18 stycznia 1945 r. K raków został w yzw olony przez A rm ię Czerw oną, jednostki W ojska Polskiego oraz grupy AK spod okupacji niem ieckiej. Trzy dni później, 21 stycznia,
do K rakow a przybyli pełnom ocnicy Rządu Tym czasow ego Stanisław Skrzeszew ski - m inister oświaty, Teodor Piotrow ski - m inister aprow izacji i handlu i Jan Karol W ende - w icem inister kultury i sztuki, w celu utw orzenia nowej w ładzy oraz zorganizow ania życia kulturalnego i prasy w K rakowie. W odezw ie Do ludności m iasta Krakow a i wojew ództw a krakowskiego, pow ołując się na uchw ałę Rządu Tym czasow ego z 17 stycznia 1945 r., zaw iadom ili społeczeństw o o przejęciu w ładzy cywilnej na terenie całego w ojew ództw a aż do czasu zorganizow ania się now ych w ładz oraz urzędów adm inistracji p u b liczn ej167. J. K. W ende tak w spom inał później tę sytuację: „Poleciliśm y rozlepić w K rakow ie i całym w ojew ództw ie krakow skim obw ieszczenie o przejęciu w im ieniu rządu całej w ładzy cyw ilnej” 168. Sytuacja dla pełnom ocników nie była łatwa, należało m.in.
„zap ew n ić regularne d o sta w y w ę g la i k oksu dla uruchom ienia elektrow ni i gazow n i; u zy sk a ć z zarekw irow anych m a gazyn ów m ąkę na chleb; p rzeprow adzić w y m ia n ę p ie n ię d z y ok u p acyjn ych na zło te p o lsk ie N a ro d o w eg o Banku P o lsk ieg o ; o tw o rzy ć szk o ły , urzędy i instytucje p ań stw ow e; uruchom ić fabryki, w arsztaty, sklepy;
zorgan izow ać w y d a w a n ie prasy cod zien n ej; ustan ow ić p o m o c dla u ch o d źcó w z W arszaw y; p o w o ła ć p ań stw ow e i sam orząd ow e w ła d ze teren o w e” 169.
Przybyli rów nież z Lublina inni działacze zw iązani z Rządem Tym czasow ym i K om itetem C entralnym PPR, którzy zaczęli tw orzyć w K rakow ie M ilicję O byw atelską i U rząd Bezpieczeństw a.
K raków w porów naniu z innym i m iastam i nie ucierpiał w iele podczas w ojennych zm agań, dzięki czem u stał się schronieniem dla ocalałej inteligencji polskiej. W Krakowie znalazło się w ielu ludzi nauki, kultury i sztuki pochodzących m.in. z K atow ic, Lw ow a, Łodzi, Poznania, W arszaw y, co pozw oliło traktow ać K raków w pierw szych latach pow ojennych jak o
„stolicę polskiej kultury, m yśli i sztuki” 170. Jak pisał J. Jarow iecki „w K rakow ie po w yzw oleniu - przynajm niej przez pierw sze pow ojenne dw ulecie - istniało największe środowisko tw órcze przedw ojennych dziennikarzy, uczonych, literatów, ludzi pióra
-lf" K ro n ik a K ra k o w a , W arszaw a 1996, s. 361; patrz także A . C hw alba, K r a k ó w w la ta ch 1 9 4 5 -1 9 8 9 . W: D z ie je K r a k o w a , t. 6, K raków , 2 0 0 4 , s. 127.
168 J. K. W en d e, Ta z ie m ia o d innych d ro ż sza , W arszaw a 1981, s. 22 2 . 169 T am że.
I7(J A . C hw alba, K r a k ó w w la ta ch 1 9 4 5 -1 9 8 9 , op. cit., s. 46 1 .
