• Nie Znaleziono Wyników

W okresie objętym Informacją Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł następujące kasacje do Sądu Najwyższego:

BPK.511.31.2021 z 6 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego.

K. S. został uznany za winnego popełnienia wykroczeń z art. 54 k.w. w zw. z art. 46a i art. 46b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w zw. z § 27 ust.1 pkt 2a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, iż zachowanie obwinionego,

polegające na niezastosowaniu się do obowiązku zakrywania ust i nosa w dniu 25 października 2020 r., nie wypełniło znamion wykroczenia z art. 54 k.w., jak i żadnego innego czynu zabronionego. Nakładanie ograniczeń w zakresie podstawowych wolności i praw człowieka i obywatela musi odbywać się na podstawie prawidłowo stanowionego prawa, w szczególności zgodnie z podstawowymi zasadami wyrażonymi w Konstytucji, a zatem wprowadzenie nakazów i zakazów dotyczących podstawowych praw i wolności obywatelskich może nastąpić tylko w przypadku wprowadzenia jednego z trzech stanów nadzwyczajnych, co dotychczas nie miało miejsca. W tej sytuacji, zakazy i nakazy wyrażone w treści ww. rozporządzenia Rady Ministrów uznać należy za niekonstytucyjne, a co za tym idzie - za wprowadzone z naruszeniem prawa. W związku z tym, nie mogą one stanowić prawidłowo ustanowionych obowiązków i w konsekwencji nie mogą uzasadniać ukarania za niestosowanie się do tych obowiązków.

Mając powyższe na uwadze Rzecznik podkreślił, że wskazane w zarzucie kasacyjnym w punkcie pierwszym rażące naruszenie prawa, miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku nakazowego. Uzasadniony jest zatem wniosek o uchylenie wyroku w całości w zakresie ukarania za czyny z art. 54 k.w. i uniewinnienie K. S. od popełnienia przypisanego mu wykroczenia.

II.511.221.2021 z 9 kwietnia 2021 r. – kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

A.G. został obwiniony o to, że dnia 1 kwietnia 2020 r. w R. naruszył przepisy dot. przemieszczania się bez uzasadnionej przyczyny, tj. o czyn z art. 54 k.w. w zw. z § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z

wystąpieniem stanu epidemii. Sąd Rejonowy w R. wyrokiem nakazowym z dnia

75 14 lipca 2020 r., uznał A.G. za winnego i na podstawie art. 54 k.w. wymierzył mu karę 200 złotych grzywny.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy porządkowe, o których mowa w art. 54 k.w., mają na celu ochronę porządku i spokoju publicznego, tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia, np. do ochrony zdrowia publicznego. Z kolei ww.

rozporządzenie Rady Ministrów nie odsyłało w swej treści do konkretnego przepisu kodeksu wykroczeń i nie określało wobec sprawcy

prawnomaterialnych konsekwencji naruszenia przez niego zawartych w nim przepisów. Przepis § 5 stanowił jedynie, że zakazuje się przemieszczania się osób – poza wyjątkami określonymi w ust. 1-4. Mając na uwadze powyższe, wykluczone jest pociągnięcie do odpowiedzialności na podstawie art. 54 k.w.

osób, które naruszyły zakaz przemieszczania się wspomniany we wskazanym Rozporządzeniu.

Kasacja uwzględniona (wyrok z 12 maja 2021 r., sygn. akt II KK 167/21).

