III. POWOŁANIE WSZYSTKICH DO MIŁOSIERDZIA CZYNNEGO Jak wykazano wyżej, miłosierdzie jest istotnym elem entem relig ij
3. Organizowanie środków realizacji miłosierdzia
Właściwe organizowanie środków miłosierdzia powinno mieć za myśl przewodnią: a) powiększanie możliwości przychodzenia ludziom z po
mocą oraz b) takie ich gromadzenie i przechowywanie, by w każdej potrzebie spraw nie i natychm iast można przyjść im z pomocą.Uwzględ- niające te zasady organizowanie środków pomocy powinno zatem opie
rać się o szerokie zaplecze duchowe i m aterialne, rozwijać się w sprzy
jającym klimacie duchowym, kierować zasadami organizacji działalności i ekonomii. W organizowaniu środków realizacji miłosierdzia zorgani
zowanego należy zatem kierować się odpowiednimi założeniami, z któ
rych najważniejsze w arto przypomnieć.
a) Mobilizowanie wszystkich do modlitwy za ludzi służących innym pomocą (darczyńców) oraz w intencjach ludzi pomocy potrzebujących.
Jest to mobilizacja sił duchowych i upraszanie pomocy nadprzyrodzonej dla współbraci. Stanow i ona fundam entalny czynnik dla realizacji mi
łosierdzia chrześcijańskiego. Buduje on duchową solidarność i b ra te r
stwo między ludźmi, otw iera ludzi na inne form y niesienia pomocy.
Leży on u podstaw szerszego zaplecza społecznego i sprzyjającego kli
m atu duchowego.
b) Zorganizowanie prężnego charytatyw nego ośrodka dyspozycyjne
go — rozpoznającego potrzeby w środowisku i załatwiającego spraw y pomocy. Ośrodek powinien dysponować pomieszczeniem na przejściowe przechowywanie środków m aterialnych. Jest to istotny w arunek spraw nego i ekonomicznego działania.
c) Umieszczenie w kościele — jeśli nie ma dotychczas — puszki na fundusz pomocy ludziom w potrzebie. Puszka powinna być umieszczo
na w łatw o dostępnym i widocznym miejscu z napisem na co przezna
czone są ofiary do niej składane. Należy dążyć w każdej parafii do tego,, by wszyscy — w edług swoich możliwości — składali do niej datki na pomoc, ktokolwiek znajdzie się w potrzebie. Puszka powinna stanowić ważne zaplecze m aterialne w podstawowej społeczności religijnej (pa
rafii).
Społeczność chrześcijańska składająca każdego miesiąca niewielką o- fiarę (mniej wypalonych papierosów i innych używek) może utrzym ać najbardziej bezsilne i nie m ające pomocy osoby, fundować stypendium m isyjne lub inne (w zależności od potrzeb), mieć rezerw ę charytatyw ną na każdą niedolę, która może zaskoczyć kogoś ze współbraci. Duszpas
terstwo ma więc za zadanie zmobilizowanie w iernych do odpowiedzial
ności wzajem nej za współbraci i ofiarności na rzecz człowieka w pot
rzebie.
d) Dary w naturze. Mogą to być płody ziemi (w rejonie rolniczym) lub inne przedm ioty jak w ykorzystane książki, odzież i inne. Jeśli oko
liczności na to pozwalają, albo nie ma innej możliwości (np. brak po
mieszczenia), dary te można przekazywać w prost pod wskazane przez ośrodek charytatyw ny adres. Ważnym czynnikiem w organizacji środ
ków jest zaplecze lokalowe (magazyn).
c) O fiary usług. Są to zgłoszenia gotowości bezpłatnego, w duchu chrześcijańskiej solidarności wykonania usług, np. raz w miesiącu po
rady praw nej, udania się do chorego w domu, zajęcia się człowiekiem samotnym lub niewidomym w określonym czasie, załatw ienie komuś posługi niefachowej, w ykonanie pracy z zakresu swego zawodu (np. po
rad prawnych, pomoc służby zdrowia...) i wiele, wiele innych. Zgłosze
nia takie można składać — w edług uzgodnień z ośrodkiech charytatyw nym — jako dar ołtarza, do puszki, do biura ośrodka (jeśli takie istnieje).
f) Składki stałe poszczególnych osób na cele charytatyw ne i dotacje.
g) Wszelkie inne środki w różny sposób (w zależności od charakte
ru środowiska) ofiarowane.
Środki te odpowiednio rejestrow ane, segregowane, zabezpieczane i odpowiednio przechowywane („własność ludzi w potrzebie”) w inny sta
nowić stałą rezerw ę i pogotowie charytatyw ne zarazem. U zupełniają one indyw idualną i wszelką spontaniczną działalność charytatyw ną oraz powinny umożliwiać nie tylko szerszą pomoc doraźną, lecz także tworzyć podstawę system atycznej pomocy, jeśli taka w środowisku jest w ska
zana.
