• Nie Znaleziono Wyników

Z u e r w ä h n e n ist f e r n e r noch, d a ß im W i n t e r alle vier W o c h e n a b e n d s a ll g e m e in b ild e n d e L ic h t b il d e r v o r t r ä g e in d e r Sc hule g e h a l t e n w e rd en . Im S o m m e r f i n d e n W a n d e r u n g e n d e r L e h r l i n g e S o n n t a g s u n t e r L e i t u n g des L e h r e r s s t a tt . Im z w e i t e n u n d d r i tt e n L e h r j a h r w e r d e n tec h n is ch e A u s ­ flüge z u r B e s i c h t i g u n g b e f r e u n d e t e r W e r k e v e r a n s ta lte t. B e s o n d e r s tü c h t i g e n L e h r lin g e n h a t m a n es au ch zu e r m ö g l i c h e n v e rs u ch t, zu ih r e r Sonderauis- b i ld u n g b e i a n d e r e n b e f r e u n d e t e n F i r m e n v o r ü b e r g e h e n d zu a r b e ite n . H i e r ­ bei w u r d e d a r a u f g e s e h e n , d a ß sie G e l e g e n h e i t fa n d en , F ra n z ö s is c h o d e r I t a ­ lienisc h zu l e r n e n , S p r a c h e n , die s p ä t e r ihre V e r w e n d b a r k e i t als M o n t e u r n o c h w e s e n t li c h v e r g r ö ß e r n . D e m V o r s t e h e r d e r L eh r l i n g s a b t e il u n g s te h e n au ch M itte l z u r V e r f ü g u n g , um B e d ü r f ti g e zu u n t e r s tü t z e n , i h n e n e in en K u r­

a u f e n t h a l t in d e n B e r g e n zu e r m ö g l i c h e n o d e r je nach B e d a r f auch für Kleid er, W ä s c h e , S c h u h e , B a h n f a h r t e n usw . Beihilfen zu g e w ä h r e n .

C. M a t s c h o ß .

NEUZEITLICHE WERKSTATTORGANISATION.

Von S tp L ^ n g . Diethelm v. Vigier.

(Schluß vo n S. 365.) Z e i t k a r t e .

Es ist nu n no ch die Z e i t k a r t e zu b e s p r e c h e n . D iese w ird b eim B o n s ­ b e a m t e n a u s g e f e r t i g t , d e r die S p a lte n Korn.-Nr., Zeich. Nr., M e n g e , M a sc h .- N r., A r b e i te r Nr., A b t e i l u n g ausf üllt. D e r E in r i c h t u n g s b e a m t e s e t z t die G r u n d z e i t und d e n S tü c k - o d e r S t u n d e n l o h n ein. D e r H a u p t ü b e r s i c h t s b e a m t e schickt die Z e i t k a r t e a u ch m it d e n M a t e r i a l a u s g a b e s c h e in e n usw . an die e n t s p r e c h e n ­ d e n M e is te r . W e n n d e r A r b e i t e r n e u e A r b e i t b eim M e i s t e r v e r la n g t, g i b t d i e s e r ih m d i e j e n ig e Z e i t k a r t e — u n t e r E i n t r a g u n g d e r A u s g a n g s z e it — , w elch e d e m o b e r s t e n A r b e i t s a u f t r a g a m z w e i t e n H a k e n d e r M a sc h in e d e s b e ­ tr e f f e n d e n A r b e i te r s an d e r Ü b e r s i c h t s ta f e l en ts p ric h t. Z u g le i c h h ä n g t e r die A r b e i t s a u f t r a g k a r t e an d e n e n t s p r e c h e n d e n e r s t e n H a k e n ( B e tr ie b s p la n V S. 399). D e r M e i s t e r w i r d nun , w e n n d a s e r s t e S tü c k f e r t i g ist, die Prüfling, d ies es e r s t e n S tü c k e s s e l b s t v o r n e h m e n , d e n n e r ist ja die P e rsö n lich k e it, die in e r s t e r Linie f ü r die G ü t e d e r A r b e i te n v e r a n tw o r tlic h ist. D a s E r g e b n i s t r ä g t e r in die Z e i t k a r t e ein. A u f d a s e r s t e S tück, d a s e r g e p r ü f t h a t, sc h läg t er s e in en S t e m p e l . W e n n d a s e r s t e S tü c k nich t e i n w a n d f r e i ist, s o h a t e r d a s z w eite S tü c k a u ch w i e d e r zu p r ü f e n . D en a b g e t r e n n t e n D u r c h s c h la g d e r Z e i t k a r t e g i b t er s e i n e m L au f k o n tr o lle u r , d e r alle d ies e D u r c h s c h la g e in e in e r M a p p e s a m m e l t u n d d e s s e n A u f g a b e es ist, in A b s tä n d e n von e tw a 50 zu 50 S tü c k P r ü f u n g e n an d e n a u s g e f ü h r t e n S t ü c k e n am P l a tz e d e s A r b e i te r s v o r z u n e h m e n , d a m i t v e r h in d e r t w ird, d a ß die G ü t e d e s F a b r ik a te s a b n im m t. D a s E r g e b n i s t r ä g t e r a u ch in die Z e i t k a r t e ein. W e n n d e r g a n z e A u f t r a g f e r t i g ist, b r i n g t d e r A r b e i t e r die Z e i t k a r t e d e m M e i s t e r z u rück, d e r di e Z e i t d e r R ü c k g a b e d a r a u f v e r m e r k t. E r g i b t d e m A r b e i t e r n u n

