o d k o ro w y u. p o z a p . N ie b r a k d a n y c h n a p o p a rc ie te j k o n c e p c ji. O to w r o d z in a c h pseu - d o s k le ro ty k ó w w y s tę p u je c zę sto m a r s k o ś ć w ą tro b y . W ic te ru s gr. n e o n a t. s p o ty k a się u s z k o d z e n ie ją d e r p o d - k o ro w y c h , p rz y czy m p re d y le k c y jn y m m ie js c e m w y c h w y ­ ty w a n ia b a rw ik ó w ż ó łc io w y c h je s t j ą d r o so cz ew k o w e i c ia ło p o d w z g ó rzo w e. U d e rz a fa k t, że w ła śn ie ją d r a p o d - k o ro w e z a w ie ra ją n a jw ię k s z ą ilo ść żelaz a (L u b a r s с. h,

S p a t z). O d rę b n y c h e m iz m u. p o z ap . b y łb y zatem p o ­ w o d e m p o w in o w a c tw a b a rw ik ó w ż ó łc io w y c h do ty c h czę- ci m ó zg u . O s try z an ik w ą tr o b y d a je n ie k ie d y k lin ic z n e o b j. u s z k o d z e n ia p rą ż k o w ia . — P o n ę tn e je s t p r z y p u ­ szczen ie ,że w p s e u d o s k le ro z ie i c h o r. W i l e o n a n ie ­ z n a n y c zy n n ik p o w o d u je u s z k o d z e n ie ją d e r p o d k o ro - w y ch , a w ła ś n ie w ty c h ż e u m ie js c a w ia n y b y w a o śro d e k w e g e ta ty w n y re g u lu ją c y w sze lk ie c z y n n o ś c i w y d a la n ia i o d tr u w a n ia w ą tro b y . - F a k te m je s t, że w p rz e b ieg u o m a w ia n y c h c h o ró b s p o ty k a się z esp o ło w o lu b w y b ió r ­ czo szereg o b ja w ó w , k tó r e o d n ie ś ć n a le ż y do z a b u rz e ń o ś ro d k ó w w e g e ta ty w n y c h u m ie js c a w ia n y c h w o b rę b ie ją d e r p o d k o ro w y c h , w zgl. n a jb liż s z e j o k o lic y . O b ja w a m i ty m i są w z m o żo n e ślin ie n ie, p o cen ie, ło jo lo k , z m ia n y n a- c z y n io ru c h o w e , zg ąb czen ie k o śc i, z m ia n y o d ż y w c z e na p a z n o k c ia c h , s ta n y g o rą c z k o w e i n a p a d y s n u c h a r a k le r u c e n tra ln e g o , a m o ż e c u k rz y c a i z m ia n y b a rw ik o w e s k ó ry . — G łów nie d zię k i p ra c o m S p i e l m e y e r a o k a ­ z u je się, że n a jb a r d z ie j c h a r a k te r y s ty c z n ą z m ia n ą w obu s c h o rz e n ia c h s ą b lad e , o lb rz y m ie k o m ó r k i g lejo w e A 1 z- h e i m e r a ro z s ia n e w o b rę b ie u. p o z ap . (w sz e rszy m z n ac ze n iu ) i w k o rz e m ó zg o w ej. — M ó w iąc o u k ła d z ie p o ­ z a p ira m id o w y m zw y k le m y ś lim y o ją d r a c h po d sitaw n y ch , a w ięc o g o n ia s ty m , s o c z ew k o w y m i ciele p o d w z g ó rzo - w ym . T y m c z a se m u k ła d len je s t o w iele o b sz e rn ie js z y . Z n a jd u je się on ju ż n a w y s o k o ś c i rd z e n ia k ręg o w eg o , p rz e d łu ż o n e g o , m o stu , k o n a r ó w s ta n o w ią c n a jn iż s z e p ię ­ tro u. p o z ap . P ię tr e m ś ro d k o w y m są w ła ś n ie ją d r a p o d - s tą w n e . P ię tre m n a jw y ż s z y m , ja k to d z is ia j śm ie m y ju ż tw ierd z ić , są p e w n e o g ra n ic z o n e p a r tie c zołow e, c ie m ie ­ n io w e i s k ro n io w e . D la u k ła d u p o z a p . a p a r a te m i n f o r m u ­ ją c y m o b o k b o d ź c ó w c z u c io w o -z m y sło w y c h je s t m ó ż ­ dżek . F a k ty te p o z w a la ją tr a k to w a ć o b ja w y d w u o m a ­ w ia n y c h s c h o rz e ń n a z ro z u m ia łe j p la tfo rm ie , O to p s e u d o - sk le ro z a i c h o r. W i l s o n a są sc h o rz e n ia m i, w k tó ry c h z a a ta k o w a n e b y w a p ię tr o ś ro d k o w e i j a k są d z ę g ó rn e u. p o z a p . M im o b o w ie m z a ję c ia k o r y m ó zg o w ej (poza z m ia n a m i p s y c h ic z n y m i i ew en t. o b j. d e lib e ra c ji), nie s p o ty k a się z a b u rz e ń ze s tr o n y u k ł. p ira m id o w e g o , c z u ­ ciow ego, an i ze s tr o n y p o rę c z n o śc i, z m y s łó w i p o la m o ­ wy, ja k z a b u rz e ń a fa ty c z n y c h , a g ra fic z n y c h , a le k ty e z - n y c h , d o w o ln e j g e s ty k u la c ji itp. — W p ię trz e śro d k o w y m z m ia n y a n a t. w y s tę p u ją n ie ty lk o w ją d r a c h p o d s ta w - n y c h , ale ró w n ie ż w f u n k c jo n a ln ie p r z y n a le ż n e j do ek- s tr a p ir a m id iu m k o rz e m ó ż d ż k o w e j, a p rz e d e wisz. w j ą ­ d rze z ę b a ty m — n . d e n ta lu s . J ą d r o to p rz e n o s i p o d n ie ty d o p ły w a ją c e do m ó ż d ż k u n a w ła śc iw y u. p o z ap . d ro g ą tra c tu s c e ro b e llo -ru b ro -p a llic ło -s lria ris . W w ła ś c iw y m u.