Sąd Najwyższy orzekł, iż stwierdzenie braku korelacji pomiędzy przepisami ustawy o zapobieganiu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi a art. 54 k.w.

prowadzi do wniosku o niemożności uznania § 5 Rozporządzenia w sprawie ograniczeń, nakazów i zakazów w stanie epidemii za przepis dopełniający przepis blankietowy art. 54 k.w., tym samym przesądzając o

niedopuszczalności zakwalifikowania czynu zarzuconego i przypisanego obwinionemu jako wykroczenia z art. 54 k.w. w zw. z § 5 Rozporządzenia w sprawie ograniczeń, nakazów i zakazów w stanie epidemii, prowadząc tym finalnie do konkluzji, że zasadnie podnosi autor nadzwyczajnego środka zaskarżenia, iż zaskarżone orzeczenie dotknięte było rażącym naruszeniem prawa, które miało istotny wpływ na jego treść. W związku ze stwierdzeniem podniesionego w petitum kasacji zdekompletowania znamion przepisu art. 54 k.w., które stanowi podstawę do rozpoznania kasacji i jednocześnie

wystarczającą rację do wydania kasatoryjnego rozstrzygnięcia w sprawie, ustosunkowanie się przez najwyższą instancję sądową do (również

zaprezentowanej) w nadzwyczajnym środku zaskarżenia, wniesionym przez Rzecznika Praw Obywatelskich, argumentacji nawiązującej do problematyki ewentualnej niekonstytucyjności ograniczeń swobody przemieszczania się wprowadzonych aktem wykonawczym wydanym na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób

zakaźnych byłoby zbędne. Mając powyższe na uwadze. Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w R. i uniewinnił A. G. od zarzuconego mu czynu.

II.511.779.2020 z 9 kwietnia 2021 r. – kasacja w sprawie prawnej dopuszczalności wydania osoby ściganej na terytorium Ukrainy.

Orzeczeniem z dnia 22 września 2020 r. Sąd Okręgowy w G. stwierdził dopuszczalność wydania obywatela Ukrainy L.Z. organom Republiki Ukrainy w

76 celu przeprowadzenia przeciwko ściganemu postępowania karnego o

przestępstwo określone w art. 286 § 3 ukraińskiego kodeksu karnego w

związku ze spowodowaniem wypadku drogowego ze skutkiem śmiertelnym, w wyniku którego zmarły 2 osoby i wobec którego Sąd Rejonowy na Ukrainie dnia 25 lipca 2019 r. wydał postanowienie o aresztowaniu.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego postanowienia Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 10 listopada 2020 r., utrzymującego w mocy ww. postanowienie Sądu Okręgowego w G.

Przedmiotowemu orzeczeniu Rzecznik zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego, tj. art. 451 k.p.k. w zw. z art. 96 § 1 k.p.k. w zw. z art. 86 § 2 k.p.k., poprzez nieuwzględnienie wniosku ściganego o doprowadzenie na posiedzenie Sądu odwoławczego rozpoznającego

zażalenia na postanowienie Sądu I instancji, co w konsekwencji naruszyło jego prawo do obrony; oraz naruszenie. art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. w zw. z art. 94 § 1 pkt 5 k.p.k., polegające na nienależytym rozważeniu

podniesionego w zażaleniu obrończyni ściganego zarzutu obrazy art. 604 § 1 pkt 5 i 7 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. w zw. z art. 3 i 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i nieodniesienie się w uzasadnieniu postanowienia, do wszystkich okoliczności, stanowiących jego uzasadnienie, jak również poprzez pominięcie w

uzasadnieniu postanowienia zarzutów podniesionych w zażaleniu ściganego.

Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu Apelacyjnego w K. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

II.511.246.2021 z 19 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyny przypisane obwinionemu nie wyczerpywały znamion tego wykroczenia.

E.W. został obwiniony o to, że w dniu 19 kwietnia 2020 r. w R. wykroczył przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, tj. zakazowi przemieszczania się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 10 kwietnia 2020 r. do 19 kwietnia 2020 r., tj. o popełnienie wykroczenia z art. 54 k.w. w związku z § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie

ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu pandemii; w tym samym miejscu i czasie w miejscu

ogólnodostępnym tj. ulicy, wbrew obowiązkowi przebywał bez zakrytych nosa i ust, tj. o popełnienie wykroczenia z art. 54 k.w. w związku z § 18 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie

ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z

wystąpieniem stanu pandemii, i za to wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w R. z dnia 14 lipca 2020 r. został uznany winnym popełnienia zarzucanych mu wykroczeń i ukarany karą łączną 200 złotych grzywny.