|die-4

Kommission Nr.| Zeichnung Nr.| Menge: | Zahltagvom

N E U Z E I T L IC H E W E R K S T A T T O R G A N IS A T IO N 399

jen ig e K arte, die d e r A r b e i t s a u f t r a g k a r t e en ts p ric h t, die jetzt g e r a d e zu o b e r s t a m z w e ite n H a k e n s e i n e r M a s c h in e h ä n g t , d e n n dies ist die A rb e it, d ie j e t z t a u s g e f ü h r t w e r d e n m u ß . Die e r le d ig t e Z e i t k a r t e s e n d e t d e r M e i s t e r in die E n d k o n tr o l l e , s e in e n S c h l e p p d i e n s t a r b e it e r schick t e r mit e in e m S c h l e p p ­ d i e n s tz e t t e l an d e n P la tz d e s A r b e ite r s , um die f e r t i g e W a r e in die E n d ­ k o n t r o ll e zu b r in g e n . Mit Blatt 2 dies es S c h l e p p d ie n s tz e tte ls w ird d e r

Ar-Materra/- beste//•

beamtet

kbrecktf..

beamte). W B .V

t/ebersichts- f beamte 1

Lohn- beamte,

Me/ster, Me/ster

i-a t* /£ \S Jtorttro/'tj

\ j e u ty

--- /Arbeiter

— o o —Me/ster --- Laufirontroi/eur

— o — Zeitkarte

--- ScMeppdienstaröeiter

1 A r b e it e r h o l t n e u e A rb e it!

2 M e is t e r l g i b t d i e Z e i tk a r te a u 6 , d i e d e m o b e r ­ s te n A u f t r a g a m z w e i te n H a k e n e n ts p r ic h t . E in ­ t r a g u n g d e r A u s g a n g s z e i t in d i e Z e itk a r te . D e r A r b e it a u f t r a g w ir d a n d e n e r s t e n H a k e n g e h ä n g t 3 B e g in n d e r A r b e it

4 M e is te r I p r ü ft d a s e r s t e S tü c k . E i n t r a g u n g d e r P r ü f u n g in d ie Z e itk a r te . K o n t r o ll s te m p e l 5 M e is t e r I ü b e r g i b t D u r c h s c h l a g d e r Z e itk a r te a n

L a u f k o n tr o ll e u r

6 P r ü f u n g a m 50., 100. u s w . S tü c k . E i n t r a g u n g d e s P r ü f e r g e b n i s s e s in d ie Z e itk a r te . K o n t r o ll s te m p e l 7 A r b e it b e e n d e t . A r b e it e r b r in g t Z e itk a r te z u m M e is te r , d e r d i e Z e it d e s E i n g a n g e s e in t r ä g t . A u s g a b e d e r Z e itk a r te , d ie d e r o b e r s t e n K a rte a m z w e i te n H a k e n e n ts p r ic h t

