Zakończenie
MIEJSKI KOMITET LOKALNY FUNDUSZU PRACY W KATOWICACH
Sekretarz:
(Przystolik)
Przewodniczący:
(Dr. Kocur) Prezydent miasta.
Tnspektor biur.
54
Sprawozdanie
z odpracowania świadczeń za czas od 1. IV. 1934 do 31. III. 1935 r.
Wartość zapomóg otrzymywanych przez bezrobotnych w formie gotówki lub w naturaljach, powinna być społeczeństwu zwróconą w formie pracy. To też bezrobotnych, którzy te zapo
mogi otrzymują ciąży obowiązek odpracowania.
Zesumowaną wartość naturalji i gotówki, przelicza się na dniówki według stawki 4,— zł, ustalonej tak dla pracowników umysłowych, jak fizycznych.
Każdemu bezrobotnemu wystawia się „Kartę roboczą“, któ
rą doręcza się mu do domu, przy pomocy posłańców, również od
pracowujących bezrobotnych. Na karcie widnieje adres instytu
cji, gdzie bezrobotny ma się zgłosić do odpracowania.
Po odpracowaniu otrzymuje bezrobotny pieczęć w legity
macji osobistej „odpracowano“, na podstawie której otrzymuje dalszą miesięczną zapomogę.
Na załączonem zestawieniu uwidoczniono jakie Instytucje korzystały z pracy odpracowujących, ile dniówek i jakiej warto
ści. Następne zestawienie wskazuje ilość odpracowanych dniówek w poszczególnych miesiącach i instytucjach.
55
Zestawienie instytucyj korzystających z odpracowania i ilość oraz wartość odpracowanych dniówek.
L.
b. Instytucja Rodzaj robót Ilość
dniówek Urząd Woje wódz., Śląski
umysłowi
pomocnicze prace biur. 366 1 464 —
2 Dyrekcja Policjil 301,5 1
206,-3 Urząd1 Skarbowy I. 39 l5Ó, —
Ludności 3*237 12 948,—
7 Miejski Komitet Lok.
.Fuinduszu 'Pracy Kartoteka i oddz. żywn. 1 801 7 204,—
8
Pracownic Magistrat — Urząd
Dróg. i Mierniczy
y fizyczni
drobne iin-west. i uitrzym. 37 163 148 652,-9 Magistrat Zarząd Ogro.-
idów Miejskich -zakładanie zieleńców 9 586 38 344,—
10 Miejski Kom. Lok. Fun
duszu Pracy
Kartoteka roznoszenie kart i wez. 2 046 8 184,—
Kuchnie miejskie roboty po-moenicze 400 1 600,—
Komisja świetlicowa prace wi biblj. itp. 188 762,—
Ogródki1 działkowe roboty ziemm-e- 199,5 798,—
11 To w Ogr. Działk. im 6 738 26 952,—
Powiat. Komenda P. W. czyszczenie broni 339 1
356,-14 Związek Strzelecki: 3 231 12
924,-Stadjo.n Zał Hałda Dom S-t. ul.. Zamkowa
-roboty ziemne
pomocnicze i 'budowlane 87 348,-15 Kolejowe- P. W. roboty ziemne 3 259,5 13 038,—
16 Rob. KI. Sp. Zał. Hałda 1 547 6 188 —
21 „Caritas“, Krasińskiego pomocnicze -budo wl an e 185 4 740 — Budowa Katedry rclboty ziemne 1 528,5 6 114.—
Różne instytucje- -różnie roboty 1 567,5 6 260 — razem: 79 616,5 318 466,—
56
Zestawienie wykonanych robót w roku 1934/35.
