Monitoring poziomu hałasu

Celem Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ) jest uzyskanie danych i ich ocena oraz obserwacja zmian stanu środowiska, w tym stanu akustycznego.

Uzyskane informacje służą zapewnieniu ochrony przed hałasem, realizowanej przez poprawne planowanie przestrzenne oraz instrumenty ochrony środowiska, takie jak mapy akustyczne, programy ochrony przed hałasem oraz rozwiązania techniczne zmierzające do zminimalizowania oddziaływania źródła hałasu (np. budowa ekranów akustycznych, wałów ziemnych, zakładanie pasów zieleni). Na terenie województwa mazowieckiego, niezmiennie od kilkunastu lat decydujące znaczenie dla odczuwania

88 z 226

uciążliwości hałasowej ma hałas komunikacyjny, tj. dźwięki powstające w związku z komunikacją, głównie samochodową oraz w mniejszym stopniu ruchem kolejowym.

Na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2019, poz 1396 ), Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska dokonują oceny klimatu akustycznego na terenach miast o liczbie mieszkańców poniżej 100 tysięcy oraz na terenach położonych przy drogach o natężeniu ruchu poniżej 3 mln pojazdów w ciągu roku (8200 pojazdów na dobę).

Dla pozostałych obszarów istnieje obowiązek wykonywania map akustycznych, przy czym:

- dla aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, obowiązek wykonania map spoczywa na staroście (prezydencie miasta na prawach miasta), - dla dróg publicznych o średniorocznym natężeniu ruchu powyżej 3 mln pojazdów oraz linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie, obowiązek wykonania map spoczywa na zarządcach danych odcinków dróg i linii kolejowych.

Mapy akustyczne sporządza się co 5 lat.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie realizuje zadania związane z pomiarem i oceną hałasu emitowanego przez źródła komunikacyjne i przemysłowe zgodnie z „Programem Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2016-2020” w ramach podsystemu monitoringu hałasu. Pomiary hałasu prowadzone są w oparciu o rozporządzenie MŚ z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. z 2011 Nr 140, poz .824 z późn. zm.).

Przekroczenia wartości dopuszczalnych wykonywane są według Rozporządzenia MŚ z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112 z późn. zm.).

W roku 2015 na sieciach dróg krajowych oraz wojewódzkich został przeprowadzony Generalny Pomiar Ruchu (GPR), który stanowi podstawowe źródło informacji o ruchu drogowym w Polsce.

Najważniejsze wielkości ruchu drogowego określone na podstawie GPR:

0 Średni Dobowy Ruch Roczny (SDRR)

1 Średni Dobowy Ruch Letni (SDRL) (tylko drogi krajowe) 2 Średni Dobowy Ruch Zimowy (SDRZ) (tylko drogi krajowe)

3 Średni Ruch Dzienny/ Wieczorny/ Nocny (SRD/ SRW/ SRN) (dla dróg wojewódzkich w ograniczonym zakresie),

4 Wskaźniki wzrostu ruchu

89 z 226

5 Rodzajowa struktura ruchu

Kategorie pojazdów, które były rejestrowane podczas GPR: motocykle,

samochody osobowe, lekkie samochody ciężarowe (dostawcze), samochody ciężarowe bez przyczep, samochody ciężarowe z przyczepami/ naczepami, autobusy, ciągniki rolnicze oraz rowery.

Generalny Pomiar Ruchu w roku 2015 został przeprowadzony na istniejącej sieci dróg krajowych (w tym także na odcinkach autostrad koncesyjnych), z wyjątkiem tych odcinków dróg, które znajdują się w miastach na prawach powiatu. Pomiary przeprowadzono na sieci drogowej o długości 18022 km, w 1952 punktach pomiarowych.

Punkty pomiaru średniego dobowego pomiaru ruchu na terenie Gminy Przasnysz lub w najbliższym śasiedztwie przedstwia tebele 15,a wyniki pomiaru na drodze krajowej 57 na terenie Gminy Przasnysz przedstawia tabela 14.

90 z 226

Tabela 14. Wykaz odcinków pomiarowych na terenie Gminy Przasnysz lub na najbliższym sąsiedztwie w generelnym Pomiarze Ruchu Drogowego średniego dobowego ruchu na drodze krajowej 57 w 2015 roku

Nr

Źródło: Generalny Pomiar Ruchu w 2015 r. wykaz odcinków pomiarowych w GPR

Tabela 15. Pomiar średniego dobowego ruchu na odcinkach na terenie Gminy Przasnysz lub na najbliższym sąsiedztwie w generelnym Pomiarze Ruchu Drogowego średniego dobowego ruchu na drodze krajowej 57 w 2015 roku

Nr

poj/dob poj/dob poj/dob poj/dob poj/dob poj/dob poj/dob poj/dob

poj/ dob

11202 4846 33 3773 415 196 376 42 11 21

11203 8988 56 7049 700 282 782 105 14 398

11204 3868 41 2798 303 156 482 73 15 70

Źródło: Generalny Pomiar Ruchu w 2015 r.l

Śred ni Dobowy Ruch Roczny (SDRR) w 201 5 r.

na drogach krajowych

91 z 226

Tabela 16. Wykaz odcinków pomiarowych na terenie Gminy Przasnysz lub w najbliższym sąsiedztwie w Generalnym Pomiarze Ruchu Drogowego średniego dobowego ruchu na drodze wojewódzkiej 544 w 2015 roku

Nr

Żródło: Wykaz odcinków pomiarowych na drogach wojewódzkich w 2015 roku. Generalny Pomiar Ruchu w 2015 roku