8 ; M e i s t e r I s c h ic k t S c h l e p p d i e n s t a r b e i t e r m it

" S c h l e p p d i e n s t z e t t e l z u m A r b e it e r ; Z e itk a r te a n E n d k o n t r o l l e

O J S c h l e p p d ie n s ta r b e it e r fa ß t d ie W a r e b e im A r ­ b e i t e r u n d b r in g t s ie in d ie E n d k o n t r o l l e . A r ­ b e it e r w ir d e n tl a s te t

t o j E n d p r ü f u n g .” E i n t r a g u n g d e s P r ü f e r g e b n i s s e s in d i e Z e itk a r te . Z u r ü c k s e n d u n g d e r Z e itk a r te a n d e n M e is t e r

11 M e i s t e r I h ä n g t d i e K a r te v o m e r s t e n H a k e n a b u n d d ie o b e r s t e K a rte v o m z w e i te n H a k e n a n d e n e r s t e n H a k e n . D ie Z e itk a r t e s c h ic k t e r a n d e n n ä c h s t e n M e is t e r

12 M e is t e r II lä ß t d u r c h d e n S c h l e p p d i e n s t a r b e i t e r d ie W a r e a u s d e r E n d k o n t r o i l e h o l e n u n d z u m A r b e it e r b r i n g e n , d e r d a m i t z u tu n h aL K o n tr o lle w ir d d u r c h S c h le p p d i e n s tz e tt e l e n t ­ l a s t e t

13 A r b e ite r w ir d m it d e r W a re a u lJ S c h l e p p d ie n s t- z e tt e l 2 b e la s t e t

14 V o m l e t z te n M e is t e r k o m m t d ie Z e i tk a r te z u m M a te r ia l b e s t e ll b e a m t e n , d e r d a s f ü r a n d e r e Z w e c k e v e r w e n d b a r e M a te r ia l a u f z e i c h n e t ! fej 15 E in tr a g u n g e n in d ie L o h n lis te n

16 B e l a s t u n g d e s b e tr e f f e n d e n A u f t r a g e s m it d e n L o h n k o s te n . E i n tr a g u n g d e r M a s c h i n e n b e n u t z u n g s d a u e r

17 A u f b e w a h r u n g

Betriebsplan V.

400 A B H A N D L U N G E N

b e i t e r e n tl a s t e t . D e r S c h l e p p d i e n s t a r b e i t e r b r i n g t die W a r e in die K o n t r o l le , d i e d u r c h B latt 1 d e s S c h l e p p d i e n s t z e tt e ls b e la s t e t w ir d , w e lc h l e t z te r e n Z e t t e l d e r S c h l e p p d i e n s t a r b e i t e r d e m M e i s t e r z u r ü c k b r i n g t. W e n n d ie E n d p r ü f u n g f e r t i g ist, s e n d e t die E n d k o n tr o l l e die Z e i t k a r t e m it ih r e m V e r m e r k ü b e r d a s P r ü f u n g s e r g e b n i s an d e n M e i s t e r . N u n e r s t w i r d d e r M e i s t e r die e n t ­ s p r e c h e n d e A r b e i t s a u f t r a g k a r t e v o m e r s t e n H a k e n w e g n e h m e n u n d in ein Lac h f ü r e r le d ig t e A r b e i t e n e in r e ih e n u n d di e o b e r s t e K a r te a m z w e i t e n H a k e n , f ü r die e r s o e b e n die Z e i t k a r t e a u s g e g e b e n h a t, v o n d i e s e m H a k e n an d e n e r s t e n H a k e n h ä n g e n . Alle d ies e V e r s c h i e b u n g e n w e r d e n a u c h w i e d e r an d e r H a u p t ü b e r s i c h t s t a f e l v o r g e n o m m e n . D ie s o e b e n e r l e d i g t e Z e i t k a r t e s e n d e t d e r M e i s t e r n u n an d i e j e n ig e A b t e il u n g , w e l c h e die n ä c h s t e O p e r a t i o n v o r ­ n e h m e n m u ß , w a s e r a u s d e r Z e i t k a r t e e r s i e h t . N a c h E m p f a n g d e r s e l b e n w ird d e r b e t r e f f e n d e M e i s t e r s e i n e n S c h l e p p d i e n s t a r b e i t e r m it e in e m S c h l e p p d i e n s t ­ z e t t e l in d i e E n d k o n t r o l l e s e n d e n u n d die W a r e an d e n P l a t z d e s A r b e i te r s s c h a f f e n las sen , d e r die n ä c h s t e O p e r a t i o n v o r n e h m e n soll. W e l c h e s die fra g lic h e M a s c h i n e ist, e r s i e h t e r a u s d e r Z e i t k a r t e ; die e n t s p r e c h e n d e O p e r a t i o n s a u f t r a g ­ k a r t e is t ih m a u ch s c h o n z u g e s c h i c k t w o r d e n . E r h a t s ie an d e n d r i t t e n H a k e n a u f A n o r d n u n g d e s H a u p t ü b e r s i c h t s b e a m t e n g e h ä n g t , d ie A r b e i t v o r b e r e i t e t u n d die K a r t e , n a c h d e m die W a r e a n d e n P l a t z d e s A r b e i t e r s g e k o m m e n , an d e n z w e ite n H a k e n g e h ä n g t . N a c h d e m nä m lich d e r H a u p t ü b e r s i c h t s b e a m t e v o m M e i s t e r , b e i d e m d ie e r s t e O p e r a t i o n an d e m S t ü c k v o r g e n o m m e n w u r d e , d e n A u f t r a g e r h a l t e n h a t, di e b e t r e f f e n d e A r b e i t s k a r t e an d e n d r i t t e n H a k e n zu h ä n g e n , d a d a s M a t e r i a l e i n g e t r o f f e n , h ä n g t d e r H a u p t ü b e r s i c h t s b e a m t e alle ü b r i g e n O p e r a t i o n e n f ü r d a s b e t r e f f e n d e S t ü c k a u s , w a s f ü r alle ä n d e r n i n F r a g e k o m m e n d e n M e i s t e r d e n letz te n B e feh l z u r A r b e i t s v o r b e r e i t u n g , d. h.

