6. Czy nas stać na budowę elektrowni jądrowej?
6.3. Nakłady inwestycyjne
6.3.1. Standaryzacja elementów i skrócenie czasu budowy W reaktorach III generacji stosuje się standaryzację elementów, co pozwala obniżyć koszty budowy i skrócić jej czas. Na przykład w reak-torze AP1000 stanowiącym najdalej idący przykład standaryzacji i sto-sowania biernych układów bezpieczeństwa udało się obniżyć ilości ele-mentów spełniających wymagania klas bezpieczeństwa jądrowego.
Duża część elementów jest prefabrykowana, co umożliwia skróce-nie czasu budowy. Elektrownia składana jest z kilkuset modułów, skróce- nie-mal jak z klocków Lego. Dla reaktora AP 1000 planowany czas budowy od początku wylewania płyty fundamentowej do zakończenia rozruchu reaktora wynosi 48 miesięcy.
Tabela 6.1. Zestawienie kosztów paliwa jądrowego i spalania węgla dla elektrowni o mocy 1000 MW, produkującej 8 TWh/rok
Materiał/Proces Rocznie
Koszty paliwa, 2134 USD2006/kg x 22 500 kg 35 mln euro
Odpady 12 mln USD2006/rok 10 mln euro
Likwidacja EJ 1 USD2006/MWh 6 mln euro
Razem dla EJ 51 mln euro
Wielkość przyjęta z zapasem przez OECD 56 mln euro/rok Koszt węgla, 3 mln ton x 55 euro/t 165 mln euro Opłaty za emisję CO2, przy stawce 39 euro/t CO2 248 mln euro
Razem dla spalania węgla 413 mln euro
Różnica między EW i EJ 357 mln euro
Zbudowano już w Japonii reaktory ABWR należące także do III generacji i czas ich budowy wyniósł rzeczywiście 48 miesięcy216.
Budowa EJ Flamanville-3 z reaktorem EPR przebiega bez opóźnień i zgodnie z planowanym budżetem. Można się o tym przekonać w in-ternecie217, czytając co miesiąc informacje o zaawansowaniu budowy, śledząc raporty dozoru jądrowego lub wręcz patrząc na aktualne zdję-cia z placu budowy.
Natomiast w pierwszej elektrowni z reaktorem EPR budowanej w Finlandii w Olkiluoto wystąpiły znaczne opóźnienia i koszty inwesty-cyjne wzrosły (wynika to z faktu, że jest to konstrukcja prototypowa i podczas budowy ujawniło się wiele trudności, których wcześniej nie dało się przewidzieć, ale które już zostały rozwiązane w kolejnych bu-dowach bloków EPR). Finowie zdają sobie sprawę, że jest to efekt uru-chamiania produkcji dla EJ po bardzo długiej przerwie i w następnych EJ takie opóźnienia i podwyżki kosztów nie wystąpią. Świadczy o tym złożenie trzech dalszych wniosków przez trzy różne firmy o zezwolenie na budowę trzech kolejnych reaktorów w Finlandii. Jednakże spory, jakie wyniknęły przy budowie Olkiluoto 3 z racji opóźnień i trudności w realizacji bloku, potwierdzają słuszność przyjętej w Polsce filozofii zgodnie z którą chcemy kupić reaktor sprawdzony, pozytywnie oceniony po doświadczeniach z budowy w innych krajach.
6.3.2. Nakłady inwestycyjne dla elektrowni jądrowych Nakłady inwestycyjne na EJ są wyższe niż na elektrownie węglowe.
Dla EJ Flamanville o mocy 1650 MWe wyniosą one łącznie 4 mld euro218, co daje na jednostkę mocy koszty 2450 euro2008/kW. W EJ Olkiluoto 3 koszty ocenia się obecnie na 3000 euro/kW, a mogą okazać się wyższe.
W USA w ciągu ubiegłego półtora roku zawarto szereg kontraktów i złożono wnioski o zezwolenie na budowę ponad 30 bloków jądrowych dużej mocy. Wielkość bezpośrednich kosztów inwestycyjnych (prace inżynieryjne, dostawy i budowa elektrowni) wahała się w granicach od 2800 do 3200 euro/kW. W założeniach do studium ekonomicznego OECD 2009 przyjęto jednostkowe nakłady inwestycyjne dla EJ w Europie 2450 euro’2008/kW219 a w USA 2750 euro’2008/kW220.
216WNA: Advanced Nuclear Power Reactors, July 2009, http://www.world-nuclear.org/info/
inf08.html
217 http://energy.edf.com/edf-fr-accueil/edf-and-power-generation/nuclear-power/the-fu-ture-of-nuclear-power/epr-y-flamanville-3/technical-news-108256.html
218www.world-nuclear-news.org/C-EdF_plans_for_future_nuclear_growth-0412084.html
219euro’2008 to euro o wartości z 2007 roku
220WEO Power Generating Cost Assumptions 2008, OECD Feb. 2009 Initial Data
Podobną wartość średnią dla USA równą 3900 USD’2008/kW (2800 euro’2008/kW) podaje raport przygotowany przez Wydział Badań Kon-gresu USA w końcu 2008 roku221. W sierpniu 2009 roku dyrektor firmy Areva dostarczającej reaktory EPR podał, że przybliżony koszt elek-trowni z reaktorem EPR wyniesie 5-6 mld euro, co w przeliczeniu na 1000 MW daje 3030-3600 mln euro.
Dla drugiej z kolei i dalszych EJ w Polsce można uwzględnić pozy-tywny wpływ jaki zbieranie doświadczenia w budowie nowych elek-trowni jądrowych będzie miało na obniżkę kosztów. Przykładem tego jest sprawna budowa drugiego reaktora EPR instalowanego w EJ Fla-manville we Francji, w której owocuje doświadczenie z budowy proto-typowego reaktora EPR w Olkiluoto 3 w Finlandii związanej z szeregiem problemów technicznych. Dlatego można byłoby przyjąć, że nakłady in-westycyjne na drugą i dalsze elektrownie jądrowe w Polsce będą niższe niż obecnie, ale przyjmiemy pesymistycznie że będą one równe średnim nakładom podanym przez firmę Areva, czyli 3300 euro/kW.
Jest to dużo – ale by zorientować się w tym co się opłaca w ener-getyce, porównajmy te nakłady z nakładami na elektrownie węglowe – a potem z nakładami na elektrownie wiatrowe.
6.3.3. Porównanie nakładów inwestycyjnych dla EJ z nakładami na elektrownie węglowe
Dla elektrowni węglowej (EW) w Polsce ceny w 2008 r. wynosiły od 1800 euro/ kW do 2000 euro/ kW. Przyjmiemy koszt 1875 euro/ kW jak dla projektowanej elektrowni węglowej w dawnej kopalni Czeczot222. Różnica nakładów inwestycyjnych wynosi więc dla drugiej i dal-szych EJ w Polsce 1425 euro’2009/ kW. Jest to równowartość różnicy kosztów paliwowych i opłat za emisję CO2, jakie trzeba byłoby ponieść w razie spalania importowanego węgla223 zamiast paliwa jądrowego w ciągu około 4 lat.
Do kosztów bezpośrednich (ang. overnight) obejmujących prace inżynieryjne, dostawy i budowę EJ trzeba jeszcze doliczyć koszty inwe-stora – np. na zakup działki i budowę linii przesyłowych – oraz koszty kapitału do chwili zakończenia budowy, zależne od czasu budowy i wa-runków finansowania. Ale koszty te wystąpią także przy budowie elek-trowni węglowej lub wiatrowej. W każdym razie porównanie z węglem
221Kaplan S.: Power Plants: Costs and Characteristics, Nov. 13, 2008, Congressional Re-search Service, USA
222WNP: RWE i KW parafowały umowę zawiązania spółki, która wybuduje elektrownię za 1,5 mld euro, wnp.pl 15-04-2009
223Wobec tego, że Polska już obecnie jest importerem węgla netto należy oczekiwać, że energetyka jądrowa zastąpi przyszły import węgla do naszego kraju.
wskazuje, że dzięki małym kosztom paliwa jądrowego mimo wysokich nakładów inwestycyjnych energetyka jądrowa jest opłacalna.
Aby przekonać się, czy tak jest naprawdę, trzeba wykonać pełne studium ekonomiczne. Póki nie będzie ono opracowane i opublikowane dla warunków polskich, możemy korzystać z wyników studiów wyko-nywanych przez obiektywne ośrodki uniwersyteckie i rządowe w in-nych krajach.
Przyjrzyjmy się więc wynikom dwóch takich studiów wykonanych przez ośrodki uniwersyteckie w USA i w Finlandii, niezależne od prze-mysłu jądrowego i wysoko cenione za swą kompetencję w sprawach energetyki i ogólny poziom naukowy.