1 ) O bow iązek p on oszen ia k o sztó w leozenia nieilifbnogo dziecka, w yn ik a ją cy z p rzep isó w § 166 i 169 u. c ogran icza s ię do z w y k ły c h ko
s z t ó w le c z e n ia (n. p. w szp ita lu p ow szech n em ), nie n a leży zaś go ro zcią gać na w s z e lk ie k o szta leczen ia, ja k ie w y ło ż y lub z o b o w ią że s ię w y ło ż y ć osoba, u której d zieck o znajduje s ię na w y ch ow an iu .
Orzeczenie Izby UL. S. N. z dnia 24/VUl. 1925 Rw. 1217/25.
S ą d p o w i a t o w y c y w i l n y w K r a k o w i e wyrokiem z dnia 10 lutego 1925 Lcz. C. II. 60/25/4 u z n a ł o b o w i ą z e k pozwanego do zapłacenia małol. powódce do rąk jej matki i opiekunki kwoty 3000 złotych, ustalając, źe powódka, która jest nieślubncm dzieckiem pozwanego, chorowała od października 1924 na ciężkie zapalenie ślepej kiszki i po
drażnienie otrzewneji że koszta jej leczenia, które poniosła jej matka Chaja P., w ynosiły powyższą kwotę, z której znaczną część Chaja P. pozostała dłużną. Obowiązek powyższy oparł Sąd powiatowy na przepisach §§ 166 169 u. c., przyjimując, że koszta leczenia należą do utrzymania dziecka nieślubnego i że stan majątkowy pozwanego pozwala na poniesienie prze
zeń w s z y s t k i c h kosztów leczenia.
S ą d ,o k r ę g o w y c y w i l n y w K r a k o w i e jako odwoławczy u w z g 1 ę d i i t wyrokiem z dnia 17. kwietnia 1925 lcz. Bc. (V. 298/25/4 apelacji; pozwanego i z m i e n i ł zaskarżony wyrok w ten sposób, że o d d a l i ] powódkę z żądaniem skargi, z powodów: Sąd l. instancji nie
słusznie pominął zarzut braku uprawnienia małol. powódki do wystąpienia z niniejszym sporem, skoro ustalił, że wydatki na leczenie chorej powódki poriiosfn jej matka Chaja P., z czego okazuje się, że uprawnioną do skargi niniejszej, opartej na przepisie §§ 1042, 166 169 u. c. jest tylko Chaja 1’.
S a d N a j w y ż s z y n i e u w z g l ę d n i ł r e w i z j i powódki.
'/, motywów: W sporze tym chodzi jedynie o ustalenie granic, w któ
rych obrębie ojciec nieślubny odpow iedzialny jest z ustawy za koszta le czenia dziecka nieślubnego.
Obowiązek len w zasadzie wypływa z przepisów § 166 u. c., na który rewizja, się powołuje, tudzież z § 169 u. c. Przepisy te nie dają jednak podstawy do przyjęcia, by ojciec nieślubny odpowiadał za w s z e l k i e koszta leczenia, jakie wyłoży lub zobowiąże się w yłożyć matka, u której dziecko znajduje się na wynchowaniu. Z obowiązku do utrzymywania dziecka nieślubnego płynąć może tylko obwiązek do ponoszenia kosztów k o n i e c z n>T5|g o l e c z e n i a , n i e z a ś k o s z t ó w n a d z w y c z a j- n y c h.
W tycu g ra n ic a c h z a s tę p c a pozw an eg o u z n a ł ju ż w p o stęp o w an iu w p ie rw s z e j in s ta n c ji o b o w ią ze k pozw anego do p o k ry c ia kosztów leczenia sw ej córki n ie ś lu b n e j w s z p i t a l u .