H e r a n s c h a f f u n g d e r W e r k z e u g e , E in s p a n n v o r r i c h t u n g e n u s w . an d e n P la tz d e s A r b e i t e r s b e d e u t e t . W e n n d ie le tz te O p e r a t i o n d u r c h g e f ü h r t , d ie Z e i t k a r t e v o n d e r E n d k o n tr o l l e d e m letz te n M e i s t e r w i e d e r z u g e k o m m e n ist, g e h t sie z u m M a t e r i a l b e s t e l l b e a m t e n , d e r a n H a n d d e r N o t i z e n a u f d e r Z e i t k a r t e d a s M a t e r i a l v e r m e r k t, w e l c h e s v e r d o r b e n w u r d e , a b e r n o c h f ü r a n d e r e Z w e c k e v e r w e n d e t w e r d e n k a n n . Die E n d k o n t r o l l e h a t d i e s e s M a t e r i a l in di e b e ­ tr e f f e n d e n L a g e r m ittels ein e s R ü c k li e f e r u n g s s c h e i n e s z u r ü c k g e g e b e n . D e r M a t e r i a l b e s t e l l b e a m t e v e r m e r k t sich a u ch d a s M a t e r i a l , d a s sich w ä h r e n d d e r B e a r b e i t u n g a ls u n b r a u c h b a r e r w i e s e n h a t, u n d e n d li c h d a s v e r l o r e n g e ­ g a n g e n e M a terial, f ü r R e k la m a t io n s - u n d s t a tis tis c h e Z w e c k e . D ie Z e i t k a r t e k o m m t n u n z u m L o h n b e a m t e n , d e r d ie a u s z u z a h l e n d e n L ö h n e in s e in e L o h n ­ liste e in t r ä g t . A u ß e r d e n L ö h n e n v o n d i e s e n e r l e d i g t e n Z e i t k a r t e n m u ß d e r L o h n b e a m t e b e i Z a h l t a g a b s c h l u ß a u c h n o c h die L ö h n e d e r im U m l a u f b e f i n d ­ lic h e n Z e i t k a r t e n b e k o m m e n . Z u d i e s e m Z w e c k l ä ß t j e d e r M e i s t e r k u r z v o r Z a h l t a g a b s c h l u ß d u r c h s e i n e n G e h i lf e n a u f d e n n o c h a u s g e g e b e n e n Z e i t ­ k a r t e n bis z u m D a t u m d e s Z a h l t a g e s d ie L ö h n e a u s r e c h n e n u n d e i n e Z u s a m m e n ­ s t e ll u n g d e r s e l b e n an d en L o h n b e a m t e n s e n d e n , d e r d i e s e L ö h n e in se in e L is te n e i n t r ä g t . D ie s e L is te g e h t u n t e r z e i c h n e t v o m B e t r i e b s l e i t e r als A u s ­ z a h l u n g s b e f e h l an d ie K ass e. D ie Z e i t k a r t e g e h t s o d a n n v o m L o h n b e a m t e n zu m A b r e c h n u n g s b e a m t e n . D i e s e r b e l a s t e t d e n b e t r e f f e n d e n A u f t r a g m i t d e n L o h n k o s t e n u n d t r ä g t f e r n e r die M a s c h i n e n b e n u t z u n g s d a u e r , d. h. die S t u n ­ d e n za h l, w ä h r e n d d e r e n d a s S tü c k an d e r M a s c h i n e w a r , z u r B e r e c h n u n g d e r H e r s t e l l k o s t e n ein.

