Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu prowadzi ewidencję i udziela wsparcia osobom bezrobotnym i poszukującym pracy z terenów miast: Jarosław i Radymno; gminy miejsko-wiejskiej Pruchnik oraz gmin: Jarosław, Radymno, Chłopice, Laszki, Pawłosiów, Roźwienica, Rokietnica, Wiązownica.
Według stanu na 31 grudzień 2015 roku na terenie powiatu jarosławskiego zarejestrowanych było 8 315 osób bezrobotnych, w tym 4 074 kobiety, które stanowiły 49%
ogółu zarejestrowanych. W grudniu 2015 roku w porównaniu do analogicznego okresu 2014 roku (9 220) liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 905 osób, natomiast w porównaniu do czerwca 2015 roku (8 624) liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła o 309. W 2015 roku najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych było na koniec lutego – 9 767, natomiast najmniej na koniec grudnia – 8 315. Podobnie jak w przypadku stopy bezrobocia, liczba osób zarejestrowanych na koniec grudnia 2015 roku jest najniższa od 2008 roku.
Liczbę osób bezrobotnych wg miejsca zamieszkania prezentuje poniższa tabela.
Tabela 2 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarosław (dane na koniec grudnia 2014 r. oraz listopada i grudnia 2015 r.)
Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS-01, opracowanie własne
Wśród osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu, część bezrobotnych posiada prawo do pobierania zasiłku. Na koniec grudnia 2015 roku prawo do zasiłku miały 544 osoby bezrobotne, w tym 238 kobiet. Dla porównania w grudniu 2014 roku prawo do zasiłku miało 770 osób, w tym 321 kobiet. Osoby z prawem do zasiłku na koniec grudnia 2015 roku stanowiły 6,5% zarejestrowanych bezrobotnych (8 315). W roku 2016 na terenie powiatu jarosławskiego okres pobierania zasiłku będzie wynosił 365 dni, jeśli
osoba rejestrująca się będzie spełniać warunki do nabycia prawa do zasiłku określone w art.
71 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.
U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.).
Ogółem w 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu zarejestrowały się 9 684 osoby bezrobotne, w tym 4 181 kobiet. Liczba osób rejestrujących się w 2015 roku była niższa o 291 w porównaniu z rokiem 2014, kiedy do ewidencji tut. Urzędu napłynęło 9 975 osób bezrobotnych, w tym 4 232 kobiety. Liczba osób wyrejestrowanych w 2015 roku z ewidencji tut. Urzędu wyniosła 10 589, w tym 4 564 kobiet. Liczba osób wyrejestrowanych w 2015 roku była niższa o 210 w porównaniu z rokiem 2014, kiedy z ewidencji tut. Urzędu wyłączono 10 799 osób, w tym 4 661 kobiet. Wśród wyrejestrowanych bezrobotnych w 2015 roku 5 226 osób, tj. 49,4% ogółu wyłączonych z ewidencji podjęło zatrudnienie.
2. 1 Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarosław
Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu gromadzi szereg danych statystycznych dotyczących zarejestrowanych osób, między innymi określa strukturę bezrobotnych wg wieku, wykształcenia, czasu pozostawania bez pracy oraz stażu pracy. Poniżej przedstawiono, krótką analizę osób bezrobotnych wg podanych powyżej kategorii.