L.
b. Rodzaj wykonanych robót szt. m. b. m2 m3
i Konserwacja dróg i ulic
a) Wykop i wibuid. krawężników i reguł,
ścieków... ... . 9 474
Ib)! Wykop, ładowanie i dowóz, ziemi itp. — — — 5 831 -c) Naprawa jezdni' i chodników . . . — — 35881 — id))' Czyszczenie1 rowów i ścieków . . . — 16 504 — — e) Regulacja rowów i bankietów . . . — 19 159 — — f) 'Bielenie pachołków... 550 — — — g> Uło-żemie pakówiki i poidtoiżai na jezd
niach ... — — 8064 -- ' h) Wykop kamieni na pakówikę . . . — — — 359
j) Transport i ułożenie płyt kamion
kowych ... — — 262 — 2 Prace niwelacyjne
a) Prace -ziemne ,i równanie terenu — — 11924 —
b) Sypanie skarp i rowów .... — — — 1 769
c) Wysypanie chodników i Ibielżini! raj-
mówką ... — — 10832 — dl)1 Przewóz tłocznia... — — — 330 e) Usuwanie słupków, nraru itp. . . . — — . — 1 534 f) Cyszicz., r eg ul. brzegów w Dolinie
3-ch- Stawów... — — — — 3 ai): Zakładanie zieleńców, w. parku, na
.Sztiuiozinym tor ze, Zakł. kąpielowy . — - -- 13 280 — to) Dowóz, i przewóz ziemi urodzajnej — — — 4 210 c> Zakładanie rur dk> wodociągów . . — 660 — — d) Dowóz iż wiru i piasku do toe-ton-ow.
■słupków... - . ' — — — e) Ustawienie słupków lżeltoetonowych 119 — — — f) Przymocowanie siatki- drucianej . . 340
57
Dolina 3-ch Stawów — Liga M. i K. — Uregulowany brzeg.
58
Kolejowe P. W. ul. Bankowa. — Stadjon.
Kolejowe P. W. ulica Bankowa. — Wykop pod trybuny.
59
Załęska Haida — Adaptacja budynku na śicietlicę Związku Strzeleckiego.
r-'T , Sokół, Załęże. — Boisko piłki nożnej.
60
Sprawozdanie
z działalności Komisji świetlicowej Miejskiego Komitetu Lokalnego Funduszu Pracy w Katowicach
za czas Od 1. IX. 1934 r. do 30. XI. 1935 r.
zestawił
Mgr. Edward Wawrzoń, przewodniczący Komisji Świetlicowej.
Niesienie pomocy rzeszom bezrobotnych i ulżenie im w cię
żkiej doli, przewija się jako bardzo poważne zagadnienie i pro
blem niezwykłej wagi, między posunięciami czynników rządzą
cych absorbując szerokie kola społeczeństwa. Katastrofalne roz
miary klęski bezrobocia wyrzuciły niejednokrotnie poza nawias społeczeństwa jednostki, które obecnie zdemoralizowane ciężkie- mi warunkami życia, stają się jednostkami wykolejonemi.
Brak pracy, brak środków utrzymania nietylko dla siebie, ale i dla licznej nieraz rodziny, dużo wolnego czasu, przymusowa bez- czyność — wytwarzają specjalną atmosferę, w której żyć i nie za
tracić wiary i nadziei w lepsze jutro jest bardzo trudno.
Zorganizowana przez Fundusz Pracy pomoc dla bezrobot
nych idzie w dwóch kierunkach: 1) pomocy materjalnej i 2) kul
turalno—oświatowej.
Pomoc materjalna, chociaż najważniejsza, bo dająca mo
żność egzystencji, nie rozwiązuje całkowicie problemu. — Czło
wiek bezrobotny oprócz chleba łaknie także życia społecznego — ma on to samo prawo co i człowiek pracujący do korzystania z dorobków naszej kultury i musi z niej korzystać.
Organizacje społeczne, działające na terenie miasta nie gru
pują wszystkich bezrobotnych, i dlatego musiała powstać instytu
cja, która zajęłaby się zgrupowaniem bez celu spędzających czas ludzi.