N E U Z E I T L I C H E W E R K S T A T T O R G A N I S A T I O N 401 A n s c h lie ß e n d an d i e B e t r a c h t u n g e n ü b e r d e n A b r e c h n u n g s b e a m t e n sollen d ie w i c h ti g s t e n F r a g e n d e r B e t r i e b s a b r e c h n u n g k u r z g e s t r e i f t w e rd en .

1. Die B e t r i e b s a b r e c h n u n g soll s o f o r t n ach F e r tig s te llu n g des A u f tr a g e s d ie S e l b s t k o s t e n f e s ts tellen , an H a n d d e r e r d a n n d e r V e r k a u f p r e i s f e s t g e ­ le g t w ird.

2. Sie h a t die A u f g a b e , die g e n a u e n S e l b s t k o s t e n d e r im verflosseinen M o n a t h e r g e s t e l l t e n u n d die N a c h k a l k u la t io n d e r v e r k a u f t e n F a b r ik a te u n d

3. di e V o r k a l k u la ti o n zu e r m ö g lic h e n . Sie g i b t e in e v e r g le ic h e n d e Z u ­ s a m m e n s t e l l u n g d e r N a c h k a l k u la t io n mit d en e rzielten V e r k a u f p r e i s e n un d d a ­ m it d e n G e w i n n o d e r V e r l u s t an.

D ie S e l b s t k o s t e n s e t z e n sich z u s a m m e n e in e r s e its a u s d e n M aterial- u n d L o h n k o s t e n , a n d e r s e i t s a u s d en H e r s t e l l u n g s - u n d A ll g e m e in - U n k o s t e n . M a terial­

k o s t e n , L o h n k o s t e n u n d H e r s t e l l u n g s k o s t e n b ild en d en I n v e n t a r w e r t d e r b e ­ tr e f f e n d e n W a r e . Die M a terial- und L o h n k o s t e n k ö n n e n vo m M a t e r i a l b e z u g ­ schein u n d d e r Z e i t k a r t e o h n e w e i te r e s in die S e l b s t k o s t e n b e r e c h n u n g ü b e r ­ n o m m e n w e r d e n . D ie H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n b e r e c h n e n sich a u f G r u n d d e r Ü b e r l e g u n g , d a ß j e d e M a s c h in e die K o s te n , w elch e sie w ä h r e n d e in e r A b r e c h ­ n u n g s p e r i o d e v e r u r s a c h t hat, au ch s e lb s t z u rü ck z ah le n m uß. Als so lc h e K o s te n si nd zu n e n n e n : T i l g u n g , Z in s en , S t e u e r n , An teil an K r a f tb e d a r f , A nte il am G e ­ bä u d e , A nteil an I n s t a n d h a l t u n g . D u rc h Div isi on d e r S u m m e d i e s e r P o s te n für ein J a h r u n d die b e tr e f f e n d e M a s c h in e d u r c h die m u tm a ß li c h e Z ah l d e r jäh rlich e n B e n u tz u n g s s t u n d e n d e r s e l b e n M a s c h in e e r h ä l t m an die f ü r eine A r b e i t s t u n d e zu v e r r e c h n e n d e n H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n fü r die b e tr e f f e n d e M a ­ schine. D ie s e Zahl, m u lt ip li z ie rt m it d e r M a s c h i n e n b e n u t z u n g s d a u e r , w ie sie d e r Z e i t k a r t e e n t n o m m e n w ird , g i b t u n s die H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n a u f d e r f r a g ­ lichen M a s c h in e. E n t s p r e c h e n d w ird mit d e n A ll g e m e in u n k o s te n v e rfa h re n . M a n b e s c h r ä n k t si e a u f die L o h n - u n d M a t e r i a l k o s t e n . D u r c h Divisi on d e r S u m m e all er A llg e m e in u n k o s te n w ä h r e n d e in e s J a h r e s d u r c h d e n g e ­ s a m t e n L o hn- u n d M a t e r i a l u m s a tz f ü r ein J a h r e rh ält m a n die a uf e in e Lo h n - u n d M a t e r i a l e i n h e i t b e z o g e n e n A ll g e m e in u n k o s te n . D ie se Z ah l w i r d A llg e ­ m e i n u n k o s t e n - F a k t o r g e n a n n t . D u r c h M u ltip lik atio n d e r für d e n f r a g lic h e n A u f t r a g g e z a h lt e n L o h n - u n d M a t e r i a l k o s t e n m it d ie s e m F a k t o r e r h ä l t m a n die A l l g e m e in u n k o s te n , m it d e n e n d e r b e t r e f f e n d e A u f t r a g zu b e la s t e n ist.

