motywacje stuDentów

w opinii nauczycieli akaDemickich

Aby uzupełnić stan wiedzy na temat powodów, dla których stu-denci zdecydowali się podjąć studia dziennikarskie, zadano przed-stawicielom kadry akademickiej pytanie korespondujące z tym, jakie otrzymali studenci. Rozkład otrzymanych odpowiedzi zapre-zentowano w tabeli 20.

Okazało się, że najwięcej osób spośród kadry akademickiej wskazało modę jako powód wyboru kierunku studiów. Zgod-ni z tym stanowiskiem byli na ogół eksperci. Uważają oZgod-ni, że tak duża popularność tego kierunku jest pewnym – również dla nich samych – zaskoczeniem i nie można jej wyjaśniać jedynie w kate-goriach racjonalnych, a raczej odnosząc ją do kategorii mitologii społecznej związanej z zawodem dziennikarza. Dziennikarstwo, jak wiadomo, to zarówno jego forma typowa, tradycyjna, jak i for-my pararozrywkowe, np. talk-show. Idąc tym tokiem rozumowa-nia, podkreślano, że dziennikarstwo stało się kierunkiem modnym

i to właśnie moda powoduje w znacznej mierze dążenie do jego studiowania. Część młodych ludzi chce zostać sławnymi dzienni-karzami, ponieważ kojarzy im się to ze splendorem, „bywaniem”, byciem celebrytą. Jednak jeśli okazałoby się, że jest to powód je-dyny bądź jeden z najważniejszych, oznaczałoby to złe prognozy dla rozwoju kierunku, bowiem moda zawsze może się zmienić. Do powodów mieszczących się w tym zakresie można jeszcze dołożyć – podkreślaną przez ekspertów – chęć bycia w centrum wydarzeń, czynnego uczestnictwa w życiu publicznym.

Tabela 20. Opinie badanych na temat motywacji studentów do studiowania kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna (N = 66) Dlaczego wg Pana(i) studenci studiują dziennikarstwo

i komunikację społeczną? Liczebność %

to modny kierunek studiów 42 63,6

chcą być dziennikarzami 31 47

chcą pracować w mediach, ale nie jako dziennikarze 24 36,4 nie chcą pracować w mediach, ale nie mają innego

pomysłu na studia 21 31,8

pasjonują się dziennikarstwem 21 31,8

chcą pracować jako specjaliści od PR 16 24,2

to łatwy kierunek studiów 16 24,2

chcą pracować w agencji reklamowej 8 12,1

nie dostali się na inne studia 7 10,6

liczą na skuteczne zaplanowanie kariery zawodowej 6 9,1 Wyniki nie sumują się do 100%,

gdyż ankietowani mogli udzielić kilku odpowiedzi.

Źródło: Opracowanie własne

Mniej niż połowa przedstawicieli kadry jest przekonana, iż oso-by studiujące chcą wykonywać zawód dziennikarza – tę odpowiedź zaznaczyło 47% badanych – wynik ten rozmija się w sposób

istot-ny ze stanowiskiem studentów, dla których tylko w 1/4 przypad-ków był to istotny powód.

Nieco ponad 1/3 respondentów uważa, iż studenci chcą pra-cować w mediach, ale nie jako dziennikarze (36,4%). Taki sam jest odsetek badanych uważających, że studenci nie chcą pracować w mediach, ale nie mają lepszego pomysłu na studia oraz przeciwnie – badanych, którzy sądzą, iż ich studenci są pasjonatami dziennikar-stwa. Co czwarty badany jest zdania, iż studiujący dziennikarstwo i komunikację społeczną robią to, gdyż chcą pracować w branży public relations. Tyle samo osób uznało, że do wyboru kierunku skłoniło studentów przekonanie, iż jest to łatwy kierunek studiów.

Co ósmy respondent stwierdził, iż motywacją dla studentów był cel w postaci chęci późniejszej pracy w agencji reklamowej. Mniej więcej co dziesiąty badany sądzi, iż dziennikarstwo i komunikacja społecz-na jest wyborem wymuszonym przez nieprzyjęcie społecz-na inny kierunek studiów. Podobny wskaźnik osiągnęła opcja, że studia na tym kie-runku dają nadzieję na efektywne zaplanowanie kariery zawodowej – być może ze względu na potencjalną wszechstronność wykształce-nia oraz dynamiczny rozwój branży medialnej i promocyjnej.

Warto zaznaczyć, iż prawie wszyscy ankietowani przedstawiciele kadry akademickiej kształcącej na dziennikarstwie uważają, że poza wymienionymi powodami podejmowania studiów istnieją jeszcze inne motywacje – nie podają oni jednak własnych propozycji. Poja-wiły się w znikomej liczbie oceny, iż studenci często otwarcie mówią, iż nie chcą być dziennikarzami, trudno więc ocenić ich motywacje oraz stwierdzenia, iż wszystkie wymienione czynniki determinują wybór tego kierunku studiów. Tym samym wszyscy ankietowani od-powiedzieli, że trzeba brać pod uwagę inne niż wymienione powody.

