4. Kto i dlaczego korzysta z usług branży kreatywnej? Odbiorcy OFF Piotrkowskiej
4.2. Osoby korzystające z oferty branży kreatywnej w opinii jej przedstawicieli – wyniki badań
Charakterystyka osób korzystających z usług oferowanych w OFF Piotrkowskiej została przeprowadzona na podstawie nie tylko badania jej bywalców, ale także analizy opinii i postaw najemców, wśród których zrealizowane zostały wywiady pogłębione. Takie podejście zapewniło wieloaspektowy i kompleksowy opis profilu odbiorców. Przeprowadzone wywiady pozwoliły poznać opinie najemców na temat cech społeczno-ekonomicznych odbiorców i ich statusu społecznego.
Badani najemcy wypowiadali się także na temat motywów korzystania z oferty OFF Piotrkowskiej, co dostarcza informacji o tym, kto dokładnie jest klientem przemysłów kreatywnych w umieszczonych tutaj lokalach i czy klient ten jest tożsamy z „typowym adresatem” – opisanym w podrozdziale 3.3 – do którego kierowana jest oferta obiektu. Uzyskane wypowiedzi pozwalają także wyciągać wnioski dotyczące częstotliwości korzystania z oferty branży.
4.2.1. Spostrzeżenia na temat cech społeczno-ekonomicznych odbiorców
Wśród uczestników badania – zarówno najemców, jak i ekspertów – panują zbliżone opinie na temat cech społeczno-ekonomicznych odbiorców (ich wieku, poziomu wykształcenia, sytuacji zawodowej i statusu materialnego). Na podstawie wypowiedzi badanych wyłania się następujący obraz odbiorcy OFF Piotrkowskiej: wiek od 20 do 40 lat, średni lub wysoki status materialny, wyższe wykształcenie.
Jeśli chodzi o kategorie zawodowe, to najczęściej wymieniani byli studenci, pracownicy korporacji, menedżerowie, biznesmeni oraz osoby związane z kulturą i ze sztuką. Kreśląc obraz typowego odbiorcy, rozmówcy przedstawiali go jako osobę interesującą się światem oraz kulturą. Bardziej szczegółowa analiza formułowanych przez badanych opinii wykazała dodatkowo, że odbiorcy usług oferowanych w OFF Piotrkowskiej różnią się ze względu na wybierany typ oferty. Pojawiały się bowiem głosy, że podmioty prowadzące działalność klubową i rozrywkową przyciągają więcej ludzi młodych, a branża restauracyjna czy usługowa głównie osoby dobrze zarabiające, po 30. roku życia.
Jeden z respondentów zwracał na przykład uwagę, że klientami jego pracowni są osoby mające 30 lat i więcej, których sytuacja materialna jest bardzo dobra, zazwyczaj bezdzietne: „Moi klienci tutaj to są młodzi ludzie, rzeczywiście dobrze zarabiający i to są albo osoby tak około trzydziestki bezdzietne”
[N8]. W pojedynczych wypowiedziach wspomniano o obecności osób starszych oraz rodzin z dziećmi, które zdaniem rozmówców korzystają głównie z oferty gastronomicznej. Choć akcentowana była obecność klienta lokalnego, to w przeświadczeniu badanych odbiorcami OFF Piotrkowskiej są także turyści, zwłaszcza zagraniczni. Wskazywano na sporą grupę studentów programu Erasmus, którzy od pewnego czasu stali się częstymi bywalcami obiektu.
Analiza wypowiedzi badanych pozwala jednocześnie zaobserwować dynamikę zmian
„typowego klienta” OFF Piotrkowskiej. Na przestrzeni lat zauważalne jest przejście od klienta bardziej
„alternatywnego” do „komercyjnego”, dysponującego większymi zasobami finansowymi, oraz takiego, dla którego motywem korzystania z oferty OFF Piotrkowskiej jest popularność miejsca. W tym kontekście pojawiały się wypowiedzi, w których typowy bywalec obiektu został określony jako
„modna młodzież” [E8].
Odzwierciedleniem opisanych tendencji są następujące wypowiedzi badanych:
Jak patrzy się na samochody, jakie tu parkują w lecie, to mało to się wiąże z hipsterstwem, tylko raczej z taką wyższą średnią klasą […]. To jest trochę jak z bohemą francuską,
104
prawda? Że w XIX wieku ona gdzieś funkcjonowała, jednocześnie było mnóstwo turystów, mieszczan, którzy się w to wtapiali, do dzisiaj się jakoś w wielu miejscach wtapiają [N16].
Klienci, którzy tu przyjeżdżają na OFF, no czuć, że są troszkę zasobniejsi, tak… Nie wiem, czy to jest klasa średnia. Patrząc jeszcze dwa lata wstecz, więcej było tutaj młodzieży, takiej pijącej piwko gdzieś tutaj po bramach, po zakamarkach. Jest ich coraz mniej już tutaj [N4].
Prawdopodobnie większość tych ludzi pracuje w korporacjach i mają dosyć takie stabilne miejsca pracy z wysoką, ponad średnią pensją i fajnie sobie w życiu radzą. Ewentualnie są to młodzi ludzie, ale z lepiej sytuowanych domów, którzy jakby mogą sobie też pozwolić, mimo że jeszcze nie zarabiają [N8].
To się trochę stało takie miejsce dla ludzi, którzy mają już jakiś, że tak powiem, w miarę status i […] jakiś na tyle zasobny portfel, że powiedzmy bycie, zamówienie w takiej czy innej restauracji po prostu już może sobie na to pozwolić [E7].
Szczególnie jak zaczyna się […] rok akademicki, czyli Erasmus. Dosyć dużo ludzi tutaj przychodzi, którzy pochodzą nie wiem, z Portugalii, z Włoch, z Hiszpanii i tak dalej [N13].
W tym momencie przychodzą zarówno rodziny z dziećmi, jak i osoby sześćdziesiąt plus.
[…], przede wszystkim ludzie dosyć wykształceni [N10].
Na podstawie tych wyników można stwierdzić, że profil odbiorcy nakreślony przez badanych najemców jest zbliżony do ich charakterystyki przeprowadzonej na podstawie analizy danych ilościowych. Pokrywa się także z obrazem typowego adresata oferty.
W dalszej części raportu zostaną przedstawione opinie najemców na temat motywów i częstotliwości korzystania z oferty OFF Piotrkowskiej.
4.2.2. Opinie na temat motywów i częstotliwości korzystania z oferty
Analiza zebranego materiału empirycznego pozwala wyszczególnić całe spektrum powodów, dla których zdaniem badanych korzysta się z oferty OFF Piotrkowskiej. Wśród nich znalazły się następujące motywy:
moda na miejsce, ponieważ OFF Piotrkowska zaczęła być postrzegana jako miejsce, w którym warto bywać;
oferta OFF Piotrkowskiej, zwłaszcza oferta gastronomiczna;
zakupy i chęć nabycia unikatowych produktów;
cele towarzyskie i rozrywkowe;
spotkania zawodowe;
postindustrialny klimat, przyjazna i otwarta atmosfera, indywidualizm miejsca;
atrakcyjna lokalizacja obiektu i łatwość dotarcia do niego;
udział w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w przestrzeni obiektu.
Na podstawie uzyskanych wyników można wyodrębnić cztery główne motywy korzystania z oferty OFF Piotrkowskiej. Są to:
a) motywy konsumpcyjne, związane z możliwością skorzystania z bogatej oferty usług, włączając ofertę kulturalną
105
[…] jest tam ta oferta gastronomiczna szeroka, że można i coś zjeść, i wypić, i jakoś tak ciekawie czas spędzić [E3].
Trochę ludzi przychodzi do tych sklepów, no ale taka jest prawda, że jednak ludzie częściej wychodzą się spotkać z kimś na mieście czy coś zjeść gdzieś, niż nawet sobie kupić jakieś ubrania [N17].
b) motywy interakcyjne, obejmujące zarówno nieformalne, jak i formalne (zawodowe) kontakty i spotkania
Niektórzy przychodzą po to, żeby coś zjeść, posiedzieć, spotkać się ze znajomymi. Stało się to takim miejscem spotkań nawet jakichś takich zespołów związanych zawodowo, jakichś części korporacji czy różnych takich środowisk zawodowych; bardzo często robią [oni]
takie większe spotkania [N16].
c) motywy związane z charakterem obiektu, zarówno z jego infrastrukturą, lokalizacją, jak i specyficznym klimatem miejsca
Zwłaszcza latem, jak restauracje są, wszystkie mają ogródki, to jest naprawdę tutaj tłum.
Trudno znaleźć miejsce. Jest świetna atmosfera, jest tak energetyczne to miejsce wtedy.
Teraz jak jest taka trochę słota, to mniej, bo wszyscy są pozamykani, natomiast latem wszyscy wychodzą i to jest świetne. Ja się uwielbiam tu z ludźmi spotykać, umawiać się w restauracji czy w kawiarni na kawę, ja tutaj po prostu mam taki power [N14].
Są tacy, którzy […] rzeczywiście ten taki trochę nonszalancki, postindustrialny styl kochają.
No bo z jednej strony tutaj niby jest podłoga tylko betonowa, tutaj są odsłonięte ściany i tak dalej, ale w tym wszystkim pojawia się też bardzo dużo elementów właśnie dobrego projektowania, dobrych materiałów […], jak dla mnie, to jest taka fajniejsza wersja wschodniego Londynu [N10].
d) motywy statusowe, odnoszące się do mody na miejsce i opisywania obiektu w kategoriach miejsca, w którym warto bywać
Z jednej strony [jest zainteresowanie OFF Piotrkowską] dlatego że to miejsce jest modne, że tam wypada być [E3].
To jest taka moda na OFF Piotrkowską, dobrze tutaj się pokazać. Myślę, że jest coś takiego.
Wydaje mi się, że tego lata było jeszcze więcej ludzi niż w poprzednich latach, czyli ta moda wzrasta [N15].
Wypowiedzi badanych pozwalają również określić częstotliwość korzystania z oferty OFF Piotrkowskiej. Okazuje się, że najwięcej osób wybiera oferowane tu usługi w weekendy, przy czym najbardziej preferowaną przez odbiorców porą dnia są w opinii najemców wieczory. Ponadto stwierdzono, że największy ruch odbywa się w okresie letnim, w przedziale czasowym maj–wrzesień, kiedy możliwe jest skoncentrowanie oferty rozrywkowej i klubowej na dziedzińcu (na zewnątrz) i organizowane są różnego rodzaju plenerowe wydarzenia kulturalne, np. pokazy filmów, festiwale muzyczne.
106
OFF Piotrkowska, zewnętrzny dziedziniec z kontenerami
107