Tabela 17. Pomiar średniego dobowego ruchu na odcinkach na terenie Gminy Przasnysz lub w najbliższym sąsiedztwie w generalnym Pomiarze Ruchu

Drogowego średniego dobowego ruchu na drodze wojewódzkiej 544 w 2015 roku Nr

poj/dob poj/dob poj/dob poj/dob poj/

Źródło: Średni Dobowy Ruch Roczny (SDRR) na drogach wojewódzkich w 2015 roku. Generalny Pomiar Ruchu w 2015 roku

W przypadku drogi wojewódzkiej 617 Ciechanów - Przasnysz nie prowadzono pomiarów średniego dobowego ruchu drogowego na obszarze Gminy Przasnysz ani w sąsiedztwie. Pomiary były prowadzone w punktach pomiarowych w Ciechanowie i w

92 z 226

Dzboniu.

Na terenie Gminy Przasnysz nie prowadzono w ostatnich latach pomiarów hałasu. Do głównych źródeł hałasu, jak wskazano wyżej, zaliczyć można transport (hałas drogowy, lotniczy, kolejowy, tramwajowy itd.), działalność gospodarczą (hałas przemysłowy) oraz rozrywkę i rekreację.

W tabeli 18 wykazano poziomy dźwięku, jakie emitują wybrane środki transportu.

Tabela 18. Poziom dźwięku emitowany przez wybrane środki transportu Środek transportu Emitowany poziom dźwięku

Motocykl 78-87 dB

Samochód osobowy 74-85 dB

Samochód ciężarowy 83-93 dB

Autobus 86-92 dB

Ciągnik rolniczy 85-92dB

Tramwaj 70-95 dB

samolot 74-108 dB

Pociąg 79-95 dB

Źródło: Leśnikowska-Matusiak I., Wnuk A., Zagrożenie hałasem w ruchu drogowym [w] Logistyka 6/2014.

Biorąc pod uwagę rozwój środków transportu zaznaczyć należy, że liczba zarejestrowanych pojazdów samochodowych i ciągników wykazuje tendencję wzrostową. W końcu 2015 roku zarejestrowanych ich było ponad 24,2 mln.

Największy udział w ogólnej liczbie pojazdów samochodowych stanowiły samochody osobowe (85,4%), natomiast najmniejszy - autobusy (ok. 0,5%). Strukturę zarejestrowanych pojazdów samochodowych w ujęciu ilościowym zaprezentowano Rysunku 14.

93 z 226

Rysunek 14. Liczba zarejestrowanych pojazdów samochodowych w Polsce w 2015 roku. Stan na 31.XII.2015

Źródło:Transport drogowy w Polsce w latach 2014 i 2015, GUS, War-szawa 2017

5.2.4. Zagadnienia horyzontalne Adaptacja do zmian klimatu

Wzrost poziomu średnich temperatur powietrza towarzyszący zmianom klimatycznym w Polsce powoduje zwiększenie się poziomów dźwięków - zwłaszcza tych generowanych przez urządzenia mechaniczne oraz elektryczne. Wzrost temperatury wymusza również, intensywniejsze działanie układów chłodzących co również może powodować uciążliwości dla środowiska, zwłaszcza w miastach gdzie naturalny krajobraz uległ największym przekształceniom. Aby zmniejszyć negatywny wpływ wysokich temperatur należy zwiększać ilość terenów zielonych.

Nadzwyczajne zagrożenia środowiska

Do nadzwyczajnych zagrożeń środowiska, w zakresie zagrożenia hałasem można zaliczyć wszelkiego rodzaju zdarzenia losowe powodujące nagłe zwiększenie emisji dźwięku.

Działania edukacyjne

Zwiększenie świadomości mieszkańców dotyczącej zagrożenia nadmiernym poziomem dźwięku, zwłaszcza przy nieustannie rosnącej ilości pojazdów mechanicznych, powinno być jednym z priorytetów jednostki samorządu terytorialnego. Ważnym krokiem w tym kierunku może być organizacja szkoleń, dla mieszkańców gminy, mających na celu propagowanie wiedzy na temat zagrożeń związanych z hałasem niwelowania ich skutków a także stref ciszy.

Monitoring środowiska

94 z 226

Monitoring poziomów dźwięku w województwie mazowieckim prowadzony jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie. Badania obejmują okolice dróg o dużym natężeniu ruchu, okolice linii kolejowych oraz lotnisk.

5.2.5. Analiza SWOT

Zagrożenia hałasem

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

1. Ryzyko nadmiernego hałasu dotyczy niewielkiego obszaru gminy.

2. Systematyczne prace związane z ograniczeniem nadmiernego hałasu na terenie gminy.

1. Nadmierny poziom hałasu występuje na terenach położonych wzdłuż drogi krajowej 57 i dróg wojewódzkich nr 544 i 617.

SZANSE ZAGROŻENIA

1. Monitorowanie poziomów hałasu wzdłuż ciągów komunikacyjnych z największym natężeniem ruchu.

2. Budowa ekranów akustycznych na

1. Niedostateczny poziom funduszy na inwestycje zmierzające do poprawy stanu środowiska akustycznego.

obszarach narażonych na nadmierny poziom hałasu.

3. Dbanie o poprawny stan techniczny nawierzchni ciągów komunikacyjnych.

4. Uwzględnianie w Planie

Zagospodarowania Przestrzennego

odległości od potencjalnych źródeł hałasu.

2. Wzrost ilości pojazdów.