cel modelu
Model powstał w celu zbadanie rozmiaru i struktury przyszłej sieci pokrewieństwa, aby można określić dostępności wsparcia dla osób w podeszłym wieku w populacjach starzejących się demograficznie.
Zakres zainteresowań:
• nie chcemy poznać tylko średnich, ale również rozkłady ( np.: ilość osób w podeszłym wieku mających nieżyjące dzieci – rozkład tej liczby – ilu ma 1,2 ...)
• chcemy poznać różne typy relacji (np.: rodzeństwo, kuzyni, wnuki, partnerzy ...)
Proces kształtujący model jest prosty oparty tylko na kilku zdarzeniach: tworzenie związków, rozpad związków, płodność i umieralność. Populacją początkową jest próbą ze spisu ludności w 1947 r. i liczy 10 tys. jednostek. Zdarzenia demograficzne były w latach 1947 – 1994 symulowane zgodnie z zaobserwowanymi współczynnikami demograficznymi, a od 1994 zgodnie z hipotetyczną wartością współczynników demograficznych.
Ogólna charakterystyka modelu
KINSIM jest dynamicznym modelem mikrosymulacyjnym o dyskretnym czasie.
Jednostką czasu jest jeden rok. Jest modelem zamknietym. Partnerzy w związkach są dobierani przez proces dopasowywania.
Każda jednostka w bazie danych posiada następujące cechy:
• numer identyfikacyjny
• płeć
• rok urodzenia
• rok zgonu
• dla każdego związku:
o numer identyfikacyjny partnera
o rodzaj związku (formalny, nieformalny) o rok utworzenia związku
o rok rozpadu związku
o powód rozpadu związku (śmierć partnera rozwód separacja
86
• numer identyfikacyjny dzieci
• numer identyfikacyjny rodziców
W populacji startowej w roku 1947 wiele z tych cech było niedostępnych, jednak wraz z rozwojem modelu w czasie zdobywano coraz więcej informacji o cechach. Tak, że w 1994 roku można było otrzymać prawie kompletną bazę danych (obraz wzorca pokrewieństwa).
Dla każdej jednostki zdarzenia demograficzne symulowane są w stałej kolejności, w związku z tym pewne zdarzenia nie mogą wystąpić w przeciągu jednego roku . Na przykład rozwody są symulowane przed małżeństwami – nie może zaistnieć małżeństwo po rozwodzie w tym samym roku. Jest tylko jeden wyjątek, jako jedyne może wystąpić zdarzenie złożone polegające na zmianie stanu cywilnego i urodzeniu dziecka.
określenie modelu i szacowanie parametrów
Model KINSIM uwzględnia następujące zdarzenia demograficzne:
• Umieralność – na początku każdego roku , dla każdej jednostki jest przeprowadzany eksperyment Monte Carlo, który decyduje czy dana jednostka umrze (ciągnione są liczby losowe z przedziału (0,1) jeżeli liczba jest mniejsza niż jednostkowe prawdopodobieństwo zgonu jednostka jest symulowana do śmierci). Jeżeli śmierć pojawi się u osoby w związku, stan cywilny partnera jest zmieniany.
Prawdopodobieństwo zgonu zależy od wieku i płci.
• Płodność- metoda Monte Carlo decyduje czy kobieta urodzi dziecko, a następnie decyduje o płci dziecka. Rok urodzenia dziecka jest rokiem dla którego przeprowadzono symulacje, a stan cywilny – kawaler, panna. Kobieta staje się matką dziecka, a jeżeli jest w związku jej partner staje się ojcem dziecka. Płodność jest modelowana według stanu cywilnego, wieku i parity.
• Tworzenie związków – dla jednostek nie będących w żadnym związku małżeństwa i związki pozamałżeńskie są symulowane jako dwa wykluczające się zdarzenia.
Nowy związek powstaje w dwóch etapach:
1. Wszystkie jednostki nie będące w żadnym związku klasyfikowane są w trzy kategorie:
• Szukające aktywnie partnera do małżeństwa
• Szukające aktywnie partnera do związku poza małżeńskiego
• Wszystkie pozostałe mające prawo być w związku
87
2. Wszystkie jednostki aktywne są dopasowywane do nieaktywnych. Jednostki mogą wejść w związek na dwa sposoby: wybrać partnera – jednostki aktywne, lub zostać wybrane jednostki bierne. Brane jest pod uwagę 50% prawdopodobieństwa zawarcia związku.
Prawdopodobieństwo zawarcia związku małżeńskiego zależy od: płci, wieku i poprzedniego stanu cywilnego.
Procedura dopasowywania partnera bierze pod uwagę tylko wiek partnera. W tym celu utworzono tablicę preferencji wiekowych partnera na postawie stosownych statystyk.. Ze wszystkich wybranych kandydatów spełniających kryterium wieku losowany jest jeden.
• Rozwody – każda jednostka w związku małżeńskim ma pewne prawdopodobieństwo rozwodu determinowane przez wiek i płeć. Jeżeli eksperyment Monte Carlo zdecyduje o rozwodzie dla danej jednostki zarówno jednostka jak i jej partner osiągają nowy stan cywilny „rozwiedzeni”
scenariusz modelu
Wszystkie parametry wejściowe są estymowane dla każdego roku w okresie 1947-1994. W latach 1994 i dalszych (okres właściwej prognozy) zostały przyjęte założenia co do prawdopodobieństw zdarzeń demograficznych. Hipotezy są następnie przetworzone dla potrzeb modelu mikrosymulacyjnego.
wzorzec pokrewieństwa pomiędzy latami 1990 i 2050
Celem modelu jest ustalenie pokrewieństwa jako na wsparcie osób starszych. Zatem skoncentrujemy się na grupach wiekowych 60-80 lat i 85 lat i więcej. Skupiając się na starszych osobach możemy stwierdzić, iż wujek/ciotka nie są osobami mogącymi dać wsparcie na grupę wiekową. Musimy ograniczyć się do następujących typów pokrewieństwa:
dzieci, wnuki, rodzeństwo, siostrzenica, bratanica, siostrzeniec, bratanek (dzieci rodzeństwa), kuzynostwo (dzieci wujka lub ciotki).
Przeciętna liczba krewnych „rodzeństwa” dla osób w wieku 60-80 lat jest znacząco większa niż dla osób w wieku 80 lat i więcej. Jeżeli chodzi o wnuki sytuacja jest odwrotna.
Jako, że różne typy pokrewieństwa dostarczają różnego typu wsparcia dla osób starszych, zmiany w składzie krewnych maja wpływ na możliwość dostarczenia pomocy w przyszłości.
88
W przyszłości duża sieć pokrewieństwa będzie występowała u nielicznych osób.
Wykres przedstawia proporcję osób mających 10-cioro i więcej żyjących wnuków/wnuczek i odpowiednio siostrzenic, siostrzeńców, bratanic, bratanków. W roku 1990 23% osób w wieku 80 lat i więcej miało więcej niż 10 żyjących wnuków, natomiast w roku 2010 udział ten obniżył się o połowę aby w 2050 osiągnąć zaledwie 3%. Dla grupy wiekowej 60-80 lat odpowiednie wskaźniki struktury obniżyły się z 10% w 1990 do 1% w roku 2050.
Podobnie dla osób powyżej 80 roku życia w roku 2015 więcej 40% ma powyżej 10-coro żyjących siostrzenic, siostrzeńców, bratanic, bratanków ale w 2050 będzie ich tylko 5%. Dla grupy wiekowej 60-80 lat odpowiednie wartości wskaźnika struktury wynoszą więcej niż 40% w 1990 i 3% w 2050.