Instytucja taka to konieczność. — Człowiek bezrobotny to człowiek najczęściej w zniszczonem, a nieraz i w podartem ubra
61
niu, to człowiek, który mimo podartych butów i niejednokrotnie pustego żołądka, ma też swoje ambicje i chociaż wie, że „szata nie zdobi człowieka, lecz człowiek szatę“ — wstydziłby się może swojej biedy w towarzystwie ludzi lepiej ubranych — pracują
cych.
Fundusz Pracy, oprócz pomocy materjalnej, wziął na siebie, jak wyżej zaznaczyłem, zorganizowanie życia kulturalnego bez
robotnych.
Na terenie miasta Katowic powstała przed kilku laty Ko
misja Świetlicowa, prowadząca pracę kulturalno — oświatową wśród bezrobotnych z ramienia Miejskiego Komitetu Lokalnego Funduszu Pracy.
Działalność swoją Komisja skierowała wyłącznie na teren świetlic dla bezrobotnych, wspomagając także swoją pomocą świe
tlice organizacyjne, grupujące w części również bezrobotnych.
Praca Komisji Świetlicowej.
Praca Komisji Świetlicowej poszła w dwóch kierunkach:
1) prowadzenie świetlic, 2) prac międzyświetlicowych.
Całość prac została oparta pierwotnie na sześciu punktach.
Zczasem, reorganizując akcję, stworzono 4 placówki kulturalno- oświatowe, to jest 4 świetlice: w Centrum — świetlica „Jedność“,
„Świetlica dla bezrobotnych dziewcząt“ oraz świetlica w Dębie
— „Rozwój“ i w Zawodziu — „Zorza“.
Wykłady międzyświetlicowe zlikwidowano z chwilą utwo
rzenia Uniwersytetu Powszechnego w Katowicach, członków tych wykładów tamże przeniesiono; Czytelnię Międzyświetlico- wą, mieszczącą się pierwotnie przy ul. Pocztowej 16 a następnie przy ul. Szkolnej nr. 7 — przekształcono na lokal świetlicowy a czytelnię uruchomiło się tylko w pewnych godzinach w obec
nym lokalu świetlicy „Jedność“.
Nadzór nad całością prac Komisji Świetlicowej sprawuje Miejski Komitet Lokalny Funduszu Pracy pod względem admini
stracyjno-gospodarczym, a kierownictwo całej akcji składa się z przewodniczącego, gospodarzy, kierowników świetlic, samorzą
dów świetlicowych i bibljotekarza bibljoteki centralnej. — Biuro Komisji mieści się przy ul. Pocztowej 16, III p. — czynne codzien
nie od 8—15-tej.
Pracę prowadzi się systemem prac świetlicy, gdzie członkowie podzieleni są na różne zespoły i sekcje wykonujące program usta
lony przez siebie w porozumieniu z Komisją. Ze względu na cią
gle odczuwany fcfrak sil pracowniczych w świetlicach, prace pro
wadzi się przeważnie przy pomocy członków świetlicy, jako przo
downików, czy kierowników pewnych zespołów w wielu wypad
kach przeszkolonych na organizowanych w tym celu kursach.
62
Wszystkie świetlice wyposażone są w odpowiedni inwentarz świetlicowy jak również w gry i zabawy towarzyskie, aparaty ra- djowe, czasopisma oraz bibljoteczki, Świetlice przeważnie urzą
dzają imprezy kulturalno-oświatowe i rozrywkowe we własnym zakresie, a uroczystości o charakterze poważnym jak akademje, wieczorki patrjotyczne urządza się jako imprezy międzyświetlico- we. Świetlice, ich zarządy i członkowie utrzymują między sobą ścisły kontakt, wyrażający się, czy to w imprezach międzyświetli- cowych, czy rozgrywanych między sobą zawodach sportowych (szachy, ping-pong, lekko-atletyka, piłka nożna), czy wreszcie w spotkaniach towarzyskich, na różnych, w celu pogłębienia ży
cia towarzyskiego i utrwalenia wzajemnej znajomości, w urządza
nych wieczorkach i imprezach jak: opłatki, uroczystości gwiazd
kowe, wspólne zabawy itp.