inteligencji tw órczej” 171. W śród ocalałych dziennikarzy pochodzących z W arszaw y, Lublina, R zeszow a czy Lw ow a znaleźli się także ludzie m łodzi, „którzy swe um iejętności zdobyw ali w konspiracyjnej działalności podczas okupacji hitlerow skiej, debiutując w prasie podziemnej i innych tajnych w ydaw nictw ach” 172. Pierwsze chw ile odradzającego się m iasta głęboko zapadły w pam ięć je g o m ieszkańców (w śród nich znalazły się także osoby parające się p racą dziennikarską): redaktor „D ziennika Polskiego” K rystyna Zbijew ska w spom inała chwile, kiedy „ulicam i krakow skim i chadzał G ałczyński i Przyboś, B reza i Brandys, [...] Otw inow ski [,..]” 173 zaś Tadeusz B reza po latach napisał: „Znalazło się nas, tw órczych duchów, podów czas w K rakow ie całe mnóstwo. C hm ara pisarzy, m alarzy, aktorów , m uzyków. Po rozbiciu W arszaw y, K raków przyciągał ich ja k m agnez” 174. Sytuację m otyw ow ał tym, że Kraków nie uległ zniszczeniu, szybko zaczął ukazyw ać się tu dziennik, m iasto posiadało teatry, drukarnie a co najw ażniejsze „artystyczną aurę” . Sytuację tych pierw szych dni oddał także Jan Karol W ende - w icem inister oświaty, jeden z pełnom ocników rządu, w spom inając:
„Zaraz po przybyciu do K rakow a podjęliśm y działania, by ja k najszybciej ruszyć z zastoju życie kulturalne. Entuzjazm i inicjatyw y w ykazyw ały w yjątkow o zgodnie obydw ie strony:
naukow cy i tw órcy - i w ładza ludow a” 175. Szybko zaczęto urucham iać różnego rodzaju instytucje artystyczne: teatry, ośrodki m uzyczne, plastyczne, m uzea, biblioteki, w yższe szkoły artystyczne: „O dbyw ałem dziesiątki rozm ów i konsultacji z aktoram i i reżyseram i, pisarzam i, malarzam i, m uzykam i, dziennikarzam i” w spom inał J. K. W ende, a następnie napisał: „W ciągu m iesiąca - od przyjazdu do K rakow a do 21 lutego [...] - przeprow adziłem osobiste rozm ow y z około dw ustu pięćdziesięciu przedstaw icielam i środow iska artystycznego - teatralnego, literackiego, m alarskiego, m uzycznego, dziennikarskiego, w ydaw niczego, bibliotekarskiego” 176.
P onadto w m ieście organizow ano zjazdy odradzających się stow arzyszeń twórców, uczonych oraz tw orzono now e. O dradzało się szkolnictw o w yższe, tw orzono rów nież nowe
uczelnie 177. Także krakow ska baza poligraficzna była w stosunkow o niezłym stanie - wg Jerzego Jarow ieckiego w latach 1944-1948 działały tu m.in.: D rukarnia „Patria” , D rukarnia Karola Podgórczyka (późniejsza D rukarnia Przem ysłow a), D rukarnia U niw ersytetu Jagiellońskiego, D rukarnia W. L. A nczyca, A rs-Sacra, „Pow ściągliw ość i Praca” , Zakłady
171 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 1 9 4 5 roku. W: S tu dia n a d p r a s ą p o ls k ą X IX i X X w ie k u , K raków 1997, s. 143.
172 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku, op. cit., s. 143.
173 K. Z bijew sk a, „ D zie n n ik a P o lsk ie g o ” z w ią z k i z lite ra tu rą , „ Prasa P olsk a ” 1970, nr 3, s. 44.
174 T. B reza, N e lly o k o le g a c h i o so b ie , W arszaw a 1983, s. 79.
175 J. K. W en d e, Ta zie m ia o d innych d ro ższa , W arszaw a 1981, s. 223.
176 Tam że.
38
G raficzne „A kropol” , „C zytelnik”, D rukarnia Państw ow a (Pałac P rasy)178. O prócz w ym ienionych drukarń i zakładów H alina Zaw rzykraj w ym ienia ponadto D rukarnię N arodow ą179. N iestety, pom im o tego, że we w szystkich w spom nianych drukarniach znaleziono jakiś zapas p ap ieru 180, w pierw szym okresie pow ojennym dotkliw ie odczuw ano jego brak: „istniały drukarnie, istniały gm achy redakcyjne, pełne redaktorów , adiustatorów ,
korektorów , istniał Jerzy Borejsza [...], ale papier na książki nie istniał, starczało go zaledwie na prasę codzienną i tygodniki” w spom inał T. Breza 181.
