Obróbka ubytkowa jest to proces nadawania kształtu i wymiarów materiałowi, w wyniku którego zostaje usunięty nadmiar materiału.
Proces ten dzieli się na obróbkę erozyjną oraz obróbkę skrawaniem [35]. Stosowanie obróbki ubytkowej w przypadku materiałów trudno-obrabialnych, do których należą stopy na osnowie fazy międzymeta-licznej FeAl, wymaga szczególnie precyzyjnego określenia i doboru parametrów procesu [49]. Obróbka skrawaniem stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl metodami toczenia czy frezowania nie jest
możliwa z zastosowaniem parametrów procesu stosowanych dla stali czy dla wielu innych, łatwo obrabialnych materiałów konstrukcyjnych [35, 62, 23]. Na rys. 1.5.1 przedstawiono możliwości stosowania obróbki ubytkowej dla stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl.
Rys. 1.5.1. Klasyfikacja metod obróbki ubytkowej stosowanych w stopach FeAl Fig. 1.5.1. Classification of alloy machining on the matrix of FeAl intermetallic
phase
Źródło: Opracowanie własne.
Obróbka ubytkowa metodą frezowania stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl podobnie jak proces toczenia wymaga dobo-ru parametrów procesu innych niż stosowanych podczas obróbki sta-li niestopowych lub stopów metasta-li nieżelaznych. Zaznaczyć należy, że frezowanie współbieżne jest łatwiejsze do wykonania obróbki stopu międzymetalicznego Fe40Al5Cr0,2TiB niż obróbka za pomocą frezo-wania przeciwbieżnego. Schemat frezofrezo-wania i toczenia przedstawiono na rys. 1.5.2 i 1.5.3. Proces toczenia opiera się na kilku najważniejszych parametrach, od których zależą opór skrawania i dokładność wymia-rów powierzchni obrabianej, a także trwałość ostrza noża. Parametrami tymi są prędkość i głębokość skrawania oraz posuw.
Rys. 1.5.2. Frezowanie współbieżne i przeciwbieżne
Fig. 1.5.2. Concurrent and reverse milling of alloy based on FeAl intermetallic phase
Źródło: Opracowanie własne.
Rys. 1.5.3. Schemat toczenia wzdłużnego stopu na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl, które wykonano dla określenia stanu powierzchni
Fig. 1.5.3. Scheme of longitudinal turning of the alloy on the matrix of the FeAl intermetallic phase, which was performed to determine the surface condition
Źródło: Opracowanie własne.
Określenie korelacji pomiędzy parametrami procesu obróbki ubyt-kowej a stanem powierzchni, zużyciem narzędzi czy efektywnością jest szczególnie istotne w przypadku stopów na osnowie fazy międzymeta-licznej FeAl.
Prędkość skrawania jest stosunkiem drogi do czasu, w którym na-rzędzie skrawające przesuwa się w kierunku głównego ruchu roboczego względem obrabianego materiału. Prędkość skrawania oblicza się wg wzoru:
(1.5.1) gdzie:
Vc – prędkość skrawania [m/min],
D – średnica obrabianego materiału [mm], n – prędkość obrotowa [min-1].
Z badań skrawalności stopów na osnowie faz międzymetalicznych, których rezultaty przedstawiono w pracy [49 i 68], wynika, że obróbka ubytkowa w procesie toczenia przy parametrach skrawania podobnych do innych materiałów konstrukcyjnych jest praktycznie niemożliwa.
Przy stosunkowo niedużych wartościach trzech podstawowych parame-trów skrawania: głębokości skrawania ap = 0,5 mm, posuwu f = 0,4 mm/
obr i prędkości skrawania Vc = 20 m/min, zużycie ostrza jest tak duże, że toczenie z jeszcze większymi parametrami skrawania jest właści-wie niewykonalne. Oznacza to, że skrawanie tych materiałów można przeprowadzać tylko przy niższych wartościach wymienionych para-metrów, co tym samym determinuje wartości naddatków na obróbkę, które powinny być małe. Należy więc tak projektować procesy wytwa-rzania wyrobów, aby ograniczyć operacje kształtujące do minimum, z nakierowaniem głównie na operacje wykańczające [48]. Zależność siły skrawania Fc stopu FeAl od głębokości skrawania dla zadanych pa-rametrów skrawania przedstawiono na rys. 1.5.4.
Rys. 1.5.4. Zależność siły skrawania Fc od głębokości skrawania ap przy stałym po-suwie f = 0,4 mm/obr dla wałka ze stopu Fe-40Al po homogenizacji dla czterech różnych prędkości skrawania Vc
Fig. 1.5.4. Dependence of cutting force Fc on cutting depth ap at constant feed f = 0.4 mm / rot for a shaft made of alloy Fe-40Al after homogenization for four different cutting speeds Vc
Źródło: Zarański Z., Łosik I., Sulej S., Durejko T.: Próba oceny skrawalności stopów z układu Fe-Al podczas toczenia wzdłużnego. Biuletyn WAT, Vol. LV, nr 3, 2006.
Zależność siły Fc dla ustalonych wartości podstawowych parame-trów geometrycznych (ap, f) od prędkości skrawania Vc dla stopów z układu Fe-Al przedstawiono na rys. 1.5.5 i 1.5.6. Prezentowana na rys. 1.5.4 zależność siły skrawania w funkcji głębokości skrawania przy stałej wartości posuwu potwierdza jej proporcjonalną tendencję wzro-stową. Cechą charakterystyczną jest widoczna różnica wartości sił dla prędkości skrawania 8,5 i 17 m/min, wynosząca ok. 8% w porównaniu z prędkością 27 i 42 m/min [68].
Przedstawione na rys. 1.5.5 i 1.5.6 rozkłady wartości siły skrawa-nia w funkcji prędkości ilustrują natomiast złożony charakter tej za-leżności. Uzyskane przebiegi pozwalają na dobór zakresów prędkości, którym towarzyszą najmniejsze siły skrawania. Wszystkim wartościom sił skrawania przedstawionym na rys. 1.5.5 i 1.5.6 towarzyszy zdecy-dowanie większe zużycie ostrzy, wyrażone za pomocą parametru VB (czyli wysokości starcia na powierzchni przyłożenia), w porównaniu z klasycznymi materiałami konstrukcyjnymi [68].
Rys. 1.5.5. Zależność siły skrawania Fc od prędkości skrawania Vc przy stałym prze-kroju warstwy skrawanej A = 0,2 mm2 (ap = 0,5mm i f = 0,4 mm/obr), dla wałków ze stopów FeAl
Fig. 1.5.5. Dependence of the cutting force Fc on the cutting speed Vc with a con-stant cross-section of the cutting layer A = 0.2 mm2 (ap = 0.5mm and f = 0.4mm / rot), for shafts of FeAl alloys
Źródło: Zarański Z., Łosik I., Sulej S., Durejko T.: Próba oceny skrawalności sto-pów z układu Fe-Al podczas toczenia wzdłużnego. Biuletyn WAT, Vol. LV, nr 3, 2006.
Rys. 1.5.6. Zależność siły skrawania Fc od prędkości skrawania Vc przy stałym prze-kroju warstwy skrawanej A = 0,2 mm2 (ap = 0,5 mm i f = 0,4 mm/obr) dla wałków ze stopów Fe-45Ali Fe-28Al5Cr oraz stali węglowej C45 Fig. 1.5.6. Dependence of the cutting force Fc on the cutting speed Vc, with a constant
cross-section of the cutting layer A = 0.2 mm2 (ap = 0.5 mm and f = 0.4 mm / rev), for shafts made of Fe -45Al alloys and Fe-28Al 5Cr and C45 carbon steel
Źródło: Zarański Z., Łosik I., Sulej S., Durejko T.: Próba oceny skrawalności stopów z układu Fe-Al podczas toczenia wzdłużnego. Biuletyn WAT, Vol. LV, nr 3, 2006.
Jednym z najistotniejszych parametrów procesu obróbki skrawaniem jest stan powierzchni określony chropowatością. W przypadku materia-łów trudnoobrabialnych szczególnie istotne jest opracowanie procesu umożliwiającego otrzymanie materiału o powtarzalnych cechach, jak również odniesienie tych cech do materiałów konwencjonalnych (stale austenityczne, niektóre stopy metali nieżelaznych). Podstawowe parame-try chropowatości powierzchni, które analizowano w ramach pracy, to:
− Ra– średnie arytmetyczne odchylenie profilu od linii średniej, będącej teoretyczną linią, przy której suma kwadratów odległości wzniesień i zagłębień jest najmniejsza;
− Rz – suma średniej arytmetycznej wysokości pięciu najwyższych wzniesień ponad linię średnią i średniej głębokości pięciu najniż-szych wgłębień poniżej linii średniej;
− Rq – średnia kwadratowa wartości rzędnych dla materiałów po pró-bie toczenia [52].
W ramach badań własnych wyznaczono parametry chropowatości dla stopu międzymetalicznego Fe40Al5Cr0,2TiB oraz porównawczo dla stali konstrukcyjnej S355 i stali duplex X2CrNiN23-4 stosowanej do pracy w podwyższonej temperaturze.
Aby zróżnicować i określić wpływ liniowej prędkości skrawania na chropowatość, badania przeprowadzono na trzech różnych próbkach, z których każda była toczona przy trzech różnych średnicach. Średnice te wynosiły odpowiednio 10, 15 i 20 mm. Uzyskane wyniki wskazują, że aby przeprowadzić obróbkę skrawaniem stopu na osnowie fazy mię-dzymetalicznej FeAl, należy zastosować kilkukrotnie mniejszą prędkość skrawania niż w przypadku konwencjonalnych materiałów. Parametry wyznaczone empirycznie w ramach wieloletnich badań własnych wyka-zały, że istnieje możliwość obróbki skrawaniem z zastosowaniem kon-wencjonalnych narzędzi do skrawania, jednak ich dobór musi być ściśle określony, podobnie jak parametry procesu. Szczególnie istotne są przy tym prędkość skrawania oraz posuw narzędzia. Kształt zastosowanych do badań próbek oraz uzyskane parametry chropowatości powierzchni przedstawiono na rys. 1.5.7-1.5.11.
Rys. 1.5.7. Próbki do badania chropowatości: a) stal Duplex, b) stal ferrytyczna, c) stop międzymetaliczny Fe40Al5Cr0,2TiB
Fig. 1.5.7. Samples for roughness testing: a) Duplex steel, b) ferritic steel, c) Fe40Al5Cr0.2TiB intermetallic alloy
Źródło: Badania własne.
Rys. 1.5.8. Przykładowy profil pomiaru chropowatości stopu międzymetalicznego Fe40Al5Cr0,2TiB po toczeniu materiału o średnicy Ř15
Fig. 1.5.8. Roughness profile of the intermetallic alloy Fe40Al5Cr0,2TiB with a diameter of Ř15
Źródło: Badania własne.
Rys. 1.5.9. Średnie arytmetyczne odchylenie profilu od linii średniej dla materiałów po próbie toczenia
Fig.1.5.9. Arithmetic mean profile deviation from the average line for materials af-ter the turning test
Źródło: Opracowanie własne.
Rys. 1.5.10. Największa wysokość profili dla materiałów po próbie toczenia Fig. 1.5.10. The largest profile height for materials after a turning test Źródło: Opracowanie własne.
Rys. 1.5.11. Średnie kwadratowe wartości rzędnych dla materiałów po próbie toczenia Fig. 1.5.11. Square average of ordinate values for materials after turning test
Źródło: Opracowanie własne.
Liniowy profil powierzchni po procesie toczenia i wyznaczone na podstawie tego pomiaru parametry Ra i Rz pozwalają stwierdzić, że po-mimo trudności technologicznych związanych z obróbką stopu między-metalicznego Fe40Al5Cr0,2TiB za pomocą toczenia stan powierzchni jest zbliżony do stanu po obróbce stali Duplex, lecz chropowatość jest niższa od chropowatości stali ferrytyczno-perlitycznej S355. Prędkość skrawania w przypadku stopu międzymetalicznego Fe40Al5Cr0,2TiB nie wpływa tak znacząco na chropowatość po toczeniu jak w przypad-ku stali, szczególnie o strukturze ferrytyczno-perlitycznej. Największa z badanych chropowatość stali o strukturze ferrytyczno-perlitycznej wynika z jej wysokiej ciągliwości.
Bibliografia
1. Alexander D.J., Maziasz P.J., Wright J.L.: High strength, ductility, and impact toughness at room temperature in hot-extruded FeAl alloys, Inter-metallics, Volume 5, Issue 7, 1997, p. 547-562.
2. Alexander D.J., Maziasz P.J., Wright J.L.: Processing and alloying effects on tensile and impact properties of FeAl alloys, Materials Science and Engineering: A, Volume 258, Issues 1-2, December 1998, p. 276-284.
3. Appel F., Wagner R.: Microstructure and deformation of two-phase g-ti-tanium aluminides. „Materials Science and Engineering Reports”. 22 (5), 1998, p. 187-268.
4. Ashby M.F., David R.H.: Materiały inżynierskie. Kształtowanie struktury i właściwości, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1998.
5. Barcik J., Gierek A., Kupka M., Mikuszewski T., Prandzioch T., Stępień K.: Technologiczne aspekty wytapiania i odlewania stopów na osnowie fazy międzymetalicznej typu FeAl. Hutnik-Wiadomości Hutnicze, nr 6, 2001, s. 214-222.
6. Bednarek S., Krawczyk J., Paćko M., Śleboda T., Wojtaszek M.: Wybrane właściwości trybologiczne stopu z grupy FeAl. Tribologia, 4, 2011.
7. Bernstock-Kopczyńska E., Bednarczyk I., Jabłońska M., Niewielski G., Kuc D.: The influence of thermo-mechanical treatment on the structure and plasticity of FeAl intermetallic phase- base alloy. Archives of Civil and Mechanical Engineering, Vol. 8, Issue 3, 2008, p. 15-22.
8. Bojar Z., Bystrzycki J., Przetakiewicz W.: Materiały metalowe z udziałem faz międzymetalicznych. Warszawa 2006.
9. Bojar Z., Durejko T., Jóźwiak S., Karczewski K.: Materiały na osnowie faz międzymetalicznych z układu Fe-Al z udziałem Al2O3. Archiwum Odlewnictwa, 2003, s. 301-312.
10. Bojar Z., Formanek B., Jóźwiak S., Karczewski K.: Wpływ parametrów procesu wytwarzania na wielkość ziarna intermetalicznych spieków FeAl.
nr 3/2006 Inżynieria Materiałowa, s. 609-612.
11. Bystrzycki J., Varin R.A., Bojar Z.: Postępy w badaniach stopów na bazie uporządkowanych faz międzymetalicznych z udziałem Aluminium. Inży-nieria Materiałowa, 5, 1996, s. 137-149.
12. Bystrzycki J.: Niekonwencjonalne metody kształtowania struktury i włas-ności stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl. Wydawnictwo WAT, Warszawa 2004.
13. Bystrzycki J.: Stopy z układu Fe-Al, pod redakcją Z. Bojara i W. Przeta-kiewicza. W.: Materiały metalowe z udziałem faz międzymetalicznych.
Wyd. BEL Studio, Warszawa 2006.
14. Cebulski J., Basa K., Pasek D.: Influence of forming on the properties of alloy based on the matrix of FeAl intermetallic phase. Solid State Pheno-mena; vol. 212, 2014, p. 1012-0394.
15. Cebulski J., Fornalczyk A., Pasek D.: Comparison of high temperature corrosion resistance in gaseous environment of alloys based on
interme-tallic phase matrix Fe40Al5CrZrB and steel X12CrCoNi2120. Arch. Me-tall. Mater. 2014 vol. 59, iss. 2, p. 447-450.
16. Cebulski J., Lalik S., Niewielski G.: Changes in the structure of alloy on the matrix of FeAl intermetallic phase after primary crystallization and homo-genizing treatment. J. Mater. Process. Technol. 2005 vol. 162/163, p. 4-8.
17. Cebulski J., Pasek D.: FeAl intermetallic alloy: its heat-resistant and practi-cal application. Intermetallic compounds. Formation and applications [on-line]. Ed. by Mahmood Aliofkhazraei. London: IntechOpen, 2018, p. 1-21.
18. Cebulski J., Pasek D.: The use of plastic working alloys FeAl to perform controls elements of turbocharger in diesel engine. Arch. Metall. Mater.
2018, vol. 63 iss. 3, p. 1423-1427.
19. Cebulski J., Tytko K.: Przeróbka plastyczna metodą wyciskania zwłaszcza stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl, Patent nr 208310, decy-zja Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26.11.2010r.
20. Cebulski J., Tytko K.: Sposób przeróbki plastycznej zwłaszcza stopów o wąskim zakresie temperatury odkształceń plastycznych. Patent. Polska, nr 219600. Int. Cl. B21C 23/02. Politechnika Śląska, Polska Zgłosz. nr 393 271 z 14.12.2010. Opubl. 29.05.2015, s. 4.
21. Cebulski J.: Application of FeAl intermetallic phase matrix based alloys in the turbine components of a turbocharger. Metalurgija 2015, vol. 54, iss. 1, p. 154-156.
22. Cebulski J.: Odporność korozyjna stopów na osnowie fazy międzymeta-licznej FeAl po krystalizacji i po przeróbce plastycznej, Hutnik-Wiado-mości Hutnicze, Katowice 2012, s. 8, 557-561.
23. Cebulski J.: Sposoby podwyższania plastyczności stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl. Rozprawa doktorska, Wydział Inżynierii Mate-riałowej, Metalurgii i Transportu, Politechnika Śląska, Katowice 1999.
24. Cyunczyk A.: Podstawy inżynierii spieków metalowych, Oficyna Wy-dawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 2000.
25. Deevi S.C., Sikka V.K.: Nickel and iron aluminides: an overview on pro-perties, processing and applications, Vol. 4, Issue 5, 1996, p. 357-375.
26. Dymek S.: Charakterystyka wysokotemperaturowych związków między-metalicznych. Hutnik-Wiadomości Hutnicze, 6, 1998, s. 208-223.
27. Ebrahami R., Fahroudmand A.: Experinemtal investigation and numerical-simulation od plastic flowbrhavior Turing forward- backward- radialextru-sion proces, Progress in Natural Science; Material International, 2016.
28. Engel W.J., Keitz A.V., Sauthoff G., „Intermetallic – Fundaments & Pro-spects” w „Advanced Structural & Functional Materials”, Ed. W.G.J.
Bunk – Proc Interm. Seminar, org. Deutsche Forsuchungsanstatt für Luft – und raumfahrt, Köln, June 1991, p. 91-131.
29. Ezugwu E.O., Wang Z.M., Machado A.R.: The machinability of the Nikel-based alloys. Materials Processing Technology, no. 18, 1999, p. 1-16.
30. Ferreira P.I., Couto A.A., Paola J.C.C.: The effects of chromium addition and heat treatment on the microstructure and tensile properties of FeAl (at.%). Materials Science and Engineering. A192/193, 1995, p. 165-169.
31. Gedevanishvili S., Deevi S.C.: Processing of iron aluminides by pressu-reless sintering through Fe + Al elemental route. Materials Science and Engineering A325, 2002, p. 163-176.
32. German R.M.: Thermical analysis in Metallurgy. The Minerals, Metals and Materials Society, Warrendole PA, 1992, p. 205.
33. German R.M., Bose A., Stoloff N.S.: High temperature ordered interme-tallics alloys, Alloys III MRS Symp. Proc., 133, 1998, p. 403-414.
34. Gonzalez-Rodriguez J.G., Cullear-Hernandez M., Gondalez-Castaneda M., Porcayo-Calderon J., Rosas G., Salinas-Bravo V.M.: Effect of heat treatment and chemical composition on the corrosion behavior of Feal intermetallics in molten (Li + K) carbonate. Journal of Power Sources.
Volume 172, Issue 2, 25 October 2007, p. 799-804.
35. Grzesik W.: Podstawy skrawania materiałów metalowych. WNT, Warsza-wa 1998.
36. Jóźwiak S.: Aluminki żelaza. Sekwencja przemian fazowych w proce-sie nieizotermicznego spiekania proszków żelaza i aluminium. Wojskowa Akademia Techniczna, Wyd. BEL Studio, Warszawa 2014.
37. Karczewski K., Jóźwiak S., Bojar Z.: Wpływ temperatury na przemiany fazowe w spiekach na bazie fazy międzymetalicznej FeAl. XXXII Szkoła Inżynierii Materiałowej, Kraków – Krynica 28 IX – 1 X 2004, s. 6.
38. Khanna A.S.: Introduction to High Temperature Oxidation and Corrosion.
ASM International, Materials Park, 2002.
39. Kim Y-W.: Gamma titanium aluminide alloy technology: status and future.
„Acta Metallurgica Sinica” 12 (4), 1999, p. 334-339,
40. Kubaschewski O.: Iron – binary phase diagrams, Springer, Berlin (1982), p. 5.
41. Kupka M.: Oddziaływanie wodoru w aluminidkach żelaza. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015.
42. Kupka M.: Struktura i właściwości stopów na osnowie fazy FeAl otrzy-manych w procesach metalurgicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą-skiego, Katowice 2005.
43. Kupka M.: Technological plasticity studies of the FeAl intermetalic phase-based alloy. Intermetallies 12, 2004, p. 259.
44. Lasalmonie A.: Why is it so difficult to introduce them in gas turbine engines.. „Intermetallics”. 14 (10-11), 9 2006, p. 1123-1129.
45. Lipsitt HA.: Titanium aluminides-an overview. „Mat. Res. Soc. Symp.
Proc”. 39, 1985, p. 351-364.
46. Lis J., Pampuch R.: Spiekanie. Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dy-daktyczne, Kraków 2000.
47. Liu C.T., George E.P., Maziasz P.J., Schneibel J.H.: Recent advances in B2 iron aluminide alloys: deformation, fracture and alloy design, Materials Science and Engineering A258, 1998, p. 84-98.
48. Łosik I., Zarański Z., Sulej S., Senderowski C.: Siły skrawania podczas toczenia wzdłużnego stopów na osnowie faz międzymetalicznych z ukła-du Fe-Al Inżynieria materiałowa, nr 6, 2004.
49. Łosik I., Zarański Z., Sulej S.: Skrawalność stopów na osnowie faz mię-dzymetalicznych z układu FeAl. Materiały IX Międzynarodowego Sym-pozjum IPM Doskonalenie konstrukcji oraz metod eksploatacji pojazdów mechanicznych, Warszawa-Rynia 2005.
50. Łyszkowski R.: Wyciskanie hydrostatyczne na gorąco stopów na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl. IV Międzynarodowa Sesja Naukowa: Nowe technologie i osiągnięcia w metalurgii i inżynierii materiałowej, Czę-stochowa, Polska, Politechnika Częstochowska, Metalurgia, nr 31, 2003, s. 415-418.
51. Niewielski G., Jablońska M.: Charakterystyka i zastosowanie intermetali z układu Fe-Al, Inżynieria Materiałowa, vol. 28, nr 2, 2007, s. 43-77.
52. Oczoś K.E.: Rozwój innowacyjnych technologii ubytkowego kształtowa-nia materiałów. Cz. I. Obróbka skrawaniem, Mechanik, nr 8-9, 2002.
53. Pasek D., Cebulski J.: Influence of plastic deformation during extru-sion process on heat resistance alloys Fe40Al. Arch. Metall. Mater. 2017, vol. 62 iss. 4, p. 2281-2286.
54. Prewendowski M., Pączkowski P., Kuźniak R.: Efekty odkształcenia pla-stycznego stopu na osnowie fazy międzymetalicznej FeAl w przedziale temperatur 600-1050°C, Inżynieria Materiałowa, nr 3/2006.
55. Przybyłowicz K.: Materiałoznawstwo, wyd. 6. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1999.
56. Rommerskirchen I., Eltester B., Grabke H.J.: Oxidation of β-FeAl and Fe-Al alloys. Materials and Corrosion, Vol. 47, Issue 11, 1996, p. 646-649.
57. Rozmus M.: Mechaniczne wytwarzanie stopów na osnowie faz między-metalicznych z układu Ti-Al-Nb i ich charakterystyka. Praca doktorska.
Kraków 2006.
58. Rzyman K: Efekty energetyczne towarzyszące tworzeniu faz międzyme-talicznych, PAN, Kraków 2002, wyd. 1.
59. Schneibel H., Simpson W.A., Specht E.D.: Solid solutionstrengthening in ternary B2 iron alumindescontaining 3D transtionelements. Intermetalics 4, 1996, p. 581-583.
60. Sharma G., Awasthi R., Chandra K.: A facile route to produce Fe-Al in-termetallic coatings by laser surface alloying. Inin-termetallics 18, 2010, p. 2124-2127.
61. Sikka V.K., Wilkening D., Liebetrau J., Mackey B.: Melting and casting of FeAl- based cast alloy, Materials Science and Engineering, A258, 1998, p. 229-231.
62. Song Haixia, Wu Yunxin, Tang Chuan’an, YuanShuai, Gong Qianming, Liang Ji: Microstructure and mechanical propeties of FeAl intermetallics prepared by mechanical alloying and hot – pressing. Tsinghua science and technology, Volume 14, Issue 3, 2009, p. 300-306.
63. Stoloff N.S., Sikka V.K.: Physical Metallurgy and Processing of Interme-tallic Compounds, Champan and Hall, 1996, p. 561.
64. Stoloff N.S.: Iron aluminides: present status and future prospects. Mate-rials Science and Engineering, A258, 1998, p. 1-14.
65. Szkliniarz W., Kościelna A.: Problemy towarzyszące wytwarzaniu sto-pów na osnowie FeAl. Inżynieria Materiałowa, nr 2, 2008, p. 72-76.
66. Szkliniarz W.: Stopy na osnowie faz międzymetalicznych z układu Ti-Al, Politechnika Śląska, Katowice 2007.
67. Westbrook J.H.: Mechanical Properties of Intermetallic Compounds, Ed.
J. Willey & Sons, New York 1960, p. 1327.
68. Zarański Z., Łosik I., Sulej S., Durejko T.: Próba oceny skrawalności stopów z układu Fe-Al podczas toczenia wzdłużnego. Biuletyn WAT, Vol. LV, nr 3, 2006.
MIĘDZYMETALICZNEJ FeAl
2.1. Właściwości mechaniczne po krystalizacji i przeróbce