Różnorodność środków niesienia pomocy ludziom, traktow anie ofia
row ania pomocy innym ludziom jako w ym iany dóbr oraz właściwe ich organizowanie stanow ią podstaw y realizm u upowszechnienia m iłosier
dzia czynnego. Przy pełniejszym uświadomieniu Ludu Bożego o roli, znaczeniu i randze miłosierdzia czynnego w w yzw alaniu się ludzi z nas
tępstw złej woli oraz budowaniu dobra wspólnego ich stosowanie na
codzień jest możliwe. Jest więc możliwe coraz szybsze przeobrażanie życia religijno-społecznego: przeobrażanie chrześcijaństw a biernego w aynam iczną wspólnotę miłości, w zajemnej w niej służby i jedności.
W N IO SK I KOŃCOW E
Przedstaw iona analiza wykazuje, że autentyczne i pełne chrześcijań
stwo musi być w całej swej egzystencji otw arte na wszelkie potrzeby integralnego człowieka. Musi być więc religią miłosierdzia. Bez niego 'ńie ma postaw y chrześcijańskiej.
Analiza ta w ykazuje jednocześnie, że miłosierdzie chrześcijańskie, ogarniające wszelkie potrzeby integralnego człowieka, jest tym czynni
kiem, k tó ry wyzwala z następstw złej woli ludzkiej i w ynikającej z tego źródła jego niedoli oraz przyczynia się do budowy jedności i dobra wspólnego dla wszystkich. Miłosierdzie czynne jest więc czynnikiem nie docenianej i niezwykłej wagi w budow aniu chrześcijańskiego porządku doczesnego.
Miłosierdzie czynne jest powołaniem wszystkich. Wszyscy m ają od
powiadające ich w arunkom możliwości w ypełniania tego powołania i tym samym budowania społeczności jednaści, miłości i dobra wspólnego oraz pokoju.
.Odnawiającym całokształt życia religijnego chrześcijan zadaniem duszpasterstw a w szystkich stopni i kierunków jest położenie nacisku na formację postaw miłosierdzia czynnego oraz formowanie w środo
wiskach parafialnych (i innych) zespołów charytayw nych nowocześnie pojętych, tj. działającyh dla przybliżania każdem u człowiekowi pełni dobra jego integralnej natury. Jest to zadanie nie tylko w ielkiej wagi (niedocenianej jeszcze), lecz jednocześnie zadanie przynaglające.
W rozw ijaniu i pogłębianiu miłosierdzia czynnego istotnym czynni
kiem jest nie tylko angażowanie wszystkich do jego kokretyzacji, lecz jednocześnie stosowanie wszelkich środków. Miłosierdzie chrześcijań
skie ma ogarnąć wszystkie elem enty pełni dobra integralnego człowie
ka. Elem enty te są różnej n atu ry i zaspokajać je można odpowiadają
cymi im wartościami. Dobroczynność chrześcijańska musi zatem posłu
giwać się wszystkim i środkam i pomagającymi człowiekowi do pełni jego rozwoju i radości życia w jedności w Chrystusie.
Powszechnie przez chrześcijan realizow ane miłosierdzie czynne i po
sługujące się wszelkimi środkami budow ania pełni dobra człowieka jest nieprzem ijającą funkcją Kościoła. Jest ono konkretyzacją żywej w iary i budowaniem U num in Christo. Przyczynianie się do jego ożywienia i pogłębienia w świecie współczesnym jest zadaniem każdego z nas bez w yjątk u
T H E P R O B L E M O F T H E A C T IV E C H R IS T IA N C H A R IT Y IN T H E C O N T E M P O R A R Y C IV IL IZ A T IO N
S u m m a r y
T he im p o rta n ce of th e ac tiv e c h a rity is becom ing m o re a n d m o re u n d e r e s tim a te d . The m a in rea so n lies in th e im p ro p e r a ttitu d e to w a rd s th e c h a rity b o th in th e p a s t an d in th e co n te m p o ra ry civilization. It re su lts in grow ing ego
ism , in d ifferen c e to a n o th e r m a n ’s fa te , d eh u m an iz atio n of m u tu a l re la tio n s b e t
8 4
w ee n people. This, in tu rn , sta n d s in a clea r opposition to C hristian ity ,, w hich ca n n o t be a u th e n tic w ith o u t th e ac tiv e c h a rity . The tr u e C h ristia n c h a rity m u st sa tisfy a ll th e needs fo r th e good of an in te g ra l m an. T he p rie s thood are faced w ith a p ro b lem of m a k in g th e ir co n g reg atio n b o th jo in th e ir
effo rts in th e ac tiv e c h a rity an d u n d e rsta n d th a t ev e ry b o d y h as his p la c e in its rea liza tio n . The ac tiv e c h a rity , in m o d e rn te rm s, should be rea lize d by any possible m e an s b o th in d iv id u a lly an d in a socially o rganized w ay. T his ip th e only m eth o d to ac h ie v e g e n e ra l h a p p in ess a n d fu ll lib e ra tio n fro m o u r m isery.
T his dem an d is v e ry im p o rta n t and u rg e n t fo r th e fu ll C h ristia n re v iv a l a n d th e ev a n g eliza tio n of o u r tim es.