W K rakowie, tak ja k i w całym kraju, podjęły działalność partie polityczne: Polska Partia R obotnicza, Polska Partia Socjalistyczna, Stronnictw o Pracy, Stronnictw o D em okratyczne, Polskie Stronnictw o Ludowe, jednakże to PPR zdom inow ała organa w ładzy - ju ż 20 stycznia do m iasta przybyła grupa osób należących do PPR na czele z W łodzim ierzem J. Zaw adzkim , który pow ołał tym czasow y K om itet W ojew ódzki PPR, ten zaś 23 stycznia w ybrał K om itet M iejski182. PPR szybko zaczęła um acniać swoje wpływy.
M arzenia o dem okratycznej Polsce, w ytw orzone w m ieście po w yzw oleniu, nie spełniły się, w krótce okazało się, że w szelka opozycja wobec nowej w ładzy była tłum iona: najpierw zlikw idow ano ruch oporu Polski Podziem nej, później w alczono z opozycyjnym PSL a następnie z Kościołem .
W tym m iejscu należy w spom nieć, że w okresie tuż pow ojennym now a w ładza nie atakowała K ościoła, poniew aż w iedziała, „że popraw ne stosunki z K ościołem ułatw ić jej m ogą dotarcie chociażby do niektórych Polaków ” I . Sytuacja zaczęła się zm ieniać ju ż od końca 1945 r., kiedy to zaczęto ograniczać rolę Kościoła. Po w yborach 1947 r. sytuacja znacznie się pogorszyła, m.in. w zm ożono cenzurę, ograniczono ilość papieru przeznaczonego dla pism katolickich 1 84. W tych latach w ażną rolę w życiu m iasta odegrał m etropolita krakowski A dam Sapieha, skupiający w okół kurii inteligencję krakow ską. M etropolita krakow ski nie opow iedział się po stronie now ego systemu, krytykow ał poczynania władzy,
i oc
chociaż, zdaniem A. Chw alby, była to krytyka utrzym ana „w tonie w yw ażonym ” . D zięki takiej postaw ie m ógł uzyskać zgodę na w ydaw anie od 1945 r. pism a „Tygodnik Pow szechny”
177 Por., J. Jarow iecki, S zk o ln ic tw o w y ższ e w K r a k o w ie w la ta ch 1 9 4 5 -1 9 6 9 , K raków 1970.
178 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 rok, op. cit., s. 143.
179 H. Z aw rzykraj, P r a s a k ra k o w sk a p o w y zw o le n iu m ia sta w 19 4 5 r. (styczeń -m a j), „R oczn ik H istorii C zasop iśm ien n ictw a P o lsk ie g o ” 1970, z 4, s. 527.
180 T am że, s. 528.
181 T. Breza, N e lly o k o le g a c h i o s o b ie , W arszaw a 1983, s. 81.
182 A. C hw alba, K r a k ó w w la ta ch 1 9 4 5 -1 9 8 9 , op. cit., s. 135.
183 T am że, s. 148.
184 T am że, s. 155.
181 T am że, s. 153.
Na jeg o łam ach przedstaw iano program działań, „które m iały przebudow ać Polskę na gruncie etyki katolickiej i przy udziale katolików w życiu politycznym ” 186. W okół „Tygodnika Pow szechnego „uform ow ało się trwałe, liczebnie niew ielkie, lecz w pływ ow e środowisko intelektualne” 187.
W om aw ianym okresie istotny wpływ na politykę prasow ą w yw ierał W ojewódzki U rząd Inform acji i Propagandy, który rozpoczął swoja działalność w K rakow ie 18 lutego 1945 r.
Jego organizację zapoczątkow ał 27 stycznia 1945 r. Zbigniew O strow ski, 5 lutego tegoż roku pracę tę przejęła Irena P ancerz-G rabow ska188, po niej urzędem kierow ał A dam P olew ka189.
Początkow o prasą m iał się zajm ow ać D ział W ydaw nictw a i Prasy przy W UIiP, ale w marcu 1945 dokonano reorganizacji u rzęd u190. W strukturze W U IiP znalazły się:
1) W ydział O gólny
2) W ydział Polityczno-W ychow aw czy 3) W ydział Propagandow y
4) W ydział Inform acyjno-Prasow y191.