Ciekawe wydają się różnice, jakie występują w opiniach bada-nych wykładowców w zależności od stopnia naukowego. Analizu-jąc odpowiedź na pytanie o motywacje studentów, która padała ze strony największej części badanych, czyli stwierdzenie, iż dzienni-karstwo i komunikacja społeczna przyciąga studentów, gdyż jest

to kierunek modny, można stwierdzić, iż tego zdania jest aż 3/4 doktorów habilitowanych i aż 4/5 profesorów, natomiast magi-strowie i doktorzy uważają tak znacznie rzadziej – w nieco więcej niż połowie przypadków. Można więc powiedzieć, iż czynnik ten jest istotny z punktu widzenia samodzielnych pracowników nauki.

Drugą najczęściej padającą odpowiedzią była opinia, iż studen-ci chcą być dziennikarzami. Tego zdania znów jest aż 3/4 dok-torów habilitowanych, jednak wśród pozostałych grup badanych przekonanie to jest wyrażane przez mniejszość – zwykle przez nie-co więcej niż 2/5 badanych. Jeśli chodzi o odpowiedź, iż studenci chcą pracować w mediach, ale nie chcą być dziennikarzami, oceny są zróżnicowane. Uważa tak połowa magistrów oraz doktorów ha-bilitowanych. Dwa razy rzadziej przekonani są o tym doktorzy, zaś wśród profesorów opinię tę podziela jedynie co piąty pytany.

Jak wspomniano wcześniej, blisko 1/3 badanych uznała, iż stu-denci dziennikarstwa i komunikacji społecznej nie chcą pracować w mediach, ale nie mają innego pomysłu na studia. Z tą opinią zgadza się prawie połowa magistrów, nieco mniej doktorów i jedynie co piąty profesor. Spośród doktorów habilitowanych nikt nie zaznaczył tej od-powiedzi. Respondenci przekonani o pasji dziennikarskiej swoich stu-dentów (również blisko 1/3 badanych) występują w podobnych pro-porcjach we wszystkich czterech grupach nauczycieli akademickich.

Żaden doktor habilitowany nie uważa, że studenci chcą praco-wać jako specjaliści ds. public relations, podziela tę ocenę jedynie co dziesiąty magister, co piąty doktor i 2/5 profesorów. Natomiast żaden z profesorów nie uważa, że studia na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna są studiami łatwymi – czym można byłoby tłumaczyć zainteresowanie studentów tym kierunkiem. Przekona-na jest o tym 1/4 doktorów habilitowanych, 1/3 respondentów ze stopniem magistra oraz 2/5 doktorów. Wynika z tego, iż samodziel-ni pracowsamodziel-nicy naukowi stosunkowo najrzadziej skłonsamodziel-ni są przypi-sywać wybór kierunku studiów lenistwu i braku ambicji studentów.

Profesorowie nie podzielają też opinii, iż studenci dziennikarstwa

i komunikacji społecznej znaleźli się na tym kierunku z powodu od-rzucenia ich kandydatur na inny kierunek studiów. Nieco mniej opty-mistycznie podchodzą do tej kwestii magistrowie, spośród których co dziesiąty sądzi, iż odrzucenie podania na inny kierunek skłoni-ło studentów do wyboru dziennikarstwa i komunikacji społecznej.

Tego zdania jest również co siódmy doktor i co czwarty doktor habi-litowany. Przekonanie o pracy w agencji reklamowej jako celu studio-wania dziennikarstwa i komunikacji społecznej podzielane jest rów-nież najczęściej przez doktorów habilitowanych – 1/4 odpowiedzi, następnie – przez doktorów (co piąte wskazanie) oraz profesorów (co dziesiąte wskazanie). Nie uważa tak żaden magister.

Możliwość skutecznego zaplanowania kariery zawodowej jako motywację do studiowania omawianego kierunku postrzega co dziesiąty profesor oraz co piąty magister. Tego zdania nie podzie-lają w minimalnym choćby stopniu wykładowcy ze stopniem dok-tora i dokdok-tora habilitowanego.

Trudno stwierdzić, które opinie zgłaszane przez responden-tów mogą być bliższe prawdy. Z jednej strony, wartościowe wydaje się branie pod uwagę głównie opinii doświadczonych dydaktyków, którzy z reguły mają już tytuł doktora habilitowanego lub profeso-ra. Mają oni za sobą lata kształcenia kolejnych pokoleń studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, stąd mogą trafniej oceniać obecną sytuację w porównaniu z doświadczeniami z lat ubiegłych.

Z drugiej strony, młodsi stażem dydaktycznym nauczyciele akade-miccy częściej prowadzą interakcyjne formy zajęć ze studentami – ćwiczenia i konwersatoria, charakterystyczne dla przedmiotów prak-tycznych i dzięki temu mogą lepiej poznać swoich studentów.

3. specjalności i specjalizacje