witaminy
Źródła witaminy D. Witamina D występuje w kilku formach. Wyróżnić możemy witaminę D1 (kalcyferol), witaminę D2 (ergokalcyferol) oraz witaminę D3 (cholekalcyferol). Witamina D1 występuje głównie w tranie, witamina D2 - w roślinach, zaś witamina D3 powstaje w tkance skórnej ludzi i zwierząt pod wpływem promienio-wania ultrafioletowego (UVB). Witamina D3 jest jedną z niewielu witamin, którą organizm może wyprodukować endogennie. Naturalnym źródłem witaminy D jest również żywność m.in. mleko, mleko sojowe, masło, ryby i niektóre grzyby (np.
kurki). Natomiast większość produktów to żyw-ność wzbogacana w ten składnik. Średnia ilość witaminy D dostarczanej w diecie w krajach euro-pejskich waha się w granicach 2,5 - 4,0 μg/dzień.
W wielu krajach rekomendowane jest dostarcze-nie do 10 μg/dzień do 2. roku życia, zaś dla kobiet w ciąży i dla osób starszych - 7,5 μg/dzień.
Metabolizm i aktywność witaminy D. Me-tabolizm witaminy D obejmuje jej przekształcenie do kalcidiolu (25OHD), a następnie do kalcitriolu (1,25(OH)2D) - najbardziej aktywnej formy wi-taminy D. Pierwszy proces zachodzi w wątrobie i keratynocytach, drugi – w nerkach, przewodzie pokarmowym, układzie kostnym, mięśniach, neu-ronach, trzustce, gruczole krokowym i limfocytach.
Witamina D działa za pośrednictwem specyficznych receptorów VDR (ang. Vitamin D Receptor). Ich obecność stwierdzono nie tylko w organach zaanga-żowanych w utrzymanie homeostazy mineralnej (je-lito, kość, nerka, przytarczyce), lecz również w tkan-kach i organach innego rodzaju (komórki β trzustki, komórki układu immunologicznego), co świadczy o szerokim spektrum działania kalcitriolu.
Układ kostny. Witamina D odgrywa istot-ną rolę w procesie wchłaniania wapnia w jelicie cienkim. Jej niedobór prowadzi do krzywicy, os-teomalacji oraz osteoporozy. Przewlekły niedo-bór witaminy D prowadzi do zaburzenia procesu wchłaniania wapnia w jelicie cienkim w rezultacie czego, stężenie wapnia we krwi spada. Wówczas, przytarczyce zwiększają produkcję PTH, który kosztem wapnia zgromadzonego w kościach, uzu-pełnia jego niedobory w surowicy krwi. Proces ten przebiega poprzez aktywację osteoklastów, co skutkuje destrukcją tkanki kostnej. Badania naukowe dowodzą, że suplementacja kalcidiolem zmniejsza ryzyko złamań kości. Sugeruje się, że dobowa dawka witaminy D, która wykazuje dzia-łanie protekcyjne na układ kostny to około 20 µg na dzień. Z kolei badania na starszych kobietach wykazały, że podawanie witaminy D2 w ilości 54 µg na dzień, znamiennie zwiększyło masę czę-ści rdzeniowej koczę-ści śródręcza. Zaobserwowano również, że podawanie witaminy D pacjentom, którzy nie reagowali na terapię bisfosfonianami, zaowocowało wzrostem gęstości masy kostnej z czego wynika, że witamina D potęguje działanie bisfosfonianów. Wykazano również, że witamina D wraz z witaminą K i wapniem spowalniają utra-tę masy kostnej o 40% i odsuwają wystąpienie os-teoporozy o ok. 10 lat.
Układ mięśniowy. Zaobserwowano związek między niedoborem witaminy D a schorzeniami tkanki mięśniowej, takimi jak miopatia. Wita-mina D wpływa na transport komórkowy jonów wapnia oraz syntezę niezbędnych dla prawidło-wego funkcjonowania mięśni białek (tj. aktyny i troponiny). Dowiedziono, że prawidłowe
funk-T A N O W IS K A , O P IN IE , IN F O R M A C JE
cjonowanie mięśni jest pozytywnie skorelowane z poziomem 25OHD oraz że suplementacja wi-taminy D pozwala odwrócić atrofię mięśniową.
Badania wykazały, że pierwsze rezultaty widocz-ne były już po 3 miesiącach, zaś najlepsze efekty obserwowano po 6 – 12 miesiącach leczenia.
Choroby nowotworowe. Szereg badań epi-demiologicznych wykazało, że występowanie najczęstszych form raka wykazuje negatywną korelację z poziomem witaminy D w surowicy krwi. Obecnie wiadomo, że receptory witaminy D występują w komórkach nowotworowych, co wskazuje, że jej funkcje nie są ograniczone tylko do tkanki kostnej, lecz swoim działaniem obej-mują również komórki zmienione nowotworowo.
