Powierzchnia ogólna Małopolski wynosi 15144 km2. Użytki rolne zajmują 59,2% obszaru województwa, w tym grunty orne 44,1%; użytki leśne i grunty zadrzewione i zakrzewione - 30,0%;
grunty zabudowane i zurbanizowane - 7,7%, w tym tereny komunikacyjne - 3,0%.
W 2000 r. wyłączono na cele nierolnicze i nieleśne 203 ha gruntów rolnych i leśnych (o 12,9%
mniej niż w 1999 r.), z czego 58,6% przeznaczono na tereny osiedlowe.
Powierzchnia gruntów całkowicie zdewastowanych i zdegradowanych wyniosła na koniec 2000 r. 3181 ha (4,5% gruntów w kraju) i uległa zmniejszeniu o 12,2% w stosunku do 1999 r.
Rekultywacją objęto 533 ha (o 32,9% więcej niż w 1999 r.), tj. 23,8% gruntów objętych rekultywacją w Polsce. Zagospodarowano 462 ha (10,3 razy więcej niż w 1999 r.), czyli 37,8% gruntów zagospodarowanych w kraju.
Powierzchnia obszarów prawnie chronionych w końcu 2000 r. w województwie wynosiła ierzchni geograficznej województwa, a 8,6% powierzchni chronionej
było 1809 pomników przyrody.
STRUKTURA OBSZARÓW PRAWNIE CHRONIONYCH W 2000 R.
Stan w dniu 31 XII
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Tereny zieleni ogólnodostępnej i osiedlowej w miastach województwa małopolskiego w końcu 2000 r. zajmowały 3057,0 ha, tj. 1,8% powierzchni ogólnej miast. Na 1 mieszkańca przypadało 18,8 m2 terenów zielonych, najwięcej w miastach: Piwniczna - 269,5 m2 i Krynica -163,2 m2.
Pobór wody w województwie na potrzeby ludności i gospodarki narodowej zwiększył się w stosunki do 1999 r. o 5,3% i wynosił 799,2 hm3. Najwięcej wody pobrano na cele produkcyjne - 66,2% ilości ogólnej oraz eksploatacji wodociągowej - 22,5%.
Zużycie wody na potrzeby ludności i gospodarki narodowej wyniosło 728,5 hm3 (o 4,8% więcej 999 r.), z czego 69,8% zużyto na cele przemysłowe. Zużycie wody z wodociągów sieciowych odarstwach domowych wyniosło 95,9 hm3 i było niższe o 3,1% w porównaniu z rokiem 1999.
ej ilości wody zużytej przez gospodarstwa domowe 74,3% przypadało na miasta.
Długość sieci wodociągowej w końcu 2000 r. wyniosła 14183,5 km i zwiększyła się o 3,7%
jo 4.1%).
w porównaniu do 1999 r. (na wsi c
zchniowych i w 1999 r. \
przemysłowych i komunalnych, tj. o 4,3% więcej niż w 1999 r. Wody chłodnicze (umownie czyste) stanowiły 56,4%.
Ścieków wymagających oczyszczania odprowadzono 335,8 hm3, czyli o 2,6% mniej niż w 1999 r. W wymaganym stopniu (chemicznie, biologicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów) oczyszczono 27,2% ścieków, w sposób niedostateczny (mechanicznie) 66,3%, zaś pozostałe 6,5%
z ogólnej ilości ścieków trafiło do wód powierzchniowych bez żadnego oczyszczania.
ŚCIEKI PRZEMYSŁOWE I KOMUNALNE WYMAGAJĄCE OCZYSZCZANIA W 2000 R.
Długość sieci kanalizacyjnej na koniec 2000 r. wynosiła 4306,8 km i zwiększyła się o 12,4%
w porównaniu do 1999 r. (na wsi o 24,8%).
Z ogółu ścieków wymagających oczyszczania 82,1% odprowadzono z 5 miast, m.in.
z Bukowna - 164,5 hm3 ścieków (w 94,3% oczyszczanych mechanicznie) i Krakowa 61,2 hm3 (w 51,0% oczyszczanych mechanicznie). Spośród 55 miast województwa 53 posiadało oczyszczalnie ścieków - z czego 8 miast posiadało oczyszczalnie wysokoefektywne o podwyższonej redukcji biogenów w ściekach. Według stanu na koniec 2000 r. w województwie działało 194 oczyszczalni ścieków komunalnych oraz 110 przemysłowych.
w woje\ ipolskin
z zakładów szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza (sektor energet}
jewództwie małopolskim emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych uciążliwych dla czystości powietrza (sektor energetyczno-przemystov decydujący o skali i strukturze emisji) wynosiła 218,2 tys. ton (bez C02) i była o 2,0% wyższa r w 1999 r.
Emisja zanieczyszczeń pyłowych wynosiła 16,7 tys. ton (1,1 ton/rok na km2) i zwiększyła się o 0,7% w stosunku do 1999 r. Emisja ta pochodziła w 73,9% ze spalania paliw. Skoncentrowana była
ii ogółem), Skawinie (17,6%).
i,3 tys. ton (883,4 ton/rok na km2) emisji podstawowych gazów cieplarnianych utrzymuje się nadal na wysokim poziomie. Na województwo małopolskie przypadało 17,9% krajowej emisji metanu i 15,4% tlenku węgla. Emisja zanieczyszczeń gazowych (z C02) w 90,6%
skoncentrowana była w 5 miastach, przede wszystkim w Krakowie (40,9% emisji ogółem) i Trzebini (20,3%).
W urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w 2000 r. zatrzymano h wync
199 r. Emisja ta pochod;
w 87,6% w 10 miastach, przede wszystkim w Krakowie (40,5%
Emisja zanieczyszczeń gazowych (z C02) wynosiła 1 i zwiększyła się o 3,3% w stosunku do 1999 r. Wielkość
W urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń pow 98,3% wytworzonych pyłów i 35,5% gazów (bez C02).
Według stanu na koniec 2000 nagromadzonych w środowisku wyniosła 176238,9 tys.
[gromadzono 11,6 tys. ton odpadów (w kraju 6,4 tys. ton).
ogólna ilość odpadów (z wyłączeniem komunalnych) 176238,9 tys. ton. Na 1 km2 powierzchni województwa ju 6,4 tys. ton).
' na składowiskach własn terenie 3 miast, w tym na terenie Krakowa - 31,7% odpadów nagram nagron
Z ogólnej ilości nagromadzonych odpadów na składowiskach własnych 73,4% nagromadzono na irenie Krakowa - 31,7% odpadów nagromadzomych ogółem. Z odpadów
3 przy poszukiwaniu i wzbogaci innych surowców mineralnych, a 30,1% odpady nieorganiczne z procesów termicznych.
nagromadzonych 53,1% stanowiły odpady powstające przy poszukiwaniu i wzbogacaniu rud oraz
W 2000 głównie odpady powsti surowców mineralnych wykorzystano gospodarczo (z czegc głównie poprzez składowanie (14,3%).
wytworzono 10004,5 tys. ton odpadów (z wyłączeniem komunalnych) i :ukiwaniu, wydobywaniu i wzbogacaniu rud oraz innych ające przy poszukiwani!
- 59,4% odpadów wytw<
rczo (z czego w celach
rorzonych ogółem. Z ogólnej ilości odpadów 68,8%
;h przemysłowych 46,3%), unieszkodliwiono 20,5%
ODPADY (Z WYŁĄCZENIEM KOMUNALNYCH) WYTWORZONE WEDŁUG RODZAJÓW W 2000 R.
gospodarczej człowieka, wywieziono na 50 wysypisk o łącznej powierzchni 103,3 ha. W 2000 r.
zakończono eksploatację 4 wysypisk o powierzchni 11,0 ha, z czego w ciągu roku zrekultywowano
Zakłady oczyszczania wywiozły 3525,8 dam3 odpadów komunalnych stałych, z czego 61,1%
wywieziono z budynków mieszkalnych. Odpadów płynnych ogółem wywieziono 693,1 dam3, z czego 43,7% stanowiły odpady wywiezione z budynków mieszkalnych.
Z całości wywiezionych odpadów komunalnych na Kraków przypadało 46,6% odpadów stałych i 21,7% odpadów płynnych.
W 2000 r. nakłady na ochronę środowiska wyniosły 435,5 min zł (w cenach bieżących) i były niższe o 19,1% niż w 1999 r. Nakłady w województwie małopolskim stanowiły 6,6%
ogólnopolskich nakładów na ochronę środowiska. Najwięcej środków inwestycyjnych przeznaczono na gospodarkę ściekową i ochronę wód - 60,7%, w tym na sieć kanalizacyjną odprowadzającą ścieki - 39,1%. Na ochronę powietrza i klimatu przeznaczono 23,4% nakładów inwestycyjnych, gospodarkę odpadami 13,8%. Z całości nakładów na ochronę środowiska w województwie małopolskim - 16,3%
przypadało na miasto Kraków, 14,6% na Trzebinię.
Nakłady na gospodarkę wodną w 2000 r. wynosiły 165,2 min zł (w cenach bieżących) i były niższe o 10,3% niż w 1999 r. Nakłady te stanowiły 10,0% ogólnopolskich nakładów na gospodarkę
:ej środków wydatkowano na Iowę rz<
Z ogółu nakładów na gospodarkę wodną województwa 20,0% przypadało na miasto Kraków.
Efekty rzeczowe uzyskane w wyniku przekazania do użytku inwestycji ochrony środowiska i gospodarki wodnej to m.in.:
- 25 oczyszczalni o łącznej przepustowości 25715 m3/dobę (w tym 21 komunalnych - 19715 m3/dobę),
- zdolność przekazanych do eksploatacji urządzeń w zakresie redukcji zanieczyszczeń pyłowych 1,0 tys. ton/rok i gazowych 1,3 tys. ton/rok,
6 składowisk, wszystkie komunalne o powierzchni 16,9 ha,
- 535,5 km sieci kanalizacyjnej odprowadzającej ścieki i 21,2 km wody (ścieki) opadowe, - 578,0 km sieci wodociągowej.
Opracowała: Aleksandra Korzeniowska Wydział Statystyki Gospodarczej - US Kraków