V e r r e c h n u n g d e r H e r s t e l l u n g s - un d A l l g e m e in u n k o s te n be i d e r R e c h n u n g s ­ a u s s t e ll u n g :

H e r s t e l l u n p - s u n k o s te n - F a k to r — i ä h r l i c h e H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n a u f b e tr . M a s c h i n e 1 1 v 1 O l v 11 1111 f O U 11 iv U O 1L11 1 il IV l v 1 a n - ■■ | Y-, * , « i f c i. . uff fl ■

j ä h r l ic h e B e n u t z u n g s s t u n d e n z a h l a u f b e tr . M a s c h i n e

H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n e in e s A u f t r a g e s

= H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n - F a k t o r X M a s c h i n e n b e n u t z u n g s d a u e r

. , , , . r- , , j ä h r l i c h e A llg e m e in u n k o s t e n

A l l g e m e in i m k o s t e n - F a k t o r = ia^rliche L o h n - u . M a t e r i a l k o s t e n

A l l g e m e in u n k o s te n ein es A u f t r a g e s

= A l l g e m e i n u n k o s t e n - F a k t o r X Lohn - u n d M a t e r i a l k o s t e n . Es ist kl ar, d a ß d e r B e s t im m u n g d e r S t u n d e n z a h l f ü r die H e r s t e l l u n g s - Unko ste n u n d d e s e n t s p r e c h e n d e n F a k t o r s f ü r die A ll g e m e in u n k o s te n e in e g e ­ w i s s e U n g e n a u i g k e i t a n h a f t e t . Es ist d a h e r üblich, bei d e r N a ch k a lk u la tio n , die E n d e je d e n M o n a t s s t a tt f i n d e t , zu w e l c h e r Z e i t m a n alle n ö t i g e n U n ­ t e r l a g e n zur g e n a u e n P r e i s f e s t l e g u n g k e n n t, B e r ic h t ig u n g s f a k t o r e n a u fzu ste ll e n ,

402 A B H A N D L U N G E N

m it d e n e n d i e H e r s t e l l u n g s - wie die A l l g e m e in u n k o s te n , w ie sie in d e n V e r ­ k a u f p r e i s e n e i n g e s e t z t w u r d e n , m u lt ip li zie rt w e r d e n , u m die tats ä ch lich im v e r ­ f l o s s e n e n M o n a t a u f g e l a u f e n e n U n k o s t e n r ich tig a u f j e d e n in d i e s e m Z e i t ­ r a u m e r l e d i g t e n A u f t r a g zu v e rte ile n . D e r B e r i c h t i g u n g s f a k t o r f ü r die H e r s t e l ­ l u n g s u n k o s t e n ist d e r Q u o t i e n t a u s d e r S u m m e a ll e r tatsä ch lich a u f g e l a u f e n e n H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n d i e s e s ¡Monats u n d d e r S u m m e all er H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n , w i e si e in d ie V e r k a u f p r e i s e e i n g e s e t z t w u r d e n . A n a l o g ist d e r B e r i c h t i g u n g s ­ f a k t o r f ü r d ie A l l g e m e in u n k o s te n g e b il d e t.

V e r r e c h n u n g d e r H e r s t e l l u n g s - un d A l l g e m e i n u n k o s t e n bei d e r am E n d e j ed e n M o n a t s v o r g e n o m m e n e n N a c h k a l k u l a t i o n :

ta ts ä c h lic h e H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n e in e s A u f t r a g e s

. , . . . , . m o n a t l i c h e t a t s ä c h l i c h e H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n

= f a k t u r i e r t e H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n x m o n a f l i c h e t a k t u r i e r t e H e r s t e ü u n g s u n k ^ i t T n

ta ts ä c h lic h e A l l g e m e in u n k o s te n e in e s A u f t r a g e s

, , , , , , , , m o n a t l i c h e t a t s ä c h l i c h e A l l g e m e in u n k o s t e n

= f a k t u r i e r t e A l l g e m e i n u n k o s t e n x monatliche ,akluner,c A i i g e m e E ä n k o s t e n • Es ist s e h r w a h r s c h e in lic h , d a ß die S u m m e d e r t a ts ä c h lic h e n H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n a m E n d e des M o n a t s g r ö ß e r o d e r k l e i n e r ist als d i e S u m m e d e r H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n , w ie sie im V e r l a u f e d e s v e r fl o s s e n e n M o n a t s mit H ilfe d e s S t u n d e n s a t z e s a u s g e r e c h n e t w u r d e . Ä h n ­ lich w i r d es sich m it d en A l l g e m e in u n k o s te n v e r h a l te n , u n d so a u c h für die f o l g e n d e n M o n a t e d e s J a h r e s . Am E n d e d e s J a h r e s k a n n sich d a n n z. B.

e r g e b e n , d a ß d i e S u m m e d e r H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n , wie sie in d e n V e r k a u f ­ p r e is e n b e r ü c k s i c h t i g t w u r d e n , k l e i n e r ist als die t a ts ä c h lic h e n in d i e s e m Z e i t ­ r a u m e r w a c h s e n e n H e r s t e l l u n g s u n k o s t e n , e in e F o l g e d a v o n , d a ß die Zahl d e r J a h r e s b e n u t z u n g s s t u n d e n zu g r o ß a n g e n o m m e n w u r d e . D i e s e s M a n k o m u ß d u r c h e in e n Teil d e s G e w i n n e s g e d e c k t w e r d e n . M a n k a n n es n u n w i e ­ d e r e in b r i n g e n , i n d e m m a n f ü r d a s f o l g e n d e J a h r d en S t u n d e n s a t z e n t s p r e c h e n d h ö h e r ein s etzt. — W a s die V o r k a l k u la ti o n a n b e t r if f t , so m u ß g e s a g t w e r d e n , d a ß , w e n n m a n es n icht m it e in e r S c h ä t z u n g d u r c h V e r g le ic h m it e in e r f r ü ­ h e r e n ä h n li c h e n B e s t e l l u n g b e w e n d e t la s sen sein will, s o n d e r n g e n a u e v e r b i n d ­ liche P r e i s a n g a b e n m a c h e n m u ß , m a n d e n g a n z e n A u f t r a g d u r c h d a s W e r k ­ s t a t t b u r e a u w a n d e r n las se n m u ß , wie w e n n es ein e n d g ü l t i g e r A u f t r a g w ä r e , bis ¡M a te r ia lm e n g e m it P r e i s a n g a b e d u r c h d e n L a g e r b e s t e l l b e a m t e n , A r b e i t s ­ zeiten, A k k o r d e , die v e r w e n d e t e n M a s c h in e n z u r B e s t i m m u n g d e r L ö h n e u nd d e r H e r s t e l l u n g s k s t e o n f e s t g e l e g t sind. N u n e r s t ist d e r A b r e c h n u n g s b e a m t e i m s ta n d e , d ie g e n a u e n S e l b s t k o s t e n zu b e r e c h n e n .

Z u m S c h lü s s e soll n och eine E i n r i c h tu n g b e s p r o c h e n w e r d e n , die d a zu d ien t, die L ie f e r f r is te n g e n a u v o r a u s z u b e s t i m m e n , w o r a u f s c h o n f r ü h e r bei B e h a n d l u n g d e r Ü b e r s i c h t s ta f e l n h i n g e w i e s e n w u r d e . D ie se E in ­ r i c h t u n g s t e h t also in V e r b i n d u n g m it d e r H a u p t ü b e r s i c h t s t a f e l . U n t e r d e n d r e i S p a l te n , w e lc h e fü r jed e M a s c h i n e auf d e r Ü b e r s i c h t s ta f e l e i n ­ g e r ä u m t sind , sin d s c h m a le S t r e if e n nach d e n T a g e n fü r 2 bis 3 M o n a t e n u m e r i e r t . W e n n d a s f r ü h e r b e s p r o c h e n e A r b e i ts b u c h zu m H a u p t ü b e r s i c h t s ­ b e a m t e n k o m m t , s t e c k t d i e s e r f ü r j e d e O p e r a t i o n ein e s j e d e n S t ü c k e s a n d e r e n t s p r e c h e n d e n M a s c h i n e d ie A r b e i t aus. E r sieht, an w e l c h e m T a g e die letz te A r b e i t e i n e r j e d e n M a s c h i n e f e r t i g ist. D a r u n t e r s t e c k t e r d e n A n f a n g d e r n e u e n A r b e i t aus, i n d e m e r e in e n S t r e if e n m it e n t s p r e c h e n d e r Z e i c h n u n g s ­

T E C H N I S C H E H O C H S C H U L E N U N D P O L I T I S C H E B I L D U N G 403 u n d A u f t r a g n u m m e r ein s ch ieb t. Aus d e r Z e i t k a r t e s ie h t er, w a n n die A r b e i t f e r t i g sein k ann. E r s t e c k t m it e in e m g leic h en S tre if e n d a s E n d e d ies er O p e r a t i o n s a r b e i t aus. W e n n d a n n s p ä t e r d a s S tück tatsächlich in A rbeit k o m m t , s t e c k t e r ein F ä h n c h e n m it e n t s p r e c h e n d e r Z e i c h n u n g s - un d A u f ­ t r a g n u m m e r an d i e s e n T a g d e r T afel. W e n n die A r b e i t b e e n d e t ist, v e r ­ s c h i e b t e r d a s F ä h n c h e n a u f d e r T a f e l an d e n F e r t ig s te l lu n g s ta g . M a n sieht so d e n S t a n d d e r ein z eln e n O p e r a t i o n s a r b e i t e n an j e d e m S tück. W e n n ein S tü c k o d e r e in e G r u p p e f e r t i g ist, w i r d d ies d u r c h d e n H a u p t ü b e r s i c h t s b e a m t e n in Ü b e r s i c h t s b l ä t t e r e i n g e t r a g e n , w o v o n e r fü r j e d e n A u f t r a g eines h a t u n d w elch e d e n S t a n d d e r A r b e i te n in g r o ß e n Z ü g e n w i e d e r g e b e n ; dies ist w ic h ti g auch für d e n B e g in n d e r M o n t a g e . Es ist n u n leicht ein z u se h en , wie d u rc h dies es A u s ­ st e ck e n all er A r b e i te n an H a n d d e s le tzte n A r b e i ts b u c h e s , in d e m die Z e i t ­ k a r te n lie g en , a u f d e n e n di e Z e i t d a u e r d e r ein z eln e n O p e r a t i o n e n a n g e ­ g e b e n ist, d e r Z e i t p u n k t d e r F e r t i g s t e l l u n g ein es n e u e n A u f t r a g e s rasch b e s t im m t w e r d e n k a n n d u r c h A u s s te c k e n aller O p e r a t i o n e n s ä m tlic h e r Stücke.

Bei e in e m g a n z n e u e n G e g e n s t a n d m u ß m a n n atü rlich m it d e r B e s t im m u n g der L ie ferfris te n d u r c h A u s s te c k e n d e r A r b e i te n w a r t e n , bis das e r s te A r b e i ts ­ b u c h h e r g e s t e ll t ist.

TECHNISCHE HOCHSCHULEN

Powiązane dokumenty