MIEJSCOWOŚCI, KTÓRE ZEBRAŁY $500 LUB W IĘCEJ NA FUNDACJĘ KOŚCIUSZKOWSKĄ

1. Chicago, Illinois ... $17,621.48 2. Pittsburgh, P a ... 10,608.06 3. Buffalo, N. Y... 9,965.25 4. New York ... 9,013.80

N e w Y o r k C it y ... $4,867.60 B r o o k ly n ... 2,674.55 L o n g I s la n d ... 1,451.65 S t a t e n I s la n d ... 25.00

5. Cleveland, O h i o ... 8,868.68 6. Jersey City, N. J ... 8,796.14 7. W ilkes-Barre, P a ... 5,764.00

(W t e m Ś. p. E m il M a lin o w s k i ... $5,100.00)

8. Milwaukee, W isconsin ... 5,368.50 9. Camden, N. J ... 2,784.00 10. Newark, N. J ... 2,434.74 11. Nanticoke, P a ... 2,244.70 12. Holyoke, M ass... 2,107.17 13. Schenectady, N. Y... 2,070.92 14. Rochester, N. Y... 2,039.34 15. Syracuse, N. Y... 1,817.69 16. Amsterdam, N. Y... 1,521.30 17. Erie, P a ... 1,371.00 18. H artford, Conn... 1,310.00 19. Philadelphia, P a ... 1,233.14

20. N iagara Falls, N. Y... 1,132.22 21. Plainfield, N. J ... 1,024.75

(W t e m z a p is ś. p . B r o n is ia w a S z c z u c k i e g o $1,000.00)

22. Detroit, Michigan ... 914.54 23. South Bend, I n d ia n a ... 838.33 24. P erth Amboy, N. J ... 831.36 25. F all River, M ass... 828.81 26. Baltimore, M a ry la n d ... 796.57 27. Toledo, Ohio ... 777.70 28. Trenton, N. J ... 774.05 29. Chicopee, M ass... 753.00 30. W ilm ington, Delaware ... 719.73 31. Central Falls, Rhode I s l a n d ... 716.39 32. Paterson, N. J ... 713.65 33. Chester, Pennsylvania ... 691.06 34. D uluth, M in n e s o ta ... 632.48 35. F lint, Michigan ... 620.00 36. Los Angeles, C a lif o r n ia ... 593.74 37. Braddock, P e n n s y lv a n ia ... 591.50 38. Gary, I n d ia n a ... 567.57 39. H arrison, New J e r s e y ... 528.65 40. Lorain, Ohio ... 510.00 Tu jest drugie zwierciadło, gdzie każda miejscowość może zo­

baczyć gdzie stoi — jeżeli wogóle na tej liście się znajduje. Cieka­

w y dokum ent!

“W edle stawu grobla”. Powyższe zestawienie ofiarności 40 m iej­

scowości, które zebrały po $500 lub więcej, nie oddaje spraw iedliw o­

ści m niejszym środow iskom Polonji A m erykańskiej, które zebrały m niej niż po $500 każde, ale proporcjonalnie do ludności polskiej zajęły zaszczytne m iejsca. Ani też nie uwzględnia ono tych w ięk­

szych centrów Polonji A m erykańskiej, które w innych spraw ach zaj­

m u ją przodownicze stanow iska a w tym wypadku, grzecznie mówiąc, zaniedbały sprawę.

Otóż poniżej podajem y w porządku kolejnym , na podstaw ie o- fiarności na rzecz Fundacji Kościuszkowskiej, wszystkie te środowi­

ska polskie w Stanach Zjednoczonych Am eryki Północnej, które:

a) Liczą po 2,500 Polaków lub więcej a których kw oty przypada­

jące w udziale do zebrania wynoszą przynajm niej $500.

b) Liczą m niej niż 2,500 Polaków i których kw oty wynoszą

m niej niż $500 a które złożyły przynajm niej po $100 lub więcej. Je ­ dyny w yjątek stanowi D earborn, Michigan, gdzie w spisie według Stanów i miejscowości znajduje się pozycja $100. Suma ta pochodzi nie od Polonji ale od w ydaw nictwa F o rd ’a “The D earborn Indepen­

dent” w form ie h o n o rarju m za arty k u ł napisany swego czasu przez Sekretarza Fundacji, p. t. “Poland, The Country of Possibilities.”

Suma ta przekazana była Fundacji i znajduje się w szczegółowym spisie w szystkich miejscowości.

