Modernizowanie istniejących urządzeń ma na celu z jednej strony podnosze-nie ich bezpieczeństwa dla użytkow-ników, z drugiej strony dla personelu technicznego sprawującego nadzór nad tymi urządzeniami.
Rosnące wymagania w dziedzinie bez-pieczeństwa dźwigów wymuszają do-stosowanie istniejących urządzeń do obecnie obowiązujących norm. Dosko-nalenie użytkowanych dźwigów pole-ga na stosowaniu osłon, zabezpieczeń oraz dokonywaniu zmian konstrukcyj-nych zainstalowakonstrukcyj-nych już podzespołów.
W konsekwencji producenci urządzeń dźwigowych są zmuszeni do wprowa-dzenia do produkcji często nietypowych podzespołów, „rozdrabniając” w ten sposób tok produkcyjny, ale umożliwia-jąc usprawnianie użytkowanych dźwi-gów. W celu ujednolicenia zasad zwięk-szenia bezpieczeństwa zainstalowanych już urządzeń została opracowana nor-ma PN-EN 81-80:2005.
Rynek branży dźwigowej jest dość specyfi czny, zwłaszcza jeśli chodzi o modernizację istniejących na rynku urządzeń. Urządzenia dźwigowe, montowane przeszło 15 lat temu, były obwarowane innymi przepisami bezpieczeństwa niż obecnie.
W 2010 r. wszystkich dźwigów oso-bowych i osobowo-towarowych w Polsce, zarejestrowanych w po-szczególnych oddziałach Urzędu Dozoru Technicznego, było 83 937.
To ponad 3 tys. więcej niż rok wcześ-niej. Jednak ponad połowa dźwi-gów to urządzenia stosunkowo sta-re, z lat 80., 70. i jeszcze starsze.
Stan techniczny, jaki powinny doce-lowo mieć windy, określają zalece-nia Komisji Europejskiej nr 95/216/
EC opublikowane w 1995 r., ich zastosowanie w przypadku starych urządzeń zgodnie z prawem pozo-stawiono w Polsce decyzji właścicieli dźwigów.
Tab. 1 | Stopień wystąpienia ryzyka Pola w profi lu ryzyka
Stopień ważności Harmonogram
S F
I II
A, B, C
A Ekstremalny Natychmiast dźwig
powinien być zatrzymany I
Wysoki Krótki termin
I
Średni Średni termin
lub podczas większej modernizacji I
Długi termin lub w ramach modernizacji
powiązanych elementów
Częstość (poziom przyczyny wywołującej zagrożenie):
A – często, B – prawdopodobnie, C – sporadycznie, D – mało możliwe, E – nieprawdopodobne, F – niemożliwe
Ciężkość (kategoria skutków zagrożenia) I – katastrofa, II – krytyczna, III – niewielka, IV – nieistotna UWAGA: Długość terminów jest przedmiotem fi ltrowania na poziomie krajowym, np. krótki termin w ciągu 5 lat, średni termin w ciągu 10 lat.
Norma PN-EN 81-80
W celu poprawy bezpieczeństwa istnie-jących urządzeń dźwigowych została opracowana norma PN-EN 81-80:2005 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące bu-dowy i instalowania dźwigów – Dźwigi użytkowe – Część 80: Zasady poprawy bezpieczeństwa użytkowanych dźwi-gów osobowych i towarowych (SNEL).
Oprócz wielu zmian oraz regulacji nor-ma zawiera tabelę 1 ukazującą stopnie ważności ryzyka, wystąpienie niebez-pieczeństwa oraz skutki, jakie powinny być podjęte, aby zapobiegać potencjal-nym zagrożeniom.
Zmiany, jakie należy poczynić, aby podnieść bezpieczeństwo zainstalo-wanych już urządzeń według wspo-mnianej normy, można podzielić na trzy obszary:
■ obszar szyby,
■ obszar maszynowni,
■ obszar w kabinie i na kabinie.
Obszar maszynowni
Na zdjęciach i rysunkach zostały przed-stawione w skrócie detale, zwiększają-ce bezpieczeństwo zainstalowanych już urządzeń.
Osłona otworu zejścia lin z maszy-nowni do szybu. Przedstawione roz-wiązanie ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa osób znajdujących się w szybie na wypadek wpadnięcia
t e c h n o l o g i e
41
grudzień 11 [90]
czegokolwiek przez otwór w stropie do szybu.
Przy zespole napędowym w świetle nowo obowiązujących przepisów wymagane są dwa zabezpieczenia:
ogranicznik spadku lin zapewniający bezpieczeństwo podróżujących oraz osłona kół, w tym przypadku koła ciernego, w celu zapewnienia bez-pieczeństwa obsłudze technicznej dźwigów.
Obecne przepisy wymagają, aby natę-żenie oświetlenia w maszynowni przy tablicy sterowej miało min. 200 lx, a tablica wstępna zasilania oraz łącz-nik główny były umieszczone blisko wejścia do maszynowni z czytelnymi opisami.
Łącznik STOP musi być umieszczony w pobliżu zespołu napędowego.
Obszar w kabinie i na kabinie Na zdjęciach zostały przedstawione w skrócie zmiany, jakie należy poczynić w kabinie oraz na kabinie, wynikające z obowiązujących przepisów zawar-tych w normie PN-EN 81-80.
Kabina powinna być wyposażona w system ostrzegający o przeciążeniu.