W tych g ra n ic ac h m oże p o w ó d k a i teraz je s z c z e dochodzić pokrycia p rz ez pozw an eg o kosztów- lec ze n ia, ilo p o k ry c ia a to li n a d z w y c z a jn y c h k o s z tó w leczen ia pow ódki w d o m u , g d y l e c z e n i e w s z p i t, a I u P o w s z e c h n y m j e s t m o ż l i w e , u s ta w a o jca n ie ś lu b n e g o nie o b o w iązu je.
Uwaga Redakcji: Żeby leczenie ciężko chorego w domu, nie zaś w szpi
talu powszechnym, było jakimś zbytkownym wybrykiem, a przeto koszta tego leczenia należało w stosunku między ojcem a jego nieślubnem dzieckiem zaliczyć do kosztów „nadzwyczajnych", o które ten ojciec nie potrzebuje się troszczyć, to ani tiio daje się pojąć ze stanowiska nowoczesnej kultury, ani też nie .znajduje oparcia w cytowanych przez Hąd Najwyższy §§ 166 i 169 u. c.
2 ) Prawa osób trzecich do licytowanej nieruchomości zgłoszone w mySI § 1 7 0 .1.5 o.e. wiążą licytacyjnego nabywcę, który o prawach tych miał w loku postępowania tlcytacyjneąo wiadomość, bez względu na to.
czy prawa te powstały przed obciążeniem odnośnej nieruchomości prawem zastawi) dla egzekwowanej wierzytelności, czy też później.
Urzeczenie Izby III. S. N. z dnia 25/8. 1925 lcz. R. 502/25.
u ą d p o w i a t o w y w J a w o r o w i e wyrokiem z dnia 29 listo
pada 1924 lcz. C. I. 836/23 o d d a l i ł p o w o d a z żądaniem skargi t> orzeczenie, żo pozwana gmina M. winna mu oddać w posiadanie parcelę
Nr. 1 G Ł O S P R A W A Str. 29
siadanie pozwanej gminy. Prawo pozwanej gminy do spornej parceli uznali wedle ustaleń Sądu późniejsi w łaściciele dóbr M. Krzysztof B. i Marja R.
Z tych pierwszy uznał był deklarację na rzecz pozwanej gminy, zezwalającą na wydzielenie na jej rzecz spornej parceli, która to deklaracja przed w nie
sieniem jej do tabuli, gdzieś zaginęła, zaś właścicielka Alarja R. zeznała również w toku postępowania licytacyjnego, dotyczącego wspomnianych dóbr, protokolarne ośw iadczenie z 10/10. 1911, zezwalające na wydzielenie spornej parceli ze składu tych dóbr, na rzecz pi uzwanej. Powód, który powyższe stancji ponowne przeprowadzenie rozprawy i wydanie ponownego orzeczenia, sąd ten bowiem nie zbadał i nie ustalił, czy sporna parc. bud. obciążona któreby licytację czyniły niedopuszczalną, najpóźniej na terminie licytacyjnym przed rozpoczęciem licytacji, w przeciwnym bowiem razie me będzie ich parcele, > do 'których wezwane osoby trzecie roszczą sobie ewentualnie prawa rzeezowe. Jak z treści tego przepisu jest widoczne, n i e z a w i e r a j on t e r m i n u p r e k l u z y j n e g o dla sądowego dochodzenia zgłoszonych praw rzeczowych, z czego wynika, że dochodzenie ich d o p u s z c z a l n e j e s t a ż d o u p ł y w u c z a s u p r z e d a w n i e n i a , co jednak nie prze
szkadza przeprowad raeniu licytacji, jeżeli podnoszący roszczenie z prawa rzeczowego nie uzyskał wstrzymania, ograniczenia luh zastanowienia licytacji drogą przez prawo wskazaną (§§ 39, 42 o. e.
Lecz na tem nie wyczerpuje się treść i znaczenie omawianego prze
pisu. Mianowicie p r z e p i s t e n j e s t r ó w n i e ż o s t r z e ż e n i e m p o d a d r e s e m l i c y t a n t ó w , że licytując nieruchomość, co do której zgło
szono prawa rzeczowe osób trzecich najpóźniej na terminie licytacyjnym, czynią to n a własno ryzy k o to zn., jeżeli trzeci wcześniej lub później będzie dochodził, zgoloszonych praw przeciw nówonabywcy licytacyjnemu, ten ostatni nie będzie mógł' skutecznie pow oływ ać się na sw ą dobrą wiarę, względnie na zaufanie do ksiąg gruntowych.
Natomiast przepis § 170 1. 5 o. e. nic nie mówi, jaK się mają za
chować sami wierzyciele popiorąjący i hipoteczni wzglądem zgłoszonych
G L O S P R A W A Nr. 1
roszczeń osób trzecich, z czego wynika, że ustawa pozostawia im '.swobodf.
działania wedle ogólnych przepisów prawnych.
Ponieważ akta wykazują., że w danym wypadku pozwana gmina, uprze
dzając nawet edykt licytacyjny — już na terminie dla oszacowania wyzna czonym zgłosiła prawo w łasności do parceli bud. lh. 275 w M., o czem powód jako licytant i nabywca m iał wiadomość, przeto nie ma przeszkody do stanowczego załatwienia apelacji przeciw wyrokowi pierwszej instancji — a dlatego z wyłuszczonego stanowiska rzecz biorąc, uzupełnienie rozprawy w kierunku wskazanym decyzją Sądu odwoławczego, jest wogóle niepo
trzebne. f
r W P o n iże j dajem y P. T. C zyteln ik om - z p o w o d u braku m iejsc a — na ra z ie tylk o sa m e tezy d a lsz y c h n a jn o w s z y c h o rz ec ze ń S ą d u N a jw y ż sze g o , z k tó ry ch w a ż n ie jsz e p o sta r a m y s ię o g ło s ić w r a z z m o ty w a m i w n a jb liż sz y c h z e sz y ta c h G ło s u P raw a. Na ż ą d a n ie P. T. P re n u m e r a to r ó w u d z iela m y Im ch ętn ie w o d p isie całej o s n o w y u z a sa d n ie n ia k a żd eg o z orz ec ze ń , k tó ry ch tez y o g ła s z a m y b ez m o
ty w ó w . R edakcja.
3) D zied zic te sta m e n to w y , który ż ło ż y ł o św ia d c z e n ie przyjęcia spadku na p o d sta w ie u sta w y bez u w zg lęd n ien ia rozporządzenia o sta tn iej w o li sp a d k o a w cy , m oże tak długo w n ie ś ć n ow ą d ek larację sp a d k o w ą na p o d sta w ie testa m en tu , ja k długo poprzednie jeg o o św ia d c z e n ie nie z o sta ło p rzez sąd sp a d k o w y praw om ocn ie p rzy jęte do w iad om ości.
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 22 września 1925 P 522|25.
4 ) ia p is o o io r c y m ogą w braku d zied zicó w te sta m e n to w y c h i u sta w o w y c h u c z e stn ic z y ć w d zied ziczen iu spadku w stosunku do sw y c h za
p is ó w pod w arunkiem , że zło żą odnośne d eklaracje sp ad k ow e
C zęść spadku jak o b ezd zied ziczn a przypada S k arb ow i P a ń stw a w m yśl §§ 6 8 9 i 760, I u. c. dopiero w ó w c z a s , gdyby k tóryś ze zap iso- b iorców nie przyjął za p isu jako c z ę ś c i sp ad k ow ej
Orzeczenie Izby III S. N. z dnia 22 września 1925 R. 543|25.
5) P rzyjęty p rzez stron ę w p r o c e sie o b o w ią z e k p rzejęcia długów hip o teczn y ch c ią żą c y ch na realn ości, na w y p a d ek p rzysąd zen ia te jż e s t r o nie praw w ła sn o ś c i obciążonej realn ości, p o zo sta je w sw e j m ocy w c a ło śc i ta k że i w tym w ypadku, gdy przysądzona tej stron ie w ła sn o ść obejm uje ty lk o c z ę ś c w spom nianej realn ości.
Orzeczenie Izby III. S. N. z 7 października 1925 Rw 1090/25.
6) W razie udow odnionej zm o w y w ła ś c ic ie la z lokatorem na sz k o l ę sublokatora, ten o sta tn i w stęp u je w p raw a lokatora, je s z c z e zanim ten że o p u ścił m ieszk a n ie (art. 13 u sta w y o ochr. lok. z dnia 1114 1924).
O koliczność, że zm ow ę za w a rto je s z c z e przed w e jśc ie m w ż y c ie o b e c n ie o b o w ią zu ją cej u s ta w y j e s t obojętną, je ż e li zm o w a b yła w y k o n y w a n ą n. p. przez p op ieran ie egzek u cji p r z e c iw lo k a to ro w i po dniu 1|6 1924
Orzeczenie Izby lii. S. N. z dnia 1 września 1925 Rw. 1256125.
7) S zo p a d rew n ian a o tw a r ta lub poddasze przezn aczon e na skład w ę g la lub d r z e w a znajdujące s ie na placu w tvm ceiu w y n a jęty m są bu
dynkam i w rozum ieniu przepisu art, 2 lit. k. u sta w y o ochronie lo k a to rów z dnia 11 k w ie tn ia 1924.
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 1. września 1925 Rw. 1122|25.
8) M ieszkanie w y n a ję te w budynku plebańskim nie podlega ochro
nie lok atorów .
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 29 września 1925 Rw. 1596i"25.
9) Dobra k la szto rn e na rów ni z dobrami k o ścieln em i nie p od legają och ron ie drobnych d z ie r ż a w c ó w z u sta w y z d. 31|7 1924 Dz. U poz 741.
Orzeczenie Izby III. S. N. z 29 września 1925’Rw. 1721125.
Nr. 1 G L O S P R A W A Sl.. 31
10) W k w estja ch d o ty czą cy ch w y p o w ie d z e n ia i r o zw ią za n ia s t o sunków d zierża w n y ch podpadających u staw om o och ron ie drobnych d z ie r ż a w c ó w rolnych, n a leży s to s o w a ć ty lk o sz c z e g ó ln e p r z e p isy tych u sta w , a nie ogólne p r z e p is y u sta w y c y w iln e j, jak ró w n ież do w y p a d k ó w p o w y ższy ch nie m ożna s to s o w a ć an a lo g iczn ie p rzep isó w innych u sta w sp ea ja ln y ch lak np. u sta w y o ochronie lo k a to r ó w .
Orzeczenie Izby III. S. N, z dnia 6 października 1925 Rw. 1306125.
11) P raw o w y p o w ie d z e n ia d z ie r ż a w y w y n ik a ją ce z art. 8 lit, b) i c) u sta w y z dnia 31 lip ca T924 Nr. 75 poz. 741 Dz. U. słu ż y jed y n ie w ł a ś c i c ie lo w i. nie zaś u ż y tk o w c y gruntu.
Orzeczenie Izby III. S. N. z 6 października 1925 Rw. 1425(25.
12) Ocena, czy d ziałk a gru n tow a położona w ob ręb ie m iasta, pod
pada pod ochronę droonych d z ie r ż a w c ó w rolnych, z a le ż y od zbadania w każdym p oszczególn ym w ypadku, cz y dany ob szar gruntu p rzezn aczon y je s t s ta le na c e le u praw y rolnej, c z y te ż w ła ś c iw ie tw o r z y p la c budo
w lan y, c z a s o w o ty lk o pod upraw ę ziem i u żyw an y
O rzeczenie Izby Ili. S, N. z dnia 29 września 1925 Rw. 1168|25.
13) R ozciąganie przepisu art. 8 lit c. u sta w y o ochronie drobnych d z ie r ż a w c ó w z dnia 31|7 19 2 4 poz. 741 Dz U. na każd ą je d n o stk ę g o sp o darza w ło ś c i i ich gruntu, nie j e s t w u sta w ie tej uzasadnione.
Orzeczenie Izby III. S. N, z dnia 1 września 1925 Rw. 1451125.
14) Żądanie, by o d szk o d o w a n ie z ty tu łu z a g in ię c ia p rzesy łk i k o le jo w e j p rzerach ow yw an o w e d le pełn ej sk a li w m yśl § 3 5 a 1. 4 rozp. o p rzerachow aniu Poz. 213|25 Dz. U. nie u zasadnia sam o tw ie r d z e n ie , że z a g in ię c ie p rzesy łk i n a stą p iło sk u tk iem z a w in ie n ia ze stron y k oleji pań
s tw o w y c h , bez p rzy to czen ia ta k ich fa k tó w , k tóreb y m ogły uzasadnić p rzy jęcie „ o c z y w iste g o i grubego zaniedbania" p ra co w n ik ó w k olejow ych .
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 29 września 1925 Rw, 1741 j25.
15) K oszta przew odu środka p raw n ego należy p rzerach ow ać w ed le ch w ili je g o w n ie sie n ia .
Orzeczenie Izby III. S N z dnia 29 września 1925 R. 529145.
16) P ołączon e w n io sk i o p rzerach ow an ie i d o z w o le n ie egzek u cji na
leży tr a k to w a ć od d zieln ie. K w estja u p raw n ien ia w ie r z y c ie la do p o s ta w ie nia w n iosk u o p rzera ch o w a n ie, w in n a być p rzez sąd w p o stęp o w a n iu w a loryzacyjn em z urzędu badaną. (§ 2 |5 pat niesp.)
S tro n ie nie słu ży p raw o żądania zw rotu k o sz to w narosłych w p o
stęp o w a n iu w aloryzacyjn em
Orzeczenie Izby III. S. N. z 29 września 1925 R. 697|25.
17) Kapitar o d se tk o w y w in ien być p rzerach ow an y w ed le daty po
w sta n ia ty tu łu sam ej p ożyczk i
Orzeczenie Izby III. S. N. z 29 września 1925 R. 562125.
18) D la d op u szcza ln o ści rew izji w sp orze o w z n o w ie n ie r o zstrzy gają za sa d y m iarodajne d la sporu głów n ego.
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 7 wsześnia 1925 Rw. 1458|25.
19) O b ow iązek poddania s i ę ro zstrzy g n ięciu Sądu polubow nego nie j e s t ogran iczon y co cło czasu , je ż e li w z a p is ie na sąd p olu b ow n y nie oznaczono czasu , do k tó reg o sp r a w a m iała być ro zstrzy g n iętą .
N adm ierna w y so k o ść um ow nej sto p y procen tow ej nie i.zyni sam ? p rzez s ię um ow y bądź n iew a żn ą , bądź praw u p rzeeiw n ą .
Orzeczenie Jzbv III. S. N. z 2«|IX 1925 Rw. 1673125
Sir. 32 G L O S P R A W A * Nr. 1
2 0 ) Ad § 61. ust. hip. P ow ód w n o szą cy sk a rg ę o p rzyw rócen ia w y kreślonej h ip otek i, m oże żądać ze skutkiem adnotacji tej skargi na k arcie c ię ż a r ó w odnośnej nieruchom ości.
Orzeczenie izby III. S. N. z dnia 2919 1925 R. 632125.
21) P rzym u sow e w p ro w a d zen ie lik w id a to ra sp ółk i handlow ej w p rzed sięb io rstw o sp ółk i, j e s t w p ostęp o w a n iu niespornem n ied o
p u szcza ln e.
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 7 października 1925 R. 641125.
2 2 ) S ęd zia m oże w w yroku na w n io se k stron, ozn a czy ć term in p łatn ości przysąd zon ego ro szczen ia , w ed lg s w e g o uznania poza okres dni 14.
Orzeczenie Izby III. S. N. z dnia 22 września 1925 Rw. 714)25.