pożary rozpuszczalników - alkohole

149 Wilczkowski S., Środki gaśnicze. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, 1999.

150 Skaźnik B.,op. cit.

 właściwy dla danego środka sposób podawania,

 jakość wody, jej temperatura oraz stopień jej zanieczyszczenia.

Zalety pian gaśniczych:

 większa skuteczność gaśnicza niż wody,

 dobre zabezpieczenie gaszonych cieczy , obiektów przed ponownym zapaleniem,

 zabezpieczanie gaszonych cieczy przed nadmiernym parowaniem.

Wady pian gaśniczych:

 w mniejszym lub większym stopniu powodują degradację środowiska naturalnego¹⁵¹ ,

 niszczą sprzęt pożarniczy,

 działają drażniąco na skórę, oczy,

 mogą powodować straty popożarowe.

Odległość, na jaką możemy podać prądy piany gaśniczej, zależy od rodzaju wytworzonej piany. Piana ciężka charakteryzuje się możliwością podania na znaczne dalsze odległości niż pozostałe rodzaje piany (do 20 m w poziomie, ok. 13 m w pionie, do 60 m z działek), jednak nie zawsze może być stosowana.

Prąd piany średniej ma niewielki zasięg (2 ÷ 6 m od wylotu wytwornicy), dlatego ratownik operujący prądem piany średniej w szczególności z wytwornicy pianowej powinien stosować odpowiednie ochrony osobiste¹⁵².

Fotografia nr 10.5. Podawanie piany ciężkiej z działka

151 Wilczkowski S., Piany gaśnicze., środki pianotwórcze, i zwilżacze, op. cit.

152 Bielicki P., Podstawy taktyki gaszenia pożarów., op. cit.

Fotografia nr 10.6. Podawanie piany średniej z prądownicy¹⁵³

Gaszenie pianą lekką odbywa się poprzez wypełnienie określonej przestrzeni, w związku z czym nie mówimy tutaj o prądzie gaśniczym. Rozchodzi się ona z wylotu rękawa agregatu pianowego lub bezpośrednio z generatora¹⁵⁴.

Fotografia nr 10.7. Podawanie piany lekkiej

Występują jednak pewne przeciwwskazania w używaniu piany gaśniczej.

Fakt, że jest ona przewodnikiem prądu elektrycznego, uniemożliwia jej stosowanie do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem czy też w miejscach znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie urządzeń i instalacji elektrycznych.

153 Król B., Jaka piana dla rafinerii? Przegląd pożarniczy 6/2003.

154Gierski E., Podręcznik szkolenia dowódców OSP. Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Gdańsk 2001.

Ponadto (podobnie jak woda) nie może być stosowana wobec materiałów chemicznie reagujących z wodą ze względu na opisane powyżej przeciwwskazania.

Ze względu na brak trwałości w kontakcie z cieczami polarnymi (alkohole, aceton, etery, dwusiarczek węgla i inne) zachodzi tutaj konieczność stosowania pian odpowiednio uodpornionych.

Podczas podawania piany gaśniczej należy przestrzegać następujące zasady:

 Grubość warstwy piany dostosowujemy do rodzaju palącego się materiału oraz realizowanego zadania taktycznego i powinna w przybliżeniu wynosić:

a. dla ciał stałych ok. 10 cm,

b. dla cieczy palnych w zależności od temperatury zapłonu od 10 do

20 cm

c. dla piany gaśniczej stosowanej w obronie grubość warstwy powinna wynosić od 5 do 7 cm.

 Podawanie piany należy rozpocząć wówczas gdy ma ona odpowiednią gęstość. Jest to szczególnie istotne w przypadku pożarów w zbiornikach z produktami ropy naftowej. Należy dołożyć wszelkich starań aby nie wbijać piany w głębsze warstwy cieczy oraz nie wyrzucić jej poza zbiornik, co grozi rozprzestrzenieniem się pożaru. Ponadto wzburzenie lustra cieczy utrudnia ułożenie równej warstwy piany. Należy zatem podawać pianę na ścianki zbiornika aby mogła swobodnie spływać na całą powierzchnię.