p o z ap . p o d n ie ty te b y w a ją z u ż y tk o w a n e d la o d p o w ie d n ie ­ go r o z k ła d u n a p ię c ia m ię śn io w e g o , celem u tr z y m a n ia z a ­ s a d n ic z e j p o s ta w y c ia ła i u ło ż e n ia c zło n k ó w . Z ależn ie o d s ie d lis k a z m ia n c h o ro b o w y c h , o trz y m u je m y ró ż n e p o ­ sta c ie k lin ic zn e , a to p se n d o sk le ro z ę , czy też c h o r. W ii I- s o n a. Z m ia n y w o b rę b ie j ą d r a o g o n ias te g o tłu m a c z ą p rz y p a d k i, w k tó r y c h w y s tę p u ją r u c h y p ląs aw ic ze , ate- to ty c z n e , d a le j śm iec h i p ła c z p rz y m u s o w y . B io rą c a n a ­ lo g ię z m y o k lo n ia m i w e p ile p s ji m y o k lo n ic z n e j U n v e r- r i с h l a -L u n d b o r g a , m o ż n a b y d o s z u k iw a ć się lo k a ­ liz a cji d rż e ń i tr z e p o ta ń w o b rę b ie w y ż e j w s p o m n ia n e j d ro g i b ie g n ą c e j od ją d r a z ę b a te g o p o p rz e z c z e rw ie n n e do p a llid u m , a s tą d do s tr ia tu m i p ra w d o p . k o r y m ó z­

g o w ej. W p s e u d o s k le ro z ie h ip e rk in e z y są w y łą c z n e lub p rz e w a ż a ją . S z ty w n o ść m ię śn i d o łą c za się, jeśli zm ian y w p o sta c i b u ja ją c e g o g leju i ro z p a d u w o b rę b ie jif.ler

so c z ew k o w y ch , g łó w n ie łu p in y , w y s u n ą się n a p la n p ie rw ­ szy (c h o r. W i l s o n a ) . W m ia rę n a s ila n ia siię z m ian w ją d rz e so c z ew k o w y m w z m a g a ją c e się r ig o ry m o g ą p o ­ k ry w a ć d rż e n ie , trz e p o ta n ie , r u c h y p lą s aw ic z e , atetoty-*

czne i rz a d sz e lo rs y jn e , d y s to n ic z n e aż do z u p ełn eg o u s ta n ia w s z e lk ic h h ip e rk in e z .

D r M i с h a ł .1 a r e m a:

P r z y p a d e k c h o r o b y W i l s o n a , p r z e d s ta ­ w io n y w T o w a rz y s tw ie L ek . w d n iu 7. V. 47.

K o rz y s tn y zbieg o k o liczn o o i sp ra w ił, że m o ż e m y p r a ­ w ie ró w n o c z e ś n ie o g lą d a ć k ilk a p r z y p a d k ó w b a rd z o rz a d k ie g o c ie rp ie n ia , ja k im je s t z w y ro d n ie n ie w ą lro b o - w o -so ez ew k o w e (zw. w. s.)