Powinien on ostrzegać w sposób aku-styczny oraz świetlny. W wyposażeniu sterującym dźwigiem umieszczonym w kabinie powinno się znajdować oświetlenie awaryjne na wypadek za-niku napięcia, a przyciski sterujące po-winny być umieszczone na wysokości od 900 mm do 1100 mm od podło-gi dla ułatwienia sterowania osobom niepełnosprawnym.
Wszystkie nowo montowane kabiny muszą być wyposażone w automa-tyczne drzwi kabinowe.
Kabina dźwigu powinna mieć oświe-tlenie min. 50 lx w każdym miejscu, powinna też mieć wentylację w górnej oraz dolnej części.
Ramy kabinowe, na których są zabu-dowane koła linowe, muszą być wypo-sażone w osłony zabezpieczające koło linowe przed dostaniem się ciał obcych.
Ponadto ramy powinny być wyposażo-ne w chwytacze dwukierunkowe.
W ramach bezpieczeństwa persone-lu technicznego wymagane jest, aby na dachu kabiny były zamontowa-ne balustrady wraz z oznaczeniem ostrzegawczym.
Obszar w szybie
Tak jak w innych obszarach zmiany obowiązują również w szybie na całej jego wysokości.
Wszystkie koła znajdujące się w szybie muszą być wyposażone w osłony, zabezpieczające koła linowe przed dostaniem się ciał obcych.
Tor jazdy przeciwwagi musi być przesłonięty przez osłonę o wysokości 2,5 m, zamontowanej na wysokości do 300 mm od stropu w podszybiu.
Stare konstrukcje przeciwwag – mieczowa oraz prętowa – muszą być zamienione na konstrukcję, która posiada ramę.
Ponadto w podszybiu muszą być zainstalowane następujące podzespoły:
■ łącznik STOP umieszczony tak, aby była możliwość załączania z pozio-mu przystanku;
■ gniazdo 230 V;
■ łącznik załączania światła w szybie;
■ dolna lampa oświetlenia szybu umieszczona 0,5 m od posadzki.
Wszystkie przedstawione zmiany mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa osób podróżujących dźwigami oraz osób sprawujących nadzór technicz-ny nad tymi urządzeniami. Z pewnością brak świadomości użytkowników będzie nadal powodował zdarzenia w ocenie niektórych osób wywołujące niedosyt co do zastosowanych sposobów zwiększających bezpieczeństwo.
Obecnie modernizowane urządzenia są wyposażane we wszystkie przed-stawione elementy. Jednak rynek branży dźwigowej jest tak duży, że dosto-sowanie wszystkich opisanych urządzeń w użytkowanych dźwigach zajmie jeszcze trochę czasu.
dr inż. Paweł Lonkwic
REKLAMA
Instytut Konsultacyjno - Badawczy GEOCONTROL Sp. z o.o.
ul. Balicka 56, 30-149 Kraków, biuro@geocontrol.pl, www.geocontrol.pl
KRS: 0000392786 XI Sądu Rejonowego - Kraków Śródmieście NIP: 677 23 61 439, REGON: 121848430
tel.: 48 690 071 139 tel.: 48 690 071 138
Instytut Konsultacyjno Badawczy GEOCONTROL Sp. z o.o. oferuje usługi z zakresu testowania fundamentów specjalnych, geotechniki, geologii inżynierskiej i hydrogeologii. Oferowane usługi wy-konywane są przez Osoby z wymaganymi upraw-nieniami budowlanymi oraz uprawupraw-nieniami geolo-gicznymi, z zachowaniem najwyższej staranności, według wymogów prawnych i normowych.
Opinie i dokumentacje geotechniczne;
Ocena warunków posadowienia i projekty posadowień nowoprojektowanych obiektów inżynierskich i wzmocnień fundamentów budowli istniejących;
Badania nośności pali fundamentowych – próbne obciążenia - projekt, badanie, opracowanie wyników;
Badania ciągłości pali - kontrola długości i średnicy pali oraz analiza wpływu warunków geotechnicznych na pale;
Analiza stateczności skarp, projekty stabilizacji skarp i osuwisk.
Projekty prac geologicznych;
Dokumentacje geologiczno - inżynierskie;
Dokumentacje hydrogeologiczne dotyczące odwodnienia wykopów fundamentowych przy posadawianiu obiektów budowlanych;
Badania laboratoryjne gruntów i wód gruntowych;
Prace terenowe: wiercenia badawcze, opróbowania otworów wiertniczych, sondowania;
Ocena wpływu zamierzonej inwestycji na środowisko.
Podstawowe usługi z zakresu geotechniki to prace projektowe i badawcze, m.in.:
Prace z zakresu geologii inżynierskiej i hydrogeologii to m.in.:
I.K.B. GEOCONTROL Sp. z o.o.
działa niezależnie od fi rm projektowych i wykonawczych.
Przygotowujemy kompleksowo projekty badań i ich realizację.
Badania realizujemy w pełnym zakresie.
Badania wykonujemy nowoczesną aparaturą badawczą.
Pomiary, interpretacje i analizy wyników badań prowadzimy profesjonalnie, terminowo i rzetelnie.
www.geocontrol.pl tel.: 690 071 138 biuro@geocontrol.pl tel.: 690 071 139
s a m o r z ą d z a w o d o w y
43
grudzień 11 [90]
w y d a r z e n i a
REKLAMA