NA PRZYKŁADZIE WOJ. PODKARPACKIEGO
5. OCENA SYTUACJI FINANSOWEJ BADANYCH PRZEDSIĘBIORSTW NA PODSTAWIE WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH
Ocenę przeprowadzono na podstawie wskaźników finansowych, takich jak: płynność bieżąca, płynność szybka, cykl zapasów w dniach, cykl należności w dniach, cykl zobo-wiązań w dniach, rentowność sprzedaży netto, ROA i ROE, dokonano zestawienia ko-rzystnych (+) i niekoko-rzystnych (–) ich wartości. Z uwagi na fakt, iż każdy ze wskaźników finansowych obrazuje tylko jeden aspekt sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, dlatego – dla oceny pozycji konkurencyjnej – należy stosować je łącznie11.
Bazą porównawczą były przeciętne wartości wskaźników finansowych przedsię-biorstw Działu 22 – Działalność wydawnicza; poligrafia i reprodukcja zapisanych nośni-ków informacji, por. tabela 2.) uwzględnione odrębnie w poszczególnych latach. Na tej podstawie obliczone wartości wskaźników dla badanych przedsiębiorstw (tabela 5.), ta-kich jak: płynność bieżąca, płynność szybka, rentowność sprzedaży netto, rentowność majątku (ROA), rentowność kapitału własnego (ROE), będące powyżej wartości wskaź-ników przedsiębiorstw Działu 22 oznaczono znakiem "+", a poniżej znakiem "–". Nato-miast dla wskaźników, takich jak cykl należności krótkoterminowych, cykl zobowiązań krótkoterminowych, cykl zapasów – odwrotnie: obliczone wartości wskaźników dla bada-nych przedsiębiorstw, będące poniżej wartości wskaźników przedsiębiorstw poszczegól-nych Działów oznaczono znakiem "+", a powyżej znakiem "–". Wyniki badań zawarto w tabeli 6.
11 M. J. Stankiewicz, Konkurencyjność przedsiębiorstw…, op. cit., s. 301.
Tabela 5. Wartości wskaźników finansowych w badanych przedsiębiorstwach branży poligraficznej w latach 2003-2009
Nazwa przedsiębiorstwa ata płynność bieżąca płynność szybka pokrycia majątku kapitałem własnym cykl należności w dniach cykl zobowiązań w dniach cykl zapasów w dniach Poziom kosztów Rentowność sprzedaży Rentowność majątku Rentowność kapitału
G
Tabela 6. Kształtowanie się wybranych wskaźników finansowych badanych przedsiębiorstw w latach 2003-2009 w odniesieniu do przeciętnych wartości przedsiębiorstw poszcze-gólnych działów
LATA G M D P
Płynność bieżąca
2003 + + + +
2004 + + + +
2005 + + + +
2006 + + + +
2007 + - + +
2008 - + + +
2009 - + + +
Płynność szybka
2003 - - + -
2004 - - + -
2005 - - - -
2006 - - - -
2007 - - - -
2008 - - - -
2009 - - - -
Cykl należności krótkoterminowych
2003 - - - -
2004 - - - -
2005 - - + -
2006 - + + -
2007 - + + -
2008 - + - -
2009 - + - -
Cykl zobowiązań krótkoterminowych
2003 - - - -
2004 - - - -
2005 - - - -
2006 - - - -
2007 - - - -
2008 - + - -
2009 - + - -
Cykl zapasów
2003 + + + +
2004 + + + +
2005 + + + +
2006 + + + +
2007 - + - -
2008 + + + +
2009 - + + +
Rentowność sprzedaży netto
2003 - - + -
2004 - - - -
2005 + - - -
2006 - + - -
2007 - - + -
2008 - - + -
2009 - - - +
ROA
2003 + + + +
2004 + - + -
2005 + - - -
2006 - - - -
2007 - - - -
2008 - - + -
2009 - - - -
ROE
2003 + + + +
2004 + - + -
2005 + - - -
2006 - + - -
2007 - - + -
2008 - - + -
2009 - - - +
RAZEM KORZYSTNE KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSKAŹNIKÓW (+)
2003 4 4 6 4
2004 4 2 5 2
2005 5 2 3 2
2006 2 5 3 2
2007 1 2 4 1
2008 1 3 5 2
2009 0 3 2 4
Suma (+) 17 21 28 17
Maksymalnie (+) 56 56 56 56
Współczynnik S/M (1 30 38 50 30
1) Współczynnik S/M = [Suma (+)] / [Maksymalnie (+)] x 100%
Źródło: Opracowanie własne.
Przeprowadzona ocena sytuacji finansowej badanych przedsiębiorstw na podstawie analizy sprawozdań finansowych i analizy wskaźnikowej pozwoliła wysunąć następujące wnioski:
od 2003 roku sytuacja finansowa w większości przedsiębiorstw branży poligraficznej systematycznie się pogarszała (na tle przedsiębiorstw branży poligraficznej funkcjonu-jących w Polsce), po 2007 roku nastąpiło załamanie, w roku 2008 widoczna jest nie-znaczna poprawa. Jednak najtrudniejszy okazał się 2009 rok.
najkorzystniejsza sytuacja finansowa w porównaniu z przedsiębiorstwami z branży poligraficznej wystąpiła w przedsiębiorstwie „D”
niekorzystna sytuacja miała miejsce w „G” i „P”. Stanowi to podstawę do stwierdzenia zagrożeń finansowych, a tym samym powinno być sygnałem ostrzegawczym niewła-ściwego wykorzystania środków wspierających konkurencyjność w ramach SPO WKP. Z przeprowadzonych rozmów z przedsiębiorcami wynikało, że najdotkliwiej skutki kryzysu odczuły przedsiębiorstwa wspierające dział reklamy. Jako powód po-dawano oszczędności, które rozpoczęto od wstrzymania inwestycji w reklamę.
Rys. 8. Czynniki wpływające na pozycję konkurencyjna w branży poligraficznej
Źródło: Ibidem.
Przedsiębiorcy jednak uważają, że udział w SPO WKP umożliwił im wprowadzenie nowych produktów, które w większości przypadków ocenili jako innowacyjne. Na pyta-nie, co ich zdaniem jest najważniejszym czynnikiem, kształtującym pozycje konkurencyj-ną przedsiębiorstwa w branży poligraficznej, odpowiadali, że najistotniejsza jest cena, istotną rolę odgrywa również jakość, kompleksowość i krótkie terminy realizacji (por.
rysunek 8).
Przedsiębiorcy uważają, że udział w rynku ma duże znaczenie w walce o pozycje kon-kurencyjną. W wyborze skali możliwych ocen (od 0 do 6) obecnego udziału w rynku „M”
i „D” wskazały ocenę 4 (zajmujemy trochę lepszą pozycję niż przeciętną), ocenę 3- prze-ciętną pozycję konkurencyjną pod względem udziału w rynku wskazały podmioty: „G”
i „P”. Co się zaś tyczy przyszłego udziału w rynku tylko przedsiębiorstwo „D” zadekla-rowało, że zajmie znacznie lepszą niż przeciętną pozycję konkurencyjną.
W branży poligraficznej widoczny jest ścisły związek pomiędzy udziałem w rynku a oceną wyników finansowych, osiągniętych na tle przedsiębiorstw z danej branży. Moż-na spekulować Moż-na temat tak wysokiej samooceny podmiotów, mimo niezbyt obiecujących wskaźników finansowych. Należy jednak pamiętać o otoczeniu, w jakich funkcjonują dane podmioty. Po trudnych latach kryzysu gospodarczego, w których w branży poligra-ficznej spadła zarówno liczba zamówień, jak i marże, sytuacja powinna się poprawiać.
LITERATURA
[1] Czudec A., Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju regionalnego, [w:] Możliwości i bariery rozwoju regionu, red. A. Czudec, Rzeszów, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
[2] Drzewiecki I., Pezda B., Kusak J., Raport - wsparcie rozwoju firma w województwie podkar-packim w latach 2004 – 2006. Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Działanie 2.1 wsparcie poprzez doradztwo Działanie 2.3. wsparcie poprzez inwestycje. MARR, Mielec 2006.
[3] Groppelli A., Nikbakht E., Wstęp do finansów, WIG Press. Warszawa 1999.
[4] Kołosowska B., Tokarski A., Tokarski M., Chojnacka E., Strategie finansowania działalności przedsiębiorstw, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006.
[5] Lewandowska A., Wpływ funduszy strukturalnych wykorzystanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa na rozwój regionalny woj. podkarpackiego, lubelskiego i podlaskiego.
Instytut Gospodarki WSIiZ, Rzeszów 2008.
[6] Nehring A., Rozwój konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Wyd.
Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2007.
[7] Niemic A., Wstępna ocena wyników finansowych i położenia finansowego przedsiębiorstwa, [w:] Analiza sprawozdawczości finansowej przedsiębiorstwa, red. W. Skoczylas, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Zarząd Główny w Warszawie Centralny Ośrodek Kształcenia Zawodowego, Warszawa 2009.
[8] Stankiewicz M. J., Konkurencyjność przedsiębiorstw, budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa
„Dom Organizatora”, Toruń, 2005.
[9] Tarnawa A., Makroekonomiczna sytuacja Polski w 2010 r., [w:] Raport o stanie sektora ma-łych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Warszawa 2011.
[10] Walczak W., Analiza czynników wpływających na konkurencyjność przedsiębiorstw, „E-mentor” 5(37)/ 2010.
[11] Waśniewski T., Skoczylas W., Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie, FRRwP, Warszawa 2002.
COMPETITIVENESS OF PRINTING INDUSTRY EXEMPLIFIED BY THE