C h o ra m a la t 12. W c ze rw c u uh. r. z a u w a ż o n o u n ie j d rż e n ie r ą k , k tó r e m a tk a p rz y p is u je p rz e jś c io m sz k o ln y m . W 2 m ie s ią c e p o ty m z a u w a ż o n o u c h o re j z a b u rz e n ia m o w y i tr u d n o ś c i w c h o d z e n iu , k tó r e sta le się n a s ila ją . W e w rz e ś n iu u h . r. z a c h o ro w a ła s ta rs z a sio stra , lic z ąc a 15 la t w ś ró d ta k ic h s a m y c h o b ja w ó w ; stw ie rd z a się u n ie j tr u d n o ś c i w c h o d z e n iu , n ie z n a c z n e z a b u rz e n ia m o ­ w y, śm iec h p rz y m u s o w y . B ra l m a tk i c ie rp ia ł ró w n ie ż n a tę s a m ą c h o ro b ę .

W o b e c n y m s ta n ie c h o re j w y s u w a się n a p la n p ie r w ­ szy7 siln ie w z m o ż o n e n a p ię c ie m ię śn io w e , sz ty w n a m im i­

ka, ś m ie c h p rz y m u s o w y , m o w a n ie w y ra ź n a , c ic h a, b e z ­ d ź w ięczn a, p ie rś c ie ń K a y s e r-F le is c h e ra w o b rę b ie ro g ó w ­ ki, sin a w e z a b a rw ie n ie k o ń c z y n , w le w e j k o ń c z y n ie g.

d rż e n ie i ś la d y r u c h ó w a te to ty c z n y c h . B ra k u c h o re j zm ia n w o d r u c h a c h i czu ciu .

Z w. w. s. c e c h u je się: 1) w y s tę p o w a n ie m ro d z in n y m , 2 ' n e u ro lo g ic z n ie s tw ie rd z a się z e s p o ły p o z a p ira m id o w e , p rz y czym , g d y w y s tę p u je w ię c e j c ech p a r k in s o n o w s k ic h m ó w im y o c h o ro b ie W ils o n a , g d y s tw ie rd z a m y d rż e n ie z a m ia ro w e p rz y p o m in a ją c e seler, d iss. —- o c h o ro b ie W e s tp h a l-S lr., lu b m a m y d o c z y n ie n ia z d y s to n ią tior- sy jn ą . P ra w ie zaw sze z n a jd u je się z m ia n y p sy c h icz n e, 3 ) in te rn is ty c z n ie w y s tę p u ją z a b u rz e n ia w ą tro b y . N ie ­ k ie d y m o g ą o n e b y ć b a rd z o w y ra ź n e i o p a n o w a ć o b ra z c h o ro b o w y ; ta k a p o s ta ć o p is y w a n a b y łą ja k o „W ilso n b rz u s z n y " . C zasem z a b u rz e n ia w ą tr o b y są z aled w ie d o ­ strz e g a ln e lu b m o że ich m im o is tn ie ją c e j m a rs k o ś c i w ą ­ tró b )7 b ra k o w a ć , 4) do n a jb a r d z ie j r z u c a ją c y c h się w oczy o b ja w ó w n a le ż ą z m ia n y b a rw ik o w e , z w łaszcza c h a r a k ­ te ry s ty c z n y i p a io g n o m o n ic z n y p ie rś c ie ń K .-F .; czase m m o ż e ty c h o b ja w ó w b ra k o w a ć , 5) p rz y o b d u k c ji z n a jd u ­ je m y zaw sze m a rs k o ś ć w ą tro b y . W m ó z g u s p o s trz e g a się a ty p o w y g lej A lz h e im e ra w z n a c z n y c h (p rzy p se u d o sc le - lo zie ) lu b m a ły c h (p rzy c h o ro b ie W ils o n a ) ilo ś cia ch . R o z m ię k n ie n ie ją d r a so c z ew k o w eg o m o ż e b y ć w y ra ź n e (W ilso n ) lu b sła b o z a z n ac zo n e (p se u d o sc l.).

C ie rp ie n ie n a le ż y do rz a d k ic h . L iitliy (1931) z e b ra ł z l ite r a tu r y 68 m ę s k ic h i 43 ż e ń s k ic h p rz y p a d k ó w lej c h o ro b y , k tó r a d o ty c z y w s z y s tk ic h ra s . W e d łu g nieg o s p o ty k a się ją n a jc z ę ś c ie j w N iem c zech i w S z w a jc a rii, w k r a ja c h ro m a ń s k ic h je s l rz a d k a . C h o ro b a z a c z y n a się p rz e w a ż n ie m 16— 20 r. ż., p r z y n a jm n ie j g d y c h o d zi o o b ja w y n e u ro lo g ic z n e . M oże je d n a k w y s tą p ić w c ze ś­

n ie j, m . 6— 8 r. ż. U ty c h m ło d o c ia n y c h o so b n ik ó w m o ­ gą z a b u rz e n ia w ą tro b y b y ć siln ie w y ra ż o n e i p ro w a d z ić do b łę d n e j d g n . C h o ro b a tr w a p rz e c ię tn ie 4— 5 la t, o stre p o s ta c ie m o g ą p r o w a d z ić d o śm ie rc i w c ią g u k ilk u m ie ­ sięcy.

W d y s k u s ji z a b ie ra li glo s: D r M i r e k , Di' С li I o p i ­ c k i, Dr A r e n d i P ro f. B r z e z i c k i .

N a s tę p n ie P ro f. J. R u t k o w s k i z Ł od zi w y g ło sił o d ­ czyt p l. „ N ajn o w s ze z d o b y cz e w7 d z ie d zin ie p rz e ta c z a n ia k rw i" .

R o zw ó j le c z e n ia p rz e ta c z a n ie m k rw i w c ią ż trw a . M oż­

liw e są c o ra z to n o w e o d k ry c ia . Z aczęło się o d s to s o w a ­ n ia k rw i z w ierz ęc ej z r z a d k im p o w o d z en ie m , p o te m u z n a ­ no, że je d y n ie k re w lu d z k a n a d a je się do p rz e ta c z a n ia czło w iek o w i. D o p ie ro je d n a k e p o k o w e o d k ry c ie ró ż n ic g ru p o w y cli k rw i d o k o n a n e w 1901 r o k u p rz e z IŁ L a n d - ste in e ra , w y n a le z ie n ie o d p o w ie d n ic h a p a r a tó w do p r z e ­ ta c z a n ia k rw i, w re sz cie z a s to s o w a n ie c y tr y n ia n u so d u do s ta b iliz a c ji k rw i (H u stiu , 1914) b a rd z o r o z p o w s z e c h ­ n iło zab ieg i u c z y n iło go p r o s ty m i b ezp ieczn y m .

W y k ry c ie p o d g ru p , a zw łaszcza c z y n n ik a R h (1940 r.); w y ja ś n iło w iele p o w ik ła ń to w a rz y s z ą c y c h o d czasu do c za su p rz etac z ali,io m k rw i i z g u b n e m u n ie k ie d y s t o ­ s u n k o w i m a tk i d o .p ło d u (e ry th ro b la s to s is fo e ta lis i 1. d.).

Ze w zg lęd u n a z n ac zn e u p ro sz c z e n e te c h n ik i i u ła tw ie n ie o rg a n iz a c y jn e (w o jn a , m a s o w e z ap o trz e b o w a n ie ) n a w r ó ­ co n o do p rz e ta c z a n ia k rw i s ta b iliz o w a n e j (k o n s e rw o w a ­ n e j) . D ru g a w o jn a ś w ia to w a d a ła n a m n o w ą zd o b y cz : p rz e ta c z a n ie p laz m y lu d z k ie j. P o n ie w a ż p la z m a nie z a ­ w ie ra a g lu ty n o g e n ó w m o ż n a ją sto s o w a ć b e z u w z g lę d n ie ­ n ia g ru p k rw i. P o s ia d a o n a w szelk ie c ec h y w ła sn o śc i k rw i c a łk o w ite j z w y ją tk ie m k rw in e k c z e rw o n y c h , co nie jes l w a ż n y m w n a g ły c h p rz y p a d k a c h , g d y z ależ y n a m p rz e d e w s z y s tk im n a d z ia ła n iu fiz y k o d y n a m ic z n y m . P la z ­ m a p o s ia d a w ła sn o śc i h e m ó s ta ty c z n e , h e m o p o e ty c z n e

(w sła b s z y m z n a c z e n iu ), a n ty b a k te r y jn e , a n ty to k s y c z n e , o p o te ra p e u ty ć z n e . S u c h ą p la z m ę m o ż n a p r z e c h o w y w a ć b a rd z o d łu g o . D o o s ta tn ic h z d o b y c z y w d z ie d zin ie p r z e ­ łą c z a n ia n a le ż y sto s o w a n ie b ia łk a k rw i lu d z k ie j i p r ó b y z k r w ią z w ierz ęc ą p o z b a w io n ą s z k o d liw y c h w ła sn o śc i illa czło w iek a ja k o b ia łk o o b c o -g a lu n k o w e .

W len s p o s ó b lu d z k o ś ć w p o s z u k iw a n iu c o ra z to n o ­ w y ch u d o s k o n a le ń w d zied zin ie p rz e ta c z a n ia k rw i p o ­

W len s p o s ó b lu d z k o ś ć w p o s z u k iw a n iu c o ra z to n o ­ w y ch u d o s k o n a le ń w d zied zin ie p rz e ta c z a n ia k rw i p o ­

Powiązane dokumenty