Rysunek nr 10.8. Podawanie piany podczas gaszenia pożaru cieczy w zbiorniku¹⁵⁵

155. Kamiński A., op. cit.

 Ciecze rozlane lub rozlewające się gasimy spychając płomienie od siebie.

 Przy gaszeniu ciał stałych operujemy prądem gaśniczym tak, aby pokryć całą palącą się powierzchnię. Na konstrukcje pionowe kładziemy pianę od dołu układając jej warstwy stopniowo.

Rysunek nr 10.9. Gaszenie pianą: a) cieczy rozlewającej się, b) konstrukcji pionowych¹⁵⁶

 Przy podawaniu prądów piany średniej i lekkiej należy zwrócić szczególną uwagę na zastosowanie odpowiednich ochron osobistych oraz zabezpieczenie prądowników z powodu niewielkiego zasięgu strumienia gaśniczego.

 Nie wolno podawać piany lekkiej na duże palące się powierzchnie na otwartej przestrzeni gdyż ruchy powietrza mogą spowodować przesuwanie się warstw piany, zmniejszanie się jej grubości, a nawet doprowadzić do ponownego pojawienia się otwartych płomieni. Przy podawaniu piany lekkiej do wypełniania palących się lub zagrożonych pomieszczeń należy zapewnić możliwość odprowadzania powietrza z tych pomieszczeń, gdyż może ono wywierać nacisk na warstwy piany i spowodować jej cofnięcie.

Przed wypełnieniem pomieszczenia należy upewnić się, czy nie ma w nim ludzi. Należy także zwrócić uwagę na zamknięcie wszelkich włazów i studzienek.

 Ze względu na właściwości niszczące piany należy stosować ją bardzo ostrożnie podczas pożarów, gdzie występują materiały stanowiące znaczną wartość materialną, kulturową czy techniczną.

 Nie wolno podawać piany w obecności urządzeń i przewodów elektrycznych znajdujących się pod napięciem¹⁵⁷.

 W przypadku równoczesnej pracy wodą i pianą nie należy kierować prądów wody na miejsca, w których ułożono warstwy piany, gdyż

156 ibidem

157 Bielicki P., Podstawy taktyki gaszenia pożarów, op. cit.

spowoduje to jej wymywanie. Chyba że wynika to z taktycznych potrzeb akcji polegających na konieczności szybkiego przygaszenia pożaru z wykorzystaniem piany, a następnie dogaszania prądami wody, co czasem ma miejsce podczas pożarów środków transportu¹⁵⁸.

Proszki gaśnicze

Proszki gaśnicze są to sproszkowane mieszaniny kilku składników (mających właściwości gaśnicze) w postaci ciał stałych. Od składu chemicznego proszku, wielkości i kształtu ziaren zależy skuteczność gaśnicza proszku i zakres jego zastosowania¹⁵⁹.

Rysunek nr 10.11. Podział proszków gaśniczych

Działanie gaśnicze proszków typu ABC i BC polega na mechanizmie chemicznym (zachodzą reakcje chemiczny) i fizycznym – zasypywanie proszkiem (odcięcie dopływu tlenu do miejsca pożaru).

Gaszenie proszkami typu D polega tylko na działaniu fizycznym, na odizolowaniu płonącego metalu od utleniacza. Ponieważ trzeba całą powierzchnię płonącego metalu pokryć szczelną i dość grubą warstwą proszku, to jego zużycie jest dużo większe (x10) niż podczas stosowania innych technik gaszenia. Proces obniżania temperatury trwa bardzo długo, ponieważ proszek izoluje także termicznie¹⁶⁰

UWAGA: Do pożarów typu D nie można stosować proszków, z których pod wpływem wysokiej temperatury powstaje woda np. proszki

węglanowe.

Jest to działanie nie tylko nieskuteczne, ale również niebezpieczne ponieważ w strefie pożaru powstają substancje, które spalają się wybuchowo¹⁶¹.