Zauważono, że witamina D działa antykancero-gennie i znacznie zmniejsza częstość występowa-nia chorób nowotworowych u osób, u których jej poziom jest nie mniejszy niż 30 ng/ml surowicy krwi. Badania nad grupą pacjentów cierpiących na raka prostaty wykazały, że stężenie we krwi antygenu gruczołu krokowego (markera prze-rostu prostaty i raka prostaty) znacznie zmalało po 6 – 15 miesiącach suplementacji kalcitriolem, w porównaniu z pacjentami otrzymującymi pla-cebo. Przypuszcza się, że witamina D uwrażliwia komórki nowotworowe na cytotoksyczne działa-nie cytostatyków, wykazuje działadziała-nie proróżnicu-jące, antyproliferacyjne oraz hamujące angioge-nezę i stymulujące apoptozę komórek rakowych.
Związek między poziomem witaminy D i rakiem wydaje się najlepiej udowodniony w stosunku do raka prostaty, raka piersi i jelita grubego. Szereg badań potwierdziło, że zmniejszony poziom wi-taminy D zwiększa ryzyko zachorowania na cho-roby nowotworowe. Wydaje się zatem, że kam-pania medialna przestrzegająca przed opalaniem ze względu na ryzyko powstania raka skóry, wy-maga pewnego zrównoważenia i ostrożności.
Zespół metaboliczny. W ostatnich latach niedobór witaminy D powiązano z ryzykiem wy-stąpienia zespołu metabolicznego skupiającego:
insulinooporność, nietolerancję glukozy, dyslipi-demię, nadciśnienie oraz otyłość typu wisceral-nego (otyłość jabłkową) i często prowadzącego do rozwoju cukrzycy typu 2 oraz zawału mięśnia sercowego. Szereg doniesień mówi o roli witami-ny D w hamowaniu stanów zapalwitami-nych w choro-bach z autoagresji i stanach będących wynikiem przewlekłego podwyższenia produkcji
prozapal-nych cytokin, takich jak zespół metaboliczny, czy choroby układu krążenia. Typowym przykładem może być udowodniony wpływ witaminy D na incydencję stwardnienia rozsianego oraz związek witaminy D z zespołem metabolicznym, cukrzy-cą, nadciśnieniem i otyłością i z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
Otyłość. Wiele publikacji donosi o odwrotnej zależności między poziomem witaminy D a oty-łością. Wynika to z faktu, iż grubsza, niż u osób bez otyłości, podskórna tkanka tłuszczowa za-trzymuje rozpuszczalną w tłuszczach witaminę D utrudniając jej transport do krwioobiegu. Konse-kwencją jest zmniejszenie jej stężenia w surowicy krwi, w porównaniu z osobami normalnej wagi.
Wydaje się zatem, że doustna podaż witaminy D pozwoli na uzupełnienie jej niedoborów u ludzi z otyłością, gdyż podana tą drogą witamina D za-raz po absorpcji w jelicie trafia do krwioobiegu.
Zaobserwowano także, że deficyt witaminy D jest bardziej powszechny u osób otyłych z syn-dromem zespołu metabolicznego niż u pacjen-tów bez żadnych objawów. Według naukowych doniesień niedobór witaminy D zwiększa ryzy-ko nadmiernego spadku poziomu HDL, sprzyja wzrostowi triglicerydów we krwi, dyslipidemii, cukrzycy i innych chorób zespołu metaboliczne-go. Dlatego tak ważne jest, aby poziom witaminy D był uzupełniany, szczególnie przez osoby otyłe, o czym trzeba pamiętać dyskutując profilaktykę zespołu metabolicznego. Ponadto zauważono, że podawanie witaminy D wraz z wapniem prowa-dzi do spadku wagi.
Nadciśnienie. Badania przeprowadzone w USA pozwoliły zauważyć, iż poziom 25OHD w surowicy krwi był mniejszy u osób starszych i osób z nadciśnieniem. Obecnie wiadomo, że wi-tamina D oddziałuje na układ renina-angiotensy-na, który odpowiada za utrzymanie odpowiednie-go ciśnienia krwi. Badania in vitro dowiodły, że kalcitriol hamuje syntezę reniny, której nadmier-ny wzrost syntezy sprzyja rozwojowi nadciśnie-nia. Badania populacyjne wykazały, że kobiety, które otrzymywały 400 IU witaminy D na dzień miały nieco większe ciśnienie krwi niż pacjent-ki, których dzienna porcja witaminy przekraczała 400 IU. Podobnie zauważono, że ekspozycja na promieniowanie UVB i związany z nią wzrost syntezy witaminy D w skórze był skorelowany ze spadkiem ciśnienia krwi.
