Tabela nr 10.4. Zastosowanie proszków gaśniczych Proszki gaśnicze ABC Proszki gaśnicze ABC,
Proszki gaśnicze BC
Proszki gaśnicze ABC,
Proszki gaśnicze BC Proszki gaśnicze D
Zalety proszków gaśniczych:
połączenie chemicznego i fizycznego mechanizmu gaszenia powoduje, że proces gaszenia następuje stosunkowo szybko.
Wady proszków gaśniczych:
mogą wykazywać szkodliwe działanie na człowieka – niebezpieczne jest zasypanie oczu, mogą zdarzyć się reakcje alergiczne przy działaniu na skórę,
mogą mieć negatywny wpływ na środowisko,
mogą powodować straty popożarowe - niszczenie gaszonych obiektów,
wysoka cena.
Proszek gaśniczy z samochodów gaśniczych wyrzucany jest ze zbiornika samochodu pod ciśnieniem sprężonego azotu162. Może on być podawany w postaci prądu bezpośrednio w strefę spalania z odległości od 15 do 25 m od prądownicy.
Zasięg prądu proszkowego w pionie i poziomie uzyskiwany z proszkowych działek samochodowych, o wydajności wynosi ok. 20 kg/s dochodzi do 25m. Z prądownic ręcznych zasięg prądu proszkowego wynosi maksymalnie 15 metrów.
Proszki gaśnicze mogą być stosowane do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem oraz pożarów metali lekkich.
Posługując się prądem proszkowym należy przestrzegać następujących zasad:
należy w miarę możliwości odejść od ogniska pożaru, aby w strefę spalania wprowadzać chmurę proszku,
przy gaszeniu większych powierzchni objętych pożarem wytwarzamy z obłoku proszku ścianę, odcinającą powierzchnię ugaszoną od nie ugaszonej; na otwartej przestrzeni zajmujemy stanowiska gaśnicze z wiatrem, który naprowadzi chmurę proszku nad ognisko pożaru,
162 Gierski E., op. cit.
przy zachowaniu odpowiedniej ostrożności można kierować obłok proszku bezpośrednio w płomienie, ale należy się liczyć z tym, że efektem towarzyszącym gaszeniu może być chwilowy przyrost objętości płomienia,
używając gaśnic lub małych agregatów do gaszenia urządzeń elektrycznych, należy unikać zbytniego zbliżania wylotu prądownicy do urządzenia znajdującego się pod napięciem,
nie wolno podawać proszku wprost na ludzi, w szczególności w okolice twarzy,
zawsze należy stosować odpowiedni sprzęt ochrony osobistej, zachowując szczególną ostrożność jeżeli chodzi o ochronę oczu i dróg oddechowych163. Dwutlenek węgla
Właściwości:
jest bezbarwnym gazem 1,5 raza cięższym od powietrza,
bez zapachu,
niepalny,
przy ciśnieniu około 40 atmosfer dwutlenek skrapla się i w postaci skroplonej przechowywany jest w gaśnicach, agregatach, butlach
nie przewodzi prądu elektrycznego,
zawartość dwutlenku węgla w pomieszczeniach, gdzie pracują ludzie nie powinna przekraczać 0,1% obj.164.
Mechanizm gaszenia dwutlenkiem węgla polega głównie na obniżeniu stężenia tlenu w otoczeniu palącego się materiału. Warunkiem uzyskania pozytywnego efektu gaśniczego jest obniżenie stężenia tlenu w strefie spalania poniżej 14%. Działanie chłodzące powstające podczas sublimacji „śniegu” nie jest duże (po rozprężeniu ciekłego dwutlenku węgla na dyszy gaśnicy wydostaje się dwutlenek w postaci śniegu).
Podstawowe reguły dotyczące gaszenia to:
Gasząc poprzez działanie miejscowe, należy podejść blisko ogniska pożaru i po uruchomieniu gaśnicy lub agregatu skierować dyszę na palący się obiekt starając się ułożyć warstwę gazu wokół niego.
Znacznie większą skuteczność uzyskujemy gasząc przez wypełnienie pomieszczenia, należy przy tym pamiętać o usunięciu ludzi i zwierząt oraz zamknięciu otworów. Technika ta wymaga znacznych ilości środka gaśniczego.
163 Bielicki P., Podstawy taktyki gaszenia pożarów, op. cit.
164 Pulm M., op. cit.
Za pomocą CO2 nie gasimy palącej się na człowieku odzieży ze względu na możliwość spowodowania obrażeń. Podczas gwałtownego rozprężania się dwutlenku węgla do ciśnienia atmosferycznego zostaje on zestalony w postaci śnieżnobiałych grudek o temperaturze -790C.
Zalety :
niska cena,
łatwość otrzymywania.
Wady:
toksyczny (15% obj. w powietrzu gdzie przebywają ludzie powoduje utratę przytomności),
zastosowanie tylko w pomieszczeniach szczelnych o niewielkiej kubaturze,
konieczność stosowania ciężkich butli wysokociśnieniowych,
powoduje „efekt cieplarniany”.
Podsumowanie
Sposoby gaszenia pożarów, jak i stosowanie odpowiednich środków gaśniczych zależą od wielu czynników m.in. od tego co się pali, ile jest materiału palnego, jakie są jego właściwości, gdzie odbywa się proces palenia – w pomieszczeniu, czy na powietrzu, ile czasu minęło od momentu zapalenia.
Do każdego rodzaju palącego materiału (obiektu) należy dobierać metodę gaszenia i środek gaśniczy. Nie ma uniwersalnego środka gaśniczego, który mógłby być stosowany do wszystkich rodzajów pożarów165.
165 ibidem
Literatura:
1. Bielicki P., Podstawy taktyki gaszenia pożarów. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 1996.
2. Bielicki P., Taktyka działań gaśniczych. Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2004.
3. Burzyński E., Wybrane zagadnienia z taktyki pożarniczej. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989.
4. Derecki T., Sprzęt pożarniczy do podawania wody i pian gaśniczych. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 1999.
5. Gierski E., Podręcznik szkolenia dowódców OSP. Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Gdańsk 2001.
6. Kamiński A., Sytuacje pożarowe, siły i środki niezbędne w działaniach taktycznych. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 1998.
7. Konecki M., Król B., Wróblewski D., Nowoczesne metody działań ratowniczo-gaśniczych. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 2003.
8. Król B., Jaka piana dla rafinerii? Przegląd pożarniczy 6/2003.
9. Mizerski A., Sobolewski M., Jabłonowski M., Piana kontra środowisko.
Przegląd Pożarniczy 1/2006.
10. Mizerski A., Sobolewski M., Król B., Zastosowanie pian do gaszenia pożarów. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 2005.
11. Podręcznik szkolenia szeregowców OSP. Praca zbiorowa. Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Gdańsk 1996.
12. Pulm M., Błędy w taktyce – duże straty. Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2005.
13. Skaźnik B., Współczesne środki gaśnicze. Ochrona Przeciwpożarowa 4/05.
14. Technologia działań ratowniczo-gaśniczych. Praca zbiorowa. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 1996.
15. Wilczkowski S., Piany gaśnicze., środki pianotwórcze, i zwilżacze. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, 2003.
16. Wilczkowski S., Środki gaśnicze. Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, 1999.
Piotr Bielicki