W ydział Inform acyjno-Prasow y dzielił się na:
1) R eferat Inform acyjno-Prasow y 2) R eferat W ydaw niczy
3) R eferat R adiow y i Techniczny
Jednym z celów W ydziału Inform acyjno-Prasow ego W U IiP było spraw ow anie nadzoru nad prasą krakow ską, w pływ anie na jej kształt, charakter i dobór materiału. O rganizow ane konferencje prasow e z udziałem redaktorów naczelnych pism krakow skich nie przynosiły jednak oczekiw anych rezultatów , prasa krakow ska często nie zam ieszczała artykułów przesyłanych przez W U IiP „rzekom o ze w zględu na szczupłość szpalt” 192. W U IiP planow ał ponadto w ydaw anie w łasnych pism np. „D ziś” , „K olega”, „M y”, następnie tygodniki
„Inform ator” i „Praw da” 193. N a m ocy dekretu z dnia 11 kw ietnia 1947 r. W U IiP przestał istnieć, a spraw y inform acji i prasy krajow ej w łączono do zakresu działalności Prezesa Rady
186 K ro n ik a K ra k o w a . W arszaw a 1996, s. 362.
187 A . C hw alba, K r a k ó w w la ta ch 1 9 4 5 -1 9 8 9 , op. cit., s. 150.
188 Inw entarz Z esp o łu A kt W o jew ó d zk ieg o U rzędu Inform acji i Propagandy w K rakow ie: lata 1 9 4 5 -1 9 4 7 , s. 1.
189 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 1 9 4 5 roku , op. cit., s. 150.
190 H. Zawrzykraj, P r a s a k ra k o w sk a p o w y zw o le n iu m ia sta w 1 9 4 5 r. (styczeń -m a j), op. cit., s. 528.
191 Inw entarz Z esp o łu A k t W o jew ó d zk ieg o U rzędu Inform acji i Propagandy w K rakow ie: lata 1 9 4 5 -1 9 4 7 , s. 2.
>>2 H. Zawrzykraj, P r a s a k ra k o w sk a p o w y zw o le n iu m ia sta w 1 9 4 5 r. (styczeń -m a j), op. cit., s. 5 29 193 T am że, s. 531
40
M inistrów 194. W K rakow ie istniał ponadto M iejski U rząd Inform acji i Propagandy, który szybko został przejęty przez WUIiP.
Od 16 lutego 1945 r. w Krakowie działało także W ojew ódzkie Biuro K ontroli Prasy podległe M inisterstw u B ezpieczeństw a Publicznego, w gestii którego, do 1946 r., znajdow ała się cenzura195. W zw iązku z jeg o działalnością pojaw iły się liczne spory m iędzy działem prasow ym W U IIP a W U K P na w skutek braku w łaściw ego rozgraniczenia kom petencji196.
Jak w yglądała prasow a produkcja w ydaw nicza w latach 1945-1948? Do najw ażniejszych ośrodków w ydaw niczych należały W arszaw a, K raków, Łódź, Poznań, Katowice, W rocław i Lublin.
Tabela nr 9. Produkcja w y d a w n icza w latach 1 9 4 5 -1 9 4 8
M iejsco w o ść/ro k 1944 1945 1946 1947 1948 R azem
W arszawa 4 141 213 149 157 6 6 4
Kraków - 76 57 34 12 179
Łódź - 66 62 21 11 160
Poznań - 4 0 39 26 23 128
K atow ice - 45 26 22 14 107
W rocław - 18 25 17 21 81
Lublin 26 31 15 3 4 79
Źródło: O b liczen ia w ła sn e na podstaw ie: B ib lio g ra fii p r a s y p o ls k ie j. P ra sa k ra jo w a . Oprać. J. M yśliń sk i, W arszawa 1966 .
W latach 1944-1948 w K rakow ie w ydaw ano 179 tytułów gazet i czasopism (włączając w tę liczbę dodatki sam oistne poszczególnych pism ) i tylko W arszaw a przew yższała K raków liczbą w ydaw anych pism (664) ale należy tutaj zaznaczyć, że liczba ta w zrosła m.in.
z powodu przenoszenia do stolicy redakcji gazet z Lublina, Łodzi, K rakow a i z innych miast197; w Łodzi w ydaw ano łącznie 160 tytułów , w Poznaniu - 128, w K atow icach - 107, we W rocławiu - 81, a w Lublinie 79. Poza w ym ienionym i m iastam i prasę w ydaw ano także w Bydgoszczy, C zęstochow ie, G dańsku, G dyni, O lsztynie, Radom iu, Rzeszow ie, Szczecinie, Toruniu i w innym m iejscach.
194 D e k re t z d n ia 11 k w ietn ia 1 9 4 7 r. o zn ie sie n iu u rzęd u M in istra In fo rm a cji i P ro p a g a n d y o r a z u rz ę d ó w inform acji i p r o p a g a n d y , „ D zien n ik U staw R P” 1947, nr 3 2 , poz. 147.
195 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku, op. cit., s. 150.
196 H. Zawrzykraj, P r a s a k ra k o w sk a p o w y zw o le n iu m ia s ta w 1 9 4 5 r. (styczeń -m a j), op. cit., s. 530; patrz także J.
Jarowiecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku , op. cit., s. 150.
i9/ J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku , op. cit., s. 140.
ł? 198
K raków w latach 1945-1948 jaw i się jako „prężny ośrodek w ydaw niczy” , w którym ukazyw ało się 179 tytułów prasow ych „o bardzo zróżnicow anych program ach w ydaw niczych” 199. W krótce po w yzw oleniu K rakow a „dziennikarze i drukarze, literaci i uczeni oraz działacze polityczni stworzyli prężne, aktyw ne środow isko w ydaw nicze”200.
Prasę zaczęły w ydaw ać m.in. poszczególne partie polityczne, tow arzystw a i instytucje naukowe, kulturalne, uczelnie, urzędy państw ow e, organizacje społeczne K ościół katolicki i inne instytucje w yznaniow e oraz Spółdzielnia W ydaw nicza „C zytelnik” .
W om aw ianych latach prasę najczęściej wydawały:
1. instytucje i tow arzystw a naukow e - 18 tytułów 2. Spółdzielnia W ydaw nicza „C zytelnik” - 16 tytułów 3. spółdzielczość - 1 5 tytułów
4. tow arzystw a i instytucje kulturalne - 1 2 tytułów 5. PAU - 11 tytułów
6. PPR - 11 tytułów
7. organizacje m łodzieżow e - 10 tytułów
8. K ościół i organizacje katolickie - 10 tytułów 201
Jak widać, „różne środow iska społeczne i zaw odow e, niem al w szystkie stronnictw a polityczne m iały am bicje w ydaw ania w łasnego pism a i zdobyw ania szerokich kręgów odbiorców”202.
Jak przedstaw iała się struktura tem atyczna krakow skiej prasy?
Tabela nr 10. Struktura tem atyczn a prasy krakow skiej za lata 1 9 4 5 -1 9 4 8 T ypologia
tem atyczna p ism
1945 1946 1947 1948
agencyjne 3 4 3 1
artystyczne 4 4 4 4
gospodarcze 2 4 4 3
literacko-kulturalne 5 5 6 6
magazyny 1 1 1 1
m edyczne 1 2 2 2
1)8 S. D ziki, Stan b a d a ń n a d p r a s ą k ra k o w sk ą . W: K sią żk i, cza so p ism a , b ib lio te k i K ra k o w a X I X i X X w ieku, Kraków, 1988, s. 207; J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 1945 roku, op. cit., s. 140.
199 S. D zik i, Stan b a d a ń n a d p r a s ą k ra k o w sk ą ., op. cit., s. 2 0 7 .
200 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 1 9 4 5 roku , op. cit., s. 145.
201 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku, op. cit., s. 146; zob . też B ib lio g ra fia p r a s y p o ls k ie j 1944-1948. P ra sa k ra jo w a . Oprać. J. M y śliń sk i, W arszaw a 1966.
2112 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku, op. cit., s. 145.
42
m ło d z ie ż o w e 1 8 8 1
naukow e 9 19 22 24
ogóln o in fo rm a cy jn e 2 1 2 2
partyjne 5 6 7 5
p ed a g o g iczn e 3 3 3 2
p opularnonaukow e 2 3 2 3
rek lam ow e 2 2 3
-relig ijn o -k o ścieln e 5 11 14 15
ro ln iczo -h o d o w la n e 8 5 3 3
sportow e 2 1 3 3
sp ó łd zielcze 1 - 3
-urzędow e 5 6 5 5
p ozostałe 14 9 9 5
Źródło: J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 19 4 5 roku. W: S tu dia n a d p r a s ą p o ls k ą X I X i X X w ieku.
K raków 1997, s. 146.
A nalizując dane zam ieszczone w tabeli m ożem y stw ierdzić, że w om awianym okresie najw iększą grupę pod w zględem ilości w ydaw anych tytułów stanow iły czasopism a naukow e i religijno-kościelne, następnie partyjne, literacko-kulturalne i urzędow e. K raków stał się m iejscem w ydaw ania czołow ych ów czesnych pism społeczno-kulturalnych („O drodzenie”,
„Tygodnik Pow szechny”, „Przekrój”), tu ukazyw ały się pism a partii politycznych (tygodnik społeczno-polityczny PPS „N aprzód”, tygodnik PPR „Głos P racy”), naukow e („Życie N auki”), religijne („Posłannictw o” , „Znak” , „D roga”), poza tym w ydaw ano czasopism a praktycznie z w szystkich dziedzin wiedzy: przyrodnicze („C hrońm y Przyrodę O jczystą), rolnicze („O rka”), pszczelarskie („Pszczelarz Polski”), m uzyczne („Ruch M uzyczny”), plastyczne („Przegląd A rtystyczny”), teatralne („Front Teatralny” , „Teatr R apsodyczny”), sportowe („S tart”); oprócz tego w ydaw ano pism a dla filatelistów („Pionier Filatelistyczny”), szachistów („Szachista polski”), dla m łodzieży („Życiow cy”), lekarzy („Przegląd Lekarski”) i w iele innych. W ydaw ano także dzienniki np. „Echo K rakow a” , czołow ym dziennikiem dla środow iska krakow skiego okazał się je d n ak „D ziennik Polski” .
R edakcje pism początkow o zdobyw ały inform acje prow adząc nasłuch radiowy, posiadały w łasnych korespondentów w kraju i za granicą. Inform acje czerpano również z biuletynów agencji prasow ych: „Polpressu” a następnie Polskiej Agencji Prasowej.
Przydatny okazyw ał się także m iesięcznik „Polish M onthly R eview ” oraz „Głos Anglii.
Tygodniow y Przegląd Spraw Brytyjskich”203.
W om aw ianym okresie, według opinii S. D zikiego, w pełni realizow ania była idea pluralizm u204. W ydaw cy prasy mieli różne program y redakcyjne, różnili się także poglądam i politycznym i - jedni popierali program nowej w ładzy, inni pozostali w opozycji a pow stające pisma „różniły się profilem i funkcjami, a także przeznaczeniem i wpisanym i w nie potencjalnym i czytelnikam i”205. J. Jarow iecki stw ierdza, że w latach 1945-1948 w Krakowie stworzono różne typy i m odele prasy, które m iały kontynuację w latach późniejszych.
Biorąc pod uw agę wyżej w ym ienione w arunki, nie m ożna się dziwić, że K raków stał się jednym z czołow ych ośrodków w ydaw niczych naszego kraju i to tu pow stał „D ziennik Polski” , gazeta codzienna m ająca am bicje bycia pism em ogólnopolskim i co rów nie ważne, w dużym stopniu literackim . Problem atyce tej pośw ięcono uw agę w dalszej części pracy.
20? J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk ie j p o 1 9 4 5 roku, op. cit., s. 148-1 4 9 . 204 S. D zik i, Stan b a d a ń n a d p r a s ą k ra k o w sk ą , op. cit., s. 20 9 .
205 J. Jarow iecki, P o c z ą tk i p r a s y k ra k o w sk iej p o 1 9 4 5 roku, op. cit., s. 145.
44