77 Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że przepis art. 54 k.w. ma charakter blankietowy, tj. sam nie określa znamion zabronionego zachowania, lecz odsyła do innych przepisów, które regulują zasady i sposób zachowania się w

miejscach publicznych. Przepisy porządkowe, o których mowa w art. 54 k.w., mają za zadanie ochronę porządku i spokoju publicznego, to tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia, np. do ochrony zdrowia publicznego. Rozporządzenie Rady

Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r., które zostało wskazane w zbiegu z art. 54 k.w. zostało wydane w celu wykonania ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o

zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Celem przepisów rozporządzenia była więc ochrona zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji) i w ramach tak zakreślonego celu, realizacja konstytucyjnego obowiązku

zwalczania chorób zakaźnych (art. 68 ust. 4 Konstytucji), a zatem, w oczywisty sposób, przepisy te nie stanowią przepisów porządkowych w rozumieniu art. 54 k.w. W przypadku tych ostatnich przedmiot ochrony stanowi bowiem porządek i spokój w miejscach publicznych, a nie ochrona zdrowia poprzez zwalczanie epidemii. Wykluczone jest zatem pociągnięcie do odpowiedzialności, na podstawie art. 54 k.w. osób, które naruszały m.in. zakaz przemieszczania się wskazany we wspomnianym Rozporządzeniu.

Kasacja uwzględniona (wyrok z 15 czerwca 2021 r., sygn. akt II KK 180/21).

Sąd Najwyższy zauważył, iż biorąc pod uwagę, że w sytuacji stanu epidemii, który objął swoim zasięgiem cały kraj, nie ogłoszono któregokolwiek ze stanów nadzwyczajnych, obostrzenia ustanowione na mocy aktów prawnych

dotyczących epidemii nie mogą wprowadzać jakichkolwiek ograniczeń w zakresie podstawowych praw i wolności zagwarantowanych Konstytucją. Po drugie, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, podobnie jak wcześniejsze wydane w tym przedmiocie przez ten organ rozporządzenia, nie zawierało w swej treści przepisów, które regulowałyby porządek i spokój w miejscach publicznych. Nie odsyłało także do konkretnych unormowań kodeksu wykroczeń, a przede wszystkim nie określało sankcji za postępowanie wbrew tym przepisom. Z powyższych względów zaskarżony wyrok nakazowy należało uchylić, a obwinionego - stosownie do treści art. 537 § 2 in fine k.p.k. w zw. z art. 112 k.p.w. - uniewinnić od popełnienia zarzucanych mu czynów, ponieważ jego ukaranie było oczywiście niesłuszne.

II.510.204.2021 z 19 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie rażącego i

mającego istotny wpływ na jego treść naruszenia prawa materialnego, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany obwinionej nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

P. P. została obwiniona oto, że w dniu 14 października 2020 r. o w Ch. nie stosowała się do obowiązku zakrywania ust i nosa w miejscu publicznym czym

78 wykroczyła przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom

porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w zw. z § 27 ust. 1 pkt 2 lit a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń,

nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Sąd Rejonowy w B. wyrokiem nakazowym z dnia 17 grudnia 2020 r., uznał P. P. winną

popełnienia zarzucanego jej wykroczenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że przepis art. 54 k.w. ma charakter blankietowy, tj. sam nie określa znamion zabronionego zachowania, lecz odsyła do innych przepisów, które regulują zasady i sposób zachowania się w

miejscach publicznych. Przepisy porządkowe, o których mowa w art. 54 k.w., mają za zadanie ochronę porządku i spokoju publicznego, to tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia, np. do ochrony zdrowia publicznego. Rozporządzenie Rady

Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r., które zostało wskazane w zbiegu z art. 54 k.w. zostało wydane w celu wykonania ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o

zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Celem przepisów rozporządzenia była więc ochrona zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji) i w ramach tak zakreślonego celu, realizacja konstytucyjnego obowiązku

zwalczania chorób zakaźnych (art. 68 ust. 4 Konstytucji), a zatem, w oczywisty sposób, przepisy te nie stanowią przepisów porządkowych w rozumieniu art. 54 k.w. W przypadku tych ostatnich przedmiot ochrony stanowi bowiem porządek i spokój w miejscach publicznych, a nie ochrona zdrowia poprzez zwalczanie epidemii. Wykluczone jest zatem pociągnięcie do odpowiedzialności, na podstawie art. 54 k.w. osób, które naruszały m.in. zakaz przemieszczania się wskazany we wspomnianym Rozporządzeniu.

Kasacja uwzględniona (wyrok z10 czerwca 2021 r., sygn. akt I KK 56/21).

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i uniewinnił P.P. od zarzutu

popełnienia przypisanego jej czynu. W uzasadnieniu SN wskazał, że przepis art.

54 k.w. ma charakter przepisu blankietowego, a odesłanie w nim zawarte obejmuje wyłącznie „przepisy porządkowe”. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r., które zostało wskazane w zbiegu z art. 54 k.w.

zostało natomiast wydane w celu wykonania ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Celem przepisów

rozporządzenia była więc ochrona zdrowia i w ramach tak zakreślonego celu, realizacja konstytucyjnego obowiązku zwalczania chorób zakaźnych (art. 68 ust.

4 Konstytucji), a zatem, w oczywisty sposób, przepisy te nie stanowiły przepisów porządkowych w rozumieniu art. 54 k.w. Przedmiot ochrony takowych stanowi bowiem porządek i spokój w miejscach publicznych, a nie ochrona zdrowia poprzez zwalczanie epidemii. W związku z powyższym oraz mając na uwadze unormowanie art. 92 ust. Konstytucji, które wyklucza

dopuszczalność tworzenia przepisów rozporządzenia wykonawczego w oderwaniu od celu ustawy lub wbrew jej merytorycznym rozwiązaniom, SN

79 podzielił pogląd Rzecznika, że rozporządzenie z dnia 9 października 2020 r. nie mogło stanowić skutecznego narzędzia prawnego do ustanowienia dla

wszystkich obywateli ogólnego nakazu zakrywania ust i nosa.

II.510.165.2021 z 19 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie rażącego naruszenia prawa procesowego, polegające na zaniechaniu wyjścia poza granice i podniesione w apelacji zarzuty i utrzymaniu w mocy zaskarżonego wyroku, mimo iż doszło do przedawnienia karalności czynu.

W.R. został oskarżony między innymi o to, że w dniu 15 marca 2016 r. w miejscowości K. w sklepie B., działając z góry powziętym zamiarem dokonał kradzieży artykułów spożywczych o łącznej wartości 477,69 zł. Sąd Rejonowy w G. wyrokiem z dnia 8 lipca 2019 r., w punkcie V wyroku uznał oskarżonego za winnego popełnienia ww. czynu ustalając, że stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 k.w. i wymierzył mu karę 7 dni aresztu. Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 4 listopada 2020 r. utrzymał w mocy punkt V wyroku Sądu I instancji.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył orzeczenie Sądu Okręgowego w. O z dnia 4 listopada 2020 r. na korzyść ukaranego w zakresie, w jakim Sąd II instancji utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w G., co do czynu

opisanego w punkcie V tego wyroku. Wyrokowi temu Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego, to jest art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. w zw. z art. 104 § 1 pkt 7 k.p.w., polegające na zaniechaniu wyjścia poza granice i podniesione w apelacji obrońcy obwinionego W.R. zarzuty i

utrzymaniu w części w mocy zaskarżonego wyroku Sądu I instancji

przypisującego w punkcie V tego wyroku popełnienie wykroczenia, mimo iż doszło do przedawnienia karalności czynu, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.w. Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w O. w zakresie w jakim utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w G. w punkcie V oraz wyroku Sądu

Rejonowego w zakresie wykroczenia opisanego w punkcie V tego wyroku i umorzenie postępowania o czyn tam opisany, na podstawie art. 45 § 1 k.w. w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w., z powodu przedawnienia karalności tego

wykroczenia.

Kasacja uwzględniona (wyrok z 25 maja 2021 r., sygn. akt V KK 177/21).

Sąd Najwyższy orzekł, iż w toku kontroli odwoławczej Sąd Okręgowy w O., pomimo obowiązku wynikającego z art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.s.w., nie dostrzegł uchybienia o charakterze bezwzględnej przyczyny

odwoławczej w postaci przedawnienia orzekania co do jednego z przypisanych czynów (art. 104 § 1 pkt 7 w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 k.p.s.w.). Przepis art. 45 § 1 k.w. stanowi natomiast, że karalność wykroczenia ustaje z upływem roku od czasu popełnienia czynu, jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie,

karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu. W rozpoznawanej sprawie przypisany W. R. czyn wyczerpujący znamiona

wykroczenia z art. 119 § 1 k.w. został popełniony w dniu 15 marca 2016 r., zaś

80 jego karalność ustała w dniu 15 marca 2019 r., a więc w toku procedowania przed Sądem I instancji, a przed rozpoznaniem apelacji przez Sąd odwoławczy.

W tym stanie rzeczy zaskarżony kasacją, i w zakresie określonym w nadzwyczajnym środku zaskarżenia - wyrok Sądu odwoławczego oraz

utrzymany nim w tym zakresie w mocy wyrok Sądu Rejonowego nie mogły się ostać. Konieczne stało się ich uchylenie, to jest wyeliminowanie z obrotu prawnego tych rozstrzygnięć i umorzenie postępowania z uwagi na

przedawnienie karalności przypisanego obwinionemu wykroczenia w punkcie V wyroku Sądu a quo.

II.510.218.2021 z 20 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego poprzez skazanie oskarżonego, mimo że brak było w jego działaniu znamion występku.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z dnia 18 stycznia 2021 r.

odtworzono w części akta b. Sądu Wojewódzkiego w K. w sprawie dot. J.Cz. W toku postępowania o odtworzenie akt ustalono, że aktem oskarżenia z 21 stycznia 1951 r., zarzucono J.Cz. popełnienie czynu określonego w art. 23 par.

1. dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa Polskiego (dalej m.k.k.) polegającego na tym, że w 1950 r. w miejscowości W. u siebie w domu

„gromadził, a następnie rozpowszechniał pisma i druki zawierające fałszywe wiadomości, mogące wyrządzić istotną szkodę interesom Państwa Polskiego, a mianowicie broszury pt. „Strażnica”, ulotki pt. „Radość i pokój ludziom dobrej woli”, „Ochrona czy zagłada”, „Dlaczego oni tak sprzeciwiają się prawdzie” i inne, zawierające artykuły o treści antyrządowej i antypokojowej, propagujące wybuch trzeciej wojny światowej i zniszczenie większości społeczeństwa nie będącego wyznania Świadków Jehowy, a przede wszystkim osób

bezwyznaniowych, nawołujących społeczeństwo do wstrzymania się od udziału we wszelkich akcjach społecznych, przeprowadzanych przez Urząd

Rzeczypospolitej Polskiej”. Wyrokiem b. Sądu Wojewódzkiego w K. z dnia 20 czerwca 1951 r., J.Cz. skazany został za czyn z art. 24 par. 1 m.k.k. na karę roku więzienia, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztu od 7 sierpnia 1950 r. do 20 czerwca 1951 r.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich zapadłe w niniejszej sprawie orzeczenie nie może się ostać, ponieważ dotknięte jest rażącym naruszeniem prawa, które miało istotny wpływ na jego treść. Rzecznik wskazał, że mimo niemożności zapoznania się pismami i drukami, które gromadził J.Cz. skoro czynił on to w ramach swojej przynależności do Związku „Świadków Jehowy” i było to nierozłącznie związane z jego działalnością w tym Związku, to mieściło się to w granicach wolności wyznania, gwarantowanej formalnie w realiach ówczesnych przez małą konstytucję oraz dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o ochronie wolności sumienia i wyznania, a druki i pisma stanowiące osnowę

81 sprawy nie były tymi, o których mówił art. 23 par. 1 m.k.k. Nie sposób więc było twierdzić, że mogło to stanowić podstawę odpowiedzialności karnej, skoro nie wyczerpywało znamion tego występku.

Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

II.511.220.2021 z 20 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany obwinionym nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

D. M. został obwiniony oto, że w dniu 10 października 2020 r., w R. nie miał zakrytych ust i nosa przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w zw. z § 27 ust. 1 pkt 2 lit a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z

wystąpieniem stanu epidemii. M. M. obwiniona została również o taki czyn, popełniony w ten sam sposób, tego samego dnia i w tym samym miejscu. Sąd Rejonowy w R. wyrokiem nakazowym z dnia 4 grudnia 2020 r., uznał D. M. i M.

M. za winnych popełnienia zarzucanych im wykroczeń.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że przepis art. 54 k.w. ma charakter blankietowy, tj. sam nie określa znamion zabronionego zachowania, lecz odsyła do innych przepisów, które regulują zasady i sposób zachowania się w

miejscach publicznych. Przepisy porządkowe, o których mowa w art. 54 k.w., mają za zadanie ochronę porządku i spokoju publicznego, to tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia, np. do ochrony zdrowia publicznego. Rozporządzenie Rady

Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r., które zostało wskazane w zbiegu z art. 54 k.w. zostało wydane w celu wykonania ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o

zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Celem przepisów rozporządzenia była więc ochrona zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji) i w ramach tak zakreślonego celu, realizacja konstytucyjnego obowiązku

zwalczania chorób zakaźnych (art. 68 ust. 4 Konstytucji), a zatem, w oczywisty sposób, przepisy te nie stanowią przepisów porządkowych w rozumieniu art. 54 k.w. W przypadku tych ostatnich przedmiot ochrony stanowi bowiem porządek i spokój w miejscach publicznych, a nie ochrona zdrowia poprzez zwalczanie epidemii. Wykluczone jest zatem pociągnięcie do odpowiedzialności, na podstawie art. 54 k.w. osób, które naruszały m.in. zakaz przemieszczania się wskazany we wspomnianym Rozporządzeniu.

II.511.215.2021 z 30 kwietnia 2021 r. - kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego,

82 poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany

ukaranemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

K.P. został obwiniony o to, że w dniu 5 kwietnia 2020 r., w miejscowości D.

nie stosował się do zakazu przemieszczania się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej osób przebywających na tym obszarze, w związku z ogłoszonym stanem epidemii w ten sposób, że bez uzasadnienia opuścił miejsce

zamieszkania i stał na chodniku w rejonie sklepu spożywczego, wskazując, że w tym miejscu znajduje się w celu pożyczenia zapalniczki od kolegi i rozmowy z nim, to jest o wykroczenie z art. 54 k.w. w związku z § 5 ust. 2 pkt 1

Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu pandemii. Sądu Rejonowego w R. wyrokiem z dnia 16 listopada 2020 r., uznał K.P. za winnego i ukarał go karą nagany.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że rozporządzenie z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, w zakresie, w jakim ograniczało

wolność przemieszczania się obywateli na terenie całego kraju (§ 5), naruszało regulację art. 52 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji, co oznacza, iż nie mogło ono tworzyć podstawy prawnej do wypełnienia blankietu normy

sankcjonowanej art. 54 k.w. i prowadzić do ukarania na podstawie tego przepisu.

Wobec tego Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku nakazowego

Wobec tego Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku nakazowego