Uczestnicy Świetlic.
Do świetlicy zasadniczo przyjmuje się wszystkich zgłaszają
cych się; w pewnych jednak wypadkach, zarząd świetlicy może odmówić przyjęcia zgłaszającemu się członkowi, jeżeli ma zastrze
żenia co do strony moralnej kandydata.
Uczestnicy świetlic rekrutują się przedewszystkiem z pracow
ników fizycznych, t. j. robotników wykwalifikowanych i niewy
kwalifikowanych, górników a często i z pracowników umysło
wych jak zredukowanych biuralistów, pomocników biurowych itp. Zdarza się, że w świetlicy znajdują się i absolwenci szkoły han
dlowej, którzy nie mogą otrzymać pracy.
Wiek uczestników świetlicy waha się w granicach od 18 do 45 lat. (Są jednostki mające i ponad 50 lat, lecz tych jest nie dużo). Największe nasilenie wykazują lata od 21 do 30 roku życia.
Świetliczanie do świetlicy uczęszczają bardzo chętnie i chę
tnie biorą udział w pracach świetlicowych, zgłaszając swój akces do różnych sekcyj istniejących w świetlicy.
Ogółem świetlice grupują około 670 członków z tego uczęszczających stale około 500, reszta bierze mniej czynny udział, bywając raz do dwóch razy w świetlicy. Członkowie chę
tnie uczęszczają do świetlic w zimie.
Nad porządkiem w świetlicy czuwają gospodarze, którzy w miarę swych sił, mniej lub więcej sprawnie, wykonywują swe obowiązki, wkładając w to dużo dobrej woli, zapału i sumienno
ści. Za swe czynności są wynagradzani od 25—35 złotych mie
sięcznie. Każda świetlica ma swój samorząd wybrany przez ogól członków, który realizuje zakreślony plan pracy.
Prace Świetlic.
Świetlica nr. 1 „Rozwój“ w Katowicach-Dębie mieści się w budynku wynajętym przez Magistrat miasta Katowic przy ul. Dę
63
bowej nr. 92. Jest wyposażona dostatecznie w sprzęt świetlico
wy, a ostatnio przeprowadzony remont w świetlicy przez Magi
strat przyczynił się do miłego wyglądu świetlicy. Świetlica jest czynna codziennie od godz. 10—22-ej. — Gospodarzem świetlicy jest p. Myrtus E. — Świetlica posiada swój samorząd. — Człon
ków zapisanych do świetlicy jest 150 — stale uczęszczających 90
— frekwencja dzienna 50—70.
Posiada następujące sekcje: 8. piłki koszykowej 9. siatkówki
10. zespół samokształceniowy (kurs języka i kultury polsk.).
Sekcje sportowe i gier świetlicowych rozegrały szereg spot
kań o charakterze towarzyskim z innemi świetlicami i organiza
cjami społecznemi miasta Katowic.
Sekcja oświatowa zorganizowała kurs języka polskiego, na który uczęszczało 34 uczestników., Obecnie utworzył się zespół samokształceniowy pracujący na zasadach ustalonych przez Wy
dział Oświecenia Publicznego. — Na zebraniach zespołu wygło
szone zostaną referaty opracowane przez uczestników zespołu.
Świetlica wyposażona jest w odpowiednią bibljotekę w ilo
ści 100 tomów, z której korzystają uczestnicy świetlic — oraz w pisma.
Członkowie świetlic biorą czynny udział w imprezach mię- dzyświetlicowych korzystając na równi z członkami innych świe
tlic z bezpłatnych biletów na przedstawienia teatralne.
Z imprez samodzielnych należy wymienić: ,,Gwiazdkę dla członków“ i „Akademję ku czci Marszalka Józefa Piłsudskiego“.
Świetlica urządziła kilka wycieczek krajoznawczych jak do Żor — 50 osób, czy w okolice Katowic.
Świetlica nr. 2 „Jedność“ — Katowice Centrum, Szkolna 7.
Pierwotnie lokal świetlicy znajdował się przy ul. Krasiń
skiego nr. 5. — Ze względu na ciężkie warunki lokalowe świetlica otwarta była tylko od 16—20-tej. Od 1. VIII. 1935 lokal został przeniesiony na ul., Szkolną (Dom Magistratu). Obecnie otwarta jest od 12—23-ej. — Wyposażona jest w dobry sprzęt świetlicowy, posiada gry towarzyskie, radjo, bibljotekę (350 tomów) oraz oko
64
ło 40 pism. — Członków liczy 250. Frekwencja od 70—100 co
dziennie. — Gospodarzem jest p. Lebioda Ignacy.
Posiada sekcje: 10. teatralną oraz
11. 3 zespoły samokształceniowe (po 14 uczestników w każ
dym zespole).
Pracuje b. żywo i intensywnie. — Co miesiąc odbywają się zebrania członków, na których wygłaszane są referaty pouczające i ciekawe. — Zespoły samokształceniowe pracują po 4 godz. ty
godniowo (każdy).
Sekcja oświatowa urządziła szereg referatów, z których kil
ka wymienię: „Stefan Żeromski“, „O potrzebie oświaty“, „Rasy ludzkie“, „St. Wyspiański“, „Wyprawy polarne“, „Walka o wol
ność i potęgę Polski" itd.
Sekcja śpiewacza — opracowała kilka inscenizacyj takich piosenek jak: „O mój rozmarynie“, „Morowa maryn., wiara“,
„Rozkwitały pęki białych róż“, itd.
Sekcja szachowa i ping pongowa rozegrały szereg zawodów międzyświetlicowych o mistrzostwo świetlic.
Sekcja esperanta — utrzymuje kontakt korespondencyjny z klubem w Szwecji — rozgrywając korespondencyjne zawody szachowe.
Z imprez samodzielnych należy wymienić:
1. gwiazdkę dla członków — styczeń 1935
2. Akademja ku czci Marsz. Józefa Piłsudskiego 19. III. 35.
3. Akademja morska — kwiecień 1935
4. Akademja żałobna ku czci Marszalka Józefa Piłsudskiego
— maj 1935
5. Akademja 11. listopada 1935
6. Akademja 30. listopada 1935 ku czci powstania listopad.
Pozatem bierze udział w szeregu wycieczek międzyświetli
cowych. Świetlica posiada wśród swoich członków 2 przodowni
ków przeszkolonych na kursie samokształceniowym w Czatkowi
cach w 1935 r. — Dużą usługę w pracy świetlicowej oddają audy
65
cje radjowe. — Świetlica gościła u siebie wycieczki i wizytacje. — W kwietniu 1935 r, zwizytował świetlicę p. Prezydent miasta Dr. A. Kocur.
Świetlica nr. 3 „Zorza“ — Zawodzie Ratusz.
Świetlica mieści się w Ratuszu (2 pokoje) i wyposażona jest w sprzęt świetlicowy, gry świetlicowe, bibljotekę (160 tomów), radjo, oraz czasopisma i dzienniki. — Liczy 250 członków. —• Go
spodarzem jest p. Grzegorzyk W. (poprzednio Blaza, Borzymski).
Czynna jest od 10—16-tej.
Praca w świetlicy utrudniona jest spowodu niemożności przedłużenia godzin otwarcia świetlicy.
Posiada sekcje:
8. ping-pongową oraz
9. zespól samokształceniowy (14 uczestników) opracowują
cy dział techniczny.
Zajęcia świetlicowe prowadzone są przez kierowników po- szczególnych sekcyj.
Najżywotniejszemi były sekcje sportowe, rozgrywając sze
reg spotkań międzyświetlicowych oraz z drużynami sportowemi Śląska, — Świetlica urządziła w okolice Katowic szereg wycie
czek krajoznawczych.
Z imprez samodzielnie urządzonych należy wymienić:
1. gwiazdkę w świetlicy 2. przedstawienie teatralne
3. Akademja ku czci Marszalka Józefa Piłsudskiego.
Ponadto uczestnicy świetlic brali udział w imprezach mię
dzyświetlicowych.
Świetlica dla bezrobotnych dziewcząt mieści się w Domku Harcerskim przy ul. Szafranka — członkiń ma 70. — Czynna jest 3 razy w tygodniu po 2 godziny. — Współpracuje ściśle z Komisją Świetlicową i korzysta z jej urządzeń j. np. z bibljoteki wędrow
nej. — Kierują świetlicą pp. Korowiczowa i Chwastkówna.
Członkinie biorą udział w imprezach międzyświetlicowych, opracowując różne inscenizacje. — Świetlica posiada 2 zespoły samokształceniowe po 14 osób w każdym.
66
X
Prace międzyświetlicowe.
Poza pracami, które Komisja prowadziła na terenie świetlic prowadzone były również prace o charakterze międzyświetlico- wym.
Tu przedewszystkiem należy wymienić:
1. organizacja czytelnictwa 2. imprezy sportowe i wycieczki 3. przedstawienia teatralne.
(Poprzednio do lutego 1935 Komisja prowadziła wykłady międzyświetlicowe. Z chwilą jednak uruchomienia Uniwersytetu Powszechnego w Katowicach (12. II. 1935) —■ słuchaczy wykła
dów wcielono, za ich dobrowolną zgodą, do Uniwersytetu Po
wszechnego).
Czytelnictwo.
Bardzo ważną pomoc w pracy oświatowej spełnia dobrze wybrana i odpowiednio dostosowana do zainteresowań czytelnika książka, gazeta i czasopismo.
Komisja Świetlicowa posiada dzisiaj:
3 czytelnie czasopism i dzienników w świetlicach, 4 bibljoteki świetlicowe,
1 bibljotekę centralną.
Czytelnia międzyświetlicowa istniała do 1. VIII. 1935. Od 1. VIII. 1935 lokal czytelni przy ul. Szkolnej nr. 7 został oddany do użytku świetlicy „Jedność“ (centrum). W godzinach od 12 — 15-tej lokal świetlicy przeznaczony jest na czytelnię pism i w tych godzinach mogą z niej korzystać członkowie wszystkich świe
tlic Komisji Świetlicowej.
W świetlicy tej znajdują się następujące pisma:
Polska Zachodnia Polska Zbrojna Katolik Śląski
Ilustr. Kuryer Codzienny Expres Zagłębia
Na Szerokim Świecie Ilustracja Polska
Na Tropie
Ogółem otrzymujemy i otrzymaliśmy:
9 dzienników
Każda świetlica otrzymuje kilka z wymienionych pism. — Każda świetlica otrzymuje po 5 gazet dziennie. — (Polska Zacho
dnia, I.K.C., Gazeta Polska, Ekspres Ilustr., oraz Światowid, Raz Dwa Trzy, Na Szer. Świecie).
Bibljoteki.
Komisja posiada bibliotekę centralną liczącą około 2000 to
mów — uzupełnianą w miarę możności i w miarę potrzeby. — Bibljoteka ta obsługuje świetlice w następującej ilości tomów oddawanych do użytku świetlic:
Świetlica „Jedność“ — 350 tomów
„ „Zorza“ — 160 „
„ „Rozwój“ — 100 „
Prócz tego obsługujemy Uniwersytet Powszechny w ilości 350 tomów oraz świetlicę dla dziewcząt bezrobotnych — 100 to
mów.
Bibljoteka Centralna ostatnio została zorganizowana na pod
stawie wzorów organizacyjnych Poradni Bibljotecznej w Warsza
wie.
Liczba czytelników i wypożyczeń.
Świetlica „Jedność“ — 70 czytelników — 1500 wypożyczań
„ „Zorza“ — 45 „ — 900 „
„ „Rozwój“ — 35 „ — 500 „
Uniwersytet Pow, — 210 „ — 6400 „ Świetl. dla dziewcząt — 25 „ — 450 „ 68
Z Bibljoteki Centralnej mogą korzystać gospodarze świetlic i kierownicy sekcyj w razie potrzeby. Za okres sprawozdawczy t. zn. przed i po organizacji bibijoteka miała 280 czytelników i 6500 wypożyczeń.
Imprezy międzyświetlicowe.
Akademje i uroczystości.
1. Wspólna gwiazdka — styczeń 1935
2. Święcone dla najbiedniejszych — marzec 1935 3. Akademja morska — kwiecień 1935
4) Akademja ku czci Marszalka Józefa Piłsudskiego 19 III. 1935 5. Akademja 11. listopada 1935
6. Akademja 30. listopada 1935.
Imprezy sportowe:
1. turniej szachowy międzyświetlicowy — marzec 1935 2. turniej ping pongowy międzyświetlicowy — kwiecień 1935 3. międzyświetlicowy bieg na przełaj — lipiec 1935
4. III święto sportowe międzyświetlicowe — sierpień 1935 Zawody o nagrodę wędrowną p. Prezyd. miasta Dr. A. Kocura 5. Zawody w piłce nożnej i koszykówce
6. turniej ping-pongowy o mistrzostwo Śląska — nagroda p. Prezydenta miasta i Komisji Świetlicowej 7. błyskawiczny turniej międzyświetlicowy szachowy
(I miejsce „Zorza“).
8. międzyświetlicowa akcja w zdobywaniu POS.-a.
Wycieczki:
1. do Czeladzi (świetlica bezrobotnych) — luty 1935
2. nad Przemszę do Jęzora — 90 osób — dwudniowa — czerwiec
Uczestnicy świetlic byli na następujących przedstawieniach zakupionych przez Wojewódzkie Biuro Funduszu Pracy:
„Życie jest skomplikowane“ — listopad 1934,
„Życie jest skomplikowane“ — grudzień 1934
„Krakowskie Zuchy“ — styczeń 1935
„Człowiek który nie pije“ — luty 1935
„Każdy człowiek“ — marzec 1935
„Każdy człowiek“ — kwiecień 1935
„Sułkowski“ — maj 1935
69
„Krewniaki“ — wrzesień 1935
„Gwałtu co się dzieje“ — październik 1935
Ponadto świetliczanie korzystali ze zniżonych biletów po 30 groszy.
Programy Akademij międzyświetlicowych wypełniały zaw
sze przemówienia, referaty, inscenizacje i wspólny śpiew a cza
sem i zabawa taneczna.
Pomoc koleżeńska.
Tu należy wymienić:
1. prowadzenie własnej fryzjerni, która rocznie za minimalną opłatą obsługuje około 3000 bezrobotnych,
2. naprawa obuwia,
3. pomoc w pisaniu próśb o pracę,
4. porady prawne (Uniwersytet Powszechny), 5. poparcie o pracę,
6. organizowanie święconego i gwiazdek.
Goście w świetlicach.
Świetlice goszczą często różne wycieczki zwiedzające Kato
wice oraz osoby interesujące się akcją oświatową wśród bezrobot
nych.
Wycieczki i zwiedzający wpisują się do kroniki świetlic, któ
re przechowywane są jako cenne pamiątki.
W okresie sprawozdawczym świetlice odwiedzili:
1. p. Prezydent Miasta Dr. Kocur A.
2. p. Dr. Kasiński — kierownik Oddziału Oświaty Pozaszkolnej 3. p. Dec — wizytator Ministerstwa ¥R. i OP.
4. wycieczka słuchaczy Instytutu Pedagogicznego w Warszawie 5. świetlica bezrobotnych w Czeladzi
6. uczestnicy Uniwersytetu Ludowego w Michalówce (koło Krze
mieńca)
7. p. Inspektor Przystolik
8. wycieczka nauczycieli z Zakopanego i Nowego Targu.
Stosunki zewnętrzne.
Komisja utrzymywała kontakt prawie z wszystkiemi orga
nizacjami spolecznemi dzialającemi na terenie miasta idąc z pomo
cą tym organizacjom, które w swoich szeregach posiadały bezro
botnych członków. — Kontakt nasz był ścisły z akcją Ogródków Działkowych, gdzie wielu członków naszych świetlic było czynnie zaangażowanych.
70
Fundusze.
Całość akcji finansował stałemi miesięcznemu subwencjami Miejski Komitet Lokalny Funduszu Pracy w Katowicach, przed którym rozliczamy się z otrzymanych subwencyj.
Magistrat miasta Katowic zawsze szedł nam z wydatną po
mocą w formie bezpłatnych lokali i bezpłatnych materjałów kan
celaryjnych.
Bezrobotni na rzecz świetlic nie uiszczali żadnych opłat.
Miejski Komitet Lokalny Funduszu Pracy — prócz pomo
cy udzielanej Komisji, — udzielał wydatnej pomocy Związkowi Harcerstwa Polskiego, Zw. Strzeleckiemu, Zw. Powstańców Ślą
skich, To w. Polek, świetlicom szkolnym i rożnem Towarzystwom 0 charakterze społecznym i kulturalno-oświatowym.
Zakończenie.
Pomoc kulturalna dla bezrobotnych została na terenie mia
sta Katowic właściwie i rzeczowo postawiona. Rezultaty tej pra
cy są dodatnie. — Stosunek bezrobotnych do akcji jest przychyl
ny, życzliwy i entuzjastyczny. — Przez te kilka lat pracy obfitu
jącej i w momenty ciężkie i jasne — zdołaliśmy stworzyć pewną grupę ludzi dość jednolitą i zwartą — związaną nędzą i ciężkie
mu warunkami materjalnemi, która dobrze pojęła swój obowią
zek „pracy nad sobą“ i zrozumiała, że ten czas, którego ma aż za dużo, trzeba wykorzystać dla dobra swojego i dla dobra Pań
stwa Polskiego. — Wyrzucona poza nawias życia społecznego, nienależąca do żadnej organizacji — stworzyła ta grupa niejako własną organizację — stworzyła swój własny dom — świetlicę, — do której zawsze chętnie idzie szanuje ją i dba o jej godność.
Praca w wielu wypadkach jest ciężka, bo tu są przecież lu
dzie, którzy jeść nie mają co, którzy czasem domu własnego nie mają. Te przykrości niweluje i wynagradza zadowolenie, że ko
muś ulży się w jego ciężkiej doli i to jeszcze, że widzi się ochotę u nich do pracy. — Niechże nie załamie się ta ochota i niech się ziszczą ich marzenia zdobycia pracy i chleba.
Wierzymy, że okres ciężki minie, że przyjdą lepsze czasy, że znajdzie się praca i chleb.
Idźmy z tą myślą w przyszłość i bądźmy przygotowani na ten moment gdy będziemy obywatelami „czynnymi“ w calem te
go słowa znaczenia. — Tworzymy nowe wartości i nowe oblicza 1 przykładamy cegiełki do budowy Mocnej i Potężnej Polski.
Na zakończenie składam w imieniu Komisji Świetlicowej i wszystkich członków świetlic najserdeczniejsze podziękowanie Władzom Miasta z pp. Prezydentem miasta Dr. A. Kocurem i Wi
ceprezydentem Szkudlarzem na czele za ich życzliwość i serdeczne ustosunkowanie się do naszej akcji.
71
Dziękuję również serdecznie pp. Dyrektorowi Tronowieżo
wi, Inspektorowi Przystolikowi i Inspektorowi Widuchowi, oraz wszystkim członkom Miejskiego Komitetu Lokalnego Funduszu Pracy za życzliwość i pomoc jakiej nam nigdy nie szczędzili.
Gospodarzom świetlic i członkom dziękuję serdecznie za ich
Gospodarzom świetlic i członkom dziękuję serdecznie za ich