W poniższem zestawieniu podane są następujące inform acje:

1. Kolejny porządek miejscowości określonych powyżej pod (a) i (b) — ułożonych na podstawie odsetek zebranej kwoty. Te miejscowości, co zebrały najwięcej ponad kwotę znajdują się na pierwszych m iejscach; te co najm niej proporcjonalnie zebrały, znaj­

dują się przy końcu.

2. Przypuszczalną liczbę Polaków w wymienionej m iejscowo­

ści. W tym w ypadku mogą się w kraść nieścisłości. Trudno jest usta­

lić ilu Polaków m ieszka tam lub ówdzie. Czasami różne cyfry są po­

dawane zależnie od celu dla jakiego m ają być użyte. Gdzie tylko było można, staraliśm y się dostać odpowiednie dane od lokalnych lide­

rów Polonji, z prasy polskiej i t. d. Jeżeliśm y się gdzieś grubo po­

m ylili, prosim y dobrze poinform ow anych czytelników o nadesłanie nam ścisłych danych a w późniejszym w ydaniu “Czynu Polonji A- m erykańskiej” pom yłkę napraw im y i porządek kolejny zmienimy.

3. Kwotę czyli kontyngent przypadający w udziale do zebrania na Fundację Kościuszkowską przez w spom nianą m iejscowość w sto­

sunku przeciętnie po 20 centów na osobę.

4. Łączną sumę w 10-ciu latach zebraną na Fundację Kościu­

szkowską.

5. W reszcie, jaki odsetek kw oty został już zebrany.

W zestawieniach tych nie są wdiczone sum y nadesłane do F u n ­ dacji bezpośrednio na stypendja na KURS LETNI O KULTURZE POLSKIEJ z takich imprez jak NOC W POLSCE i t. p. Sumy te, do 31-go grudnia, 1935 r., były następujące:

New York, Bal 30-go grudnia, 1934 r ...$ 712.55 New York, “Noc w Polsce”, 11-go lutego, 1935 r. .. 1,036.40 Minneapolis, Minn, w r. 1935 ... 256.50 New B ritain, Conn. w r. 1935 ... 125.27 Chicago, 111. (pp. M ichalscy) w r. 1935 ... 102.21 Am sterdam, N. Y. w r. 1935 ... 100.00

— 34 —

Dzięki szczodrej ofiarności jednostek, niektóre miejscowości wysunęły się naprzód nieproporcjonalnie do zbiorowej ofiarności Polonji. N. p. na pierwszym m iejscu jest Plainfield, N. J. Polonja

Trzy miejscowości również w ym agają w yjaśnienia: Berkeley, California; New Rochelle, N. Y. i Little Falls, Minn. W Berkeley

M iejscow ość

M iejscow ość

M iejscow ość

M iejscow ość

KOLEJNY PORZĄDEK OFIARNOŚCI 12 NAJWIĘKSZYCH ŚRO­

DOWISK POLSKICH W AMERYCE (O LUDNOŚCI 30,000

O bjaśnienie: Ktoś może kw estjonow ać pierwszeństwo Polonji w Jersey City wobec tego, jak było podane poprzednio, że Polacy zło­

żyli tylko $4,566.05 (czyli 76% kw oty) a Am erykanie złożyli resztę

$4,230.09. Ponieważ i w innych m iejscow ościach datki A m eryka­

nów, chociaż mniejsze, zaliczone były na kredyt Polonji, czynimy to i w tym w ypadku. Dla ścisłości należy również dodać, że Polacy rozpoczęli tam kam panję zbiórkową, z p. H enrykiem Siemińskim na czele, który sam złożył $1000 i zmobilizował swych przyjaciół Ame­

rykanów do akcji. Z pośród tych ostatnich Gen. Heppenheimer, po­

chodzenia niemieckiego, dał również $1000.

Te “m oguły” centrów Polonji A m erykańskiej to 12 apostołów Polskości. Tylko pierwsze dwie wypełniły swe kw oty z nadwyżką.

12 tych centrów zebrało przeciętnie 27.7% swych kwot. Pierwsze pięć zebrały więcej niż przeciętnie 27.7%. Polonji w Milwaukee brakuje tylko $172, aby być jedną z 12 przeciętnych.

Mimo to, że ostatnie trzy zebrały poniżej 10% swych kwot (przeciętnie tylko 3% ), to i tak jedna trzecia część (33%) Polonji Am erykańskiej zebrała 47% ogólnych datków jakie w 10-ciu latach zostały zebrane na fundusz żelazny Fundacji Kościuszkowskiej.