Tabela 3 Podział bezrobotnych ze względu na wiek (2014, 2015 rok) Wiek
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne
W 2015 roku w porównaniu do roku poprzedniego zmalała ogólna liczba osób bezrobotnych, a zatem zmniejszyła się również liczba osób w poszczególnych kategoriach wiekowych, z wyjątkiem liczby osób w wieku „55-59 lat” oraz „60 lat i więcej”, gdzie nastąpił wzrost w porównaniu z rokiem 2014. Największy odsetek zarejestrowanych stanowiły na koniec 2014 oraz 2015 roku osoby w przedziale wiekowym 25-34 lata, odpowiednio 32,4%
oraz 31,1%. Udział osób bezrobotnych w wieku 18-24 na koniec grudnia 2015 roku był o 1,4 punktu procentowego niższy niż udział bezrobotnych w tym przedziale wiekowym w roku 2014 (19,1%). Natomiast na koniec grudnia 2015 roku znacznie wzrósł udział osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia w ogóle zarejestrowanych w porównaniu z analogicznym okresem 2014 roku. Łącznie liczba osób powyżej 45 r. ż. zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu na koniec grudnia 2015 roku wyniosła 2 440 tj. 29,3% ogółu, natomiast na koniec grudnia 2014 roku liczba ta wynosiła 1528 i stanowiła 16,6% ogółu zarejestrowanych wówczas bezrobotnych. Wśród zarejestrowanych na koniec 2015 roku osób 2 848, tj. 34,3% ogółu bezrobotnych nie ukończyło 30 lat, natomiast 1 755 osób, tj. 21,1% ogółu bezrobotnych miała powyżej 50 lat. Procentowy udział osób bezrobotnych wg wieku w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.
Wykres 6 Procentowy udział bezrobotnych wg wieku (grudzień 2014, grudzień 2015)
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne
Tabela 4 Podział bezrobotnych ze względu na staż pracy (2014, 2015 rok) Staż pracy
do 1 roku 1 – 5 lat 5 – 10 lat 10 –20 lat 20-30 lat 30 i więcej bez stażu IV kwartał
2014 roku 1631 2039 1131 1198 679 177 2365
IV kwartał
2015 roku 1592 1868 1026 1076 628 173 1952
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne
W kategorii „staż pracy” najliczniej reprezentowani na koniec 2014 i 2015 roku są bezrobotni nie posiadający żadnego stażu pracy. Na koniec grudnia 2015 roku w Urzędzie zarejestrowanych było 1 952 osoby bezrobotne bez stażu pracy, grupa ta stanowiła 23,5%
ogółu zarejestrowanych. Udział osób bez stażu pracy w ogóle bezrobotnych na koniec 2015 roku był o 2.2 punktu procentowego niższy od udziału osób bezrobotnych bez stażu pracy zarejestrowanych na koniec 2014 roku (25,7%). Wśród bezrobotnych bez stażu pracy 63,2%
to bezrobotni poniżej 30 roku życia (1 233). Drugą co do wielkości grupą w tej kategorii są osoby bezrobotne, które pracowały dłużej niż rok ale krócej niż 5 lat. Na koniec roku 2015 było zarejestrowanych 1 868 osób ze stażem pracy 1-5 lat, co stanowi 22,5% ogółu zarejestrowanych. W 2015 roku w porównaniu z danymi na koniec roku 2014 wzrósł o 1,4%
udział liczby osób, które posiadają staż pracy do 1 roku. Na koniec grudnia 2015 roku w ewidencji tut. Urzędu figurowały 1 592 osoby, które pracowały krócej niż rok, wśród tej grupy 57% to osoby poniżej 30 roku życia. Najmniej liczną grupą w kategorii „staż pracy” są osoby pracujące dłużej niż 30 lat. Na koniec 2015 roku były zarejestrowane 173 osoby, które przepracowały więcej niż 30 lat, stanowiły one 2,1% ogółu zarejestrowanych. Wśród osób, które przepracowały dłużej niż 10 lat 63,1% to bezrobotni powyżej 50 roku życia, w tej kategorii wiekowej bez stażu pracy na koniec 2015 roku było zaledwie 158 osób. Dane
wskazują, że z brak doświadczenia zawodowego to problem głównie osób młodych.
Procentowy udział osób bezrobotnych wg stażu w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.
Wykres 7 Procentowy udział bezrobotnych wg stażu (grudzień 2014, grudzień 2015)
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne Tabela 5 Podział bezrobotnych ze względu na wykształcenie (2014, 2015 rok)
Wykształcenie
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne
Zdecydowaną większość bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem
„zasadniczym zawodowym”, na koniec roku 2015 w ewidencji tut. Urzędu figurowały 2 532 osoby z ww. wykształceniem, tj. 30,5% ogółu zarejestrowanych. Wykształcenie „zasadnicze zawodowe” dominuje wśród osób powyżej 50 roku życia, na koniec grudnia 2015 roku 38,9% bezrobotnych powyżej 50 roku życia miało wykształcenie „zasadnicze zawodowe”.
Osoby z wykształceniem „policealnym i średnim zawodowym” w liczbie 1 926 stanowiły na koniec grudnia 2015 roku 23,2% ogółu zarejestrowanych. Wykształcenie „policealne i średnie zawodowe” dominuje wśród osób do 30 roku życia, na koniec grudnia 2015 roku 25,2% bezrobotnych do 30 roku życia miało wykształcenie „policealne i średnie zawodowe”.
Osoby z wykształceniem „gimnazjalnym i poniżej” stanowiły na koniec 2015roku 23,9% ogółu zarejestrowanych. 31,8% osób powyżej 50 roku życia i 17,8% osób do 30 roku życia posiadało na koniec 2015 roku wykształcenie „gimnazjalne i poniżej”. Udział osób z wykształceniem
„policealnym i średnim zawodowym”, „zasadniczym zawodowym” oraz „gimnazjalnym i poniżej” wzrósł na koniec 2015 roku w porównaniu z rokiem 2014. Natomiast w 2015 roku
zmniejszył się udział osób bezrobotnych z wykształceniem „wyższym” w ogóle zarejestrowanych (13,8%) w porównaniu z danymi z końca roku 2014 (14,7%).
Wykształcenie „wyższe” na koniec 2015 roku posiadało 545 bezrobotnych do 30 roku życia, tj. 47,4% osób z tym wykształceniem. Najmniej na koniec 2015 roku w tut. Urzędzie figurowało osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, ich liczba wyniosła 803 co stanowiło 9,7% ogółu zarejestrowanych, tak jak w roku poprzednim. Procentowy udział osób bezrobotnych wg wykształcenia w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.
Wykres 8 Procentowy udział bezrobotnych wg wykształcenia (grudzień 2014, grudzień 2015)
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne Tabela 6 Osoby bezrobotne pozostające bez pracy w miesiącach (2015 rok)
Czas pozostawania bez pracy w m-c
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne
W rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu na koniec 2015 roku znajdowało się 4 313 osób bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, tj.
51,9% ogółu zarejestrowanych. Udział osób pozostających bez zatrudnienia dłużej niż 12 miesięcy na koniec grudnia 2015 roku był wyższy o 2,5% w porównaniu z danymi z roku 2014. Wśród osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy 21,7% to bezrobotni poniżej 30 roku życia oraz 28,1% bezrobotni powyżej 50 roku życia. Liczną grupę bezrobotnych stanowiły również osoby, które pozostają bez pracy od 6 do 12 miesięcy, na koniec grudnia 2015 roku zarejestrowane były 1 263 osoby w ww. kategorii tj. 15,2 % ogółu zarejestrowanych. Im dłużej osoby bezrobotne pozostają poza rynkiem pracy, tym trudniejsza jest ich aktywizacja, wymagają większego wsparcia, a proces powrotu jest dłuższy. Procentowy udział osób bezrobotnych wg wykształcenia w ogóle bezrobotnych przedstawia poniższy wykres.
Wykres 9 Procentowy udział bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy (grudzień 2014, grudzień 2015)
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Załącznik 1, PUP Jarosław, opracowanie własne
2. 2 Osoby w wieku do 30 r.ż., od 30 do 50 r. ż., powyżej 50 r. ż. w ewidencji PUP Jarosław
W odpowiedzi na potrzeby osób bezrobotnych, a także mając na uwadze zmiany zachodzące na lokalnym rynku pracy Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu podejmuje działania wspierające osoby szukające zatrudnienia w umiejscowieniu na rynku pracy. Ze względu na zmiany demograficzne, wydłużający się okres kształcenia osób młodych oraz coraz częściej dotykający problem bezrobocia osoby powyżej 50 roku życia oraz osoby w wieku do 30 roku życia w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy osoby z ww. grup wiekowych zostały ujęte w kategorię „osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy”.
Na koniec grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu zarejestrowanych było 8 315 osób bezrobotnych, w tym 2 848 osób bezrobotnych do 30 roku życia, 3 712 osób bezrobotnych w wieku powyżej 30 lat i poniżej 50 lat oraz 1 755 osób w wieku powyżej 50 roku życia. Procentowy udział osób bezrobotnych na koniec czerwca i grudnia 2015 roku w poszczególnych kategoriach wiekowych przedstawiają poniższe wykresy.
Wykres 10 Procentowy udział osób bezrobotnych wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych (czerwiec 2015 r.)
Wykres 11 Procentowy udział bezrobotnych kobiet wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych kobiet (czerwiec 2015 r.)
Wykres 12 Procentowy udział osób bezrobotnych wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych (grudzień 2015 r.)
Wykres 13 Procentowy udział bezrobotnych kobiet wg. kategorii wiekowej w ogóle zarejestrowanych kobiet (grudzień 2015 r.)
Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 za miesiąc czerwiec 2015 r., opracowanie własne
Jak wskazują powyższe dane w grupie osób bezrobotnych zarejestrowanych zarówno na koniec czerwca 2015 r., jak i grudnia 2015 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu przeważają osoby w wieku od 30 do 50 r. ż., procentowy udział tej grupy bezrobotnych w ogóle zarejestrowanych wyniósł 45,8% na koniec czerwca i 44,6% na koniec grudnia 2015 roku. Drugą pod względem wielkości w kategorii wiekowej grupą osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu są osoby w wieku do 30 r. ż., na koniec czerwca i grudnia 2015 roku stanowiły odpowiednio 32,8%
oraz 34,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Najmniejszą grupę wiekową w strukturze zarejestrowanych osób stanowią bezrobotni powyżej 50 r. ż., na koniec grudnia 2015 roku (2 848) nastąpił wzrost liczby w porównaniu do czerwca 2015 roku o 22 osoby, przy jednoczesnym spadku procentowego udziału tych osób w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych z 21,4% notowanym na koniec czerwca 2015 r. na 21,1% notowanym na koniec grudnia 2015 roku.
Analogicznie sytuacja wygląda w grupie zarejestrowanych kobiet. Jednak z danych statystycznych gromadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu wynika, że kobiety w wieku od 30 do 50 r. ż. stanowiły ma koniec czerwca 2015 roku aż 49,5% ogółu zarejestrowanych kobiet, a na koniec grudnia 2015 r. 48,4%. Wśród kobiet w wieku do 30 r.
ż. nastąpił w grudniu 2015 roku wzrost procentowego udziału w ogólnej liczbie zarejestrowanych do 34,9% w porównaniu do czerwca 2015 roku, kiedy zanotowano 33,7%
ogólnej liczby bezrobotnych kobiet w tej kategorii wiekowej. Natomiast kobiety powyżej 50 r. ż. stanowiły na koniec czerwca 2015 roku zaledwie 16,8% ogółu zarejestrowanych kobiet, a ich udział w ogólnej liczbie kobiet na koniec roku 2015 zmniejszył się do 16,7%.
Sytuacja ta jest częściowo wynikiem pełnienia w głównej mierze przez kobiety obowiązków rodzicielskich, stereotypami panującymi w środowisku pracodawców, a także sytuacją na rynku pracy – pracodawcy poszukują do pracy częściej mężczyzn niż kobiet.