S T A N O W IS K A , O P IN IE , IN F O R M A C JE
Cukrzyca. Już w latach 80. wykazano zwią-zek między poziomem witaminy D i niewrażli-wością na insulinę (insulinoopornością). Przede wszystkim jej niedobór zaburza funkcjonowanie komórek β wysp trzustkowych oraz wydzielanie insuliny sprzyjając wystąpieniu cukrzycy typu 2. Niedobór witaminy D może też prowadzić do wzrostu produkcji prozapalnych cytokin odpowie-dzialnych za apoptozę komórek β, czego konse-kwencją jest cukrzyca typu 1.Wkład witaminy D w rozwój lub prewencję cukrzycy związany jest z obecnością receptorów VDR w komórkach β. Zauważono, że myszy pozbawione tych receptorów częściej wykazy-wały zaburzenia w sekrecji insuliny niż myszy kontrolne. Zaburzenia w prawidłowym funkcjo-nowaniu komórek trzustki zależą także od wtór-nych efektów niedoboru witaminy D, takich jak hypokalcemia. Niedobór witaminy D utrudnia wchłanianie wapnia skutkując jego niedoborem w surowicy krwi, podczas gdy mechanizm se-krecji insuliny jest procesem zależnym od tego minerału. Działanie witaminy D polega bowiem na zwiększeniu stężenia jonów Ca2+ w cytozolu komórek β, co pobudza sekrecję insuliny.
Wiele doniesień naukowych wskazuje na hypowitaminozę D jako czynnik zwiększonego ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2. Zarówno u diabetyków, jak i osób znajdujących się w gru-pie zwiększonego ryzyka wykazano, że poziom witaminy D w surowicy krwi był znacznie niż-szy niż u osób zdrowych. Podobnie dzieci, któ-re dostawały odpowiednią dawkę witaminy D lub w pierwszych latach życia otrzymywały olej z wątroby dorsza rzadziej chorowały na cukrzycę typu 1. Istotna okazała się również dieta kobiet podczas ciąży.
Infekcje. Najnowsze badania donoszą o istnie-niu zależności między poziomem witaminy D w su-rowicy krwi a podatnością na infekcje. Wykazano, że przy średniej wartości 25OHD w surowicy krwi wynoszącej 80 nmol/l podatność na choroby takie jak: zapalenie zatok przynosowych, angina, zapale-nie ucha środkowego, zapalezapale-nie oskrzeli, zapalezapale-nie płuc, zapalenie gardła oraz zapalenie krtani była mniejsza w porównaniu do pacjentów z mniejszym stężeniem witaminy D w surowicy krwi. Zaobser-wowano również negatywną korelację między su-rowiczym poziomem 25OHD a nałogiem palenia i związaną z tym zwiększoną zachorowalność na różnego rodzaju infekcje.
Telomery. Palenie papierosów, czy zespół metaboliczny prowadzą do stresu oksydacyjnego i nadmiernej produkcji wolnych rodników, które to znacznie przyspieszając proces skracania telo-merów. Sugeruje się, że skoro witamina D hamuje rozwój stanu zapalnego to może również wpływać na procesy starzenia i tempo skracania telomerów.
Związek między stanem zapalnym organizmu i po-ziomem witaminy D powiązano z długością telo-merów w leukocytach. Potwierdziły to badania na kobietach z osteoporozą, otyłością, cukrzycą, cho-robami układu krążenia, dolegliwościami wzro-kowymi i zaburzeniami hormonalnymi, u których większa długość telomerów była wyraźnie skorelo-wana z wyższym poziomem witaminy D.
Witamina D jako wskaźnik ogólnego stanu zdrowia. Antyoksydacyjne, antyzapalne i antyno-wotworowe efekty witaminy D wskazują na to, że witaminę D możemy traktować jako istotny wskaź-nik ogólnego stanu zdrowia i prawdopodobnie istot-ny czynnik predykcji przewidywanej długości życia.
Wszyscy mieszkańcy Europy Środkowej i Północ-nej, w tym Polski ryzykują, a nawet wykazują nie-dobór witaminy D. Dotyczy to szczególnie osób przebywających zbyt krótko na wolnym powietrzu, nadmiernie chroniących całe ciało przed promienia-mi słońca z powodu przesadnej obawy przed rakiem skóry i czerniakiem oraz używających kremów pro-tekcyjnych, osób starszych, osób otyłych, czy też stosujących dietę wegetariańską bez udziału ryb i produktów mlecznych.
Leczenie - kontrowersyjne dawki. Terapia witaminą D3 od dawna była hamowana obawami przed przedawkowaniem i hiperkalcemią, co oka-zało się nie do końca uzasadnione. Zaobserwowane dotychczas przypadki toksyczności dotyczyły da-wek powyżej 250 μg na dobę stosowanych w cią-gu dłuższego okresu czasu, albo po podaniu dawek uderzeniowych powyżej 7500 μg na dobę. Prowa-dzone aktualnie badania nad analogami witaminy D mogą rozwiązać problem konieczności stosowania większych dawek w celach innych niż wpływ na tkankę kostną. Związki te bowiem zostały tak zmo-dyfikowane, że ich wpływ na homeostazę wapniową jest znacznie mniejszy niż kalictriolu. Dzięki temu, można je będzie podawać w większych dawkach bez ryzyka wystąpienia hiperkalcemii.
mgr Justyna Kosińska prof. n. med. Marcin Krotkiewski
stałe do naszego codziennego życia. Jednak przesadna jego ilość, szybko ujawnia swoje ciemne strony - KAC.
Kac czyli “zespół dnia następnego” objawia się między innymi bólem głowy, nudnościami, dreszczami i stanami depresyjnymi. Jest wiele preparatów istniejących na rynku, które łagodzą nieprzyjemne objawy. Stosuje się je dopiero gdy pojawiają się już dolegliwości kacowe. Istnieją jednak suplementy diety, które zażywane w trakcie picia alkoholu potrafią bardzo złagodzić objawy kaca.
Jest to marka 2kc. Nie tylko łagodzi lecz wręcz dzięki niej można całkowicie unikać podobnych objawów.
Ogólnie, wszystkie składniki tych preparatów wpływają na zwiększenie efektywności i przyspieszenie przemian metabolicznych alkoholu. Bardzo ważną cechą marki 2kc jest sposób zażywania preparatów.
Należy spożywać je w trakcie picia napojów alkoholowych. Preparaty budujące markę 2kc to tabletki 2kc, 2kc xtreme, 2kc dla niej oraz 2kc drink - napój energetyzujący.
Działania 2kc:
zmniejsza skutki nadużycia alkoholu, pomaga uniknąć złego samopoczucia, likwiduje oznaki kaca,
odbudowuje fizyczne siły organizmu.
przyspiesza wydalanie z organizmu toksycznych produktów utleniania alkoholu, Składniki preparatów marki 2kc w tabletkach oparte są na substancjach naturalnych:
Kwas bursztynowy i kwas fumarowy - substancje naturalnie występujące w każdej żywej komórce, odpowiedzialne między innymi za procesy energetyczne, biorące udział w procesie pozyskiwania energii dla wszystkich przemian chemicznych zachodzących w organizmie, a od ich stężenia zależy efektywność tych procesów. Przyspieszają cykl oddychania komórkowego i enzymatycznej przemiany aldehydu octowego w warunkach zaburzenia równowagi oksydacyjno - redukcyjnej.
Glutaminian sodu - pochodna kwasu glutaminowego, podstawowego substratu do syntezy aminokwasów i struktur białkowych. Białka są składnikami enzymów niezbędnych do przeprowadzania katalicznych procesów przemian alkoholu w organizmie.
Kwas askorbinowy - naturalny antyoksydant i wymiatacz wolnych rodników. Wzmacnia działanie innych antyoksydantów. Nie jest wytwarzany przez organizm i musi być ciągle uzupełniany.
Glukoza - cukier prosty, substancja odżywcza dostarczająca łatwo przyswajalnej energii chemicznej niezbędnej do efektywnego przeprowadzania procesów metabolicznych.
Oprócz podstawowych składników w preparacie 2kc xtreme są dodatkowe substancje naturalne:
Aminokwasy: L - cysteina, L - glicyna, glutaminian sodu - biorą udział w syntezie struktur białkowych. Białka są składnikami enzymów niezbędnych do przeprowadzenia katalitycznych procesów przemian alkoholu w organizmie.
Witaminy z grupy B - biorą udział w procesach energetycznych przemian w organizmie.
Cynk - jest składnikiem enzymów biorących udział w utlenianiu alkoholu.
Napój energetyzujący 2kc drink przeznaczony jest dla osób dorosłych, których zajęcia wymagają wzmożonego wysiłku umysłowego i fizycznego. Zwiększa wytrzymałość organizmu i poprawia koncentrację. Uzupełnia witaminy z grupy B i C, aminokwasy i kwasy organiczne.
Dostarcza łatwo przyswajalnej energii.
Naturalne składniki wspomagające przemianę energii to:
L - kartynina i tauryna - aktywnie wpływają na szybkość przemian energetycznych.
Cysteina i glicyna - wspomagają mechanizm oczyszczania organizmu z substancji szkodliwych i wolnych rodników tlenowych.
•
•
•
•
•