WIĘKSZE DATKI INDYWIDUALNE

Lista datków w sumie $500 lub wyżej, otrzym anych od polskich organizacyj, jednorazow o, oraz od pryw atnych osób, jest względnie krótka. Przedstaw ia się ona jak następuje:

Sejm Z. N. P. w r. 1928 ... $30,000.00 Zarząd Centralny Z. N. P., Chicago, 111... 1,000.00

Razem ... $31,000.00 Em il Malinowski, W ilkes B arre , P a ... 5,100.00 Zarząd Centralny Zjedn. P. N., Brooklyn, N. Y... 1,280.80 Stefan Zieliński, Rochester, N. Y... 1,025.00 Tow. Jedność Polskich Piekarzy, Chicago, 111... 1,001.00 Ks. Ludw ik Chodacki, Buffalo, N. Y... 1,000.00 Franciszek RuszkieWicz, Buffalo, N. Y... 1,000.00 H enryk Siemiński, Jersey City, N. J ... 1,000.00 Ja n F. Smulski, Chicago, 111... 1,000.00 Bronisław Szczucki (zapis) Plainfield, N. J ... 1,000.00 C. W . Sypniewski z małżonką, Pittsburgh, P a ... 850.00

Koło Śpiewaków Polskich, Buffalo, N. Y... 552.50 Zarząd Centralny Związku Polaków w Am., Cleveland, O. 500.00 Zarząd Centralny Unji Polskiej, W ilkes-Barre, P a ... 500.00 Ludw ik Fons, Milwaukee, W is... 500.00 Józef Kresse, New York, N. Y... 500.00 Dr. A. S. Małłek, Pittsburgh, P a ... 500.00 Leon Rom ański, Chicago, 111... 500.00 Dr. Tadeusz Starzyński z m ałżonką, Pittsburgh, P a 500.00 L ista względnie krótka, a jednak ja k ważna. Jeden Sejm Z. N. P., Zarządy Centralne czterech organizacyj Polskich, dwa tow arzystw a (piekarze w Chicago i śpiewacy w Buffalo) oraz trzynaście datków od osób pryw atnych stanow ią praw ie jedną trzecią część wszystkich donacyj od czterom iljonowej Polonji Am erykańskiej w 10-ciu la­

tach. Gdybyśmy dodali do tego listę organizacyj, tow arzystw i osób, w liczbie 172, które złożyły po $100.00 lub wyżej (przeciętnie około

$200.00 każda), okazałoby się, że niespełna dwieście datków stanowi około połowy w szystkich donacyj zebranych na Fundację Kościu­

szkowską.

Dodać również należy, że ś. p. A. A. P aryski był pierwszym Po­

lakiem w Ameryce, k tóry złożył $1000 na Fundusz Stypendjalny jeszcze w r. 1923, w dwa lata przed pow staniem projektu Fundacji Kościuszkowskiej.

Powyższa lista 20 większych datków nie oddaje spraw iedliw o­

ści innym polskim organizacjom , których Zarządy Centralne nade­

słały od siebie jednorazow o m niej niż $500 a których współudział przez poszczególne Grupy, Gminy i Okręgi był w wielu wypadkach zaszczytny. Z powodu naw ału pracy biurow ej, czas obecnie nie po­

zw ala na przygotowanie kom pletnych statystycznych danych do chwili obecnej. Im ienna kartoteka ofiarodaw ców liczy się na tysiące i ułożona jest alfabetycznie według miejscowości zam ieszkania o- fiarodawców, nie według przynależności organizacyjnej.

F undacja m a jednak pewne dane. Przed Nowym Rokiem, 1929, praw ie przed depresją kiedy ofiarność publiczna zm alała a kiedy ogólne datki w ynosiły już sumę $120,772.44, przygotowaliśm y kom ­ pletną listę zbiorow ych ofiar w szystkich naczelnych organizacyj pol­

skich w Ameryce. Od tego czasu do 31-go grudnia, 1935 r., zebrano wprawdzie dodatkow o $35,618.65, ale te dodatkow e donacje nie zmie­

nią porządku kolejnego naszych organizacyj.

— 41 —

Otóż w styczniu, 1929 r„ wykaz łącznych składek 23 organiza- cyj polskich w Ameryce (nie wliczając bezpośrednich donacyj ich członków) przedstaw iał się następująco: