Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Mogilany

Na terenie gminy Mogilany obowiązuje opracowany przez zewnętrznych ekspertów na zamówienie Stowarzyszenia Metropolia Krakowska Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Mogilany. Jest to jeden z elementów działań podjętych przez gminy wchodzące w skład stowarzyszenia Metropolia Krakowska w celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza.

Obejmuje ona: Strategie długoterminową

Cel strategiczny I: Redukcja emisji gazów cieplarnianych poprzez poprawę efektywności energetycznej i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Nadmierna emisja gazów cieplarnianych jest uważana za główną przyczynę niekorzystnych zmian klimatycznych. Zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, działania zmniejszające emisje powinny zapewnić korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe wynikające z poprawy efektywności energetycznej, wzrostu innowacyjności i wdrożenia nowych technologii, poprawy stanu środowiska. Jako cel strategiczny określono osiągnięcie do roku 2020, w porównaniu z rokiem bazowym (rok 2010), bez uwzględnienia efektów rozwoju społeczno-gospodarczego gminy.

Zakres ten obejmuje zadania związane z likwidacją nieekologicznych źródeł ciepła na paliwa stałe, edukacją ekologiczną mieszkańców Gminy, programami oferującymi dofinansowanie na działania związane z ochroną środowiska. Od 2017 roku trwają prace związane z wymianą starych źródeł ciepła na nowe ekologiczne piece na gaz lub biomasę. Jednym z owoców tych działań jest projekt pn. „Wymiana kotłów i pieców w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie Gminy Mogilany” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014 – 2020, Oś Priorytetowa 4. Regionalna Polityka Energetyczna, Działanie 4.4 Redukcja emisji

106 zanieczyszczeń do powietrza, Poddziałanie 4.4.1 Obniżenie poziomu niskiej emisji – ZIT, w którym za wymianę starego pieca oraz montaż ekologicznego źródła ciepła oferowane jest dofinansowanie. Program ten ma na celu likwidację 147 nie ekologicznych źródeł ciepła na terenie Gminy Mogilany. Z uwagi na wstrzymanie wydatkowania w programie w 2018 roku, przeprowadzono procedurę wykonywania audytów energetycznych u beneficjentów ostatecznych programu, dzięki czemu możliwe było określenie efektywności energetycznej budynków, w których mieszkańcy chcieli wymienić źródło ciepła. Audyt stał się pomocnym narzędziem zarówno dla prowadzących program, jak również dla mieszkańców. Pozwolił określić, które budynki wymagają dodatkowego docieplenia, aby straty ciepła były jak najmniejsze.

Działania na rzecz czystego powietrza podejmowane wspólnie z Metropolią Krakowską

W 2018 roku przygotowano i złożono do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego projekt kolejnej edycji wspomnianego programu tj. „Wymiana kotłów i pieców w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie Gminy Mogilany – druga edycja”

również mającego uzyskać współfinansowanie Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014 – 2020, Oś Priorytetowa 4. Regionalna Polityka Energetyczna, Działanie 4.4 Redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza, Poddziałanie 4.4.1 Obniżenie poziomu niskiej emisji – ZIT. Planowany termin realizacji to czerwiec 2019 r. Projekt zakłada wymianę nieekologicznych źródeł ciepła w 72 gospodarstwach domowych. Całkowita wartość projektu to 507 284,00 zł, natomiast kwota dofinansowania wynosi 499 231,40 zł.

107 W 2018 roku przyznane zostało również dofinansowanie na instalację Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) w budynkach mieszkańców Gminy. Dzięki współpracy 6 Gmin działających wspólnie w Lokalnej Grupie Działania „LGD Blisko Krakowa” stworzony został projekt, którego celem było dofinansowanie montażu instalacji OZE. Mieszkańcy mieli szansę starać się o dofinansowanie instalacji solarnych, fotowoltaiki, pomp ciepła oraz pieców na biomasę. Na terenie Gminy Mogilany dofinansowaniem miałoby zostać objętych łącznie 176 instalacji, w tym 85 układów fotowoltaicznych. Część dofinansowania przypadająca dla Gminy Mogilany to ponad 2 miliony 370 tysięcy złotych. Przez trudną sytuację związana z brakiem funkcjonowania Rady Gminy Mogilany w 2018 roku, obecnie nie jesteśmy stroną w umowie.

Kolejnym zaplanowanym i zgłoszonym w 2018 roku do realizacji projektem jest

„Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej na terenie Gminy Mogilany” – projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014 – 2020, Oś Priorytetowa 4. Regionalna Polityka Energetyczna, Działanie 4.3 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym, Poddziałanie 4.3.1 Głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej – ZIT. Projekt obejmuje docieplenie budynków szkół podstawowych w Gaju i we Włosani oraz budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Mogilanach. Całkowita wartość projektu to 2 993 753,90 zł, a wartość dofinansowania wynosi 749 970,95 zł. Dzięki realizacji przedmiotowego projektu zmniejszy się ilość zużywanej energii końcowej, dzięki czemu obniżone zostaną koszty bieżącego utrzymania budynków. Ponadto poprawa efektywności energetycznej spowoduje zmniejszenie niskiej emisji, w tym pyłów PM10, PM 2,5 oraz benzo(a)pirenu a co za tym idzie również poprawę stanu jakości powietrza. Poprawa stanu budynków pełniących funkcje szkół podstawowych oraz ośrodka kultury pozwoli również na zwiększenie komfortu uczniów, uczestników zajęć, pracowników i rodziców co będzie miało korzystny wpływ na prowadzoną działalność oświatową oraz kulturową.

Cel strategiczny II: Poprawa jakości powietrza.

Niska jakość powietrza atmosferycznego stanowi obecnie największy problem środowiskowy gmin zrzeszonych w ramach Metropolii Krakowskiej. Przez wiele dni w roku przekraczane są poziomy normatywne wartości stężeń pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5

108 oraz benzo(a)pirenu, dwutlenku azotu. Celem strategicznym jest osiągnięcie dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w 2023 r zgodnie z obowiązującym Programem Ochrony Powietrza.

Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Metropolia Krakowska oraz wszystkimi Gminami wchodzącymi w skład Metropolii Krakowskiej prowadzone są działania związane z edukacją ekologiczną mieszkańców. Kampania pn. Bądźmy razem w walce o czyste powietrze stała się nieodzownym elementem współpracy. Jej działania obejmują publikację spotów reklamowych skierowanych na problemy pogarszającej się jakości powietrza, rozwieszane są plakaty zachęcające do prawidłowego palenia w piecach lub wymiany źródła ciepła na ekologiczne.

Bieżącej aktualizacji poddawana jest również utworzona w ramach współpracy strona internetowa: http://wymienpiec.info/.

Dodatkowym działaniem pracowników Urzędu Gminy, jak również Szkół znajdujących się na terenie Gminy jest bieżąca kontrola stanu powietrza. Do każdego stanu dopasowany jest odpowiedni komunikat, który wywieszany jest w szkołach. Takie działanie również zostało wypracowane dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Metropolia Krakowska. Wśród mieszkańców coraz bardziej popularna staje się strona https://airly.eu/map/pl/ w której zarówno mieszkańcy Gminy, jak i osoby odwiedzające, mogą bezpłatnie sprawdzić stan powietrza w obszarze gminy i nie tylko. Wystarczy, że wyszukają najbliżej zlokalizowany miernik jakości powietrza, który pokaże czy w danej porze dnia zalecane jest wyjście na dwór czy raczej ukaże się komunikat o złej jakości powietrza. Na terenie Gminy zlokalizowanych jest pięć takich punktów. Cztery z nich należą do Gminy Mogilany.

Na bieżąco na tablicach informacyjnych w budynku Urzędu Gminy, który jest jednym z najczęściej odwiedzanych punktów przez mieszkańców umieszczane są różnorodne komunikaty na temat ochrony powietrza, środowiska. Pracownicy udzielają porad dotyczących zmiany systemu ogrzewania oraz informują o realizacji Programu Ochrony Powietrza w gminie Mogilany.

Strategia krótkoterminowa

Kierunki działań pozwalających na realizację powyższych celów określono jako cele szczegółowe:

 Cel szczegółowy 1. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku bazowego o co najmniej 4,1% (1 747 Mg CO2/rok).

109

 Cel szczegółowy 2. Poprawa efektywności energetycznej gminy - ograniczenie zużycia energii o co najmniej 1,9% (2 529 MWh/rok) w stosunku do roku bazowego.

 Cel szczegółowy 3. Wzrost udziału OZE w końcowym, prognozowanym zużyciu energii w roku 2020 o 1,85% (150 MWh/rok).

 Cel szczegółowy 4. Redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza: PM10 – 13,06%, PM2,5 – 12,26%, BaP – 26,36%, SO2 – 23,67%, NOx – 12,21%.

D. Gminny Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz